Αλλαγές

[[Image:Tetragrammaton scripts.png|thumb|right|300px|Το ''Τετραγράμματο'' στα Φοινικικά, Αραμαϊκά και Εβραϊκά]]Με τη λέξη [[Γιαχβέ]] (ή και '''Γιαχβέ'Ιεχωβά'' σε κάποιες περιπτώσεις), αναφερόμαστε στο Θείο Όνομα το λεγόμενο και [[Τετραγράμματο]], που χρησιμοποιείται στην [[Εβραίοι|εβραϊκή]] Βίβλο περίπου 6.823 φορές, και αποκαλύφθηκε από τον Θεό στο [[Μωϋσής|Μωϋσή]], κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του με τον λαό [[Ισραήλ]], στη διαθήκη του [[Σινά]]<ref>Έξοδ. 3:13-17, 6:2-4</ref>.

Όπως αναλύεται πιο κάτωΣύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]], στο συμβάν της [[Βίβλος|βιβλικής]] διήγησης όπου το όνομα αυτό απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός, για την Ορθόδοξη Εκκλησία ''Γιαχβέ'' είναι ο [[Αγία Τριάδα|Τριαδικός Θεός]]<ref>''"Ένα διά της Τριάδος ομολογούμεν είναι τον Θεόν"'' (''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,353Β'').</ref> στον Μωϋσή κατά τη θεοφάνεια της φλεγόμενης βάτου<ref>Έξοδ. 3: 1-16</ref>, μιλά η μία εκ των τριών υποστάσεων<ref>''"Υπόστασις μία εστιν η λέγουσα «εγώ ειμί ο ων»"'' (Μ. Αθανασίου, ''ΓιαχβέΚατά Αρειανών'', Λόγος Δ', PG 26,468C'').</ref>, ο Υιός<ref>'' "ά δε λαλεί ο ΠατήρΘεός, πρόδηλον ότι δια του Λόγου λαλεί, και ου δι' άλλου"'' (Μ. Αθανασίου, ''ΓιαχβέΚατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,352Β'' ).</ref>, ο άσαρκος [[Ιησούς Χριστός|Υιός]]ή αλλιώς ο ''Γιαχβέ''-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref> και συντελείται μία εκ ''"των αποκαλύψεων του Θεού, διά του Λόγου εν Αγίω Πνεύματι"''<ref>Ρωμανίδης Σ. Ιωάννης, ''ΓιαχβέΔογματική και Συμβολική Θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999 (c1973), σελ. 223.</ref> καθώς, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ''"όταν ο Λόγος αποκαλύπτει τον Πατέρα, αποκαλύπτει κατ' ανάγκην την Τριάδα· και όταν αποκαλύπτει την Τριάδα, αποκαλύπτει τον Πατέρα"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 67.</ref>. Κατά συνέπεια, '' "το [[Άγιο όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα]], χωρίς όμως να υπάρχουν τρεις ". Ούτω Γιαχβέ, αλλά Ένας, όπως ακριβώς είναι Θεός ο Πατήρ, Θεός Γιαχβέ ο Υιός, Θεός Γιαχβέ το Άγιο Άγιον Πνεύμα χωρίς να . Πλην δεν υπάρχουν τρεις θεοί Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά Έναςκαι ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), αυτός ο τρισυπόστατος Θεός όλος δηλαδή θεός"''<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref>. ==Ιστορικό<ref>Βλ. λήμμ. "Γιαχβέ", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 17, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 / "Ιαβέ", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 6, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 592-593.</ref>== To [[Γιαχβέ]] αποτελεί το προσωπικό όνομα του Θεού των Ισραηλιτών, αυτό το οποίο αποκαλύφθηκε στον [[Μωυσής|Μωυσή]] (''Έξοδ. 3:14'') κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του Θεού με τον Ισραήλ, στη διαθήκη του [[Σινά]], με τη μορφή τεσσάρων εβραϊκών συμφώνων (YHWH) που πήραν την ονομασία [[Τετραγράμματον]]. Στην [[Μασοριτικό κείμενο|εβραϊκή βίβλο]], το όνομα αυτό χρησιμοποιείται περίπου 6.823 φορές και είναι το όνομα που χρησιμοποιείται περισσότερο από κάθε άλλο. Μετά την [[Βαβυλώνια αιχμαλωσία]] (6ος αι. π.Χ.), και ειδικότερα από τον 3ο αι. π.Χ.. οι Ιουδαίοι έπαψαν να χρησιμοποιούν το όνομα ''Γιαχβέ'', κυρίως επειδή άρχισε προοδευτικά να θεωρείται υπερβολικά ιερό για να προφέρεται. Έτσι, κατά τη χρήση του στη [[Συναγωγή]], αντικαταστάθηκε προφορικά με την εβραϊκή λέξη Αδωνάι (Κύριε μου), που στην ελληνική [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] της [[Παλαιά Διαθήκη|ΠαλαιάςΔιαθήκης]] αποδόθηκε με το ''Κύριος''.  Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το γεγονός αυτό, προέκυψε η εσφαλμένη ανάγνωση του τετραγράμματου ως ''Ιεχωβά'', όνομα που αποτελεί ένα ''"υβρίδιο"'', αποτέλεσμα παρανόησης στον ύστερο Μεσαίωνα<ref>Στο πρωτότυπο: ''"The incorrect hybrid, ‘Jehovah,’ arose from Christian misunderstanding in the late Middle Ages"'' (Paul J. Achtemeier et al., ''Harper's Bible Dictionary'', San Francisco: Harper & Row, 1985, σελ. 685).</ref>. Το τεχνητό αυτό όνομα, προήλθε από τους ''Μασορίτες'', δηλ. τους Ιουδαίους λόγιους που προσπάθησαν να διαφυλάξουν το αυθεντικό, εβραϊκό βιβλικό κείμενο, οι οποίοι αντικατέστησαν τα φωνήεντα του ονόματος YHWH με τα φωνηεντικά σημεία των εβραϊκών λέξεων ''Αδωνάϊ'' ή ''Ελωχίμ''. Παρ' όλ' αυτά, η κατασκευή ''Ιεχωβά'', παρέμεινε όνομα ''"σχεδόν ολοκληρωτικά ανυπόληπτο"'' για τους ίδιους τους Εβραίους<ref>Στο πρωτότυπο: ''"A mispronunciation (introduced by Christian theologians, but almost entirely disregarded by the Jews"'' ([http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=206&letter=J λήμμα "Jehovah", ''Ιουδαική Εγκυκλοπαίδεια''].</ref>.  Τελικά, αν και το όνομα αυτό χρησιμοποιήθηκε αρκετά από χριστιανούς ερευνητές μετά την Αναγέννηση και τη Μεταρρύθμιση, τον 19ο και 20ο αιώνα, οι βιβλικοί ερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν πάλι τον τύπο ''Γιαχβέ'', που φαίνεται να επιβεβαιώνεται και από αρχαίες χριστιανικές μαρτυρίες. Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη ''"το όνομα Jahve...καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ». Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ιαουέ»"''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης - ''Έξοδος'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2005, σελ. 334.