Φώτιος Α΄ ο Μέγας
O Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Φώτιος (πρώτη πατριαρχία: 858-867, δεύτερη πατριαρχία: 878-886[1]), ο επονομαζόμενος και Μέγας, ήταν η σημαντικότερη εκκλησιαστική και πνευματική προσωπικότητα των μεσο-βυζαντινών χρόνων[2] (γέν. Κωνσταντινούπολη 820; – κοίμ. Μονή Αρμ(ε)ινιανών[3] 6η Φεβρουαρίου 891)[4], αλλά και μεγάλη ιστορική μορφή της Πολιτείας και των Γραμμάτων, και άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας[5]. Ο Μέγας Φώτιος, εξέχων λόγιος, διδάσκαλος, κρατικός λειτουργός, Ιεράρχης, πρεσβευτής, διπλωμάτης, ιεραπόστολος, συγγραφέας εκκλησιαστικός αλλά και της "θύραθεν" γραμματείας του 9ου αιώνα[6], συνέδεσε το όνομά του με το πρώτο ρήγμα μεταξύ των Εκκλησιών Ρώμης και Κωνσταντινουπόλεως[7] αλλά και με την "αξιοποίηση του ανεξάντλητου πλούτου της κλασικής ελληνικής σοφίας"[8] που οδήγησε σε άνθηση των ελληνικών γραμμάτων[9].
Βίος
Ο Μέγας Φώτιος γεννήθηκε περί το 820 στην Κωνσταντινούπολη, από πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια η οποία διατηρούσε συγγενικούς δεσμούς με αυτοκράτορες και πατριάρχες. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σέργιος και η μητέρα του Ειρήνη. Ο αδελφός της μητέρας του είχε παντρευτεί την αδελφή της εικονόφιλης αυτοκράτειρας Θεοδώρας († 867), ενώ ο πατέρας του, ήταν αδελφός του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Ταρασίου († 806)[10].
Υποσημειώσεις
- ↑ Στεφανίδης Βασ. (Αρχιμ.), Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι σήμερον, 6η έκδ. (ανατύπωση της β' έκδοσης του 1959), Παπαδημητρίου, Αθήνα 1998, σελ. 797.
- ↑ Φειδάς Βλ., «Φώτιος ο Α΄ ο Μέγας», εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 60, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.
- ↑ "Άγνωστον που κειμένην" αναφέρεται στη ΘΗΕ, τ. 12, στ. 27. Προσπάθεια προσδιορισμού της περιοχής όπου βρισκόταν η Μονή κάνει ο Πέτρος Ζάνος, στο Φώτιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης, εν Κωνσταντινουπόλει 1864, σελ. 55-58 και γράφει ότι δεν βρισκόταν στην Αρμενία, ούτε "εν ταις εσχατιαίς του Κράτους, αλλ'...εγγυτάτω της Κωνσταντινουπόλεως".
- ↑ «Φώτιος Α΄», e-δομή (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM] / ΘΗΕ, ό.π., στ. 21.27.
- ↑ Τωμαδάκης Ν.Β., «Φώτιος ο Α΄», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 21.
- ↑ ΘΗΕ, ό.π., στ. 21.
- ↑ Ware Κάλλιστος (επίσκ. Διοκλείας), Η Ορθόδοξη Εκκλησία (μτφρ. Ροηλίδης Ι.), 4η έκδ., Ακρίτας, Αθήνα 2007, σελ. 93.
- ↑ Φειδάς Ιω. Βλάσιος, Εκκλησιαστική Ιστορία - Από την Εικονομαχία μέχρι τη Μεταρρύθμιση, τόμ. Β', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 272.
- ↑ ΘΗΕ, ό.π.
- ↑ ΘΗΕ, ό.π., στ. 22.
Βιβλιογραφία
- Ζαχαρόπουλος Νίκος, Επίτομο Ιστορικό-Θεολογικό Λεξικό, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 446-448.
- Τσάμης Γ. Δημητρίος, Εκκλησιαστική Γραμματολογία, (ανατύπωση Α' έκδ. 1983), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 211-212.
- Τωμαδάκης Ν.Β., «Φώτιος ο Α΄», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 21-31.
- Φειδάς Βλ., «Φώτιος ο Α΄ ο Μέγας», εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 60, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.
- «Φώτιος Α΄», e-δομή (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM].
- Ware Κάλλιστος (επίσκ. Διοκλείας), Η Ορθόδοξη Εκκλησία (μτφρ. Ροηλίδης Ι.), 4η έκδ., Ακρίτας, Αθήνα 2007, σελ. 91-98.
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Άνθρωποι > Άγιοι
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Άνθρωποι > Εκκλησιαστικοί Πατέρες
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Άνθρωποι > Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Άνθρωποι > Κλήρος > Επίσκοποι
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Άνθρωποι > Κλήρος > Επίσκοποι
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Αιώνας θανάτου προσωπικοτήτων > 9ος αιώνας
Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Κατηγορίες > Εκκλησίες > Οικουμενικό Πατριαρχείο > Οικουμενικοί Πατριάρχες
OrthodoxWiki > Κατηγορίες > OrthodoxWiki > Ζωτικά Άρθρα