Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Ιππόλυτος Ρώμης"
μ (→Ο βίος του) |
μ (→Ο βίος του) |
||
| Γραμμή 20: | Γραμμή 20: | ||
Παραδόξως οι πρώτοι ιστορικοί δεν αναφέρουν τον τόπο δράσεώς του ([[Ευσέβιος Καισαρείας|Ευσέβιος]], [[Ιερώνυμος]]), αλλά οι μετέπειτα ιστορικοί ([[Λεόντιος Βυζάντιος]], [[Αναστάσιος Σιναΐτης]]) τον αναφέρουν σαφώς. Η αιτία είναι ότι δεν μπόρεσαν να ταυτοποιήσουν την επισκοπεία του στη Ρώμη, κάτι λογικό, αφού είτε συνυπήρξε επίσκοπος σχισματικά, είτε καθόλου. Η δράση του Ιππόλυτου αρχικώς προσδιορίζεται επί εποχής [[Ζεφυρίνος Ρώμης|Ζεφυρίνου Ρώμης]] (198-217), ίσως και νωρίτερα, επί Βίκτορα Ρώμης<ref>Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 374</ref>, όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Από την εποχή αυτή καταγράφει πλήθος συγγραμμάτων, κατά βάση αντιαιρετικά, αλλά και δογματικά, οργανωτικά και ποιμαντικά. Η φήμη του είχε υπερβεί μάλιστα τα όρια της Ρώμης, σε σημείο ο [[Ωριγένης]] να βρεθεί στη Ρώμη για να τον ακούσει<ref>Ιερώνυμος De viris illustribus 61</ref>. Ο ίδιος υπήρξε φλογερός κήρυκας, με ισχυρή προσωπικότητα. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού, ήταν να έρχεται σε σύγκρουση με τις όποιες αιρετικές αποκλίσεις και ιδίως τους [[Μοναρχιανισμός|μοναρχιανούς]]<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721</ref>. Έτσι χαρακτηρίζεται ως άκαμπτος, εν αντιθέσει με τον ευέλικτο [[Κάλλιστος Ρώμης|Κάλλιστο]], ο οποίος κατά το τέλος της ζωής του Ζεφυρίνου, ήταν ο ανταγωνιστής στον επισκοπικό θώκο. | Παραδόξως οι πρώτοι ιστορικοί δεν αναφέρουν τον τόπο δράσεώς του ([[Ευσέβιος Καισαρείας|Ευσέβιος]], [[Ιερώνυμος]]), αλλά οι μετέπειτα ιστορικοί ([[Λεόντιος Βυζάντιος]], [[Αναστάσιος Σιναΐτης]]) τον αναφέρουν σαφώς. Η αιτία είναι ότι δεν μπόρεσαν να ταυτοποιήσουν την επισκοπεία του στη Ρώμη, κάτι λογικό, αφού είτε συνυπήρξε επίσκοπος σχισματικά, είτε καθόλου. Η δράση του Ιππόλυτου αρχικώς προσδιορίζεται επί εποχής [[Ζεφυρίνος Ρώμης|Ζεφυρίνου Ρώμης]] (198-217), ίσως και νωρίτερα, επί Βίκτορα Ρώμης<ref>Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 374</ref>, όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Από την εποχή αυτή καταγράφει πλήθος συγγραμμάτων, κατά βάση αντιαιρετικά, αλλά και δογματικά, οργανωτικά και ποιμαντικά. Η φήμη του είχε υπερβεί μάλιστα τα όρια της Ρώμης, σε σημείο ο [[Ωριγένης]] να βρεθεί στη Ρώμη για να τον ακούσει<ref>Ιερώνυμος De viris illustribus 61</ref>. Ο ίδιος υπήρξε φλογερός κήρυκας, με ισχυρή προσωπικότητα. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού, ήταν να έρχεται σε σύγκρουση με τις όποιες αιρετικές αποκλίσεις και ιδίως τους [[Μοναρχιανισμός|μοναρχιανούς]]<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721</ref>. Έτσι χαρακτηρίζεται ως άκαμπτος, εν αντιθέσει με τον ευέλικτο [[Κάλλιστος Ρώμης|Κάλλιστο]], ο οποίος κατά το τέλος της ζωής του Ζεφυρίνου, ήταν ο ανταγωνιστής στον επισκοπικό θώκο. | ||
