Ερμείου Διασυρμός των έξω φιλοσόφων
Ο Διασυρμός των έξω Φιλοσόφων είναι έργο που αποδίδεται σε κάποιο συγγραφέα ονομαζόμενο Ερμεία και αποτελεί μία κατ επίφασην απολογία. Αποτελεί κείμενο ήσσονος σημασίας[1], που ουσιαστικά είναι συλλογή "αντιφατικών γνωμών κλασσικών φιλοσόφων από του Ηρακλείτου μέχρι των Στωικών"[2]. Η συγγραφή του τοποθετείται περί τα τέλη του 2ου αιώνα, ενώ διασώθηκε σε πλήθος Κωδίκων με τον παλαιότερο να ανάγεται στον 15ο αιώνα[3]. Ο συγγραφέας της είναι άγνωστος[4] και φαίνεται πως στόχο έχει να γελοιοποιήσει τους φιλοσόφους, όχι τόσο ενώπιον των εθνικών όσο ενώπιον των χριστιανών[5]. Το κείμενο αυτό περιέχει 10 ή 19 κεφάλαια-παραγράφους ανάλογα με την έκδοση, χωρίς να γίνεται κάποια προσπάθεια προς εμβάθυνση στις δοξασίες των περιεχομένων φιλοσοφικών απόψεων ή των χριστιανικών αληθειών.
Αφορμή για σύνταξη του κειμένου ήταν προφανώς η άποψη μεταξύ ορισμένων χριστιανών λογίων, περί υψηλής ποιότητας φιλοσοφικών αληθειών, αντιστοίχως προς τις χριστιανικές. Φαίνεται πως κάποιες φιλοσοφικές επιθέσεις είχαν αρχίσει να κλονίζουν μερικές συνειδήσεις χριστιανών. Έτσι ο Ερμείας με υπερβολικό τρόπο αποφασίζει να διασύρει αυτές τις απόψεις στηριζόμενος στις αντιφατικές ανά τους αιώνες διατυπώσεις που οι φιλόσοφοι εξέφρασαν. Έτσι τα θέματα της συλλογής του είναι η φύση της ψυχής, η αθανασία αυτής, η φύση του ανθρώπου, οι αρχές της φύσεώς της. Ο Ερμείας με σύντομο και συνοπτικό τρόπο αντιπαραθέτει τις απόψεις των φιλοσόφων, διακρίνοντας τις αντιφάσεις με σαφή τρόπο. Έτσι αποδεικνύεται κατ αυτόν το αληθές παρά του Αποστόλου Παύλου ότι "η σοφία του κόσμου τούτου μωρία παρά των Θεώ εστίν"[6]. Ο ίδιος όμως τελικά δεν εισέρχεται σε βαθύτερες αναλύσεις, αφού δεν φαίνεται πως διέθετε μία τέτοια δυνατότητα[7].
Το εγχείρημα του Ερμεία είναι μοναδικό στην εκκλησιαστική πραγματικότητα. Κάτι παρόμοιο ούτε προηγήθηκε, ούτε όμως και επαναλήφθηκε. Η παράδοση αγνόησε ουσιαστικά το έργο του, αλλά δεν είναι απίθανο ο Κέλσος να είχε αφορμή για το επιθετικό του σύγγραμα "Αληθής Λόγος" και το έργο του Ερμεία[8]. Το έργο του συγκαταλέγεται στα απολογητικά συγγράματα, αλλά κάτι τέτοιο δε δικαιολογείται από τον τρόπο γραφής, αφού δεν απολογείται υπέρ του χριστιανισμού, αλλά σαρκάζει τη φιλοσοφία, από όπου έλαβε και τον όρο "διασυρμός".
Υποσημειώσεις
- ↑ Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, Τόμος Β΄, σελίς 621
- ↑ Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, Τόμος Β΄, σελίς 621
- ↑ Κώδικας Πατμιακός 202
- ↑ Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, Τόμος Β΄, σελίς 621
- ↑ Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, Τόμος Β΄, σελίς 621
- ↑ Α΄ Κορινθίους 3, 19
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, Τόμος Α, σελίς 253
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, Τόμος Α, σελίς 253
Βιβλιογραφία
- Παναγιώτης Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», Τόμος Β΄, Εκδόσεις Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005.
- Στυλιανός Παπαδόπουλος, «Πατρολογία», Τόμος Α΄, Έκδοση Ιδιωτική, Αθήνα 2000
