Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Σχίσμα Φηλικισσίμου"
(Νέα σελίδα: Το σχίσμα του Φηλικίσσιμου ήταν μια τοπική απόσχιση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία της Βόρειας...) |
μ |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
| − | Το | + | Το '''Σχίσμα του Φηλικίσσιμου''' ήταν μια τοπική απόσχιση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία της ''Βόρειας Αφρικής'', με αφορμή τη επιστροφή των [[Πεπτωκότες|πεπτωκότων]] στους κόλπους της Εκκλησίας. Προεξάρχων αυτής της απόσχισης ήταν ο ''Φηλικίσσιμος'' ένας πλούσιος λαϊκός, ο οποίος είχε χειροτονηθεί [[Διάκονος|διάκονος]] από το [[Νοβατιανισμός|Νοβατιανό]]. |
==Τα αίτια== | ==Τα αίτια== | ||
| − | Στη [[Ρώμη]] ο [[Νοβατιανισμός]] | + | Στη [[Ρώμη]] ο [[Νοβατιανισμός]] είχε ήδη αναπτυχθεί σημαντικά. Οι σχέσεις μεταξύ των εκκλησιών ''Ρώμης'' και ''Βορείου Αφρικής'' ήταν αρκετά στενές, αλλά σε ένα περιβάλλον το οποίο επηρεαζόταν από Μοντανιστικές-ενθουσιαστικές τάσεις, αμέσως άναψε η θρυαλλίδα της διαμάχης μεταξύ των μοντανιζόντων κατά όσων επεδίωκαν επιείκεια στα ζητήματα μετάνοιας. Ο ''Κυπριανός Καρθαγένης'' ενώ στο παρελθόν είχε ταχθεί υπέρ της αυστηρής μεθόδου της μετανοίας επί «''επιθανάτιας κλίνης''», τώρα προέκρινε την επιεική μεταχείριση όσων δεν είχαν θυσιάσει στα είδωλα. Αυτή η ενέργεια εξόργισε τους τασσόμενους υπέρ της αυστηρότητας, τη στιγμή που δημιουργήθηκε και μια νέα αντίρροπη τάση, η οποία προέκρινε πλήρη επιείκεια στο ζήτημα των μετανοούντων στην εκκλησία και οι ακόλουθοί της, αποκαλούνταν «ομολογηταί». Οι ομολογητές, λόγω της αρχικής εύνοιας της εκκλησίας, προέβηκαν σε πράξεις που αντιτίθονταν της δικαιοδοσίας τους, όπως την παράδοση συστατικών επιστολών, οι οποίες θεωρούνταν συγχωρητικές. Ο Κυπριανός διαβλέποντας το αντικανονικό των ενεργειών, τις κατήγγειλε ως άκυρες, με αποτέλεσμα τη δημιουργία έντασης. Οι «ομολογητές» κληρικοί έφτασαν μάλιστα σε σημείο να δέχονται χωρίς την έγκριση του [[Επίσκοπος|επισκόπου]], σε πλήρη κοινωνία τους «πεπτωκότες». Παρά όμως την αντίθετη ροπή στο ζήτημα των πεπτωκότων, ομολογητές και Νοβατιανοί συνασπίστηκαν σε μια προσπάθεια να καθαιρέσουν τον Κυπριανό. |
==Το σχίσμα== | ==Το σχίσμα== | ||