| − | Η σύγκρουση των δύο ανδρών έγινε ορατή και έντονη όταν ο Ιππόλυτος κατηγόρησε τον Κάλλιστο πως εξέφραζε μοναρχιανικές απόψεις. Ο Κάλλιστος ανταπέδωσε κατηγορώντας τον Ιππόλυτο ως διθεΐτη. Ο μεν Ιππόλυτος μιλούσε για υποταγή του Λόγου, ο δε Κάλλιστος αντιμετώπιζε το θέμα υπό το πρίσμα της εκκλησιαστικής παρουσίας της τριάδος<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721</ref>. Η άποψη του Ιππόλυτου ότι ο Κάλλιστος, ήταν κοινωνός Σαβελλινιαστικών απόψεων, ήταν μάλλον υπερβολική, αφού ο Κάλλιστος είχε καταδικάσει και απορρίψει τον Σαβελιανισμό<ref>Κατά Αιρέσεων 9, 7</ref>. Η διαφωνία όμως επεκτάθηκε και στο ζήτημα της μετανοίας, όπου ο Κάλλιστος είχε εισάγει τη συγχώρηση των βαρέων αμαρτημάτων. Οι αυστηροί της Ρώμης τελικά εξεγέρθηκαν και εξέλεξαν νέο επίσκοπο τον Ιππόλυτο, | + | Η σύγκρουση των δύο ανδρών έγινε ορατή και έντονη όταν ο Ιππόλυτος κατηγόρησε τον Κάλλιστο πως εξέφραζε μοναρχιανικές απόψεις. Ο Κάλλιστος ανταπέδωσε κατηγορώντας τον Ιππόλυτο ως διθεΐτη. Ο μεν Ιππόλυτος μιλούσε για υποταγή του Λόγου, ο δε Κάλλιστος αντιμετώπιζε το θέμα υπό το πρίσμα της εκκλησιαστικής παρουσίας της τριάδος<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721</ref>. Η άποψη του Ιππόλυτου ότι ο Κάλλιστος, ήταν κοινωνός Σαβελλινιαστικών απόψεων, ήταν μάλλον υπερβολική, αφού ο Κάλλιστος είχε καταδικάσει και απορρίψει τον Σαβελιανισμό<ref>Κατά Αιρέσεων 9, 7</ref>. Η διαφωνία όμως επεκτάθηκε και στο ζήτημα της μετανοίας, όπου ο Κάλλιστος είχε εισάγει τη συγχώρηση των βαρέων αμαρτημάτων, ακόμα και στους κληρικούς<ref>Βλ. Φειδάς, Εκκλησιαστική ιστορία Α΄, σελ. 295</ref>. Οι "αυστηροί" της Ρώμης τελικά εξεγέρθηκαν και εξέλεξαν νέο επίσκοπο τον Ιππόλυτο, απορρίπτοντας τον Κάλλιστο, χαρακτηρίζοντας τους ακολούθους του, ως "σχολή". Η άποψη πάντως ότι εξελέγη επίσκοπος, από μερικούς θεολόγους αμφισβητείται<ref>Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 374</ref>. Το σχίσμα αυτό ονομάστηκε [[Σχίσμα Ιππολύτου]]. |
