Αλλαγές

Ο '''Χρυσόστομος Καλαφάτης''' (1867-1922), αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που είναι [[Άγιος]] της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]] και ''εθνομάρτυρας''. Αποτέλεσε ''Μητροπολίτης Δράμας και Σμύρνης'' και θανατώθηκε με μαρτυρικό τρόπο κατά την ''Καταστροφή της Σμύρνης''. Γεννήθηκε στην ''Τρίγλια''<ref>Οι περίοδοι που βρέθηκε στη πόλη που γεννήθηκε, είναι συνοπτικά τα χρόνια των δύο εξοριών που υπέστη ως Μητροπολίτης Δράμας. Δηλαδή είναι τα διαστήματα από τον Αύγουστο του 1907 ως τον Αύγουστο του 1908 και από τον Ιανουάριο του 1909 ως τον Μάιο του 1910. Αυτές τις πληροφορίες αντλούμε από τα πρακτικά της Δημογεροντίας της Τρίγλιας ή των Γενικών Συνελεύσεων των κατοίκων.( Βασίλης Πιστικίδης,Ομιλία στα «Χρυσοστόμεια 2005» στη Ραφήνα ). Στη Τρίγλια, και κατά τη διάρκεια της δεύτερης εξορίας μαθαίνει και την εκλογή του από το Πατριαρχείο ως Μητροπολίτης Σμύρνης και θα αναχωρήσει για τη μεγάλη Ιωνική πόλη στις 10 Μαΐου 1910.</ref> της ''Βιθυνίας'', στην ''Προποντίδα''. Ήταν γιος του ''Νικολάου Καλαφάτη'' και της ''Καλλιόπης Λεμωνίδου'' και παιδί 8μελούς οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν νομομαθής και αντιπροσώπευε συμπολίτες του ενώπιον των τουρκικών δικαστηρίων και φρόντισε για την καλή μόρφωσή του από μικρή ηλικία. Σπούδασε στη [[Θεολογική σχολή της Χάλκης]], από την οποία αποφοίτησε το 1901, ενώ παράλληλα είχε χειροτονηθεί [[διάκονος]] στο [[Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως]]. Το 1897 κατέλαβε το αξίωμα του ''Μεγάλου Πρωτοσύγκελου'', προσφέροντας σημαντική υπηρεσία από τη θέση αυτή και το 1902 χειροτονήθηκε ''Μητροπολίτης Δράμας'', ξεκινώντας ευρύ ποιμαντικό και φιλανθρωπικό έργο. Η ποιμαντορία του στην πόλη αυτή συνέπεσε με τον ''Μακεδονικό αγώνα'' (1904-1908) και αγωνίστηκε κατά της βουλγαρικής βίας και προπαγάνδας, για την παλινόρθωση και στήριξη του Ελληνικού στοιχείου. Ο ίδιος ανέλαβε προσωπικό αγώνα στην περιοχή κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Στη Δράμα, εκτός των άλλων, ανέπτυξε αξιόλογη κοινωνική και φιλανθρωπική δράση και ίδρυσε ορφανοτροφείο και γηροκομείο, ανήγειρε μεγάλο ναό, έκτισε εργατικές κατοικίες για τους καπνεργάτες, μέγαρο για τη Μητρόπολη, Σχολή αρρένων και θηλέων, νοσοκομείο και γυμναστήριο. Οι δραστηριότητές του όμως προκάλεσαν ανησυχία στην τουρκική διοίκηση και γι’ αυτό απομακρύνθηκε δυο φορές από τη θέση του.