| − | Ο | + | Ο συνασπισμός των δύο πλευρών, παρά τις αποκλίνουσες απόψεις στόχο είχαν τον επισκοπικό θρόνο. Τελικά αποσχίστηκαν χειροτονώντας επίσκοπο το Φορτουνάτο, πίσω όμως από αυτόν, τα νήματα κινούνταν από τον Φηλικίσσιμο. Ο [[Κυπριανός Καρχηδόνας|Κυπριανός]] σε όλο αυτό το διάστημα της ραγδαίας απόσχισης, έλλειπε από την [[Καρθαγένη]] λόγω εξορίας. Μετά από 15 μήνες όμως επέστρεψε με πλήθος πιστών και συγκαλώντας σύνοδο, απέκοψε τους σχισματικούς από την εκκλησιαστική κοινωνία και έθεσε σαφές πλαίσιο για το ζήτημα μετάνοιας των «πεπτωκότων», σύμφωνα με τις θέσεις που είχε αρχικά εισάγει. Οι σχισματικοί δε, αγνοήθηκαν παντελώς. Μάλιστα πάρθηκαν και σκληρά μέτρα κατά τον αποσχισθέντων κληρικών, οι οποίοι έπρεπε οπωσδήποτε να καθαιρεθούν χωρίς καμία πιθανότητα επιστροφής και με δια βίου μετάνοια. Ο Κυπριανός ως ένας εξαιρετικός θεολόγος με άριστη βιβλική κατάρτιση συνέταξε την ίδια εποχή το έργο «''Περί ενότητας της Καθολικής εκκλησίας''», που αναπτύχθηκαν γενικότερες απόψεις της ενότητας της τοπικής εκκλησίας υπό τον [[Επίσκοπος|επίσκοπο]]. Σύμφωνα με αυτή ο επίσκοπος είναι «''εν τη εκκλησία''» και η «''εκκλλησία εν τω επισκόπω''» και όποιος δεν είναι μαζί του αποκόπτεται<ref>Epist. 43,5.66,8.69,3</ref>, «εκτός εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία»<ref>Epist. 73,21</ref>, η ενότητα του σώματος των επισκόπων διασφαλίζει τη ενότητα της εκκλησίας<ref>Epist. 33,1</ref>, η ενότητα της εκκλησίας εκφράζεται με τις [[Θεία Ευχαριστία|ευχαριστίες]] των τοπικών εκκλησιών που παριστούν τον [[Μυστικός Δείπνος|Μυστικό Δείπνο]]<ref>De cath. church ecclesiae unitae, 17</ref>. Το έργο αυτό έφερε σε δύσκολη θέση τους απολογητές, αλλά και τους πρεσβύτερους και είχε σημαντική απήχηση στην τοπική εκκλησία της ''Βορείου Αφρικής''. Τελικώς το σχίσμα σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπεται και να επικρατεί η τάξη της τοπικής εκκλησίας. |
==Υποσημειώσεις== | ==Υποσημειώσεις== | ||
| Γραμμή 14: | Γραμμή 14: | ||
==Βιβλιογραφία== | ==Βιβλιογραφία== | ||
| − | * « | + | * «''Εκκλησιαστική Ιστορία''», Βλάσιος Φειδάς, Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα, 2003. |
[[Κατηγορία:Εκκλησιαστική Ιστορία]] | [[Κατηγορία:Εκκλησιαστική Ιστορία]] | ||
[[Κατηγορία:Εκκλησιαστικά Σχίσματα]] | [[Κατηγορία:Εκκλησιαστικά Σχίσματα]] | ||
Αναθεώρηση της 12:20, 1 Ιουνίου 2008
Το Σχίσμα του Φηλικίσσιμου ήταν μια τοπική απόσχιση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία της Βόρειας Αφρικής, με αφορμή τη επιστροφή των πεπτωκότων στους κόλπους της Εκκλησίας. Προεξάρχων αυτής της απόσχισης ήταν ο Φηλικίσσιμος ένας πλούσιος λαϊκός, ο οποίος είχε χειροτονηθεί διάκονος από το Νοβατιανό.
