Αλλαγές

[[Image:Tetragrammaton scripts.png|thumb|right|300px|Το ''Τετραγράμματο'' στα Φοινικικά, Αραμαϊκά και Εβραϊκά]]Με τη λέξη [[Γιαχβέ]] (ή και '''Γιαχβέ'Ιεχωβά'' σε κάποιες περιπτώσεις), αναφερόμαστε στο Θείο Όνομα το λεγόμενο και [[Τετραγράμματο]], που χρησιμοποιείται στην [[Εβραίοι|εβραϊκή]] Βίβλο περίπου 6.823 φορές, και αποκαλύφθηκε από τον Θεό στο [[Μωϋσής|Μωϋσή]], κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του με τον λαό [[Ισραήλ]], στη διαθήκη του [[Σινά]]<ref>Έξοδ. 3:13-17, 6:2-4</ref>.

Σύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]], στο συμβάν της [[Βίβλος|βιβλικής]] διήγησης όπου το όνομα αυτό απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός, ο [[Αγία Τριάδα|Τριαδικός Θεός]]<ref>''"Ένα διά της Τριάδος ομολογούμεν είναι τον Θεόν"'' (''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,353Β'').</ref> στον Μωϋσή κατά τη θεοφάνεια της φλεγόμενης βάτου<ref>Έξοδ. 3:1-16</ref>, μιλά η μία εκ των τριών υποστάσεων<ref>''"Υπόστασις μία εστιν η λέγουσα «εγώ ειμί ο ων»"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Δ', PG 26,468C'').</ref>, ο Υιός<ref>''"ά δε λαλεί ο Θεός, πρόδηλον ότι δια του Λόγου λαλεί, και ου δι' άλλου"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,352Β'').</ref>, ο άσαρκος [[Χριστός]] ή αλλιώς ο ''Γιαχβέ''-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref> και συντελείται μία εκ ''"των αποκαλύψεων του Θεού, διά του Λόγου εν Αγίω Πνεύματι"''<ref>Ρωμανίδης Σ. Ιωάννης, ''Δογματική και Συμβολική Θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999 (c1973), σελ. 223.</ref>. Έτσικαθώς, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ''"όταν ο Λόγος αποκαλύπτει τον Πατέρα, αποκαλύπτει κατ' ανάγκην την Τριάδα· και όταν αποκαλύπτει την Τριάδα, αποκαλύπτει τον Πατέρα"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 67.</ref>. Κατά συνέπεια, ''"το όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα". Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά και ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), ο όλος δηλαδή θεός"''<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref>. ==Ιστορικό<ref>Βλ. λήμμ. "Γιαχβέ", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 17, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 / "Ιαβέ", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 6, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 592-593.</ref>== To [[Γιαχβέ]] αποτελεί το προσωπικό όνομα του Θεού των Ισραηλιτών, αυτό το οποίο αποκαλύφθηκε στον [[Μωυσής|Μωυσή]] (''Έξοδ. 3:14'') κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του Θεού με τον Ισραήλ, στη διαθήκη του [[Σινά]], με τη μορφή τεσσάρων εβραϊκών συμφώνων (YHWH) που πήραν την ονομασία [[Τετραγράμματον]]. Στην [[Μασοριτικό κείμενο|εβραϊκή βίβλο]], το όνομα αυτό χρησιμοποιείται περίπου 6.823 φορές και είναι το όνομα που χρησιμοποιείται περισσότερο από κάθε άλλο. Μετά την [[Βαβυλώνια αιχμαλωσία]] (6ος αι. π.Χ.), και ειδικότερα από τον 3ο αι. π.Χ.. οι Ιουδαίοι έπαψαν να χρησιμοποιούν το όνομα ''Γιαχβέ'', κυρίως επειδή άρχισε προοδευτικά να θεωρείται υπερβολικά ιερό για να προφέρεται. Έτσι, κατά τη χρήση του στη [[Συναγωγή]], αντικαταστάθηκε προφορικά με την εβραϊκή λέξη Αδωνάι (Κύριε μου), που στην ελληνική [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] αποδόθηκε με το ''Κύριος''.  Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το γεγονός αυτό, προέκυψε η εσφαλμένη ανάγνωση του τετραγράμματου ως ''Ιεχωβά'', όνομα που αποτελεί ένα ''"υβρίδιο"'', αποτέλεσμα παρανόησης στον ύστερο Μεσαίωνα<ref>Στο πρωτότυπο: ''"The incorrect hybrid, ‘Jehovah,’ arose from Christian misunderstanding in the late Middle Ages"'' (Paul J. Achtemeier et al., ''Harper's Bible Dictionary'', San Francisco: Harper & Row, 1985, σελ. 685).</ref>. Το τεχνητό αυτό όνομα, προήλθε από τους ''Μασορίτες'', δηλ. τους Ιουδαίους λόγιους που προσπάθησαν να διαφυλάξουν το αυθεντικό, εβραϊκό βιβλικό κείμενο, οι οποίοι αντικατέστησαν τα φωνήεντα του ονόματος YHWH με τα φωνηεντικά σημεία των εβραϊκών λέξεων ''Αδωνάϊ'' ή ''Ελωχίμ''. Παρ' όλ' αυτά, η κατασκευή ''Ιεχωβά'', παρέμεινε όνομα ''"σχεδόν ολοκληρωτικά ανυπόληπτο"'' για τους ίδιους τους Εβραίους<ref>Στο πρωτότυπο: ''"A mispronunciation (introduced by Christian theologians, but almost entirely disregarded by the Jews"'' ([http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=206&letter=J λήμμα "Jehovah", ''Ιουδαική Εγκυκλοπαίδεια''].</ref>.  Τελικά, αν και το όνομα αυτό χρησιμοποιήθηκε αρκετά από χριστιανούς ερευνητές μετά την Αναγέννηση και τη Μεταρρύθμιση, τον 19ο και 20ο αιώνα, οι βιβλικοί ερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν πάλι τον τύπο ''Γιαχβέ'', που φαίνεται να επιβεβαιώνεται και από αρχαίες χριστιανικές μαρτυρίες. Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη ''"το όνομα Jahve...καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ». Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ιαουέ»"''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης - ''Έξοδος'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2005, σελ. 334.