</ref>. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μορφή του τετραγράμματου με τους ελληνικούς χαρακτήρες ''ΠΙΠΙ'' (εβρ. <big>'''יהוה'''</big>), η οποία αποτελεί παλαιογραφική απόδοση του τετραγράμματου<ref>Johan Lust et al., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Revised Edition, Stuttgart 2003, λήμμα: γή,-ής</ref> την οποία χρησιμοποίησαν ελληνόφωνοι που δεν γνώριζαν τα εβραϊκά. Όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Οικονόμος:  ''"Εντεύθεν αμαθείς τινες της εβραΐδος βλέποντες...τα εβραϊκά ταύτα στοιχεία παρόμοια προς τα ελληνικά ΠΙΠΙ, ανεγίνωσκον την λέξιν πιπί... Ομοιάζουσι δε ταύτα τα γράμματα προς τα του εβραϊκού τετραγραμμάτου...αυτοί δε οι ερμηνείς, οι Ο', το τετραγράμματον ηρμήνευσαν 'Κύριος'"''<ref>Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, ''Περί των Ο' Ερμηνευτών της Παλαιάς θείας Γραφής'', τόμ. 2ος, Αθήνησιν 1845, σελ. 596-597</ref>. ===Υπήρξε εξαρχής το Τετραγράμματο στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ή στην Καινή Διαθήκη;=== Στην σημερινή εποχή, κάποιες προτεσταντικής προέλευσης αιρέσεις ισχυρίζονται πως είναι επιβεβλημένη για τους Χριστιανούς η χρήση του τετραγράμματου ονόματος ''Ιεχωβά'' ή ''Γιαχβέ'' (αυτό ισχυρίζονται π.χ. οι λεγόμενοι ''Μάρτυρες του Ιεχωβά''). Η δοξασία αυτή, εν μέρει στηρίζεται στην υπόθεση ότι η χρήση του τετραγράμματου είχε διατηρηθεί εξαρχής στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], αλλά αφαιρέθηκε από μεταγενέστερους χριστιανούς αντιγραφείς και στη θέση του μπήκε το ''Κύριος''. Κατά την ίδια αντίληψη, το [[τετραγράμματο]] υποτίθεται ότι συνέχισε να υπάρχει και μέσα στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], αλλά και από εκεί αφαιρέθηκε εντελώς και αντικαταστάθηκε στα επόμενα αντίγραφα που δημιουργήθηκαν. Σύμφωνα  Η στήριξη της θεωρίας αυτής, ξεκινά από το γεγονός ότι στα αρχαιότερα από τα σπαράγματα της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|Μετάφρασης των Εβδομήκοντα]] που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το τετραγράμματο είτε διατηρείται με τους τέσσερις εβραϊκούς χαρακτήρες '''יהוה''', είτε μεταγράφεται ως '''ΙΑΩ''' ή υποκαθίσταται από την οπτική μεταφορά των τεσσάρων εβραϊκών γραμμάτων ως '''ΠΙΠΙ'''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 39-40</ref>. Σε αυτό το γεγονός, προστίθεται και η μαρτυρία του [[ΠατρολογίαΩριγένης|ΠατέρεςΩριγένη]] για τη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], ο οποίος σε σχόλιο του επάνω στο συμβάν εδάφιο ''Ψαλμ. 2:2'' σημειώνει: ''"Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες, όχι όμως με σημερινούς εβραϊκούς'' [χαρακτήρες], ''αλλά με τους πιο αρχαίους"''<ref>Ωριγένης, ''Σχόλιο εις Ψαλμούς'', ''PG'' 12,1104.</ref>. Παρόμοιο σχόλιο κάνει και ο ''Ιερώνυμος''<ref>Ιερώνυμος, ''Prologus Galeatus'', ''PL'' 28, 594-595.</ref>. Θα πρέπει να γίνει καταρχάς σαφές, ότι τα παραπάνω παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας.<br> Δεν υπάρχει συμφωνία των ειδικών στο αν η όποια παρουσία του Τετραγράμματου στη [[Βίβλος|βιβλικήςΜετάφραση των Εβδομήκοντα]] διήγησης όπου ήταν πράγματι η αρχική πρακτική<ref>George Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. 63-68</ref> ή αν χρησιμοποιείτο στα χειρόγραφα εξ αρχής το ''Κύριος'' και το όνομα αυτό απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός στον Μωυσή Τετραγράμματο αποτελούσε απλά αρχαϊσμό της ρωμαϊκής εποχής<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram. A Renewed Quest for the Original Septuagint' "De Septuaginta"'', eds. Pietersma and Claude Cox (Mississauga, Ontario: Benben Publications, 1984), σελ. 86. 89-90</ref>. Αποτελεί άλλωστε γεγονός ότι παγιώθηκε μεταξύ των ελληνόφωνων Ιουδαίων η παράδοση ή συνήθεια να αντικαθιστούν κατά τη θεοφάνεια δημόσια ανάγνωση των Γραφών το Τετραγράμματο με τη λέξη ''Κύριος'', ενώ οι εβραιόφωνοι αντίστοιχα με τη λέξη ''Αδωνάι'' (Κύριος)<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible. An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 33, 35· Hurtado W. Larry, ''Lord Jesus Christ. Devotion to Jesus in Earliest Christianity'', Wm. B. Eerdmans 2005, σελ. 183</ref>. Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το ''Κύριος'' δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο ως υποκατάστατο ή μια μετάφραση του ''Τετραγράμματου'', αλλά λειτούργησε με τον ίδιο τρόπο και για άλλους εβραϊκούς τίτλους για τον Θεό, και μάλιστα αποτέλεσε τη λέξη που κατ' εξοχήν αντικατέστησε το θεϊκό όνομα<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 37.