Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Λειτουργική"
μ |
|||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
Με το όρο [[Λειτουργική]] αναφερόμαστε στο μάθημα και κλάδο της θεολογικής επιστήμης, ο οποίος αφορά κυρίως στη θεωρία της λατρείας και στη μελέτη των διαφόρων πτυχών της χριστιανικής λειτουργικής παράδοσης<ref>"Λειτουργική", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 38, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.</ref>. | Με το όρο [[Λειτουργική]] αναφερόμαστε στο μάθημα και κλάδο της θεολογικής επιστήμης, ο οποίος αφορά κυρίως στη θεωρία της λατρείας και στη μελέτη των διαφόρων πτυχών της χριστιανικής λειτουργικής παράδοσης<ref>"Λειτουργική", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 38, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.</ref>. | ||
| + | ==Αντικείμενο== | ||
Καθώς η έξοδος της Εκκλησίας από τις [[κατακόμβες]] και η επικράτηση του χριστιανισμού στο πολιτικο-κοινωνικό πλαίσιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου έγινε πραγματικότητα, εμφανίστηκαν νέες προοπτικές, εκτός άλλων, στον τρόπο βιώσεως του περιεχομένου της αποστολικής παραδόσεως. Οι αρχές της ανεξιθρησκείας και της θρησκευτικής ελευθερίας εμπεριείχαν την ελευθερία της λατρείας, η οποία αποκλειόταν κατά τους τρείς πρώτους αιώνες, και οι νέες αυτές συνθήκες ευνόησαν τόσο την πυκνότητα των εβδομαδιαίων ευχαριστιακών συνάξεων, όσο και τον εμπλουτισμό του σταθερού πυρήνα της θείας λειτουργίας με νέα στοιχεία<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία'', τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 900.</ref>. | Καθώς η έξοδος της Εκκλησίας από τις [[κατακόμβες]] και η επικράτηση του χριστιανισμού στο πολιτικο-κοινωνικό πλαίσιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου έγινε πραγματικότητα, εμφανίστηκαν νέες προοπτικές, εκτός άλλων, στον τρόπο βιώσεως του περιεχομένου της αποστολικής παραδόσεως. Οι αρχές της ανεξιθρησκείας και της θρησκευτικής ελευθερίας εμπεριείχαν την ελευθερία της λατρείας, η οποία αποκλειόταν κατά τους τρείς πρώτους αιώνες, και οι νέες αυτές συνθήκες ευνόησαν τόσο την πυκνότητα των εβδομαδιαίων ευχαριστιακών συνάξεων, όσο και τον εμπλουτισμό του σταθερού πυρήνα της θείας λειτουργίας με νέα στοιχεία<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία'', τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 900.</ref>. | ||
| − | |||
Η ''Λειτουργική'' πραγματεύεται με επιστημονικές μεθόδους όσα αφορούν στις ιεροτελεστικές πράξεις που τελούνται στην Εκκλησία, ερευνά την ιστορία της [[Θεία Λειτουργία|Θείας Λειτουργίας]] και ''"των στενώς μετ' αυτής συνδεομένων ακολουθιών"'' και μελετά την ερμηνεία τους<ref>Δημ. Μωραΐτης, "Λειτουργική", '' Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 8, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 196.</ref>. | Η ''Λειτουργική'' πραγματεύεται με επιστημονικές μεθόδους όσα αφορούν στις ιεροτελεστικές πράξεις που τελούνται στην Εκκλησία, ερευνά την ιστορία της [[Θεία Λειτουργία|Θείας Λειτουργίας]] και ''"των στενώς μετ' αυτής συνδεομένων ακολουθιών"'' και μελετά την ερμηνεία τους<ref>Δημ. Μωραΐτης, "Λειτουργική", '' Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 8, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 196.</ref>. | ||
Αναθεώρηση της 18:06, 9 Αυγούστου 2008
Με το όρο Λειτουργική αναφερόμαστε στο μάθημα και κλάδο της θεολογικής επιστήμης, ο οποίος αφορά κυρίως στη θεωρία της λατρείας και στη μελέτη των διαφόρων πτυχών της χριστιανικής λειτουργικής παράδοσης[1].