</ref>. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μορφή του τετραγράμματου με τους ελληνικούς χαρακτήρες ''ΠΙΠΙ'' (εβρ. <big>'''יהוה'''</big>), η οποία αποτελεί παλαιογραφική απόδοση του τετραγράμματου<ref>Johan Lust et al., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Revised Edition, Stuttgart 2003, λήμμα: γή,-ής</ref> την οποία χρησιμοποίησαν ελληνόφωνοι που δεν γνώριζαν τα εβραϊκά. Όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Οικονόμος:  ''"Εντεύθεν αμαθείς τινες της εβραΐδος βλέποντες...τα εβραϊκά ταύτα στοιχεία παρόμοια προς τα ελληνικά ΠΙΠΙ, ανεγίνωσκον την λέξιν πιπί... Ομοιάζουσι δε ταύτα τα γράμματα προς τα του εβραϊκού τετραγραμμάτου...αυτοί δε οι ερμηνείς, οι Ο', το τετραγράμματον ηρμήνευσαν 'Κύριος'"''<ref>Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, ''Περί των Ο' Ερμηνευτών της Παλαιάς θείας Γραφής'', τόμ. 2ος, Αθήνησιν 1845, σελ. 596-597</ref>. ===Υπήρξε εξαρχής το Τετραγράμματο στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ή στην Καινή Διαθήκη;=== Στην σημερινή εποχή, κάποιες προτεσταντικής προέλευσης αιρέσεις ισχυρίζονται πως είναι επιβεβλημένη για τους Χριστιανούς η χρήση του τετραγράμματου ονόματος ''Ιεχωβά'' ή ''Γιαχβέ'' (αυτό ισχυρίζονται π.χ. οι λεγόμενοι ''Μάρτυρες του Ιεχωβά''). Η δοξασία αυτή, εν μέρει στηρίζεται στην υπόθεση ότι η χρήση του τετραγράμματου είχε διατηρηθεί εξαρχής στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], αλλά αφαιρέθηκε από μεταγενέστερους χριστιανούς αντιγραφείς και στη θέση του μπήκε το ''Κύριος''. Κατά την ίδια αντίληψη, το [[τετραγράμματο]] υποτίθεται ότι συνέχισε να υπάρχει και μέσα στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], αλλά και από εκεί αφαιρέθηκε εντελώς και αντικαταστάθηκε στα επόμενα αντίγραφα που δημιουργήθηκαν. Η στήριξη της θεωρίας αυτής, ξεκινά από το γεγονός ότι στα αρχαιότερα από τα σπαράγματα της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|Μετάφρασης των Εβδομήκοντα]] που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το τετραγράμματο είτε διατηρείται με τους τέσσερις εβραϊκούς χαρακτήρες '''יהוה''', είτε μεταγράφεται ως '''ΙΑΩ''' ή υποκαθίσταται από την οπτική μεταφορά των τεσσάρων εβραϊκών γραμμάτων ως '''ΠΙΠΙ'''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 39-40</ref>. Σε αυτό το γεγονός, προστίθεται και η μαρτυρία του [[Ωριγένης|Ωριγένη]] για τη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], ο οποίος σε σχόλιο του επάνω στο εδάφιο ''Ψαλμ. 2:2'' σημειώνει: ''"Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες, όχι όμως με σημερινούς εβραϊκούς'' [χαρακτήρες], ''αλλά με τους πιο αρχαίους"''<ref>Ωριγένης, ''Σχόλιο εις Ψαλμούς'', ''PG'' 12,1104.</ref>. Παρόμοιο σχόλιο κάνει και ο ''Ιερώνυμος''<ref>Ιερώνυμος, ''Prologus Galeatus'', ''PL'' 28, 594-595.</ref>. Θα πρέπει να γίνει καταρχάς σαφές, ότι τα παραπάνω παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας.<br> Δεν υπάρχει συμφωνία των ειδικών στο αν η όποια παρουσία του Τετραγράμματου στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] ήταν πράγματι η αρχική πρακτική<ref>George Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. 63-68</ref> ή αν χρησιμοποιείτο στα χειρόγραφα εξ αρχής το ''Κύριος'' και το Τετραγράμματο αποτελούσε απλά αρχαϊσμό της ρωμαϊκής εποχής<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram. A Renewed Quest for the Original Septuagint' "De Septuaginta"'', eds. Pietersma and Claude Cox (Mississauga, Ontario: Benben Publications, 1984), σελ. 86. 89-90</ref>. Αποτελεί άλλωστε γεγονός ότι παγιώθηκε μεταξύ των ελληνόφωνων Ιουδαίων η παράδοση ή συνήθεια να αντικαθιστούν κατά τη δημόσια ανάγνωση των Γραφών το Τετραγράμματο με τη λέξη ''Κύριος'', ενώ οι εβραιόφωνοι αντίστοιχα με τη λέξη ''Αδωνάι'' (Κύριος)<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible. An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 33, 35· Hurtado W. Larry, ''Lord Jesus Christ. Devotion to Jesus in Earliest Christianity'', Wm. B. Eerdmans 2005, σελ. 183</ref>. Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το ''Κύριος'' δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο ως υποκατάστατο ή μια μετάφραση του ''Τετραγράμματου'', αλλά λειτούργησε με τον ίδιο τρόπο και για άλλους εβραϊκούς τίτλους για τον Θεό, και μάλιστα αποτέλεσε τη λέξη που κατ' εξοχήν αντικατέστησε το θεϊκό όνομα<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 37.