Η πιθανή επισκοπεία του διήρκεσε και επί [[Ουρβάνος Ρώμης|Ουρβάνου]] (222-230) και [[Ποντιανός Ρώμης|Ποντιανού]] (230-236). Κατά τον 235 ο Μαξιμίνος Θράκας εξαπέλυσε διωγμό, όπου τόσο ο Ποντιανός όσο και ο Ιππόλυτος εξορίστηκαν στη Σαρδηνία. Εκεί σύμφωνα με τον Προυδέντιο, συμφιλιώθηκαν. Στη Σαρδηνία επίσης φαίνεται να εκοιμήθη ο Ιππόλυτος περί το 236, κάτω από βάρβαρη μεταχείριση<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 722</ref>. Η μνήμη του τιμάται την 30 Ιανουαρίου. | Η πιθανή επισκοπεία του διήρκεσε και επί [[Ουρβάνος Ρώμης|Ουρβάνου]] (222-230) και [[Ποντιανός Ρώμης|Ποντιανού]] (230-236). Κατά τον 235 ο Μαξιμίνος Θράκας εξαπέλυσε διωγμό, όπου τόσο ο Ποντιανός όσο και ο Ιππόλυτος εξορίστηκαν στη Σαρδηνία. Εκεί σύμφωνα με τον Προυδέντιο, συμφιλιώθηκαν. Στη Σαρδηνία επίσης φαίνεται να εκοιμήθη ο Ιππόλυτος περί το 236, κάτω από βάρβαρη μεταχείριση<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 722</ref>. Η μνήμη του τιμάται την 30 Ιανουαρίου. | ||
Αναθεώρηση της 19:27, 31 Οκτωβρίου 2009
| Ιππόλυτος Ρώμης | |
 Το μαρτύριο του Αγίου Ιππολύτου (σύμφωνα με το θρύλο) | |
| Γέννηση | περ. 170 |
| Κοίμηση | περ. 236 |
| Εορτασμός | 30 Ιανουαρίου |
| Σημαντικές ημερομηνίες | |
| Τίτλος | Εκκλησιαστικός συγγραφέας |
Ο Ιππόλυτος Ρώμης, είναι Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που έδρασε κατά τη διάρκεια του δευτέρου και τρίτου αιώνα στη Ρώμη. Αντλούσε πιθανώς την καταγωγή του από την περιοχή της σημερινής Γαλλίας και αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες εκκλησιαστικές προσωπικότητες της εποχής του. Για το βίο του διασώζονται λίγες πληροφορίες, αλλά έχει διασωθεί σημαντικό μέρος της γραμματείας του, καθώς ο ίδιος αποτέλεσε ένα από τους γονιμότερους συγγραφείς της εποχής του. Εκοιμήθη εξορισμένος, περί τα μέσα του Γ΄ αιώνος, στη Σαρδηνία.
Ο βίος του
Οι εικόνα περί του βίου του Ιππολύτου, αλλά και της προσωπικότητάς, κατά βάση οφείλονται σε σύγχρονες ανακαλύψεις παρά στα αρχαία συγγράμματα. Οι ανακαλύψεις αυτές ήταν τόσο σημαντικές, και ιδίως του συγγράμματός του "Κατά πασών των αιρέσεων έλεγχος" που ανευρέθη κατά το 1842, που αν δεν τις είχαμε, θα είχαμε μία μάλλον ελλιπή και συγκεχυμένη εικόνα[1]. Μία εικόνα, που παρά τις όποιες αμφισβητήσεις, δεν μπορεί σήμερα να κλονιστεί[2].
Σύμφωνα με την πληροφορία του Μεγάλου Φωτίου, ο Ιππόλυτος στο σύγγραμμα "Σύνταγμα κατά πασών των αιρέσεων", αναφέρει πως διετέλεσε μαθητής του Ειρηναίου[3]. Από αυτό συνάγουμε την άποψη πως πιθανόν η Λύων είναι ο τόπος γέννησής του[4], ενώ η ημερομηνία γέννησής του τοποθετείται περί το 170. Η μόρφωσή του θεωρείται άρτια. Ήταν μέτοχος της Ελληνικής παιδείας και των φιλοσοφικών συστημάτων, καθώς όχι μόνο τα είχε σπουδάσει, αλλά έφερε και φιλοσοφικό τρίβωνα[5].