</ref>. Η παραπάνω τοποθέτηση, αναλύεται στην πρόταση ότι η μετάφραση των [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|''Ο΄'']] ξεκίνησε από τα πρώτα της φλεγόμενης βάτουβήματα όχι με το [[Τετραγράμματο]] αλλά με τη χρήση του ''Κύριος''<ref>Έξοδ. ''Theological Dictionary of the New Testament'', 3:11081</ref>, στη συνέχεια, σ' ένα ενδιάμεσο σταθμό αντικαταστάθηκε με τον παλαιστινιακό αρχαϊσμό του ''Τετραγράμματου'' με εβραϊκούς χαρακτήρες και πιθανώς ως τελευταίο στάδιο εμφανίστηκε η μορφή ''ΙΑΩ'', το οποίο χρησιμοποιήθηκε και από μεταγενέστερους συγγραφείς όπως ο [[Ωριγένης]] και ο [[Ιερώνυμος]]. Ο ισχυρισμός ότι οι δύο προαναφερθέντες αρχαίοι συγγραφείς υποτίθεται πως μαρτυρούν ότι οι ''Εβδομήκοντα'' χρησιμοποιούσαν εξαρχής το Τετραγράμματο<ref>Patrick Skehan, ''The Divine Name at Qumran in the Masada Scroll and in the Septuagint'', 1980, σ. 21-1623, 31</ref> δεν γίνεται αποδεκτός από άλλους, αφού θεωρείται πως οι αναφορές τους αφορούσαν μόνο τα χειρόγραφα που εκείνοι είχαν στα χέρια τους<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 88</ref>. Όσον αφορά την φράση του ''Ωριγένη'', ''"όσα λέει Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες"'', ο ''Albert Pietersma'' προβάλει την άποψη ότι η φράση αυτή αναφέρεται στην ακρίβεια των χειρογράφων και δεν μας βεβαιώνει και για το γεγονός ότι ο Θεός τα λέει διαμέσου του Λόγου ''Ωριγένης'' θεωρούσε εξίσου αυθεντική και ακριβή τη χρήση τουΤετραγράμματου μέσα σε αυτά<ref>Ο ίδιος προσθέτει: "Κατά τη γνώμη μας, του άσαρκου Υιούκανένα από τα δύο δεν δεν αποδεικνύει οτιδήποτε!"(Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 87, 88)</ref>. Εκτός αυτών των αντιρρήσεων, αναφέρονται και οι περιπτώσεις των κειμένων που έχουν σωθεί από ιουδαίους όπως ο ''Φίλωνας''"ά δε λαλεί και ο Θεός[[Ιώσηπος]], αλλά και το βιβλίο της [[Σοφία Σολομώντος|Σοφίας Σολομώντος]] ([[Δευτεροκανονικά|κανονικό βιβλίο]] της [[Παλαιά Διαθήκη|ΠΔ]] για ''Ορθοδόξους'' και ''Ρωμαιοκαθολικούς'', το οποίο δεν αποδέχονται οι ''Προτεστάντες''), πρόδηλον ότι δια τα οποία έχουν γραφτεί εξ αρχής στα ελληνικά και δεν κάνουν πουθενά χρήση του Λόγου λαλείεβραϊκού [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]], ενώ χρησιμοποιούν στη θέση του το ''Κύριος'' (ή και ου διτο ''Δεσπότης'', όπως ο ''Ιώσηπος'')<ref>David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', Doubleday 1996, 4:350 / Joel B. Green et al., '' άλλου"Dictionary of Jesus and the Gospels'' (Μ, InterVarsity Press 1992, 485 / Gerald F. Hawthorne et al. Αθανασίου, ''Κατά ΑρειανώνDictionary of Paul and His Letters'', Λόγος ΓInterVarsity Press 1993, 561, James D. G. Dunn, 'The Theology of Paul the Apostle'), Wm. B. Eerdmans 1998, σελ. 249</ref>. Σύμφωνα με τον ΜΘα μπορούσε δηλ. Αθανάσιονα ερωτηθεί, αν πράγματι οι χριστιανοί αντιγραφείς ήθελαν κάθε αναφορά στο τετραγράμματο να αντικαθίσταται από το ''Κύριος'', για ποιο λόγο δεν διόρθωσαν και τη γραφή ''"Δεσπότης"υπόστασις μία εστιν η λέγουσα «εγώ ειμί '' που χρησιμοποιούσε ο ων»"[[Ιώσηπος]], βάζοντας επίσης στη θέση του το ''Κύριος''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 42</ref>. Για την άλλη θεωρία, της υποτιθέμενης παρουσίας του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει στήριξη σε κανένα χειρόγραφο: στις παραθέσεις της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] που βρίσκονται στα σωζόμενα χειρόγραφα του κειμένου της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], δεν εμφανίζεται αυτούσιο το ''Κατά Αρειανώντετραγράμματο'' σε οποιαδήποτε μορφή, σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ό.π.</ref>. Στο επιχείρημα ότι έχει διασωθεί μέρος του ''τετραγράμματου'' στην [[Καινή Διαθήκη]], μέσα σε μεταγραφές εβραϊκών ονομάτων όπως ''"'''Ιη'''σούς"'' ή ''"'''Ιω'''άννης"'' και σε όρους όπως ''"Αλληλού'''ια'''"'', εκτός ότι καμμία από τις περιπτώσεις αυτές δεν αποτελεί παρουσία αυτούσιου του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] ονόματος, θα μπορούσαν να αντιπαρατεθούν και τα εξής: #Το ''Αλληλούια'' δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα αυτούσιας χρήσης του εβραϊκού "ονόματος του Θεού", αφού παρατίθεται στην [[Καινή Διαθήκη]] καί μεταφρασμένο στα ελληνικά<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., 'Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας', Λόγος Δτόμ. Α', PG 26σελ. 164</ref>,468Cως ''"αινείτε τον Θεόν"''<ref>Αποκ.19:5</ref> .#Μέρος του ''τετραγράμματου'', περιέχεται εξίσου και έτσιστο όνομα ''"Βαρ-'''ιη'''σούς"'' (''Πραξ. 13, 6'') ο Θεός που μιλά στο θαύμα οποίος ήταν ''"ψευδοπροφήτης"'' με κύρια ενασχόληση ''"την μαγικήν τέχνην"'' και ''"ζητών διαστρέψαι...από της καιομένης βάτου είναι ο Υιόςπίστεως"'', ''"πλήρης παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας, υιός διαβόλου, εχθρός πάσης δικαιοσύνης"'', ο άσαρκος κατά την εκφραση του [[ΧριστόςΑπόστολος Παύλος|Απ. Παύλου]] ή αλλιώς ο <ref>Βλ. άρθρο: "Βαριησούς", ''ΓιαχβέΘρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 3, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 622-Λόγος623.</ref>. Ο ''George Howard'', βασικός υποστηρικτής της υπόθεσης για την παρουσία του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], ομολογεί εν τούτοις ότι πρόκειται για μια ''θεωρία''<ref>Ματσούκας ΑGeorge Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. Νίκος81</ref> που έχει ως βάση την πεποίθησή του, ότι ''Δογματική και Συμβολική θεολογία"το "Κύριος" δεν χρησιμοποιούνταν τόσο συχνά όσο πιστευόταν"''<ref>ό.π., τόμσελ. Β65</ref>, χωρίς όμως να καταλήγει σε βεβαιότητα ούτε για τη χρήση του ''τετραγράμματου''<ref>ό.π., 2η έκδσελ.82</ref>, Πουρναράςούτε για την συχνότητα εμφάνισής του<ref>ό.π.</ref>. Καταλήγει λέγοντας μόνο, Θεσσαλονίκη 1988ότι βασικά στοιχεία της θεωρίας του ''"δεν είναι πέρα από τη σφαίρα της πιθανότητας"''<ref>ό.π., σελ. 69 (υποσημ81</ref>, αρκετοί όμως μελετητές ασκούν κριτική στις απόψεις του<ref>βλ. τα προαναφερόμενα έργα των Capes B. David, ''Old Testament...'', Hurtado W. L., ''Lord Jesus Christ'', Metzger B., ''Manuscripts...'', Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram'', κ. #29)ά.</ref>.