</ref>. Η παραπάνω τοποθέτηση, αναλύεται στην πρόταση ότι η μετάφραση των [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|''Ο΄'']] ξεκίνησε από τα πρώτα της βήματα όχι με το [[Τετραγράμματο]] αλλά με τη χρήση του ''Κύριος''<ref>''Theological Dictionary of the New Testament'', 3:1081</ref>, στη συνέχεια, σ' ένα ενδιάμεσο σταθμό αντικαταστάθηκε με τον παλαιστινιακό αρχαϊσμό του ''Τετραγράμματου'' με εβραϊκούς χαρακτήρες και πιθανώς ως τελευταίο στάδιο εμφανίστηκε η μορφή ''ΙΑΩ'', το οποίο χρησιμοποιήθηκε και από μεταγενέστερους συγγραφείς όπως ο [[Ωριγένης]] και ο [[Ιερώνυμος]]. Ο ισχυρισμός ότι οι δύο προαναφερθέντες αρχαίοι συγγραφείς υποτίθεται πως μαρτυρούν ότι οι ''Εβδομήκοντα'' χρησιμοποιούσαν εξαρχής το Τετραγράμματο<ref>Patrick Skehan, ''The Divine Name at Qumran in the Masada Scroll and in the Septuagint'', 1980, σ. 21-23, 31</ref> δεν γίνεται αποδεκτός από άλλους, αφού θεωρείται πως οι αναφορές τους αφορούσαν μόνο τα χειρόγραφα που εκείνοι είχαν στα χέρια τους<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 88</ref>. Όσον αφορά την φράση του ''Ωριγένη'', ''"Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες"'', ο ''Albert Pietersma'' προβάλει την άποψη ότι η φράση αυτή αναφέρεται στην ακρίβεια των χειρογράφων και δεν μας βεβαιώνει και για το γεγονός ότι ο ''Ωριγένης'' θεωρούσε εξίσου αυθεντική και ακριβή τη χρήση του Τετραγράμματου μέσα σε αυτά<ref>Ο ίδιος προσθέτει: "Κατά τη γνώμη μας, κανένα από τα δύο δεν δεν αποδεικνύει οτιδήποτε!" (Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 87, 88)</ref>. Εκτός αυτών των αντιρρήσεων, αναφέρονται και οι περιπτώσεις των κειμένων που έχουν σωθεί από ιουδαίους όπως ο ''Φίλωνας'' και ο [[Ιώσηπος]], αλλά και το βιβλίο της [[Σοφία Σολομώντος|Σοφίας Σολομώντος]] ([[Δευτεροκανονικά|κανονικό βιβλίο]] της [[Παλαιά Διαθήκη|ΠΔ]] για ''Ορθοδόξους'' και ''Ρωμαιοκαθολικούς'', το οποίο δεν αποδέχονται οι ''Προτεστάντες''), τα οποία έχουν γραφτεί εξ αρχής στα ελληνικά και δεν κάνουν πουθενά χρήση του εβραϊκού [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]], ενώ χρησιμοποιούν στη θέση του το ''Κύριος'' (ή και το ''Δεσπότης'', όπως ο ''Ιώσηπος'')<ref>David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', Doubleday 1996, 4:350 / Joel B. Green et al., ''Dictionary of Jesus and the Gospels'', InterVarsity Press 1992, 485 / Gerald F. Hawthorne et al., ''Dictionary of Paul and His Letters'', InterVarsity Press 1993, 561, James D. G. Dunn, 'The Theology of Paul the Apostle', Wm. B. Eerdmans 1998, σελ. 249</ref>. Θα μπορούσε δηλ. να ερωτηθεί, αν πράγματι οι χριστιανοί αντιγραφείς ήθελαν κάθε αναφορά στο τετραγράμματο να αντικαθίσταται από το ''Κύριος'', για ποιο λόγο δεν διόρθωσαν και τη γραφή ''"Δεσπότης"'' που χρησιμοποιούσε ο [[Ιώσηπος]], βάζοντας επίσης στη θέση του το ''Κύριος''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 42</ref>. Για την άλλη θεωρία, της υποτιθέμενης παρουσίας του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει στήριξη σε κανένα χειρόγραφο: στις παραθέσεις της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] που βρίσκονται στα σωζόμενα χειρόγραφα του κειμένου της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], δεν εμφανίζεται αυτούσιο το ''τετραγράμματο'' σε οποιαδήποτε μορφή, σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ό.π.</ref>. Στο επιχείρημα ότι έχει διασωθεί μέρος του ''τετραγράμματου'' στην [[Καινή Διαθήκη]], μέσα σε μεταγραφές εβραϊκών ονομάτων όπως ''"'''Ιη'''σούς"'' ή ''"'''Ιω'''άννης"'' και σε όρους όπως ''"Αλληλού'''ια'''"'', εκτός ότι καμμία από τις περιπτώσεις αυτές δεν αποτελεί παρουσία αυτούσιου του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] ονόματος, θα μπορούσαν να αντιπαρατεθούν και τα εξής: #Το ''Αλληλούια'' δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα αυτούσιας χρήσης του εβραϊκού "ονόματος του Θεού", αφού παρατίθεται στην [[Καινή Διαθήκη]] καί μεταφρασμένο στα ελληνικά<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., 'Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας', τόμ. Α', σελ. 164</ref>, ως ''"αινείτε τον Θεόν"''<ref>Αποκ. 19:5</ref>.#Μέρος του ''τετραγράμματου'', περιέχεται εξίσου και στο όνομα ''"Βαρ-'''ιη'''σούς"'' (''Πραξ. 13,6'') ο οποίος ήταν ''"ψευδοπροφήτης"'' με κύρια ενασχόληση ''"την μαγικήν τέχνην"'' και ''"ζητών διαστρέψαι...από της πίστεως"'', ''"πλήρης παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας, υιός διαβόλου, εχθρός πάσης δικαιοσύνης"'', κατά την εκφραση του [[Απόστολος Παύλος|Απ. Παύλου]]<ref>Βλ. άρθρο: "Βαριησούς", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 3, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 622-623.</ref>. Ο ''George Howard'', βασικός υποστηρικτής της υπόθεσης για την παρουσία του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], ομολογεί εν τούτοις ότι πρόκειται για μια ''θεωρία''<ref>George Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. 81</ref> που έχει ως βάση την πεποίθησή του, ότι ''"το "Κύριος" δεν χρησιμοποιούνταν τόσο συχνά όσο πιστευόταν"''<ref>ό.π., σελ. 65</ref>, χωρίς όμως να καταλήγει σε βεβαιότητα ούτε για τη χρήση του ''τετραγράμματου''<ref>ό.π., σελ. 82</ref>, ούτε για την συχνότητα εμφάνισής του<ref>ό.π.</ref>. Καταλήγει λέγοντας μόνο, ότι βασικά στοιχεία της θεωρίας του ''"δεν είναι πέρα από τη σφαίρα της πιθανότητας"''<ref>ό.π., σελ. 81</ref>, αρκετοί όμως μελετητές ασκούν κριτική στις απόψεις του<ref>βλ. τα προαναφερόμενα έργα των Capes B. David, ''Old Testament...'', Hurtado W. L., ''Lord Jesus Christ'', Metzger B., ''Manuscripts...'', Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram'', κ.ά.</ref>.