Παραδόξως οι πρώτοι ιστορικοί δεν αναφέρουν τον τόπο δράσεώς του (Ευσέβιος, Ιερώνυμος), αλλά οι μετέπειτα ιστορικοί (Λεόντιος Βυζάντιος, Αναστάσιος Σιναΐτης) τον αναφέρουν σαφώς. Η αιτία είναι ότι δεν μπόρεσαν να ταυτοποιήσουν την επισκοπεία του στη Ρώμη, κάτι λογικό, αφού είτε συνυπήρξε επίσκοπος σχισματικά, είτε καθόλου. Η δράση του Ιππόλυτου αρχικώς προσδιορίζεται επί εποχής Ζεφυρίνου Ρώμης (198-217), ίσως και νωρίτερα, επί Βίκτορα Ρώμης[6], όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Από την εποχή αυτή καταγράφει πλήθος συγγραμμάτων, κατά βάση αντιαιρετικά, αλλά και δογματικά, οργανωτικά και ποιμαντικά. Η φήμη του είχε υπερβεί μάλιστα τα όρια της Ρώμης, σε σημείο ο Ωριγένης να βρεθεί στη Ρώμη για να τον ακούσει[7]. Ο ίδιος υπήρξε φλογερός κήρυκας, με ισχυρή προσωπικότητα. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού, ήταν να έρχεται σε σύγκρουση με τις όποιες αιρετικές αποκλίσεις και ιδίως τους μοναρχιανούς[8]. Έτσι χαρακτηρίζεται ως άκαμπτος, εν αντιθέσει με τον ευέλικτο Κάλλιστο, ο οποίος κατά το τέλος της ζωής του Ζεφυρίνου, ήταν ο ανταγωνιστής στον επισκοπικό θώκο.
Η σύγκρουση των δύο ανδρών έγινε ορατή και έντονη όταν ο Ιππόλυτος κατηγόρησε τον Κάλλιστο πως εξέφραζε μοναρχιανικές απόψεις. Ο Κάλλιστος ανταπέδωσε κατηγορώντας τον Ιππόλυτο ως διθεΐτη. Ο μεν Ιππόλυτος μιλούσε για υποταγή του Λόγου, ο δε Κάλλιστος αντιμετώπιζε το θέμα υπό το πρίσμα της εκκλησιαστικής παρουσίας της τριάδος[9]. Η άποψη του Ιππόλυτου ότι ο Κάλλιστος, ήταν κοινωνός Σαβελλινιαστικών απόψεων, ήταν μάλλον υπερβολική, αφού ο Κάλλιστος είχε καταδικάσει και απορρίψει τον Σαβελιανισμό[10]. Η διαφωνία όμως επεκτάθηκε και στο ζήτημα της μετανοίας, όπου ο Κάλλιστος είχε εισάγει τη συγχώρηση των βαρέων αμαρτημάτων, ακόμα και στους κληρικούς[11]. Οι "αυστηροί" της Ρώμης τελικά εξεγέρθηκαν και εξέλεξαν νέο επίσκοπο τον Ιππόλυτο, απορρίπτοντας τον Κάλλιστο, χαρακτηρίζοντας τους ακολούθους του, ως "σχολή". Η άποψη πάντως ότι εξελέγη επίσκοπος, από μερικούς θεολόγους αμφισβητείται[12]. Το σχίσμα αυτό ονομάστηκε Σχίσμα Ιππολύτου.
Η πιθανή επισκοπεία του διήρκεσε και επί Ουρβάνου (222-230) και Ποντιανού (230-236). Κατά τον 235 ο Μαξιμίνος Θράκας εξαπέλυσε διωγμό, όπου τόσο ο Ποντιανός όσο και ο Ιππόλυτος εξορίστηκαν στη Σαρδηνία. Εκεί σύμφωνα με τον Προυδέντιο, συμφιλιώθηκαν. Στη Σαρδηνία επίσης φαίνεται να εκοιμήθη ο Ιππόλυτος περί το 236, κάτω από βάρβαρη μεταχείριση[13]. Η μνήμη του τιμάται την 30 Ιανουαρίου.
Η γραμματεία του
Η διδασκαλία του
Υποσημειώσεις
- ↑ Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 719
- ↑ ο.π.
- ↑ Μυριόβιβλος 121
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 720
- ↑ ο.π.
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 374
- ↑ Ιερώνυμος De viris illustribus 61
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 721
- ↑ Κατά Αιρέσεων 9, 7
- ↑ Βλ. Φειδάς, Εκκλησιαστική ιστορία Α΄, σελ. 295
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία Α΄, σελ. 374
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 722
Βιβλιογραφία
- Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, "Πατρολογία", τομ. Α΄, Αθήνα 2000.
- Χρήστου Παναγιώτης, "Ελληνική Πατρολογία", τόμ. Β΄, Κυρομάνος, Αθήνα 2007
- Σκουτέρης Κωνσταντίνος, "Ιστορία των Δογμάτων", τ. Α΄, Αθήνα 1998.
