Αλλαγές

Εδώ Κατά την ανάγνωση των κειμένων της ''Παλαιάς Διαθήκης', συχνά γεννιέται το ερώτημα: ''"Πως είναι δυνατόν ένα βιβλίο, που αφηγείται τους πολέμους του ισραηλιτικού λαού και περιγράφει πράξεις που σήμερα μας φαίνονται άγριες και απολίτιστες, να αποτελεί χριστιανική [[Αγία Γραφή]]"''<ref>Συλλογικό έργο, ''Ιστορία της Ορθοδοξίας'', τόμ. 1. 'Οι απαρχές του Χριστιανισμού', έκδ. ROAD, Αθήνα 2008, σελ. 242.</ref>.  Το κυριότερο πρόβλημα στα ζητήματα αυτά, εντοπίζεται κυρίως στην ''"άγνοια"'' που υπάρχει ''"σε πολλούς ως προς το που βρίσκεται ο αποκαλυπτικός και βιβλικός χαρακτήρας του μέρους της Αγίας Γραφής που ονομάζεται Παλαιά Διαθήκη"''<ref>''Ιστορία της Ορθοδοξίας'', ό.π.</ref>.  Τα βιβλία που αποτελούν την ''Παλαιά Διαθήκη'' διαπνέονται από αυτό που στη θεολογική γλώσσα ονομάζεται ''ιστορία της θείας οικονομίας'', από μια συνεχιζόμενη ιστορία διαδοχικών επεμβάσεων του Θεού, ιστορικών σωτηριωδών γεγονότων και κατευθύνσεων των προσδοκιών των ανθρώπων προς μία μεσσιανική εποχή<ref>''Ιστορία της Ορθοδοξίας'', ό.π., σελ. 243.</ref>. Κάθε τι που βρίσκεται έξω από αυτήν την ιστορία της θείας οικονομίας, η οποία αποκορυφώνεται στο γεγονός του [[Χριστός|Χριστού]], μπορεί να σχετίζεται: #με πολιτιστικά στοιχεία της εποχής εκείνης, τα οποία διαφέρουν από αυτά της σημερινής και είναι φυσικό να προκαλούν αντίδραση (θα πρέπει η τοποθέτηση και η ερμηνεία τους να προστεθείγίνεται στα πλαίσια των αντιλήψεων της δικής τους εποχής).#με ιστορικά γεγονότα και κοινωνικές συνθήκες της κατά κόσμον ιστορίας, μέσα στην οποία βέβαια εκτυλίσσεται και η ιστορία της θείας οικονομίας.#με διάφορα άλλα πολιτιστικά ή κοινωνικά φαινόμενα της εποχής<ref>''Ιστορία της Ορθοδοξίας'', ό.π., ότι σχετικά σελ. 243-244.</ref>. Το ίδιο πρόβλημα εμφανίζεται και με το ζήτημα των ανθρωποπαθών εκφράσεων, κάποιες από τις οποίες έχουν υποστεί κριτική κατά καιρούς. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, η ισχύουσα, ορθόδοξη θεολογική και ερμηνευτική πραγματικότητα, δεν επιτρέπει συμπεράσματα με βάση την απλή ανάγνωση του κειμένου, αλλά μόνο με βάση την ερμηνεία που η Εκκλησία αποδέχεται γι αυτές. Όποια εντύπωση κι αν προκαλούν εκφράσεις της Π.Δ., δεν μπορούν να ερμηνεύονται παρά υπό το ερμηνευτικό πρίσμα της Εκκλησίας.  Έτσι, κάθε φορά που γίνεται η διαπίστωση ότι η Π.Δ. αντιλαμβάνεται το Θεό άλλοτε ως ''τιμωρό της αμαρτίας'', ''"και άλλοτε ως στοργικό και οικτίρμονα"'', όταν ο ίδιος ο Θεός παρουσιάζεται να λέει ''"διά του Ιεζεκιήλ"'' ''"εγώ ειμί Κύριος ο τύπτων"'' (7,6) και ''"εγώ'' [ειμί] ''Κύριος ο αγιάζων"'' (20,12)<ref>Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, ''Καρδία Καινή και Πνεύμα Καινόν - Οι Θεολογικές Ιδέες του Προφήτη Ιεζεκιήλ'', Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 64-65.