Άνοιγμα κυρίως μενού

OrthodoxWiki β

Αλλαγές

Ιωάννειο κόμμα

119 bytes προστέθηκαν, 21:49, 29 Ιουλίου 2008
καμία σύνοψη επεξεργασίας
:«{{Πολυτονικό|<sup>5</sup> Τίς ἐστιν ὁ νικῶν τὸν κόσμον εἰ μὴ ὁ πιστεύων ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ; <sup>6</sup> Οὗτός ἐστιν ὁ ἐλθὼν δι' ὕδατος καὶ αἵματος, Ἰησοῦς Χριστός· οὐκ ἐν τῷ ὕδατι μόνον, ἀλλ' ἐν τῷ ὕδατι καὶ τῷ αἵματι· καὶ τὸ Πνεῦμά ἐστι τὸ μαρτυροῦν, ὅτι τὸ Πνεῦμά ἐστιν ἡ ἀλήθεια. <sup>7</sup> Ὃτι τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες '''[ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ Πατὴρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι.''' <sup>8</sup> '''καὶ τρεῖς εἰσιν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ]''', τὸ Πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα, καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν. <sup>9</sup> Εἰ τὴν μαρτυρίαν τῶν ἀνθρώπων λαμβάνομεν, ἡ μαρτυρία τοῦ Θεοῦ μείζων ἐστίν· ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ μαρτυρία τοῦ Θεοῦ ἣν μεμαρτύρηκε περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ}}».<br>(Α' Ιωάν. 5:5-9)
</div>
 
== Ιστορικοκριτική έρευνα ==
'''Ιωάννειο κόμμα''' ή '''Κόμμα Ιωάννου''' ([[Λατ.]] ''comma Johanneum'') ονομάζεται το βιβλικό χωρίο ''Α' Ιω. 5, 7β-8α'', με σαφή τριαδολογική ομολογία<ref>Παναγόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994, σελ. 378.</ref> που κατέστη περιώνυμο στην ιστορία της κριτικής του κειμένου της Καινής Διαθήκης εξ αιτίας όσων γράφτηκαν υπέρ ή κατά της γνησιότητος του<ref>Δημητρόπουλος Παν. "Κόμμα Ιωάννου", ''ΘΗΕ'', τόμ. 7, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 760.</ref>.
Όπως αναφέρει ο καθ. [[Ιωάννης Καραβιδόπουλος]]: «''Η προσθήκη αυτή δεν υπάρχει σε κανένα ελληνικό χειρόγραφο και δεν μνημονεύεται από τους έλληνες πατέρες, παρά τις τριαδολογικές έριδες που θα καθιστούσαν αναγκαία την αναφορά σ' ένα τόσο σημαντικό χωρίο, αν αυτό υπήρχε πράγματι στο κείμενο. Την περιέχουν 4 μεταγενέστερα ελληνικά μικρογράμματα χειρόγραφα (ένα του 12<sup>ου</sup> αι., ένα του 15<sup>ου</sup> και δύο του 16<sup>ου</sup> αι.) κατ' επίδραση των λατινικών, στα οποία είχε νωρίτερα εισχωρήσει. Στα χειρόγραφα της Vulgata μαρτυρείται από τον 9<sup>ο</sup> αι. και ύστερα, ενώ ακόμη νωρίτερα μαρτυρείται στη Vetus Latina σε χειρόγραφα της Ισπανίας. Η αρχαιότερη μνεία της προσθήκης αυτής βρίσκεται στον αιρετικό Πρισκιλλιανό (+385) και ίσως ήδη στον Τερτυλλιανό στη Β. Αφρική. Έτσι πιθανή πατρίδα της προσθήκης θεωρείται η Β. Αφρική, από όπου διαδόθηκε κατόπιν στην Ισπανία και εισχώρησε στη Vulgata. [...] Σήμερα δεν γίνεται δεκτή από κανένα κριτικό του κειμένου η γνησιότητα της προσθήκης''». <ref>Ιωάννης Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη'', 3η έκδ., Εκδόσεις Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 350, 351.</ref>
 
