Τερτυλλιανός

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Κόιντος Σεπτίμιος Φλορένς Τερτυλλιανός (στη λατινική, Quintus Septimius Florens Tertullianus), ή απλά Τερτυλλιανός (155/160 - περ. 240) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εκκλησίας κατά τον 3ο αιώνα. Έδρασε στην περιοχή της Β. Αφρικής και η συμβολή του υπήρξε σημαντική, αφενός διότι υπήρξε ο πρώτος θεολόγος που έγραψε στα λατινικά, αφετέρου για την ορολογία την οποία χρησιμοποίησε. Χαρακτηρίζεται ως απολογητής και αντιρρητικός συγγραφέας και υπήρξε φλογερός κήρυκας, οπαδός των ενθουσιαστικών τάσεων και της άκαμπτης ηθικής αυστηρότητας. Τελικώς μεταστράφηκε στο Μοντανισμό, και παρά το θορυβώδη βίο του, πέθανε στην αφάνεια.

Ο βίος του

Το βιογραφικά στοιχεία που διαθέτουμε για τον Τερτυλλιανό είναι λίγα. Γεννήθηκε από εθνικούς γονείς, ενώ σπούδασε και έδρασε στην Καρθαγένη (Καρχηδόνα) της Β. Αφρικής[1]. Η παιδεία του ήταν λατινική και ελληνική, αλλά σε εμάς διασώζονται μόνο τα λατινικά συγγράμματα. Με βάση το έργο του διαφαίνεται ότι είχε πραγματοποιήσει σπουδές στη νομική, τη ρητορική, την ιατρική και τη στωική φιλοσοφία. Ήταν έγγαμος και στα νεανικά του χρόνια διήγαγε άσωτο βίο[2].

Η ζωή του και η δράση του, τοποθετούνται μεταξύ 155/160[3] και 225/240. Η μεταστροφή του στο χριστιανισμό κατά τον ίδιο, προήλθε από τη γενναιότητα που επιδείκνυαν οι χριστιανοί ενώπιον του μαρτυρίου. Δε μπορεί όμως να καθοριστεί με ακρίβεια, αν και τοποθετείται μεταξύ 193-195[4][5]. Έτσι ο βίος του σήμερα διαχωρίζεται σε τρεις περιόδους. Στην καθολική περίοδο (περ. 195-205), την ημι-μοντανιστική περίοδο (205-212) και τη μοντανιστική (212 ως τέλος)[6]. Βασικός στόχος του απέβη να αποστομώσει τους πολεμίους της εκκλησίας, συγγράφοντας έργα, που είδαν το φως μεταξύ των ετών 196 και 212. Ο Τερτυλλιανός μολονότι τελικά δημιούργησε τόσο θόρυβο και προβλήματα στην εποχή του, πέθανε στην αφάνεια, άγνωστο πότε, εκτός εκκλησίας και πιθανώς απογοητευμένος από το μοντανισμό[7].

Για το βίο του Τερτυλλιανού, πρέπει να ειπωθεί πως υπάρχουν πηγές πλείστες σε μυθικά και υπερβολικά στοιχεία. Νεώτεροι ερευνητές με προεξάρχοντα τον T.D. Barnes απήλλαξαν τελικά τα στοιχεία τα οποία χάλκευαν την προσωπικότητα του μεγάλου συγγραφέα. Έτσι σήμερα αμφισβητείται πως ήταν γιος Ρωμαίου αξιωματούχου, διακεκριμένος νομικός[8] καθώς και πως δημιούργησε δική του ομάδα ακολούθων[9], ενώ γνωρίζουμε πως δε χειροτονήθηκε ιερέας[10].

Η συνεισφορά του

Συγγράμματα

Θεολογία

Υποσημειώσεις

  1. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 362
  2. Γ. Φλορόφσκι, Οι Βυζαντινοί πατέρες του 5ου αιώνα, σελ. 186
  3. Κ. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων, σελ. 399
  4. Γ. Φλορόφσκι, Οι Βυζαντινοί πατέρες του 5ου αιώνα, σελ. 186
  5. Κ. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων, σελ. 399
  6. Γ. Φλορόφσκι, Οι Βυζαντινοί πατέρες του 5ου αιώνα, σελ. 188
  7. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 362
  8. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 363
  9. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 362
  10. Κ. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων, σελ. 399

Βιβλιογραφία

  • Στυλιανός Παπαδόπουλος, "Πατρολογία", τ. Α΄, Αθήνα 2000.
  • Κωνσταντίνος Σκουτέρης, "Ιστορία των Δογμάτων", τ. Α΄, Αθήνα 1998.
  • Ανδρέας Θεοδώρου, "Ιστορία των Δογμάτων", τ. Α΄-μέρος β΄, Γρηγόρης, Αθήνα 1977
  • Γεώργιος Φλορόφσκι, "Οι Βυζαντινοί και ασκητικοί πατέρες του 5ου αιώνα", Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007.

Βλέπε επίσης

  • The Tertullian Project: Τα έργα του Τερτυλλιανού σε πρωτότυπο και μεταφράσεις.