Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
καμία σύνοψη επεξεργασίας
Με την πάροδο του χρόνου, κάθε πολυήμερη περίοδος [[Νηστεία|νηστείας]] άρχισε να ονομάζεται ''Τεσσαρακοστή'' ή ''Σαρακοστή'' (και από την ονομασία αυτή, τα επιτρεπτά προς κατανάλωση τρόφιμα ονομάστηκαν ''"σαρακοστιανά"'')<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 11 (1967), στ. 730.</ref>. Ο [[Αναστάσιος Σιναΐτης|Αναστάσιος ο Σιναΐτης]] (6ος αι.) αναφέρεται σε τρεις ''τεσσαρακοστές'' όπου σε αυτές του [[Πάσχα]] (49 ημέρες μαζί με τη [[Μεγάλη εβδομάδα]] όπου νηστεύουμε σε ανάμνηση των ''Παθών'' του Χριστού<ref>''ΘHE'', τόμ. 9 (1966), στ. 449.</ref>) και των [[Χριστούγεννα|Χριστουγέννων]] (40 ημέρες) εντάσσει και αυτή των ''Αγίων Αποστόλων''<ref>Γ. Ράλλη - Μ. Ποτλή, ''Σύνταγμα των θείων και Ιερών κανόνων'', τόμ. Δ΄, Αθήνησιν 1854, σελ. 580.</ref> (από την επομένη των [[Άγιοι Πάντες|Αγίων Πάντων]] μέχρι την 28η Ιουνίου<ref>Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, ''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'', 2η έκδ., Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1998, σελ. 141.</ref>). Σε αυτές θα πρέπει να προστεθεί και μία ακόμη σημαντική περίοδος [[Νηστεία|νηστείας]], αυτή του [[Δεκαπενταύγουστος|Δεκαπενταύγουστου]] (συνολικά 15 μέρες) όπου εορτάζεται [[Θεοτόκος|η Κοίμηση της Θεοτόκου]]<ref>''ΘHE'', τόμ. 9 (1966), στ. 449.</ref>.
==Το διάστημα μέχρι τη [[Μεγάλη εβδομάδα]]<ref>Εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά, βλ. Παπαδόπουλος Αντώνιος, ''Αγιολογία'', τόμ. Ι - Θέματα γενικά, ειδικά και εορτολογίου, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 83-84.</ref>==
*Η πρώτη εβδομάδα της ''Τεσσαρακοστής'' λέγεται και ''Καθαρή'', επειδή καθαριζόμαστε εσωτερικά με την προσευχή και τη νηστεία, με την οποία στρέφουμε και το σώμα ''"στην υπηρεσία της ψυχής"''<ref>Φλορόφσκυ Γεώργιος, ''Οι Ανατολικοί Πατέρες του Τέταρτου αιώνα'' (μτφρ. Παναγιώτου Κ. Πάλλη), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 304.</ref>. Η πρώτη Κυριακή της ''Καθαρής Εβδομάδας'' λέγεται [[Κυριακή της Ορθοδοξίας]] όπου γιορτάζουμε το θρίαμβο της Ορθοδοξίας εναντίον των εχθρών της και την οριστική αναστήλωση των αγίων [[Εικόνες|εικόνων]]. Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε την εποχή της αυτοκράτειρας του Βυζαντίου ''Θεοδώρας'', το έτος 843, όποτε και αναστηλώθηκαν οι άγιες εικόνες.
*Η ''Δεύτερη Κυριακή των Νηστειών'' ορίσθηκε εις μνήμη του υπερασπιστή της Ορθοδοξίας [[Γρηγόριος ο Παλαμάς|αγίου Γρηγορίου του Παλαμά]], Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, που έζησε τον δέκατο τέταρτο αιώνα. Η Εκκλησία προβάλλει το παράδειγμα του αγίου Γρηγορίου προς μίμηση από τους πιστούς.
*Η ''Τρίτη Κυριακή των Νηστειών'' είναι η Κυριακή της ''Σταυροπροσκυνήσεως''. Η Εκκλησία προβάλλει προς προσκύνηση τον Τίμιο και ζωοποιό [[Σταυρός|Σταυρό]] ψάλλοντας τον ύμνο ''"Τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν, Δέσποτα, και την αγίαν Σου Ανάστασιν δοξάζομεν"'' (όπως και στην εορτή της υψώσεως του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου<ref>Μέγας και Ιερός Συνέκδημος Ορθοδόξου Χριστιανού, έκδ. ΙΓ', Παπαδημητρίου, Αθήνα 2001, σελ. 500.</ref>), υπενθυμίζοντας στους πιστούς ότι πλησιάζει η χαρμόσυνη ημέρα της Αναστάσεως.