Η αποκάλυψη του ''Έξοδ. 3:14'', μπορεί να ερμηνευθεί και με μέλλοντα χρόνο: ''"Θα είμαι εκείνος που θα είμαι"'', δηλαδή ένας ζωντανός Θεός που θα οδηγεί την ιστορία, θα αποκαλύπτεται στον λαό Του συνεχώς και θα είναι μαζί του στην πορεία του. Το ''"αιώνιος"'' (Έξοδ. 3:15) είναι ένας υπομνηματισμός του ονόματος ''Γιαχβέ''. Ομοίως και η έκφραση της [[Αποκάλυψη του ΙωάννηΑποκάλυψις Ιωάννου|Αποκαλύψεως]]: ''"Ο ών και ο ήν και ο ερχόμενος"''<ref>Αποκ. 1:4.8</ref>, είναι μια ανάπτυξη του ''"Εγώ είμαι"'' που βλέπουμε στο εδάφιο ''Έξοδ.'' 3:14<ref>Φούντας Ιερεμίας, ''Έξοδος'', ό.π..</ref>.

Όπως ήδη γράφτηκε, η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] θεωρεί ότι το τετραγράμματο, αποτελεί αναφορά στον ένα, [[Αγία Τριάδα|Τριαδικό]] [[Θεός|Θεό]] που αποδίδεται στην ''επιστολή . Για τους Πατέρες της εν Νικαία συνόδου κατά Αρείου Εκκλησίας, ο Τριαδικός Θεός είναι ένας και των συν αυτώ'' ως ''Θεός'' ή ως ''Κύριος''<ref>ΒΕΠΕΣ, τόμ. 31ος (1962), σελ. 180-182</ref>. Σύμφωνα με τον ''1ο Κανόνα της B' ο αυτός στην [[Οικουμενικές ΣύνοδοιΠαλαιά Διαθήκη|Οικουμενικής ΣυνόδουΠαλαιά]] και στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>''"εις Θεός, η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχεται ότι: ::''"Ώρισαν οι ο Πατήρ, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης δεσπότης, και εις Κύριος Ιησούς Χριστός ο εν Παλαιά προφητευθείς και εν Κωνσταντινούπολει συνελθόντες άγιοι ΠατέρεςΚαινή παραγενόμενος, μη αθετείσθαι την πίστιν των Πατέρων των τριακοσίων δέκα οκτώκαι εν Πνεύμα Άγιον, των εν Νικαία της Βιθυνίας συνελθόντων άλλα μένειν εκείνην κυρίανδια προφητών μεν περί του Χριστού κηρύξαν, ελθόντος δε του Χριστού καταβάν και αναθεματισθήναι πάσαν αίρεσινεπιδείξαν αυτόν.Μηδείς ουν χωριζέτω την Παλαιάν από της Καινής Διαθήκης"'' (Κύριλ.Ιεροσολ.", ''Κατηχήσεις'', PG 33,920C).</ref>.

Με βάση αυτόν τον ''Δογματικό όρο των 318 πατέρων στη Νίκαια'' <ref>Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει ο [[Μέγας Αθανάσιος|Αθανάσιος Αλεξανδρείας]] στο έργο του ''"Πίστις των άγιων τριακοσίων δέκα και οκτώ άγιων θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαία"'' [http://patrologia.ct.aegean.gr/PG_Migne/Athanasius%20the%20Great%20of%20Alexandria_%20PG%2025-28/Didascalia%20cccxviii%20patrum%20Nicaenorum.pdf σε αρχείο pdf]</ref> ::''"Τον Θεόν ομολογούμεν Πατέρα και τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα...τω Αδάμ, τω Νώε, τω Αβραάμ, τω Ισαάκ, τω Ιακώβ, Σαμουήλ τε και Δαυίδ, Ηλίου και Ελισσαίω· και τοις λοιποίς άπαξ προφήταις· Θεόν αυτόν όντα της Καινής και Παλαιάς Διαθήκης."''<br> Άραήδη αναφέραμε, ''"το όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα". Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά και ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), ο όλος δηλαδή θεός"''.<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref><ref>

* Νίκου Ματσούκα, ''Ορθοδοξία και Αίρεση'', 2η έκδ. Πουρναράς, 1992, σ.123)</ref>. Για τους Ορθοδόξους, ''"ο [[Ιησούς Χριστός ]] της Καινής Διαθήκης είναι αυτός ούτος ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης"'', ''"η κατά κυριολεξίαν ενσάρκωση του Γιαχβέ"'' ή ''"ακριβέστερον ειπείν, ο Ιησούς Χριστός είνε ο Γιαχβέ Υιός"''<ref>''"ο Γιαχβέ είνε τριαδικός Θεός. Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα...εν η συνειδήσει της Εκκλησίας ο Ιησούς Χριστός της Καινής Διαθήκης είνε αυτός ούτος ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Ιησούς Χριστός είνε κατά κυριολεξίαν ενσάρκωσις του Γιαχβέ και η αποκάλυψις αυτού. Ακριβέστερον ειπείν, ο Ιησούς Χριστός είνε ο Γιαχβέ Υιός...Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ...όπως ο Γιαχβέ ούτος είνε ρητώς το Άγιον Πνεύμα. Ο δε άλλος Γιαχβέ...είνε ο θεός Πατήρ...ο Γιαχβέ-Υιός...απεστάλη παρά του Γιαχβέ-Πατρός."'' (Σωτηρόπουλος Νικόλαος, 'Ο Ιησούς Γιαχβέ', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 7,33,35,69,74)</ref>, ο Γιαχβέ-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref>, δηλ. που σημαίνει ότι ''"ο Χριστός είναι Γιαχβέ και αυτός, ως ο Πατήρ του"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 207</ref>. Το όνομα αυτό, στην πραγματικότητα, εκφράζει τον ένα Θεό στην ουσία του, επειδή τα ονόματα του Θεού είναι δηλωτικά ιδιοτήτων της θείας ουσίας<ref>

====Στην Καινή ΔΙαθήκηΔιαθήκη====Πρέπει , καταρχάς, να διευκρινιστεί πως ''"είναι γεγονός ότι το [[Τετραγράμματο ]] δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα υπάρχοντα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible - An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 35, υποσημ. 70.</ref>.

Την πάγια τακτική της Σύμφωνα με την [[Καινή Διαθήκη|Καινής ΔιαθήκηςΟρθόδοξη Εκκλησία]] να παραλείπει την αυτούσια εκφορά του τετραγράμματου στα εβραϊκά, ακολουθούν και οι όπως σημειώνεται στον [[Εκκλησιαστική ΓραμματολογίαΠενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)|εκκλησιαστικοί συγγραφείς19ο Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου]] και , κάθε ερμηνεία των διδασκαλιών της [[ΠατρολογίαΑγία Γραφή|ΠατέρεςΓραφής]] της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση πρέπει να κινείται στα πλαίσια της [[Μετάφραση των ΕβδομήκονταΙερά Παράδοση|ελληνικής απόδοσηςΙεράς Παραδόσεως]]<ref>Βέλλας Βασίλειος, ''Θρησκευτικαί προσωπικότητες της Παλαιάς Διαθήκης'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήναι 1957, σελ. 73.</ref>, ''Ο Ων'' ή ''Κύριος'', όπως φαίνεται και από τα σχόλια των Πατέρων επάνω στο γνωστό εδάφιο της «αποκάλυψης του θείου ονόματος» (''Εξ. 3:14''):

::''"'''Ο Ων''' δε εξαπέσταλκέν με...πάντα τον κλήρον και τον λαόν εκδιδάσκειν τους της ευσέβειας λόγους, εκ της θείας γραφής αναλεγομένους τα της αληθείας νοήματα τε, και κρίματα, και μη παρεκβαίνοντας τους ήδη τεθέντας όρους, φησίν ο Μωυσής"'' (Κλήμή την εκ των θεοφόρων Πατέρων παράδοσιν.. Αλεξ.και ει γραφικός ανακινηθείη λόγος, ''Στρωμμη άλλως τούτον ερμηνευέτωσαν, ή ως αν οι της εκκλησίας φωστήρες, και διδάσκαλοι, δια των οικείων συγγραμμάτων παρέθεντο. 1.25.166"'').

