Αλλαγές

Το απόγευμα της ''27ης Αυγούστου του 1922'', ενώ ο Τουρκικός Στρατός ήλεγχε πλήρως την Σμύρνη, ένας Ιταλός καθολικός ιερέας ενημέρωσε τους Γάλλους σχετικά με τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε ο ''Χρυσόστομος''. Πολύ σύντομα μια γαλλική περίπολος, αποτελούμενη από 20 ναύτες, κατέφθασε στην Μητρόπολη, την ''Αγία Φωτεινή'', με σκοπό να φυγαδεύσει τον Χρυσόστομο. Οι Γάλλοι ζήτησαν από τον Μητροπολίτη να τους ακολουθήσει, είτε στο προξενείο τους, είτε στην καθολική εκκλησία της ''Sacre Coeur'' (Καρδιά του Ιησού). Εκείνος όμως αρνήθηκε τονίζοντάς τους ότι το καθήκον του υπαγόρευε να παραμείνει με το ποίμνιό του, «''ως καλός ποιμένας''», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε. Λίγο αργότερα, κατά τις 19.30, κατέφθασε ένας Τούρκος αξιωματικός, ο οποίος συνοδευόταν από δύο στρατιώτες. Οδήγησαν τον Χρυσόστομο στην ''πλατεία Διοικητηρίου'', μαζί με δύο από τα πλέον εξέχοντα πρόσωπα της Σμύρνης, τον δημογέροντα ''Γεώργιο Κλιμάνογλου'' και τον νομικό ''Νικόλαο Τσουρουκτσόγλου'', εκδότη της γαλλόφωνης εφημερίδας «''La Reforme''». Η γαλλική περίπολος ακολούθησε τον μητροπολίτη, ο οποίος βρισκόταν ήδη ενώπιον του ''Νουρεντίν πασά''. Ο τελευταίος έδωσε εντολή να εκτελεστούν οι δύο δημογέροντες. Ακολούθως απευθύνθηκε στον Χρυσόστομο λέγοντάς του: «''Εμείς, θα τα βρούμε μαζί''»,<ref>Απο δημοσιεύσεις του Κέντρου Μικρασιατικών σπουδώνΑφιέρωμα ''"Χαμένες Πατρίδες" στο ''Ιστορία Εικονογραφημένη'', εκδ. Πάπυρος, τεύχ. 338 (1996), σελ. 68. </ref> και συνέχισε, εξυβρίζοντάς τον χυδαία και κατηγορώντας τον για την φιλελληνική του στάση και τις ενέργειές του εναντίον του Τουρκικού έθνους. Κατόπιν του ανακοίνωσε ότι το ''"Επαναστατικό Δικαστήριο της Ανεξαρτησίας"'', στην Άγκυρα, είχε ήδη αποφασίσει την καταδίκη του σε θάνατο. Ο Τούρκος αξιωματούχος κατευθύνθηκε προς το μπαλκόνι του κτηρίου, από όπου αντίκρισε στην πλατεία Διοικητηρίου, τη θέα μαινόμενου πλήθους Τούρκων, στους οποίους απηύθυνε τα παρακάτω λόγια:

:''"Αν καλό σας έκανε τούτος καλό, να του το ανταποδώσετε. Αν κακό , αν σας έκανεκακό, κάντε να του κάνετε και εσείς σεις κακό! Εγώ σας παραδίδω το κλεφτογούρουνο"''.

