Απόστολος Φίλιππος

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Απόστολος Φίλιππος
Philip the Apostle.jpg
Ο Απόστολος Φίλιππος
Γέννηση άγνωστο, Βηθσαϊδά
Κοίμηση άγνωστο, Ιεράπολη Φρυγίας
Εορτασμός 14 Νοεμβρίου
Σημαντικές ημερομηνίες 49 μ.Χ. Αποστολική Σύνοδος
Τίτλος Απόστολος


Ο Απόστολος Φίλιππος αποτέλεσε ένα από τους δώδεκα μαθητές και αποστόλους του Ιησού Χριστού. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης για το μαθητή αυτό είναι ελάχιστες και περιορίζονται ουσιαστικά στο ευαγγέλιο του Ιωάννη και σε έμμεσα συμπεράσματα από στιγμιότυπα της ζωής του Κυρίου.

Ο Φίλιππος αναφέρεται και από τους τέσσερις ευαγγελιστές, ως πέμπτος μαθητής κατά σειρά στον κύκλο του Ιησού[1]. Οι συνοπτικοί ευαγγελιστές μάλιστα πλην της αναφοράς αυτής δε μας δίδουν καμία άλλη πληροφορία. Λίγο πιο γλαφυρός περί του Φιλίππου είναι ο Ιωάννης. Ο Φίλιππος λοιπόν καταγόταν από τη Βηθσαϊσδά και ήταν συμπατριώτης των αδελφών Ανδρέα και Πέτρου (Ιωάννης 1, 44. 12, 21). Η υπογράμμιση της φιλικής σχέσης μεταξύ των μαθητών αυτών εξηγεί πιθανώς και το λόγο που ο Φίλιππος ακολούθησε δια μιας τον Κύριο (Ιω. 1, 43). Προφανώς τα δύο αδέλφια του είχαν μιλήσει ήδη για τον Ιησού[2]. Η διήγηση, ειδικά σε σχέση με την περίπτωση του Ναθαναήλ, μέσα από το ευαγγέλιο του Ιωάννη, είναι πολύ λιτή, κάτι που δείχνει πως μάλλον ήταν προετοιμασμένος. Ο Φίλιππος δεν υπάρχει αμφιβολία πως ακολούθησε τον Ιησού στο γάμο της Κανά και πως πιθανώς αυτός ήταν ο νυμφαγωγός (ο φέρων τη νύφη) του γάμου (Ιω. 2, 2)[3]. Ο Φίλιππος επίσης παρέστη στο θαύμα του πολλαπλασιασμού του άρτου και εκτροφής των πεντάκις χιλίων (Ιω. 6,1-14). Ήταν αυτός τον οποίο ο Ιησούς δοκίμασε, πειράζοντάς τον καθώς τον ρώτησε (γνωρίζοντας το θαύμα που θα κάνει) "πόθεν ἀγοράσωμεν ἄρτους ἵνα φάγωσιν οὗτοι;". Ο Φίλιππος με περισσή αφέλεια απάντησε "διακοσίων δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς ἵνα ἕκαστος αὐτῶν βραχύ τι λάβῃ".

Ο Φίλιππος επίσης ήταν το άτομο το οποίο προσκάλεσε το Ναθαναήλ-Βαρθολομαίο στο μαθητικό κύκλο του Ιησού (Ιω. 1, 45-51), ενώ ανήκε και στους μαθητές του βαπτιστή Ιωάννη[4]. Όταν οι Έλληνες εθνικοί είχαν ανέβει με τους Ιουδαίους της διασποράς στα Ιεροσόλυμα για τη γιορτή του εβραϊκού Πάσχα σε αυτόν αποτάνθηκαν για να μιλήσουν στον Ιησού. Ο ίδιος με τη σειρά του μίλησε στον Ανδρέα για να τους παρουσιάσει στον Κύριο (Ιω. 12, 20-26). Κατά το Μυστικό Δείπνο επίσης ο Φίλιππος ρώτησε: "Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν.". Ο Ιησούς τότε με μία εμφατική ομολογία απευθύνθηκε στο Φίλιππο λέγοντας "τοσοῦτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε; ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα· καὶ πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα;...πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί·" (Ιω. 14, 8-11). Τα περιστατικά αυτά (της εκτροφής των πεντάκις χιλίων, του μυστικού δείπνου και της επαφής των ελληνιστών Ιουδαίων) δείχνουν για τον Απόστολο Φίλιππο ένα χαρακτήρα απονήρευτο, ντροπαλό και νηφάλιο[5].