::''"Είπε γαρ κύριος προς Μωσήν· '''Ο Ων τούτο μοι εστίν το όνομα'''."'' (ΩριγένουςΚατά συνέπεια, ''Εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιονκαι η επίκληση του Θεού, 2.13.95'')πρέπει να γίνεται με βάση την Ορθόδοξη Πατερική ερμηνεία η οποία δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος του Θεού, ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστού όπως πιστεύουν κάποιες αιρέσεις.

::Είναι άλλωστε πάγια τακτική της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] να παραλείπει την αυτούσια εκφορά του τετραγράμματου στα εβραϊκά, και αυτό εφαρμόζουν οι [[Εκκλησιαστική γραμματολογία|εκκλησιαστικοί συγγραφείς]] και οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|ελληνικής απόδοσης]]<ref>Βέλλας Βασίλειος, ''Θρησκευτικαί προσωπικότητες της Παλαιάς Διαθήκης''"Όταν γουν λέγη· , τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήναι 1957, σελ. 73.</ref>, «''Εγώ ειμί ο Ων''» ή «'', και το Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός''», όπως φαίνεται και όπου ποτέ λέγει η γραφή ο Θεός, ημείς αναγινώσκοντες ουδέν έτερον ή αυτήν την άκατάληπτον αυτού ουσίαν.από τα σχόλια επάνω στο γνωστό εδάφιο της ''"αποκάλυψης του θείου ονόματος"'' (Μ. Αθανασίου, ''Επιστολή περί της εν Νικαία συνόδου, 26Εξ.3:14'').:

::''"Δια τι μη είπενΟ Ων δε εξαπέσταλκέν με, Εν μορφή Θεού γενόμενος, αλλ' Υπάρχων; Ίσον εστί τούτο του ειπείν, '''Εγώ ειμί φησίν ο Ων'''.Μωυσής"'' (Ιωάννου ΧρυσοστόμουΚλήμ. Αλεξ., ''Εις την Προς Φιλιππησίους, 62Στρωμ. 1.25.223166'').

Σημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης Αλεξανρείας]]::''"Είπε γαρ κύριος προς Μωσήν· Ο Ων τούτο μοι εστίν το όνομα."'' (Ωριγένους, ο [[Ωριγένης]]''Εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]], ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και ο [[Θεοδώρητος Κύρου]], παραδίδουν τις αποδόσεις του τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξής:2.13.95'').

:* '''Ιαουέ''' ως ''':''"Όταν γουν λέγη· Εγώ ειμί ο Ων , και το Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός, και όπου ποτέ λέγει η γραφή ο εσόμενοςΘεός, ημείς αναγινώσκοντες ουδέν έτερον ή αυτήν την άκατάληπτον αυτού ουσίαν."'' (Μ. Αθανασίου, ''Επιστολή περί της εν Νικαία συνόδου, 26.3'' (Κλήμ). Στρωματ. 5.6.34)

:* :''"Δια τι μη είπεν, Εν μορφή Θεού γενόμενος, αλλ'Ιαή''' ως '''ΚύριοςΥπάρχων; Ίσον εστί τούτο του ειπείν, Εγώ ειμί ο Ων."''' (Ωριγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, ''Εις Ψαλμούςτην Προς Φιλιππησίους, 62.223'', 12).1104)

:* '''Ια''' Σημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης Αλεξανδρείας]], ο [[Ωριγένης]], ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]], ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και '''Ιαώ''' '''''"επώνυμα εστί ο [[Θεοδώρητος Κύρου]], παραδίδουν τις αποδόσεις του ενός και αυτού Θεού"''''' (Ωριγ. Κατά Κέλσ. 6.32)τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξής:

:* «'''ΙαΙαουέ''' ως » = «'''Κύριος'ο Ων και ο εσόμενος'' » (ΕυσεβΚλήμ. Στρωματ. 5., ''Εις τους Ψαλμούς'', 246.6534)

:* «'''ΙαΙαή''' ως '» = «''Κύριος''' » (ΕπιφΩριγ., ''Κατά ΑιρέσΕις Ψαλμούς'', 12. 2.861104)

:* «'''ΙαβέΙά''' ως » & «'''Ιαώ''"ος ην και εστίν ο αεί Ων"'» = «''επώνυμα εστί του ενός και αυτού Θεού'' » (ΕπιφΩριγ., ''Κατά Αιρέσ''Κέλσ. 26.8632)

:* «'''ΙαΙά''' ως '» = «''Κύριος''' » (ΘεοδώρΕυσεβ., ''Εις τους Ψαλμούς'', 8024.198065)

:* «'''ΙαβέΙά''' ως » = «'''ο Ων'Κύριος'' » (ΘεοδώρΕπιφ., ''Ερωτήσεις εις τη ΓένεσινΚατά Αιρέσ'', 112.11-182.86)

Σύμφωνα με τον καθ:*«'''Ιαβέ'''» = «''ος ην και εστίν ο αεί Ων''» (Επιφ. Παν. Μπρατσιώτη , ''Κατά Αιρέσ''"το όνομα Jahve.2.86) :*«'''Ιά'''» = «''Κύριος''» (Θεοδώρ.καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ»''Εις τους Ψαλμούς'', 80. Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ίαουέ»"1980) :*«'''Ιαβέ'''» = «''ο Ων''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας» (Θεοδώρ.,''ΈξοδοςΕρωτήσεις εις τη Γένεσιν'', ό.π., σελ. 334.</ref>112. 11-18) Όπως ειπώθηκεαναφέρθηκε, οι ερμηνείες που σχετίζονται με το ''τετραγράμματο'' είναι ότι δεν εκφράζει απλώς ένα όνομα, αλλά δηλώνει είτε ''"αποφυγήν να ονομάση τον Θεόν ή..."'' είτε ''"την έννοιαν του είναι, του υπάρχοντος"''<ref>Βέλλας, ό.π., σελ. 74.</ref>.