Η εθνική του δράση αρχίζει το 1914, όταν διωκόμενοι Έλληνες από τις γύρω περιοχές συνέρρεαν στη Σμύρνη αναζητώντας καταφύγιο. Με πρωτοβουλία του περιθάλπονταν χιλιάδες πρόσφυγες, με αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός Τύπος να τον αποκαλέσει «''ομηρικό ήρωα''».<ref>Οδυσσέας Κουμαδωράκης, «Άργος τό τo πολυδίψιον», σελίδα σελ. 520</ref> Κατά τη διάρκεια του ''Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου'' απομακρύνθηκε από τη θέση του (1914-1918) και μετέβη στην ''Κωνσταντινούπολη'', όπου έγινε συνοδικός στο ''Πατριαρχείο''. Τότε έγραψε το βιβλίο «''Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας και η Νέα Τουρκία''», όπου και κατέγραψε με λεπτομέρειες τους διωγμούς των Ελλήνων της ''Μικράς Ασίας'' από τους Νεότουρκους (1908 κ.ε.). Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αυτή την εποχή με υπόμνημά του παρακινούσε τον τότε βασιλιά γερμανόφιλο ''Κωνσταντίνο Α΄'' να ταχθεί με το μέρος των συμμάχων, εγκαταλείποντας την πολιτική της ουδετερότητας και τασσόμενος υπέρ της πολιτικής του Βενιζέλου<ref>Γράφει σχετικά ο Σαράντος Ι. Καργάκος:''"Συγκλονιστική είναι η επιστολή που ο Εθνάρχης έστειλε στις 25 Αυγούστου (δύο ημέρες προ του θανάτου του) στο Βενιζέλο με τον κυβερνήτη του αντιτορπυλικού «Λήμνος». Αντιγράφουμε μερικές ενδεικτικές φράσεις που μοιάζουν με έκρηξη ήφαιστείου'':<br>

«''Ζήτημα είναι εάν, όταν το παρόν γράμμα αναγιγνώσκεται υφ' Υμών, ημείς πλέον υπάρχωμεν εν ζωή, προοριζόμενοι -τις οίδε- εις θυσίαν και μαρτύριον''»." (στο διαδίκτυο: [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/kargakos_chrysostom/9thchapter.htm Σαράντος Ι. Καργάκος, «''Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος Μητροπολίτης Σμύρνης, ο "Περίβλεπτος"»'' - ''Οι εκλογές του 1920'']). Ο Ύπατος Αρμοστής στον οποίο αναφέρεται η επιστολή είναι ο ''Αριστείδης Στεργιάδης'', νομομαθής και πολιτικός (1861 – 1950) στον οποίο ο Ελ. Βενιζέλος ανέθεσε τη σύνταξη βασικών νομοσχεδίων για την αναδιάρθρωση του κράτους. Διορίστηκε ύπατος αρμοστής της περιοχής με μεγάλες αρμοδιότητες και παρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως τη Μικρασιατική καταστροφή (1922), οπότε εγκατάλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία. Ο ''Στεργιάδης'' συχνά κατηγορήθηκε για την πολιτική του ως ύπατος αρμοστής, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο της θητείας του, η οποία θεωρήθηκε τελείως αντίθετη προς τα εθνικά ελληνικά συμφέροντα. Για το λόγο αυτό απέφυγε να γυρίσει στην Ελλάδα και προτίμησε να εγκατασταθεί στο εξωτερικό («''Στεργιάδης, Αριστείδης''», ''e-δομή'' (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ''ΔΟΜΗ''), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM]).</ref>. Κατόπιν επανήλθε στη Σμύρνη, όπου έγινε δεκτός από το λαό με ενθουσιασμό. Κατόρθωσε τότε να απομακρύνει από τη θέση του τον ''Τούρκο στρατηγό Νουρεδίν'' ( ''Nuredin Paşa'') <ref>Οδυσσέας Κουμαδωράκης, «''Άργος τό τo πολυδίψιον''», σελ. 520.</ref>, κύριο υπεύθυνο των διωγμών. Στις 2 Μαΐου 1919 ο Ελληνισμός της ''Μικράς Ασίας'' και ο Χρυσόστομος υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τον ελληνικό απελευθερωτικό στρατό. Αργότερα, ύστερα από τις πολιτικές ενέργειες των κυβερνώντων, υποχρεώθηκε εκ νέου να περιθάλψει χιλιάδες πρόσφυγες, που συνέρρεαν στη ''Σμύρνη'' τον Αύγουστο 1922. Το τέλος για το Χρυσόστομο πλησίαζε. Παρά το γεγονός ότι του δόθηκε η δυνατότητα να εγκαταλείψει τη Σμύρνη και να σωθεί, δεν το έπραξε. Στις 27 Αυγούστου συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον του στρατηγού ''Νουρεδίν'', ο οποίος τον ράπισε και τον παρέδωσε στο πλήθος. Ο φανατισμένος όχλος των Τούρκων, αφού τον κακοποίησε στους δρόμους της Σμύρνης, τον κατακρεούργησε.

*Οδυσσέας Κουμαδωράκης, «''Άργος τό τo πολυδίψιον''», εκδ. «Εκ Προοιμίου», Άργος 2007.