Όπως ο ίδιος ο Θεός εξηγεί: Με τη φράση ''"Εγώ είμι εγώ ειμί ο ώνΩν"''<ref>Έξοδ. 3:14</ref>, δηλαδή ''"ο Θεός της Π.Δ. αποκαλύπτεται στον Μωυσή οντολογικά"''<ref>Μπέγζος Μάριος, ''Φαινομενολογία της Θρησκείας'', Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1995, σελ. 208.</ref>. Ο ίδιος ο Θεός εξηγεί ότι είναι ο αιωνίως υπάρχων. Έτσι μετέφρασαν οι Ο' ([[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|εβδομήκοντα]]) το εβραϊκό ''"εχγιέ ασέρ εχγιέ"'', που σημαίνει ''"είμαι εκείνος ο όποιος είμαι"''. Έχει λεχθεί ότι η πρόταση, όπως είναι διατυπωμένη, αποτελεί απλή υπεκφυγή, άρνηση του Θεού να γνωρίσει στους ανθρώπους το όνομά Του. Τέτοια δε παραδείγματα υπεκφυγής έχουμε και αλλού στην [[Παλαιά Διαθήκη]]<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης - ''Γεν.Έξοδος'' 32:30, ''ΚριτΑποστολική Διακονία, Αθήνα 2005, σελ. 333.'' 13:18</ref>. Η υπεκφυγή δε αυτή Ο Θεός, ''"συγκαλύπτοντας το...διατήρησε άθικτο το μυστήριο της απόλυτης υπερβατικότητάς του, εως ότου με το πλήρωμα του χρόνου το όνομα του Θεού εκλαμβάνουν ότι σκοπεύει να διδάξει τους ανθρώπους ότι είναι αδύνατο να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν τη φύση αποκαλύφθηκε πλήρως στο όνομα του [[ΘεόςΧριστός|ΘεούΙησού Χριστού]], ο οποίος φέρει «το όνομα το υπέρ παν όνομα» (Φιλιπ. 2,9)"''<ref>Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, ''Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 311.</ref>.