Για παράδειγμα, στο ''Εξ. 6:2-3'', ένα από τα εδάφια που συντελείται η αποκάλυψη του ονόματος του Θεού, συναντάμε ένα όνομα (''Γιαχβέ'') και δύο τίτλους (''Θεός'' και ''Παντοδύναμος''). Και βέβαια δεν είναι αυτοί δεν είναι οι μόνοι τίτλοι:

:''"ο γάρ Κύριος ο Θεός ζηλωτόν '''όνομα, Θεός ζηλωτής εστί'''"'' (''Εξ. 34:14'')

:''"Αλλά συ, Κύριε, πατήρ ημών '''ρύσαι ημάς''' απ' αρχής '''το όνομα σου''' έφ' ημάς εστί (''Ησ. 63:16'')

:''"Τάδε λέγει Κύριος o Ύψιστος, ο εν υψηλοίς κατοικών τον αιώνα, '''άγιος εν άγίοις όνομα αυτώ'''"'' (''Ησ. 57:15'')

Επίσης, η χρήση του ''[[Αλληλούια]]'' (''Hallelu-Yah'' = Αινείτε τον '''Γιαχ[βέ]''') που συναντάμε μόνο στα εδάφια ''Αποκ. 19:1.3.4.6'' δεν προτρέπει σε κάποια χρήση του εβραϊκού ονόματος, αλλά αποτελεί μορφή λατρευτικού αίνου<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, σελ. 42 / Σταύρου Ε. Καλαντζάκη, ''Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη'', Πουρναράς, Θεσ/νίκη 2006, σελ. 986</ref> όπως φαίνεται από το εδάφιο ''Αποκ. 19:5'' που κάνει χρήση της μορφής αυτής και στα ελληνικά, και μάλιστα χωρίς διάκριση, ανάμεσα στα εδάφια που χρησιμοποιούν την εβραϊκή λέξη: :''"Καί φωνή από τού θρόνου εξήλθε λέγουσα· '''αινείτε τον Θεόν ημών'''"''.

Το ίδιο εφαρμόζει και ο Μάρκος όταν μας παραδίδει λόγιο του Ιησού που αποτελεί παράθεση από το [[Δευτερονόμιον|Δευτερονόμιο]] ''6:4-5''): :''"άκουε, Ισραήλ, ''Κύριος''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> ο Θεός ημών, ''Κύριος''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> είς εστι· αγαπήσεις ''Κύριον''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> τόν Θεόν σου εξ όλης τής καρδίας σου καί εξ όλης τής ψυχής σου καί εξ όλης τής διανοίας σου καί εξ όλης τής ισχύος σου."'' (''Μαρκ. 12:29-30'')

:''"άκουεΌπως είδαμε, Ισραήλστους παραπάνω στίχους τους οποίους παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|ευαγγελιστής Μάρκος]], '''Κύριος'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενοπεριέχεται τρεις φορές το τετραγράμματο, στο σημείο αυτό υπάρχει όμως η απόδοση στην Κ.Δ. γίνεται με το Τετραγράμματο</ref> ο Θεός ημών, 'ελληνικό ''"Κύριος"'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> είς εστι· αγαπήσεις '''Κύριον'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> τόν Θεόν σου εξ όλης τής καρδίας σου καί εξ όλης τής ψυχής σου καί εξ όλης τής διανοίας σου καί εξ όλης τής ισχύος σου."'' Το ίδιο συμβαίνει και στην αρχαία Πατερική παράδοση (''Μαρκ. 12αρχές 2ου αιώνα):29-30'')

Όπως είδαμε, στους παραπάνω στίχους που παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|Μάρκος]] από το [[Δευτερονόμιο]] (:''"αγαπήσεις γαρ ''Κύριον τον Θεόν σου''6:4-5εξ όλης της καρδίας σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόν"'')(Ιγνατίου, περιέχεται τρεις φορές το τετραγράμματο''Επιστολή προς Σμυρναίους, όμως η απόδοση στην Κ6.Δ. γίνεται με το ελληνικό ''"Κύριος"2''). Το ίδιο συμβαίνει και στην Πατερική παράδοση από τα πρώτα χρόνια της αρχαίας εκκλησίας:

==Το σωτήριο όνομα του Ιησού Χριστού:''"αγαπήσεις γαρ '''Κύριον τον Θεόν σου''' εξ όλης της καρδίας σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόνόνομα το υπέρ παν όνομα"'' (Ιγνατίου, ''Επιστολή προς Σμυρναίους, 6Φιλ.2:9'' (περ. [[110]] μ.Χ.))==

===Το Στην [[Καινή Διαθήκη]], η [[Σωτηρία]] του ανθρώπου συνδέεται άμεσα, με ένα και μόνο όνομα , αυτό του Κυρίου ημών [[Χριστός|Ιησού Χριστού (''"Πάς γάρ ος αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου σωθήσεται"'', ''Ρωμ. 10]]:13'')===

Στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10''), φανερώνεται πως το όνομα "Ο Ιησούς αυτός είναι ο λίθος που βρίσκεται πάνω περιφρονήθηκε από σας...Και δεν είναι δυνατόν από κάθε κανένα άλλονα προέλθει η σωτηρία, είναι πλέον γιατί δεν υπάρχει άλλο όνομα κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το όνομα του ''"Κυρίουοποίο θα πρέπει να σωθούμε"''<ref>''"εις Κύριος [[Χριστός|Ιησούς Χριστός]]"'' (''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>* '''Ιω. 1:1''': ''"καί Θεός ήν ο Λόγος"''* '''Ιω. 5:18''': ''"έλυεν τό σάββατον...ίσον εαυτόν ποιών τώ θεώ"''* '''Ιω. 10:33''': ''"απεκρίθησαν αυτώ οι Ιουδαίοι...συ...ποιείς σεαυτόν θεόν"''* '''Ιω. 20:28''': ''"Καί απεκρίθη Θωμάς...Ο Κύριός μου καί ο Θεός μου"''* '''Πράξ. 204:28''': ''"τήν εκκλησίαν τού Κυρίου καί Θεού ήν περιεποιήσατο διά τού ιδίου αίματος"''* '''Ρωμ. 9:5'11-12'': ''"ο χριστός τό κατά σάρκαΔεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ο ών επί πάντων Θεός ευλογητός εις τούς αιώνας"''* '''Φιλ. 2:6'Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'': ''"ός εν μορφή Θεού υπάρχων, ούχ αρπαγμόν ηγήσατο τό είναι ίσα Θεώ"''* '''Κολ7η έκδ. 2:9''': ''"Ότι εν αυτώ κατοικεί πάν τό Πλήρωμα τής Θεότητος σωματικώς"''* '''Β' Θεσ. 1:12''': ''"κατά τήν χάριν τού Θεού ημών καί Κυρίου Ιησού Χριστού"''* '''Τίτ. 2:13''': ''"προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ελπίδα καί επιφάνειαν τής δόξης τού μεγάλου Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού"''* '''Εβρ. 1:8''': ''"πρός δέ τόν Υιόν, 'Ο θρόνος σου, ο Θεός, εις τόν αιώνα τού αιώνος'"''* '''Β' ΠέτρΑθήνα 2003. 1:1''': ''"εν δικαιοσύνη τού Θεού ημών καί Σωτήρος Ιησού Χριστού"''</ref>, Ιησού Χριστού:.