==Η θέση του στην Ορθόδοξη Εκκλησία ==
Παρ' όλ' αυτά, η Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι κατεξοχήν εκκλησία της παραδόσεως<ref>Ware Κάλλιστος (επίσκ. Διοκλείας), ''Η Ορθόδοξη Εκκλησία'' (μτφρ. Ροηλίδης Ι.), 4η έκδ., Ακρίτας, Αθήνα 2007, σελ. 289.</ref>. Και αυτό που ονομάζεται ''Παράδοση'' στην Ορθόδοξη Εκκλησία ''"δεν είναι παρά η βίωση της Αγίας Γραφής από την Εκκλησία μέσα στη μακραίωνη ιστορία της"''<ref>Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, "Η Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης στην Ορθόδοξη Εκκλησία", σελ. 11-30, στο Βιβλικές Μελέτες Β (Βιβλική Βιβλιοθήκη #16), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000, εδώ σελ. 12-13.</ref>. Από την παράδοση αυτή αποβάλλονται μόνο όσα στοιχεία ''"έχουν χάσει την οργανική τους σχέση με το ζωντανό σώμα του Χριστού"''<ref>Ό.π., σελ. 13.</ref> και έτσι, η περικοπή αυτή ''"εχρησιμοποιήθη...διότι μαρτυρεί την πίστιν της Εκκλησίας, ήτις έκαμε δεκτόν εις το κείμενον της το εν λόγω τμήμα και αφού το εδέχθη η Εκκλησία πρέπει να το δεχώμεθα και ημείς"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 127.</ref>.
Κατά συνέπεια, μία εκκλησία με ιστορία αιώνων και τέτοια αντίληψη για την αξία των κειμένων, δεν θα μπορούσε να εναλλάσσει το κείμενό της σύμφωνα με τις εκάστοτε ερμηνείες των επιστημόνων που πολλές φορές μεταβάλλονται σε διάστημα λίγων χρόνων. Δεν χρησιμοποιεί η Ορθόδοξη Εκκλησία κριτικά κείμενα αλλά ''λειτουργικά'' κείμενα. Για τους Ορθοδόξους αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς το λεγόμενο ''κριτικό κείμενo'' της Καινής Διαθήκης είναι προϊόν επιστημονικής σύνθεσης, που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στη Λατρεία από καμία Ομολογία<ref>Δεσπότης, ''Ο Κώδικας...'', ό.π., σελ. 335.</ref>. Εκτός όμως αυτού, το πρόβλημα έχει και άλλες παραμέτρους: ''"η 26 έκδοση των Nestle-Aland διαφέρει από την 25η σε 700 περίπου χωρία. Με αυτό τον τρόπο, παρά την τεράστια προσπάθεια μεγάλου πλήθους ειδικών ερευνητών, δεν έχει επιτευχθεί από τότε ομοφωνία μεταξύ τους, για καλύτερο και εγκυρότερο κείμενο"''<ref>''"η 26η έκδοσις των Nestle-Aland διαφέρει της 25ης εις 700 περίπου χωρία. Ούτω, παρά την τεραστίαν προσπάθειαν μεγάλου πλήθους ειδικών ερευνητών, δεν έχει εισέτι επιτευχθή ομοφωνία μεταξύ αυτών, ως προς το καλλίτερον και εγκυρώτερον κείμενον"''</ref> <ref>Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, ''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Β', Αθήνα 2005, σελ. 1403.</ref>. Αυτές οι εκατοντάδες διαφορές είναι κάτι ''"που καταδεικνύει την ύπαρξη υποκειμενισμού"''<ref>Δεσπότης, ''Ο Κώδικας...'', ό.π..</ref>.
Επιπλέον, όπως έγραφε ο καθηγητής σύμφωνα με τον καθηγητή της θεολογικής σχολής Θεσ/νίκης Παναγιώτης Δημητρόπουλος''Παναγιώτη Δημητρόπουλο'', η ανυπαρξία αρχαίων χειρογράφων της Καινής Διαθήκης, τουλάχιστον από τον 2ο αιώνα μ.Χ. και η απώλεια πληθώρας πατερικών συγγραμμάτων, για πολλά από τα οποία είναι γνωστά μόνο οι τίτλοι τους, δεν επιτρέπει την ύπαρξη αναντίρρητης βεβαιότητας για την ιστορία του αποσπάσματος και την ύπαρξή του ή όχι στα πρωτότυπα κείμενα<ref>Δημητρόπουλος Παν. "Κόμμα Ιωάννου", ''ΘΗΕ'', τόμ. 7, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 760.</ref>. Τα στοιχεία αυτά αλλά και ο χαρακτήρας της κριτικής του κειμένου είναι τέτοιος που επιτρέπει στον καθηγητή Ιερεμία Φούντα (που δέχεται τη μή αυθεντικότητα του ''κόμματος'') να γράψει ότι ''"το θέμα της αυθεντικότητος ή μή της περικοπής...είναι εισέτι υπό έρευναν"'' και ''"δεν επιτρέπεται, νομίζομεν, οι ερμηνευταί, είτε οι μεν είτε οι δε, να είναι αυθεντικοί εις τας θέσεις των, ως να θεωρούν αυτάς ως πράγματι αληθείς και αναντίρρητους, αλλά να τας διατυπώνουν ελευθέρως μεν και με δυνατήν κατάστρωσιν των επιχειρημάτων των, πλην μετ' επιφυλακτικότητος"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 128, υποσημ. #91.</ref>.
Αλλά κι αν τα μέχρι τώρα στοιχεία της επιστήμης δείχνουν ότι το ''Ιωάννειο Κόμμα'' δεν ήταν μέρος του πρωτοτύπου, αν και για κάποιους μελετητές, υπαινιγμοί του ''κόμματος'' υπάρχουν στη Δύση από τον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ., στον Τερτυλιανό (PL 2, 211C) και στον Κυπριανό (De unitate Ecclesiae VI, P.L. 4, 519B) αντίστοιχα<ref>Δεσπότης Σ. Σωτήριος, ''Ο Κώδικας των Ευαγγελίων'', Άθως, Αθήνα 2007, σελ. 330-331, υποσημ. #22) / Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 33 / Δημητρόπουλος, "Κόμμα Ιωάννου", ''ΘΗΕ'', ό.π., στ. 761 / </ref>, εντούτοις, αυτό περιέχει ''"θεολογία"'' που είναι ''"αληθής"''<ref>Στο πρωτότυπο: ''"Is the Johannine Comma Scripture? The evidence seems to say no. Is the Johannine Comma truthful? Is it sound theology? Yes."'' (Daniel L. Akin, ''The New American Commentary'', vol. 38, 1, 2, 3 John, Nashville: Broadman & Holman Publishers 2001, σελ. 199).</ref> (για όσους βεβαίως πιστεύουν στην [[Αγία Τριάδα]]): ακόμη κι αν δεν μαρτυρείται από κανένα αρχαίο χειρόγραφο, το χωρίο αυτό ''"μαρτυρεί σαφέστατα την πίστιν της Εκκλησίας εις το τριαδικόν άμα και ενιαίον του θεού"'', ιδέα μάλιστα που σύμφωνα με την Ορθόδοξη ερμηνεία ενυπάρχει σε πάρα πολλά σημεία της Καινής Διαθήκης<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 33-34.</ref>.
12.398
επεξεργασίες