Τονίζεται όμως στη φράση αύτη και η έννοια της υπάρξεως του Θεού: Η αποκάλυψή Του αυτή σημαίνει ότι ''"Είμαι εκείνος ο οποίος είμαι - υπάρχωδεν μπορούμε να γνωρίσουμε τίποτε για το Θεό παρά μόνο ότι υπάρχει"''<ref>Φλορόφσκυ Γεώργιος, ''Οι Ανατολικοί Πατέρες του Τέταρτου αιώνα'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. Είναι σαν 249.</ref> και σκοπεύει να λέει ο Θεός διδάξει στους ανθρώπους ότι η είναι αδύνατο να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν τη φύση Του δεν μπορεί να γίνει κατανοητή από τον ανθρώπινο νου. Τέτοια δε παραδείγματα υπεκφυγής έχουμε και αλλού στην [[Παλαιά Διαθήκη]]<ref>''Γεν.'' 32:30, ''Κριτ.'' 13:18</ref>. Αυτό που τελικά αποκαλύπτει ο Θεός ''"είναι δηλωτικό του χαρακτήρα και της οντότητας του και εμπερικλείει την αυθεντία, τη δύναμη και την αγιότητα του"''<ref>Καλαντζάκης, ό.π..</ref>.

Η φράση αποκάλυψη του ''Έξοδ. 3:14'', μπορεί να ερμηνευθεί και με μέλλοντα χρόνο: ''"Θα είμαι εκείνος που θα είμαι"'', δηλαδή ένας ζωντανός Θεός που θα οδηγεί την ιστορία, θα αποκαλύπτεται στον λαό Του συνεχώς και θα είναι μαζί του στην πορεία του. Το ''"αιώνιος"'' (Έξοδ. 3:15) είναι ένας υπομνηματισμός του ονόματος '''Γιαχβέ'''. Ομοίως και η έκφραση της [[Αποκάλυψη του ΙωάννηΑποκάλυψις Ιωάννου|Αποκαλύψεως]]: ''"Ο ών και ο ήν και ο ερχόμενος"''<ref>Αποκ. 1:4.8</ref>, είναι μια ανάπτυξη του ''"Εγώ είμαι"'' που βλέπουμε στο εδάφιο ''Έξοδ.'' 3:14<ref>Φούντας Ιερεμίας , ''Έξοδος'', ό.π..</ref>. Η οντολογική αποκάλυψη του Θεού στο [[Βίβλος|βιβλικό]] συμβάν της εξόδου, είναι μια από τις [[Αγία Γραφή|αγιογραφικές]] προσπάθειες να ερμηνευτεί η ''"θεία φύση με μερικά ονόματα"''<ref>Αγ. Γρηγόριος Νύσσης, ''Λόγοι εις τους Μακαρισμούς'' (μτφρ. Μπρούσαλης Π. (Αρχιμαρχιμ.), Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης - 'Έξοδος'2η έκδ., Αποστολική Διακονία, Αθήνα 20051990, σελ. 333126-127.</ref>. Τα ''"άπειρα άλλα ονόματα"'' που χρησιμοποιεί η Αγία Γραφή, όπως ''"Εγώ είμαι ο Κύριος"'' (Ησ. 42, 8)...''"Εγώ είμαι ο Ων"''...''"Είμαι ελεήμων"'', χρησιμοποιούνται γιατί ''"σημαίνεται μ' αυτά...το ύψος κι η θεότητα...ώστε...να μάθουμε ακριβώς ότι, όταν αναφέρει ένα από...αυτά, εκφωνεί μαζί όλο τον κατάλογο των ονομάτων, κατά το σχήμα της παρασιώπησης"''<ref>Ό.π..</ref>.