Περιεχόμενα
Τα αίτια
Στη Ρώμη ο Νοβατιανισμός είχε ήδη αναπτυχθεί σημαντικά. Οι σχέσεις μεταξύ των εκκλησιών Ρώμης και Βορείου Αφρικής ήταν αρκετά στενές, αλλά σε ένα περιβάλλον το οποίο επηρεαζόταν από Μοντανιστικές-ενθουσιαστικές τάσεις, αμέσως άναψε η θρυαλλίδα της διαμάχης μεταξύ των μοντανιζόντων κατά όσων επεδίωκαν επιείκεια στα ζητήματα μετάνοιας. Ο Κυπριανός Καρθαγένης ενώ στο παρελθόν είχε ταχθεί υπέρ της αυστηρής μεθόδου της μετανοίας επί «επιθανάτιας κλίνης», τώρα προέκρινε την επιεική μεταχείριση όσων δεν είχαν θυσιάσει στα είδωλα. Αυτή η ενέργεια εξόργισε τους τασσόμενους υπέρ της αυστηρότητας, τη στιγμή που δημιουργήθηκε και μια νέα αντίρροπη τάση, η οποία προέκρινε πλήρη επιείκεια στο ζήτημα των μετανοούντων στην εκκλησία και οι ακόλουθοί της, αποκαλούνταν «ομολογηταί». Οι ομολογητές, λόγω της αρχικής εύνοιας της εκκλησίας, προέβηκαν σε πράξεις που αντιτίθονταν της δικαιοδοσίας τους, όπως την παράδοση συστατικών επιστολών, οι οποίες θεωρούνταν συγχωρητικές. Ο Κυπριανός διαβλέποντας το αντικανονικό των ενεργειών, τις κατήγγειλε ως άκυρες, με αποτέλεσμα τη δημιουργία έντασης. Οι «ομολογητές» κληρικοί έφτασαν μάλιστα σε σημείο να δέχονται χωρίς την έγκριση του επισκόπου, σε πλήρη κοινωνία τους «πεπτωκότες». Παρά όμως την αντίθετη ροπή στο ζήτημα των πεπτωκότων, ομολογητές και Νοβατιανοί συνασπίστηκαν σε μια προσπάθεια να καθαιρέσουν τον Κυπριανό.
Το σχίσμα
Ο συνασπισμός των δύο πλευρών, παρά τις αποκλίνουσες απόψεις στόχο είχαν τον επισκοπικό θρόνο. Τελικά αποσχίστηκαν χειροτονώντας επίσκοπο το Φορτουνάτο, πίσω όμως από αυτόν, τα νήματα κινούνταν από τον Φηλικίσσιμο. Ο Κυπριανός σε όλο αυτό το διάστημα της ραγδαίας απόσχισης, έλλειπε από την Καρθαγένη λόγω εξορίας. Μετά από 15 μήνες όμως επέστρεψε με πλήθος πιστών και συγκαλώντας σύνοδο, απέκοψε τους σχισματικούς από την εκκλησιαστική κοινωνία και έθεσε σαφές πλαίσιο για το ζήτημα μετάνοιας των «πεπτωκότων», σύμφωνα με τις θέσεις που είχε αρχικά εισάγει. Οι σχισματικοί δε, αγνοήθηκαν παντελώς. Μάλιστα πάρθηκαν και σκληρά μέτρα κατά τον αποσχισθέντων κληρικών, οι οποίοι έπρεπε οπωσδήποτε να καθαιρεθούν χωρίς καμία πιθανότητα επιστροφής και με δια βίου μετάνοια. Ο Κυπριανός ως ένας εξαιρετικός θεολόγος με άριστη βιβλική κατάρτιση συνέταξε την ίδια εποχή το έργο «Περί ενότητας της Καθολικής εκκλησίας», που αναπτύχθηκαν γενικότερες απόψεις της ενότητας της τοπικής εκκλησίας υπό τον επίσκοπο. Σύμφωνα με αυτή ο επίσκοπος είναι «εν τη εκκλησία» και η «εκκλλησία εν τω επισκόπω» και όποιος δεν είναι μαζί του αποκόπτεται[1], «εκτός εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία»[2], η ενότητα του σώματος των επισκόπων διασφαλίζει τη ενότητα της εκκλησίας[3], η ενότητα της εκκλησίας εκφράζεται με τις ευχαριστίες των τοπικών εκκλησιών που παριστούν τον Μυστικό Δείπνο[4]. Το έργο αυτό έφερε σε δύσκολη θέση τους απολογητές, αλλά και τους πρεσβύτερους και είχε σημαντική απήχηση στην τοπική εκκλησία της Βορείου Αφρικής. Τελικώς το σχίσμα σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπεται και να επικρατεί η τάξη της τοπικής εκκλησίας.
Υποσημειώσεις
Βιβλιογραφία
- «Εκκλησιαστική Ιστορία», Βλάσιος Φειδάς, Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα, 2003.