Επιπλέον, στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10''Να υπάρχει μεταξύ σας ), φανερώνεται πως το ίδιο φρόνημα όνομα που είχε κι ο βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο, είναι μόνο το όνομα του ''"Κυρίου"''<ref>''"εις Κύριος [[Χριστός|Ιησούς Χριστός]]"''(''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>* ''Ιω. 1:1'':''"καί Θεός ήν ο οποίος, αν και ήταν θεός, δε θεώρησε την ισότητα του με το θεό αποτέλεσμα αρπαγής,Λόγος"''* ''Ιω. 5:18'': ''"έλυεν τό σάββατον...ίσον εαυτόν ποιών τώ θεώ"''* ''Ιω. 10:33'': ''"απεκρίθησαν αυτώ οι Ιουδαίοι...συ...ποιείς σεαυτόν θεόν"''* ''Ιω. 20:28'':''αλλά τα απαρνήθηκε όλα, πήρε μορφή δούλου κι έγινε άνθρωπος -και όντας πραγματικός άνθρωπος ταπεινώθηκε θεληματικά υπακούοντας μέχρι θανάτου, και μάλιστα θανάτου σταυρικού"Καί απεκρίθη Θωμάς...Ο Κύριός μου καί ο Θεός μου"''* ''Πράξ.20:28'': ''"τήν εκκλησίαν τού Κυρίου καί Θεού ήν περιεποιήσατο διά τού ιδίου αίματος"''* ''Ρωμ. 9:5''Γι: ' αυτό και '"ο χριστός τό κατά σάρκα, ο θεός τον ανέβασε πολύ ψηλά και του χάρισε ών επί πάντων Θεός ευλογητός εις τούς αιώνας"''* ''Φιλ. 2:6'': ''το όνομα που "ός εν μορφή Θεού υπάρχων, ούχ αρπαγμόν ηγήσατο τό είναι πάνω απίσα Θεώ"' όλα τα ονόματα'* ''Κολ.2:9'': ''"Ότι εν αυτώ κατοικεί πάν τό Πλήρωμα τής Θεότητος σωματικώς"''* ''Β' Θεσ. 1:12'':''Έτσι, στο όνομα του "κατά τήν χάριν τού Θεού ημών καί Κυρίου Ιησού Χριστού"''* ''Τίτ. 2:13'': ''"προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ελπίδα καί επιφάνειαν τής δόξης τού μεγάλου Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού όλα τα επουράνια, τα επίγεια και τα υποχθόνια θα προσκυνήσουν,Χριστού"''* ''Εβρ. 1:8'':''και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι Κύριος είναι "πρός δέ τόν Υιόν, 'Ο θρόνος σου, ο Ιησούς ΧριστόςΘεός, για να δοξάζεται έτσι ο θεόςεις τόν αιώνα τού αιώνος'"''* ''Β' Πέτρ. 1:1'':''Πατέρας."εν δικαιοσύνη τού Θεού ημών καί Σωτήρος Ιησού Χριστού"''</ref>, [[Χριστός|Ιησού Χριστού]]:

Η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] θεωρεί ότι η επίκληση του Θεού πρέπει να γίνεται με βάση την παράδοση της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] και την Ορθόδοξη Πατερική ερμηνείαστίχ. 5.<ref>Φιλ. Κατά συνέπεια2:5-11, δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος του ΘεούΔεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστού. Πλέον, η [[''Η Καινή Διαθήκη]] έκανε γνωστό στον άνθρωπο ότι ο σε Νεοελληνική Απόδοση''"Κύριος", 7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref> '' (τετραγράμματο στο εβρ.) Ας επικρατεί μεταξύ σας το ίδιο φρόνημα που είχε και ο Ιησούς Χριστός,''"Θεός"<br>στίχ. 6. '' είναι ο [[Χριστός]]οποίος, αν και το δικό ήταν Θεός, δεν θεώρησε ότι είχε από αρπαγή την ισότητα του όνομα και κανένα άλλοπρος τό Θεό, είναι αυτό που οι [[Χριστιανισμός|Χριστιανοί]] (όπως είναι πλέον το όνομα των πιστών''<refbr>στίχ. 7. ''"Εγένετο δε αυτούς και ενιαυτόν όλον συναχθήναι εν τη εκκλησία και διδάξαι όχλον ικανόναλλά κένωσε τόν εαυτό του, έλαβε μορφή δούλου, χρηματίσαι τε πρώτον εν Αντιοχεία έγινε όμοιος προς τους μαθητάς Χριστιανούςανθρώπους."'' <br>στίχ. 8. ''ΠράξΚαι όντας πραγματικός άνθρωπος, ταπείνωσε τον εαυτό του υπακούοντας μέχρι θανάτου και μάλιστα σταυρικού θανάτου. 11:26''</ref>) οφείλουν να επικαλούνται για τη σωτηρία τους<refbr>στίχ. 9. ''Γι'"ας είναι γνωστό σε όλους εσάς, αυτό και σε ολόκληρο ο Θεός τον λαό τού Ισραήλ ότι, διαμέσου τού ονόματος υπερύψωσε και του Ιησού Χριστού, του Ναζωραίουχάρισε όνομα, '''που εσείς σταυρώσατε, τον οποίο ο Θεός τον ανέστησε είναι παραπάνω από τους νεκρούςκάθε άλλο όνομα''', διαμέσου αυτού παραστέκεται αυτός μπροστά σας υγιής''<br>στίχ. Αυτός είναι η πέτρα, που εξουθενώθηκε από σας τους οικοδομούντες, η οποία έγινε ακρογωνιαία πέτρα10. Και δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου η σωτηρία· επειδή, ούτε άλλο ''ώστε στο όνομα είναι δοσμένο κάτω από του Ιησού να γονατίσουν και να τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπουςπροσκυνήσουν όλα τα επουράνια, διαμέσου τού οποίου πρέπει να σωθούμετα επίγεια και τα υποχθόνια..."'' (<br>στίχ. 11. ''ΠράξΚαι κάθε γλώσσα θα ομολογήσει δυνατά ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος... 4:10-12'')</refbr>.