Η Όπως ήδη γράφτηκε, η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] θεωρεί ότι το τετραγράμματο, αποτελεί αναφορά στον ένα, [[Αγία Τριάδα|Τριαδικό]] [[Θεός|Θεό]] που αποδίδεται . Για τους Πατέρες της Εκκλησίας, ο Τριαδικός Θεός είναι ένας και ο αυτός στην [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιά]] και στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>''επιστολή της "εις Θεός, ο Πατήρ, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης δεσπότης, και εις Κύριος Ιησούς Χριστός ο εν Παλαιά προφητευθείς και εν Καινή παραγενόμενος, και εν Νικαία συνόδου κατά Αρείου Πνεύμα Άγιον, δια προφητών μεν περί του Χριστού κηρύξαν, ελθόντος δε του Χριστού καταβάν και των συν αυτώεπιδείξαν αυτόν. Μηδείς ουν χωριζέτω την Παλαιάν από της Καινής Διαθήκης"'' ως (Κύριλ. Ιεροσολ., ''ΘεόςΚατηχήσεις'' ή ως ''Κύριος''<ref>ΒΕΠΕΣ, τόμ. 31ος (1962PG 33,920C), σελ. 180-182</ref>.

Σύμφωνα με τον ''1ο Κανόνα της B' [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Οικουμενικής Συνόδου]]''Κατά συνέπεια, η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχεται ότι: ::''"Ώρισαν οι εν Κωνσταντινούπολει συνελθόντες άγιοι Πατέρεςόπως ήδη αναφέραμε, μη αθετείσθαι την πίστιν των Πατέρων των τριακοσίων δέκα οκτώ, των εν Νικαία της Βιθυνίας συνελθόντων άλλα μένειν εκείνην κυρίαν, και αναθεματισθήναι πάσαν αίρεσιν..."''. Με βάση αυτόν τον ''Δογματικό όρο των 318 πατέρων στη Νίκαια'' <ref>όπως αναφέρει ο [[Μέγας Αθανάσιος|Αθανάσιος Αλεξανδρείας]] στο έργο του ''"Πίστις των άγιων τριακοσίων δέκα και οκτώ άγιων θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαίατο όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "'' [http://patrologia.ct.aegean.gr/PG_Migne/Athanasius%20the%20Great%20of%20Alexandria_%20PG%2025-28/Didascalia%20cccxviii%20patrum%20Nicaenorum.pdf σε αρχείο pdf]</ref> ::''"Τον Θεόν ομολογούμεν Πατέρα και τον Υιόν Πατήρ, Υιός και το Άγιον Πνεύμα"...τω Αδάμ, τω Νώε, τω Αβραάμ, τω Ισαάκ, τω Ιακώβ, Σαμουήλ τε και Δαυίδ, Ηλίου και Ελισσαίω· και τοις λοιποίς άπαξ προφήταις· Θεόν αυτόν όντα της Καινής και Παλαιάς Διαθήκης."''<br> Ο ''Πατέρας''Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο ''Υιός'' και , Γιαχβέ το ''Άγιο Άγιον Πνεύμα'' είναι πρόσωπα του ενός Κυρίου Θεού. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, του ενός 'αλλ'εις Γιαχβέ''(Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν... Όπως ο ''Πατέρας'' είναι Θεόςδυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο ''Υιός'' είναι Θεόςείνε Γιαχβέ, το ''Πνεύμα'' είναι Θεός, όχι όμως τρεις θεοί, έτσι αλλά και ότι είνε ο ''Πατέρας'' είναι Γιαχβέ(ενάρθρως), και ο όλος δηλαδή θεός"''Υιός.<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, '' είναι Ο Ιησούς Γιαχβέ, και το ''Άγιο Πνεύμα, 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός' είναι Γιαχβέ, όχι όμως τρεις ΓιαχβέΑθήνα 1988, αλλά Έναςσελ. 35.</ref><ref>* βλ. και Ιεροί Κανόνες: 5 Β'. 2, 57 Καρθ. 1 Πενθ. 49 ΑΠ.