Κατά την εκκλησιαστική παράδοση και το απόκρυφο βιβλίο "Πράξεις Φιλίππου"[6] Φίλιππος κήρυξε το ευαγγέλιο στη Φρυγία, αλλά και τη Σκυθία. Ο Πολυκράτης Εφέσου σε επιστολή του προς τον επίσκοπο, Βίκτωρα Ρώμης αναφέρει πως ο Φίλιππος πέθανε στην Ιεράπολη της Φρυγίας μαζί τις δύο θυγατέρες του οι οποίες γέρασαν παρθένες, ενώ η τρίτη αναπαύτηκε στην Έφεσο[7]. Ο Κλήμης Αλεξανδρείας όμως μας αναφέρει πως ο Φίλιππος πάντρεψε τις θυγατέρες του[8]. Ο Ευσέβιος επίσης δέχεται ότι όντως διέμεινε μαζί με τις κόρες του στην Ιεράπολη, αφού διασώζει πληροφορίες του Παπία, οι οποίες κατά τον Παπία, ήταν παρμένες από τις ίδιες. Υπάρχει πάντως η πιθανότητα να υπάρχει σύγχυση περί των πληροφοριών αυτών, χωρίς όμως να μπορεί να επιβεβαιωθεί, αφού μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων μιλούν για παρόμοιες πληροφορίες περί του Φιλίππου του διακόνου, λόγος για τον οποίο θα γίνει παρακάτω[9]. Κατά τις πληροφορίες του Παπία επί εποχής τού Φιλίππου συνέβησαν θαυμαστά γεγονότα, όπως στην περίπτωση του Ιούστου Βαρσαβά, που ήπιε δηλητηριώδες φάρμακο αλλά διεσώθη, καθώς και μία ανάσταση[10]. Μία ακόμα παράδοση φέρει το Φίλιππο δια σταυρού μαρτυρήσαντα και μάλιστα ανάποδα. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 14 Νοεμβρίου.

Από μερικούς συγγραφείς έγινε μια προσπάθεια να ταυτιστεί ο Φίλιππος με το ομώνυμο Φίλιππο διάκονο, των Πράξεων (21, 8). Μάλιστα και ο ιστορικός Ευσέβιος πράττει το ίδιο[11]. Προφανώς όμως μιλάμε για δύο διαφορετικά πρόσωπα[12].

Υποσημειώσεις

  1. Ματθαίος 10, 3. Μάρκος 3, 18. Λουκάς 6, 14. Ιωάννης 1, 44. πράξεις 1, 13
  2. Γλαβίνας, Οι δώδεκα απόστολοι, σελ. 79
  3. Γλαβίνας, ενθ.αν., σελ. 84
  4. Λήμμα Βαρθολομαίος Από καθολική εγκυκλοπαίδεια: "He also was among those surrounding the Baptist when the latter first pointed out Jesus as the Lamb of God."
  5. Λήμμα Βαρθολομαίος Από καθολική εγκυκλοπαίδεια: "These three episodes furnish a consistent character-sketch of Philip as a naïve, somewhat shy, sober-minded man."
  6. Οι Πράξεις Φιλίππου στα Αγγλικά
  7. Ευσέβιος, Εκκλ. Ιστορία 3, 31
  8. Στρωματείς 3, 6
  9. Λήμμα Βαρθολομαίος Από καθολική εγκυκλοπαίδεια
  10. Ευσέβιος, Εκκλ. Ιστορία 3, 39
  11. Εκκλ. Ιστορία 3, 31
  12. Γλαβίνας, ενθ.αν., σελ. 81

Βιβλιογραφία

  • Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, Τέρτιος, Κατερίνη 1993.