*Ακολουθεί η ''Τετάρτη Κυριακή των Νηστειών'' όπου γιορτάζουμε τη μνήμη του [[Ιωάννης της Κλίμακος|οσίου Ιωάννου]] (6ος-7ος αι.), του συγγραφέα του περίφημου βιβλίου της ''Κλίμακος'', ένα βιβλίο με πνευματικές διδαχές που γράφτηκε ώστε ''"ωσάν κάποια κλίμαξ'' [σκάλα] ''που θα φθάνη τις πύλες του ουρανού...θα ανεβάζη εκεί σώους και αβλαβείς όσους θέλουν"''<ref>Αγ. Ιωάννου Σιναΐτου, ''Κλίμαξ'' (μτφρ. Αρχιμ. Ιγνατίου), 8η έκδ., Ι.Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 1995, σελ. 24.</ref>.
Την Πέμπτη της εβδομάδας αυτής και κατά τον [[Όρθρος|Όρθρο]], ψάλλεται η ακολουθία του [[Μέγας κανών|Μεγάλου κατανυκτικού Κανόνα]]. Πρόκειται για το εκτενές ποίημα του σημαντικού μελωδού της Εκκλησίας, [[Ανδρέας Κρήτης|αρχιεπίσκοπου Κρήτης Ανδρέα]] (7ος αι.), που αποτελείται από 280 τροπάρια<ref>Βλ. ''Μέγας και Ιερός Συνέκδημος Ορθοδόξου Χριστιανού'', ό.π., σελ. 875-901</ref>. Στο έργο αυτό περιέχεται ολόκληρη η ιστορία της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς]] και της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] και μέσω αυτού η Εκκλησία καλεί τον άνθρωπο να μιμηθεί τις αρετές και ''"όσα δε των φαύλων απόφευγειν"''<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 2 (1963), στ. 689.</ref>.
*Κατά την ''Πέμπτη Κυριακή των Νηστειών'' τελεί η Εκκλησία τη μνήμη της [[Μαρία η Αιγυπτία|οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας]].
*Κάθε Παρασκευή, από την πρώτη εβδομάδα της ''Μ. Τεσσαρακοστής'' ψάλλεται ο [[Ακάθιστος Ύμνος]] ή αλλιώς, οι [[Χαιρετισμοί]], μια καθιερωμένη ονομασία για την ακολουθία του [[Ακάθιστος ύμνος|Ακάθιστου ύμνου]], η οποία προήλθε από τα αλλεπάλληλα ''"Χαίρε"'' που περιλαμβάνει<ref>"Ακάθιστος", ''ΘΗΕ'', τόμ. 1 (1962), στ. 1164.</ref>. Στο σύνολό του, ο ''Ακάθιστος ύμνος'' περιλαμβάνει 24 [[Οίκος|οίκους]] (λειτουργικά άσματα που συνήθως ακολουθούν αλφαβητική ακροστιχίδα<ref>Βεργωτής Γεώργιος, ''Λεξικόν Λειτουργικών και Τελετουργικών Όρων'', 3η έκδ. βελτιωμένη και επαυξημένη, Θεσσαλονίκη 1995, σελ. 163.</ref>) οι οποίοι ψάλλονται τμηματικά σε διάρκεια 5 εβδομάδων ως εξής: καταρχάς 4 ακολουθίες, από 6 οίκους την κάθε φορά, κι έπειτα άλλη μία ακολουθία όπου ψάλλεται ολόκληρος ο ''Ακάθιστος'', και με τους 24 ''οίκους''<ref>"Ακάθιστος", ''ΘΗΕ'', ό.π.</ref>.
*Το Σάββατο της ''Έκτης Εβδομάδας'' της ''Μ. Τεσσαρακοστής'' τελείται η μνήμη της αναστάσεως του φίλου του [[Χριστός|Χρίστου]] [[Λάζαρος|Λαζάρου]], τον οποίο ο Κύριος ''ήγειρεν εκ νεκρών'' λέγοντας ''δεύρο έξω'' (''Ιωάν. 11,43'').
*Την επομένη, ''Έκτη Κυριακή'' της ''Μ. Τεσσαρακοστής'', γιορτάζεται η ''Κυριακή των Βαΐων'', προς ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του [[Χριστός|Ιησού]] στα [[Ιεροσόλυμα]].
==Υποσημειώσεις==