Ο Τουρκικός όχλος παρέλαβε άρπαξε χωρίς χρονοτριβή το μητροπολίτη και τον Χρυσόστομο. Επιτέθηκε εναντίον οδήγησε λίγο πιο πέρα, μπροστά στο κομμωτήριο του κτυπώντας Ismail ενός Ιταλού προστατευόμενου, εκεί σταμάτησαν και τον έντυσαν με μια άσπρη μπλούζα που πήραν από τον κομμωτή, άρχισαν αμέσως να τον χτυπούν λυσσασμένα με γροθιές, λοστούς και με ξύλα , και να τον οδήγησαν σε ένα κουρείοφτύνουν στο πρόσωπο, όπου τον ανάγκασαν να φορέσει μια λευκή μπλούζα. Στην συνέχειατου τρύπησαν με μαχαιριές το σώμα, του ξερίζωσαν τη γενειάδα και τον έσυραν στην τουρκική συνοικία, προπηλακίζοντας και πτύνοντάς τον. Εκεί του επεφύλαξαν έναν αργό και βασανιστικό θάνατο: τον μαχαίρωσαν σε πολλά σημεία του σώματος τουέβγαλαν τα μάτια, εξόρυξαν τους οφθαλμούς του έκοψαν τη μύτη και του έκοψαν τα αυτιά και την μύτη<ref>Στο διαδίκτυο: [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/kargakos_chrysostom/9thchapter.htm Σαράντος Ι. Στο μαρτύριο του μητροπολίτη παρευρέθηκαν και οι 20 Γάλλοι ναύτεςΚαργάκος, «''Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος Μητροπολίτης Σμύρνης, την αντίδραση των οποίων περιέγραψε ο Γάλλος συγγραφέας "Περίβλεπτος"»''Ρενέ Πουώ- '': Η μαρτυρiα του Rene Ρuaux''"Η γαλλική περίπολος παρακολουθούσε].</ref>.Σύμφωνα με μια εκδοχή, ένας Τούρκος πυροβόλησε τον μητροπολίτη δύο φορές στο κεφάλι, δίνοντας τέλος στο μαρτύριό του. Οι Γάλλοι ναύτες «είχαν βγει από τα ρούχα τους»" Ο ''Ρενέ Πυώ''<ref>Τον Οκτώβριο στο βιβλίο του 1922''Ο Θάνατος της Σμύρνης'', ο Εδουάρδος Σουλιέ, πάστωρ αναφέρει μια σειρά από αυτόπτες μάρτυρες που είδαν με τα μάτια τους αυτό αλλά και βουλευτής Παρισίων καταθέτει για τον θάνατό του Χρυσόστομου στην Γαλλική Βουλήόλα τα υπόλοιπα εγκλήματα: ''"Οδήγησαν τον ιεράρχη μπρος από ένα κουρείο, Γυναίκες ατιμάζονταν μπροστά στα μάτια των γονιών και των συζύγων τους. Ένας Έλληνας είδε τη σφαγή τού πατέρα του ξερίζωσαν τα γένια και τον μαχαίρωσαν, βιασμό της κόρης του έκοψαν την μύτη και τα αυτιά. Ήταν παρόντες ναύτες μαςΈνας Λεβαντίνος που είδε παρόμοια σκηνή αυτοκτόνησε. Και ακόμη, πάνοπλοι, αγανακτησμένοι, έξαλλοι. Ο επικεφαλής αξιωματικός ντοπαρισμένοι Τούρκοι στρατιώτες αρπάζουν από τις αγκαλιές μητέρων τα παιδιά τους απειλούσε με το περίστροφο, αν επέμβουν. Ύστερα, τον μετέφεραν στις τούρκικες συνοικίες, όπου τον διαμέλισαν τα ξεκοιλιάζουν και τον άφησαν βορά εις τα πετάνε μισοπεθαμένα στα πόδια τους σκύλους.". ''</ref>. Οι Γάλλοι από αγανάκτηση αποφάσισαν να επέμβουν. Ο επικεφαλής αξιωματικός τους όμως, ακολουθώντας τις διαταγές που είχε, τους εμπόδισε να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση. Αφιέρωμα ''"Δεν ξαναείδαμε τον ΧρυσόστομοΜικρασιατική Τραγωδία"'' στο ''Ιστορία Εικονογραφημένη'', που τον αποτελείωσαν σε μικρή απόσταση"εκδ. Σύμφωνα με μια εκδοχήΠάπυρος, ένας Τούρκος πυροβόλησε τον μητροπολίτη δύο φορές στο κεφάλιτεύχ. 447 (2005), δίνοντας τέλος στο μαρτύριό τουσελ. 45.</ref>.  Τραγικό υπήρξε και το τέλος των δυο δημογερόντων που τον συνόδευαν. Ο ''Γεώργιος Κλιμάνογλου'' απαγχονίσθηκε, ενώ ο ''Νικόλαος Τσουρούκτσογλου'', αφού τον έδεσαν από τα πόδια σε ένα αυτοκίνητο, τον περιέφεραν στο κέντρο της Σμύρνης, ενώ το κεφάλι του συρόταν στα λιθόστρωτα καλντερίμια<ref>Περιγραφή του Γάλλου συγγραφέα Ρενέ ΠουώΣαράντος Ι. Καργάκος, στο διαδίκτυο ό.π.</ref>.