Το όνομα του [[Χριστός|Ιησού Χριστού ]] είναι ο πλούτος της Εκκλησίας<ref>''"Ο Πέτρος, όμως, είπεΠράξ. 3: Ασήμι και χρυσάφι εγώ δεν έχω· αλλά6'' (Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, όΣταύρου Βαρτανιάν),τι έχωΆρτος Ζωής, αυτό σου δίνω: Στο όνομα του Ιησού Χριστού τού ΝαζωραίουΑθήνα 1980, σήκω επάνω και περπάταστ."'' (''πράξ516. 3:6'')</ref>, η καθημερινή και αδιάκοπη ενασχόληση των πιστών<ref>''"Και καθημερινά, μέσα στο ιερό και πάσάν τε ημέραν εν τώ ιερώ καί κατ' οίκον, δεν έπαυαν να διδάσκουν και να ευαγγελίζονται τον Ιησού Χριστό.ουκ επαύοντο διδάσκοντες καί ευαγγελιζόμενοι τόν Ιησούν τόν Χριστόν"'' (''Πράξ. 5:42'')</ref>, ενώ υπέρτατη χαρά για τους Χριστιανούς είναι ''"να υποστούν ατιμωτική τιμωρία υπέρ του ονόματος του Ιησού"καταξιώνονται ατιμασθήναι" (''<ref>''Πράξ. 5:41'') : Δεληκωστόπουλος, ''Η Καινή Διαθήκη...'', ό.π..</ref> και ακόμη ''"αποθανείν...υπέρ του ονόματος του Κυρίου Ιησού" (''<ref>''Πράξ. 21:13''.</ref>. ===Ο Ιησούς Χριστός είναι ο αποκαλυπτόμενος Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης=== Ο [[Χριστός|Ιησούς]] ''"για την αρχέγονη Εκκλησία ήταν ο Κύριος Γιαχβέ, ο οποίος προϋπήρχε στον Ουρανό, συνόδευσε με παρουσία Του και την επιτέλεση σημείων και τεράτων τον ισραηλίτη λαό στην έρημο και αναμενόταν να εμφανιστεί στα Έσχατα για να επιτελέσει την Κρίση"''<ref>Σ. Δεσπότης, "Η Αρχέγονη Χριστολογία", στο Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘΣΘ), τμήμα Θεολογίας, τόμ. 12 (νέα σειρά), Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 83.</ref>. Πολλοί είναι οι ''"προσδιορισμοί που στην Παλαιά Διαθήκη αποδίδονται μόνο στον Θεό Γιαχβέ"'' και ''"χρησιμοποιούνται...ελεύθερα για τον Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα Γιαχβέ"''<ref>Στ. Σάκκος, "Η Θεολογία της Αποκαλύψεως", στο περιοδ. ''Δελτίο Βιβλικών Μελετών'', έτος 31-32, τόμ. 21-22 (νέα σειρά) (ΙΑΝ 2002-ΔΕΚ 2003), Αθήνα, Άρτος Ζωής, σελ. 205.</ref> στα βιβλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]<ref>Γράφει ο Στ. Σάκκος: ''"Αναλυτική και εμπεριστατωμένη έκθεση των χωρίων της Αποκαλύψεως και όλης της Καινής Διαθήκης που εφαρμόζουν στον Ιησού Χριστό εκφράσεις και ονόματα τα οποία στην Παλαιά Διαθήκη σαφώς προσδιορίζουν ή υπονοούν τον Γιαχβέ βλ. στην πρωτότυπη εργασία του Ν. Σωτηροπούλου, Ο Ιησούς Γιαχβέ, Αθήνα 1976"'' ("Η Θεολογία της Αποκαλύψεως", ό.π., σελ. 231, υποσημ. #24.</ref>.  Ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]], εξαίροντας το [[ομοούσιο]] [[Θεός Πατήρ|Πατρός]] και [[Χριστός|Υιού]] όπως παρουσιάζεται στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>Για τις παραθέσεις βλ. Αποστολόπουλος Αδαμάντιος (αρχιμ.), ''Το Τριαδικό Δόγμα'', εκδ. Νεκταρίου Δ. Παναγοπούλου, Αθήνα 1990, σελ. 17.</ref>, επισημαίνει: *Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξη ότι έχει την ιδία ακριβώς ουσία με τον Πατέρα, λέει: ''"ο εωρακώς εμέ εώρακε τόν πατέρα"'' (''Ιω. 14,9'').*Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξη την ιδιαίτερη δύναμη Του, λέει: ''"εγώ καί ο πατήρ εν εσμεν"'' (''Ιω, 10,30'').*Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξει την ισότητα της εξουσίας, λέει: ''"ώσπερ γάρ ο πατήρ εγείρει τούς νεκρούς καί ζωοποιεί, ούτω καί ο υιός ούς θέλει ζωοποιεί"'' (''Ιω. 5,21'').*Όταν θέλει να δείξει την ταυτότητα της λατρείας, λέει: ''"πάντες τιμώσι τον υιόν, καθώς τιμώσι τον πατέρα. Ο μη τιμών τον υιόν ου τιμά τόν πατέρα"'' (Ιω. 5,23'').*Όταν θέλει να δείξει την αυθεντία να μεταβάλλει τους νόμους, λέει: ''"ο δέ Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς· ο πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγώ εργάζομαι"'' (''Ιω. 5,17''). Εξάλλου, στο [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|τέταρτο ευαγγέλιο]], ''"η μαρτυρία των διηγήσεων θαυμάτων υπέρ της θεότητας του Ιησού βρίσκεται σε συμφωνία και με τη χριστολογική μαρτυρία του...σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς είναι ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών, ο προϋπάρχων Λόγος, ο μονογενής υιός του θεού, ο δημιουργός του κόσμου και ο σωτήρας του πεπτωκότος ανθρώπου"''<ref>Καρακόλης Χρήστος, ''Η Θεολογική Σημασία των Θαυμάτων στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο'' (διδακτ. διατριβή), Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 448.</ref>. Αυτό επίσης φαίνεται<ref>Βλ. τα παρακάτω και ανάλυση τους στο Χρήστος Καρακόλης, "Ο Ιησούς ως ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών", στο ''Θέματα Ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης'' (Βιβλική Βιβλιοθήκη #24), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 223-255.</ref>: #Από το ότι η δόξα του ''Γιαχβέ'', ως έκφραση της θεότητας και ως μέσο αποκαλύψεώς της στον κόσμο, αποδίδεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη αυτούσια και διαχρονικά στον Ιησού.#Από το ότι ο ιωάννειος Ιησούς χρησιμοποιεί για τον εαυτό του σε απόλυτη σύνταξη τη φράση ''"εγώ είμι"'', που αποτελεί στην [[Παλαιά Διαθήκη]] το νοηματικό περιεχόμενο και σε ορισμένες περιπτώσεις, στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφραση των Ο΄]], και τον τρόπο εκφοράς του ιερού ονόματος του ''Γιαχβέ''.#Από το ότι ο Ιησούς ποιεί σημεία πρωτοφανή από πλευράς ποιότητας και μεγέθους στη βιβλική ιστορία, σημεία τα όποια βάσει της παλαιοδιαθηκικής και ιουδαϊκής πίστεως μόνο ο ίδιος ο ''Γιαχβέ'', ως ο απόλυτος κύριος της φύσεως και της ιστορίας, έχει τη δύναμη και την εξουσία να πραγματοποιήσει. Είναι δεδομένο ότι ''"από άποψη...πατερικής θεολογίας...στην Π. Διαθήκη πότε ο άγγελος στέλνεται από τον Γιαχβέ και πότε είναι ο ίδιος ο Γιαχβέ...Στην προκειμένη περίπτωση οι Πατέρες είπαν πως ο άγγελος είναι ο Γιαχβέ, και ο Γιαχβέ είναι ο Λόγος"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'', τόμ. Β΄, ό.π., σελ. 68-69, υποσημ. #29.</ref>.