Αλέξιος ο άνθρωπος του Θεού

Ο Αλέξιος ο άνθρωπος του Θεού, Ρώμης ή Εδέσσης Συρίας, αποτελεί ένα εκ των λαοφιλέστερων αγίων της Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, ο οποίος έζησε κατά τον 5ο αιώνα. Η μνήμη του τιμάται στις 17 Μαρτίου, ενώ η κάρα του σήμερα φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων.

Οι παραδοσεις περί του βίου του

Για το βίο του Αγίου Αλεξίου έχουμε διαφορετικές εκδοχές οι οποίες προέρχονται από συναξάρια. Η αρχαιότερη και πιθανώς πιο κοντά στην πραγματικότητα προέρχεται από συριακή πηγή του 5ου αιώνα, με το κώδικά της να ανέρχεται μόλις τον 6ο. Σύμφωνα με αυτή, ο Αλέξιος ήταν γόνος εύπορης οικογένειας από τη Ρώμη. Την ημέρα του γάμου όμως παράτησε τον κοσμικό βίο και οδηγήθηκε στην Έδεσσα τη Συρίας, όπου άγνωστος και πένητας έζησε βίο άκρως ασκητικό, μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο θάνατός επήλθε επί επισκοπής Ραβούλα (412-435).

Κατά τη βυζαντινή παράδοση, η οποία ανάγεται στο 10ο αιώνα, ο Αλέξιος γεννήθηκε στα χρόνια των Αρκαδίου και Ονωρίου (378-395). Προερχόταν από ευσεβή αριστοκρατική οικογένεια, η οποία του παρείχε σημαντική μόρφωση. Τελικά ο ίδιος υποχρεώθηκε σε γάμο παρά η θέληση του, η γυναίκα όμως που έλαβε επιθυμούσε να διάγει -όπως και αυτός- παρθενικό βίο. Όταν το αντιλήφθηκαν αυτό οι γονείς του και άρχισαν να τον πιέζουν, τότε αυτοεξορίστηκε στην Έδεσσα της Συρίας. Μετά από 17 χρόνια επέστρεψε στη Ρώμη, μένοντας στους πυλώνες του πατρικού σπιτιού ως επαίτης, παρακολουθώντας τους βίους των οικείων του, δίχως αυτοί να τον αντιληφθούν. Τελικά λίγο πριν πεθάνει αποκάλυψε την ταυτοτητά του.

Αυτή η κύρια επικρατούσα σημερινή παράδοση, επικράτησε κατά το δεύτερο ήμισυ του 10ου αιώνος στη Ρώμη. Είναι χαρακτηριστικό δε πως η εορτή του προγενέστερα αγνοείται, η οποία συμπίπτει με την μετακίνηση στη Ρώμη του επισκόπου Δαμασκού Σεργίου το 977, στην ελληνολατινική σχολή του Αβεντίνου. Στη μονή ο Σέργιος έδωσε νέα πνοή και μία από τις αλλαγές που έπραξε ήταν ο εορτασμός του Αγίου Αλεξίου, μαζί με τον Άγιο Βονιφάτιο.

Η απόκληση "άνθρωπος του Θεού"

Σε ότι αφορά η απόκληση άνθρωπος του Θεού, υπάρχουν πολλές παραδόσεις. Χαρακτηριστικότερες εξ αυτών είναι ότι αποκλήθηκε έτσι εξ αιτίας φωνής εξ ουρανού κατά την κοίμησή του, εξ αιτίας τη Θεοτόκου που αποκάλυψε την αγιότητά του, ενώ άλλοι από τον ίδιο, ο οποίος όταν ερωτείτο ποιος είναι απαντούσε, ότι ήταν απλός ταπεινός άνθρωπος του Θεού.

Πηγές

• Τσολακίδης Χρήστος, "Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας", Χ.Δ. Τσολακίδης, Αθήνα 2001.
• Λήμμα Βαρνάβας, ΘΗΕ, τόμος 2ος, Αθήνα, 1962-1968.