Περιεχόμενα
Αντικείμενο
Καθώς η έξοδος της Εκκλησίας από τις κατακόμβες και η επικράτηση του χριστιανισμού στο πολιτικο-κοινωνικό πλαίσιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου έγινε πραγματικότητα, εμφανίστηκαν νέες προοπτικές, εκτός άλλων, στον τρόπο βιώσεως του περιεχομένου της αποστολικής παραδόσεως. Οι αρχές της ανεξιθρησκείας και της θρησκευτικής ελευθερίας εμπεριείχαν την ελευθερία της λατρείας, η οποία αποκλειόταν κατά τους τρείς πρώτους αιώνες, και οι νέες αυτές συνθήκες ευνόησαν τόσο την πυκνότητα των εβδομαδιαίων ευχαριστιακών συνάξεων, όσο και τον εμπλουτισμό του σταθερού πυρήνα της θείας λειτουργίας με νέα στοιχεία[2].
Η Λειτουργική πραγματεύεται με επιστημονικές μεθόδους όσα αφορούν στις ιεροτελεστικές πράξεις που τελούνται στην Εκκλησία, ερευνά την ιστορία της Θείας Λειτουργίας και "των στενώς μετ' αυτής συνδεομένων ακολουθιών" και μελετά την ερμηνεία τους[3].
Συνοπτικά, αντικείμενο της Λειτουργικής είναι[4]:
- Η ιστορική έκθεση της γένεσης και ανάπτυξης της λειτουργίας και των υπόλοιπων μυστηρίων και ιεροτελεστικών πράξεων.
- Η έρευνα των εκκλησιαστικών κανόνων και διατάξεων που αναφέρονται στη λατρεία.
- Η εξέταση των γενικών άρχων και ιδεών, που διέπουν τη χριστιανική λατρεία.
Για όλα αυτά, η Λειτουργική πρέπει να μελετήσει τη μορφή και το περιεχόμενο των λειτουργικών κειμένων με φιλολογικές και κριτικές επιστημονικές μεθόδους. Μέσα στα αντικείμενα της Λειτουργικής, πέρα από την Ορθόδοξη λατρεία, είναι και η μελέτη της λειτουργικής παράδοσης των ετεροδόξων (Κοπτών, Λατίνων, Παλαιοκαθολικών, Αγγλικανών, Προτεσταντών), με σκοπό τη διαπίστωση τυχόν αλληλεπιδράσεων και της συμβολής της στη δημιουργία της σημερινής λειτουργικής πρακτικής[5].
Λειτουργική και Αρχαιολογία
Το αντικείμενο της Λειτουργικής, ευνόητο είναι, ότι σχετίζεται ως ένα βαθμό και με τη μελέτη των ευρημάτων της Βυζαντινής και γενικά Χριστιανικής αρχαιολογίας. Τα ευρήματα, είτε πρόκειται για ναούς και κατακόμβες, είτε για Άμφια, εκκλησιαστικά σκεύη και εικόνες, ως μνημεία λατρείας, συνδέονται στενά με τον κλάδο της Λειτουργικής ο οποίος τα μελετά ώστε να εξάγει χρήσιμα συμπεράσματα[6].
Διάρθρωση και διαίρεση
Ο κορμός της συστηματικής Λειτουργικής (Λειτουργιολογίας), είναι δυνατόν να διαιρεθεί σε τέσσερις κλάδους:
- α) Τον φιλολογικό: φιλολογία και παπυρολογία των λειτουργικών κειμένων, ερμηνευτική εργασία και ανάλυση αυτών.
- β) Την ιστορία και αρχαιολογία της λειτουργίας και των εκκλησιαστικών ακολουθιών, όπως και των αντικειμένων, βιβλίων ή εικόνων που χρησιμοποιούνται σε αυτές.
- γ) Την Θεολογία και θεωρία της χριστιανικής λατρείας με στοιχεία της Ψυχολογίας και Φιλοσοφίας της λατρείας.
- δ) Τον Πρακτικό κλάδο: Τελετουργική και ποιμαίνουσα Λειτουργική, που αποβλέπει στην πνευματική οικοδομή των πιστών.
Πηγές
Υποσημειώσεις
- ↑ "Λειτουργική", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 38, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.
- ↑ Φειδάς Ιω. Βλάσιος, Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία, τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 900.
- ↑ Δημ. Μωραΐτης, "Λειτουργική", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 8, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 196.
- ↑ ΘΗΕ, ό.π., στ. 196-197.
- ↑ "Λειτουργική", Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, ό.π..
- ↑ ΘΗΕ, ό.π., στ. 197.