* Νίκου Ματσούκα, ''Ορθοδοξία και Αίρεση'', 2η έκδ. Πουρναράς, 1992, σ.123)</ref>. Για τους Ορθοδόξους, ''"ο [[Ιησούς Χριστός ]] της Καινής Διαθήκης είναι αυτός ούτος ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης"'', ''"η κατά κυριολεξίαν ενσάρκωση του Γιαχβέ"'' ή ''"ακριβέστερον ειπείν, ο Ιησούς Χριστός είνε ο Γιαχβέ Υιός"''<ref>''"ο Γιαχβέ είνε τριαδικός Θεός. Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα...εν η συνειδήσει της Εκκλησίας ο Ιησούς Χριστός της Καινής Διαθήκης είνε αυτός ούτος ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Ιησούς Χριστός είνε κατά κυριολεξίαν ενσάρκωσις του Γιαχβέ και η αποκάλυψις αυτού. Ακριβέστερον ειπείν, ο Ιησούς Χριστός είνε ο Γιαχβέ Υιός...Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ...όπως ο Γιαχβέ ούτος είνε ρητώς το Άγιον Πνεύμα. Ο δε άλλος Γιαχβέ...είνε ο θεός Πατήρ...ο Γιαχβέ-Υιός...απεστάλη παρά του Γιαχβέ-Πατρός."'' (Σωτηρόπουλος Νικόλαος, 'Ο Ιησούς Γιαχβέ', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 7,33,35,69,74)</ref>, ο Γιαχβέ-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref>, δηλ. που σημαίνει ότι ''"ο Χριστός είναι Γιαχβέ και αυτός, ως ο Πατήρ του"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 207</ref>. Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι για την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], ως ''Αγία Τριάδα'' ορίζεται ''ο Θεός του ΑβραάμΤο όνομα αυτό, Ισαάκ και Ιακώβ''στην πραγματικότητα, ''ο Θεός της Καινής και Παλαιάς Διαθήκης'' που δεν είναι άλλος από τον ''Γιαχβέ''. Τα ονόματα αυτά εκφράζουν εκφράζει τον ένα Θεό στην ουσία του, επειδή τα ονόματα του Θεού είναι δηλωτικά ιδιοτήτων της θείας ουσίας<ref>

* Νικολάου Παπαδοπούλου, ''Τα Δευτεροκανονικά τεμάχια του βιβλίου του Δανιήλ'', Αθήνα, 1985, σελ. 269</ref>. ===Χρήση του ''Γιαχβέ''=======Στην Καινή Διαθήκη====Πρέπει, και η καταρχάς, να διευκρινιστεί ότι το [[Ορθόδοξη ΕκκλησίαΤετραγράμματο]] θεωρεί ότι η επίκληση του Θεού πρέπει να γίνεται με βάση την παράδοση δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα υπάρχοντα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] και την Ορθόδοξη Πατερική ερμηνεία, σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible - An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 35, υποσημ. 70.</ref>. Γενικά, στην Κ.Δ. Κατά συνέπειαεκτός από λίγες περιπτώσεις, δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος απουσιάζουν οι περισσότερες παλαιοδιαθηκικές προσφωνήσεις του Θεούκαι αντί αυτών συναντώνται οι εξής<ref>Τα αριθμητικά δεδομένα προέρχονται από το βιβλίο: Larry Richards, ''Every Name of God in the Bible'', Thomas Nelson, ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστού.2001</ref>:

===Χρήση του :* Επτά αναφορές με το ''Γιαχβέ"Κύριος ο Θεός σου'' στην Καινή Διαθήκη και στους Πατέρες της Εκκλησίας===" (''Ματθ. 4:7.10, 22:37, Μαρκ. 12:30, Λουκ. 4:8.12, 10:27'').

Ειδικότερα το όνομα ''Γιαχβέ'', ούτε από την [[Καινή Διαθήκη]] παραδίδεται, ούτε από :*300 περίπου αναφορές με την Πατερική ερμηνεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση της ελληνικής απόδοσης ελληνική λέξη ''Ο Ων'' ή ''Κύριος'', όπως φαίνεται από τα σχόλια των Πατέρων επάνω στο γνωστό εδάφιο της "αποκάλυψης του θείου ονόματοςΘεός", ''Εξ, στα τέσσερα ευαγγέλια. 3:14'':

::''"*Άλλες 275 φορές, έχουμε τη χρήση του ''Πατήρ'Ο Ων'-'' δε εξαπέσταλκέν με, φησίν ο Μωυσής"Πατρός'' (Κλήμ. Αλεξπου για την Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί αναφορά στο Πρώτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας)., ''Στρωμ. 1.25.166'')

:*Οι περισσότερες αναφορές στο βιβλίο των ''Πράξεων'' γίνονται με το ''"Θεός"'' (163 φορές) και με το ''"Κύριος"'' (103 φορές) αν και υπάρχουν μερικές αναφορές που θυμίζουν την Π.Δ. όπως ''"Κύριος του ουρανού και της γης"'' (''17:24''), ''"Είπε γαρ κύριος προς Μωσήν· Κύριος όλων"''(''10:36'Ο Ων τούτο μοι εστίν το όνομα'), ''."Θεός Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ"'' (Ωριγένους''3:13, 7:32''Εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον), ''"Θεός των πατέρων ημών"'' (''3:13, 5:30, 22:14, 24:14'') και ''"Θεός της δόξης"'' (''7:2.13.95'').