</ref>, η ερμηνεία των εκφράσεων αυτών δεν μπορεί να γίνεται με αυθαίρετα κριτήρια. Για παράδειγμα, στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], οι Πατέρες δίδαξαν ότι ουδέποτε, οτιδήποτε κακό δεν είναι δυνατόν να προέρχεται από τον Θεό<ref>''"Το κακόν ου παρά Θεού, ουδέ εν Θεώ ούτε εξ αρχής γέγονεν, ούτε ουσία τις έστιν"'' (Μ. Αθανάσιος, ''ΡG'' 25,13Α // ''"Ου μην ουδέ παρά Θεού το κακόν την γένεσιν έχειν ευσεβές έστι λέγειν, δια το μηδέν των εναντίων παρά του εναντίου γίγνεσθαι. Ούτε γαρ ζωή θάνατον γεννά, ούτε το σκότος φωτός έστιν αρχή, ούτε νόσος υγιείας δημιουργός"'' (Μ. Βασίλειος, Ομιλία 2 εις την Εξαήμερο // ''"Η μεν αρετή εκ του Θεού εδόθη τη φύσει και αυτός έστι παντός αγαθού αρχή και αιτία"'' (Ι.Δαμασκηνός, ''PG'' 94, 973Α.</ref>.  Κατά συνέπεια, παρόμοιες εκφράσεις ερμηνεύονται υπ' αυτό το πρίσμα και ''"πίσω από ανθρωποπαθείς, εικονικές, μεταφορικές, παραβολικές ή αινιγματικές λέξεις, φράσεις ή διηγήσεις...συμβολικές ονομασίες προσώπων ή ζωικών οργανισμών...κ.ά."'' οι Πατέρες ερμηνεύουν ''"διά μέσου του γράμματος"'' το ''"υποκείμενο πράγμα"''<ref>Παναγόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994, σελ. 446.</ref>. Και έχει σημασία ότι, όσοι ερμηνευτές ''"επιμένουν πεισματικά στην κατά γράμμα ερμηνεία ακόμα και εικονικών, παραβολικών...ή άνθρωποπαθών διηγήσεων της Γραφής...στιγματίζονται συλλήβδην από τους ορθοδόξους Πατέρες ως «σαρκικοί» ή «ιουδαίζοντες τη γνώμη»"''<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 446-447.</ref>. Έτσι, η ορθή ερμηνευτική μέθοδος θα πρέπει να βρίσκεται σε οργανική σύνδεση [[Αγία Γραφή|Αγίας Γραφής]] και [[Χριστός|Ιησού Χριστού]] και ''"από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι όλες οι εκφράσεις και οι εικόνες της Αγίας Γραφής...περί Θεού φοβερού και τιμωρού είναι σωστές, όχι επειδή όντως ο Θεός οργίζεται και τιμωρεί, αλλά γιατί ο ένοχος και αμαρτωλός άνθρωπος βλέπει το Θεό ως τιμωρό. Βλ. Γρηγορίου Νύσσης, Εις την επιγραφήν των Ψαλμών, PG 44, 557D"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Ιστορία της Βυζαντινής Φιλοσοφίας'', Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1994, σελ. 271, υποσημ. #4.</ref>. Ύστερα από αυτά, γίνεται κατανοητό ότι η Εκκλησία ενσωμάτωσε στην [[Αγία Γραφή]] της την ''Παλαιά Διαθήκη'' ''"όχι βέβαια για τους πολέμους που εκθέτει αναπόφευκτα στα πλαίσια [...] της κατά κόσμον ιστορίας, ούτε για τις διάφορες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις του λαού [...] και που είναι ξένες προς τα σημερινά ήθη [...] ούτε βέβαια γιατί παρέχει οικολογικές συμβουλές χρήσιμες και για την εποχή μας, όπως π.χ. να μην κόβουν οι Ισραηλίτες οπωροφόρα δέντρα όταν κυριεύουν κάποια περιοχή (Δευτ. 20,19), ή να σκεπάζουν τις ακαθαρσίες τους στην έρημο με ραβδάκι που πρέπει να φέρουν πάντα μαζί τους (Δευτ. 23,14), αλλά γιατί περιέχει την ιστορία της θείας οικονομίας, την προετοιμασία της λύτρωσης, τη συνεχή σχέση του Θεού με τον άνθρωπο και τον κόσμο, την επαγγελία για έναν καλύτερο κόσμο, με έναν λόγο γιατί προτυπώνει και προαναγγέλλει τον Ιησού Χριστό"''<ref>''Ιστορία της Ορθοδοξίας'', ό.π., σελ. 247.</ref>.