Γεράσιμος Ιορδανίτης

Ο Άγιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης

Ο Άγιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης είναι Άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και μία από τις σημαντικότερες αναχωρητικές μορφές του 5ου αιώνα. Προερχόταν από την Λυκία και συμμετείχε στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο, αφού πρώτα μεταστράφηκε από το Μονοφυσιτισμό στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε περί του βίου του προέρχονται κυρίως από συναξάρια.

Ο Άγιος Γεράσιμος γεννήθηκε στη Λυκία από χριστιανούς γονείς κατά τον 5ο αιώνα. Από νεανική ηλικία ακολούθησε το μοναχισμό, γινόμενος ερημίτης. Το 451 πήγε στους Αγίους Τόπους, ενώ το 455 ίδρυσε κοινοβιακό μοναστήρι στην έρημο του Ιορδάνη. Το σύστημα του μοναστηριού μάλιστα ήταν ιδιαίτερα ιδιότυπο για την εποχή καθώς οι έμπειροι μοναχοί ακολουθούσαν τον αναχωρητικό τύπο μοναχισμού, ενώ οι αρχάριοι τον κοινοβιακό. Το τυπικό του μοναστηριού ήταν επίσης ιδιαίτερα αυστηρό αφού οι μοναχοί τηρούσαν ξηροφαγία για τις πέντε ημέρες της εβδομάδας, ενώ μόνο το Σαββατοκύριακο επιτρεπόταν μαγειρεμένη τροφή.

Ο ίδιος υπήρξε ένας ιδιαίτερα ασκητικός μοναχός, με πνεύμα φιλόπονο και εργατικό. Αγιολογικά κείμενα μάλιστα συνδέουν τον όσιο Γεράσιμο με μία ιστορία κατά την οποία εξημέρωσε ένα λέοντα, κάτι που ως στόχο έχει να επιδείξει την αρετή του Αγίου. Ο Άγιος Γεράσιμος για ορισμένο διάστημα φαίνεται πως είχε ασπαστεί και το μονοφυσιτισμό. Κατά τη συνάντησή του όμως με τον Άγιο Ευθύμιο, μεταστράφηκε και πάλι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αναγνωρίζοντας πως είχε λάβει αιρετικό δρόμο. Το τέλος του επήλθε στις 4 Μαρτίου του 475, όταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων ήταν ο Αναστάσιος Α΄. Η μνήμη του τιμάται στις 4 Μαρτίου.

Το μοναστήρι που είχε ιδρύσει καταστράφηκε το 614 από τους Πέρσες, ενώ φαίνεται πως επαναλειτούργησε αργότερα καθώς βλέπουμε το 820 να λειτουργεί και πάλι. Το 1177 φαίνεται να είναι παντελώς ερειπωμένο. Στα ερείπια αυτού του ναού χτίστηκε τον 19ο αιώνα το σημερινό μεγαλοπρεπές μοναστήρι του Αγίου.

Ιστορικό Μοναστηριού Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτη εν Ιεριχώ

Μία εκ των παλαιοτέρων Μονών της Παλαιστίνης είναι η Ιερά Μονή του Αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτου, η οποία εκτίσθη το 455 από τον ίδιον τον Άγιον Γεράσιμον. Το μοναστήρι είναι κτισμένο στη νοτιοανατολικήν κοιλάδα της Ιεριχούς. Εκεί κοντά είναι το ακριβές σημείον του ποταμού Ιορδάνη, όπου βαπτίσθηκε ο Χριστός. Πλησίον του μοναστηριού του Αγίου Γερασίμου ευρίσκεται η Νεκρά Θάλασσα στο μέρος όπου βρίσκονταν οι αρχαίες πόλεις Σόδομα και Γόμορρα. Το μοναστήρι, το οποίο υψώνεται μεγαλόπρεπο βρίσκεται τετρακόσια περίπου μέτρα υπό την επιφάνεια της Μεσογείου. Στη βόρεια πλευρά του είναι χτισμένη τρίκλιτος Εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεράσιμο, τον Άγιο Ευθύμιο, τον Άγιο Ζωσιμά και την Οσία Μαρία την Αιγυπτία. Όλος ο εσωτερικός διάκοσμος είναι του 12ου αιώνα.

Κάτω από την Εκκλησία, στον πρώτο όροφο βρίσκεται μία άλλη μικρότερη, αφιερωμένη στη φυγή εις την Αίγυπτο της Αγίας οικογενείας, εξ αιτίας του Ηρώδη. Σύμφωνα προς την παράδοση, στο χώρο στάθηκε και φιλοξενήθηκε η Παναγία με τον Χριστό βρέφος και τον Άγιο Ιωσήφ, όπου έλαβε χώρα το ακόλουθο γεγονός. Εδώ είχε το λημέρι του κάποιος αρχιληστής. Αυτός διέταξε τους άλλους ληστές να μην ενοχλήσουν αυτή την οικογένεια, διαφορετικά θα είχαν να κάνουν μαζί του. Τη νύχτα η Παναγία έλουσε τον Χριστό. Το νερό, το οποίο έμεινε, το έλαβε η γυναίκα του ληστή και έλουσε το άρρωστο παιδί της. Αμέσως αυτό θεραπεύθηκε. Λέγεται ότι αυτό το αγόρι ήταν ο ληστής, ο οποίος σταυρώθηκε εκ δεξιών του Χριστού και μετέβη στον Παράδεισο. Η περιοχή αυτή λέγεται και περιοχή της πέρδικας (Deir Hajla). Έλαβε το όνομά της από την Παναγία. Όταν την είδαν να περνά έλεγαν ότι έμοιαζε με πέρδικα. Μάλιστα κάποιος είπε χαρακτηριστικά: "Αυτή η γυναίκα είναι τόσο όμορφη! Αν υπάρχει μητέρα του Θεού αυτή πρέπει να είναι".

Με την εισβολή των Περσών το 614, το μοναστήρι καταστράφηκε και δεν ξανακτίσθηκε παρά μόνον στις αρχές του 9ου αιώνα. Το σημερινό μοναστήρι ανοικοδομήθηκε επάνω στα ερείπια ενός άλλου σπουδαίου μοναστηριού, γνωστού ως "Λαύρα του Καλαμώνος", το οποίο ιδρύθηκε από αναχωρητές της ερήμου, στους χρόνους της Αγίας Ελένης και θεωρείται το αρχαιότερο μοναστήρι της Παλαιστίνης. Ένας εκ των πολλών μοναχών της Λαύρας του Καλαμώνος ήταν και ο Άγιος Σάββας, πριν ιδρύσει τη δική του Λαύρα. Η Λαύρα εξακολουθούσε να κατοικείται μέχρι τον 12ο αιώνα, όταν επισκευάσθηκε από τον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό. Επάνω στα ερείπια του μοναστηριού κτίσθηκε τον 19ο αιώνα το σημερινό μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου.

Πηγές

• http://www.iordanitis.net
• Ευαγγέλου Λέκκου, "Άγιος Γεράσιμος", Αποστολική Διακονία, Αθήνα.
• Τσολακίδης Χρήστος, "Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας", Χ.Δ. Τσολακίδης, Αθήνα 2001.