:*Στις επιστολές της Κ.Δ. οι αναφορές στον Θεό ποικίλουν. Γίνεται χρήση του ''"Αββά"'' (''Ρωμ. 8:15''), ''"Όταν γουν λέγη· Κτίστης"''('Εγώ ειμί ο Ων'Α' Πετρ. 4:5''), και το Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός''"Πατήρ της δόξης"'' (''Εφεσ. 1:17''), και όπου ποτέ λέγει η γραφή ο Θεός''"Πατήρ των φώτων"'' (''Ιακ. 1:7''), ημείς αναγινώσκοντες ουδέν έτερον ή αυτήν την άκατάληπτον αυτού ουσίαν''"Πατήρ των Οικτιρμών"'' (''Β' Κορ.1:3''), ''"Νομοθέτης"'' (Μ''Ιακ. Αθανασίου4:2''), ''Επιστολή περί της εν Νικαία συνόδου"Θεός ο αόρατος"'' (''Κολ 1:15''), 26.3''"Θεός Σωτήρας"'' (''Α' Τιμ 1:1'')κ.ά.

:*Στην ''Αποκάλυψη του Ιωάννη'', ο Θεός περιγράφεται ως ''"ο ών καί ο ήν καί ο ερχόμενος"'' (''1:4''), ''"Δια τι μη είπενΚύριος ό Θεός ο Παντοκράτωρ"'' (''4:8''), Εν μορφή Θεού γενόμενος, αλλ' Υπάρχων; Ίσον εστί τούτο του ειπείν, '"Θεός ζων"'' (''7:2'Εγώ ειμί ο Ων'), ''."Θεός του ουρανού"'' (Ιωάννου Χρυσοστόμου, ''Εις την Προς Φιλιππησίους, 62.22311:13'')κ.ά.

κατά τον ίδιο τρόπο, σημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης Αλεξανρείας]], ο [[Ωριγένης]]Ενδεικτική είναι η περίπτωση απόδοσης εδαφίων που στην Π.Δ. περιέχουν την λεγόμενη αποκάλυψη του ονόματος, ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]]η οποία, ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και ο [[Θεοδώρητος Κύρου]]εντούτοις, παραδίδουν τις μέχρι σήμερα ακολουθούμενες αποδόσεις του τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξήςγίνεται χωρίς το ''τετραγράμματο'':

:* ''"Θεός του Αβραάμ, Θεός του Ισαάκ, Θεός του Ιακώβ'' (''ΙαουέΜαρκ. 12:26'', ' ως 'Λουκ. 20:37''). Με το ''"Θεός'' αποδίδει ο Ων Μάρκος και ο εσόμενος"Λουκάς τις παραθέσεις από το ''Εξ. 3:15''' (Κλήμ. Στρωματ. 5.6Απουσιάζει έτσι αυτούσια η επίκληση του εβραϊκού τετραγράμματου από την [[Καινή Διαθήκη]].34)

:* '''Ια''' και '''Ιαώ''' '''''"επώνυμα εστί του ενός και αυτού Θεού"''''' Σύμφωνα με την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], όπως σημειώνεται στον [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (Ωριγ. Κατά Κέλσ. 6.32κανόνες)|19ο Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου]], κάθε ερμηνεία των διδασκαλιών της [[Αγία Γραφή|Γραφής]], πρέπει να κινείται στα πλαίσια της [[Ιερά Παράδοση|Ιεράς Παραδόσεως]]:

:* '''Ια''' ως '''Κύριος''' (Ευσεβ"...πάντα τον κλήρον και τον λαόν εκδιδάσκειν τους της ευσέβειας λόγους, εκ της θείας γραφής αναλεγομένους τα της αληθείας νοήματα τε, ''Εις και κρίματα, και μη παρεκβαίνοντας τους Ψαλμούςήδη τεθέντας όρους, ή την εκ των θεοφόρων Πατέρων παράδοσιν...και ει γραφικός ανακινηθείη λόγος, μη άλλως τούτον ερμηνευέτωσαν, ή ως αν οι της εκκλησίας φωστήρες, και διδάσκαλοι, δια των οικείων συγγραμμάτων παρέθεντο..."'', 24.65)

:* '''Ια''' ως '''Κύριος''' (Επιφ.Κατά συνέπεια, και η επίκληση του Θεού, πρέπει να γίνεται με βάση την Ορθόδοξη Πατερική ερμηνεία η οποία δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος του Θεού, ''Κατά Αιρέσ''. 2ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστού όπως πιστεύουν κάποιες αιρέσεις.86)

:* Είναι άλλωστε πάγια τακτική της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] να παραλείπει την αυτούσια εκφορά του τετραγράμματου στα εβραϊκά, και αυτό εφαρμόζουν οι [[Εκκλησιαστική γραμματολογία|εκκλησιαστικοί συγγραφείς]] και οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|ελληνικής απόδοσης]]<ref>Βέλλας Βασίλειος, ''Θρησκευτικαί προσωπικότητες της Παλαιάς Διαθήκης'Ιαβέ', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήναι 1957, σελ. 73.</ref>, «' ως 'ο Ων''» ή «''"ος ην Κύριος''», όπως φαίνεται και εστίν ο αεί Ων"'από τα σχόλια επάνω στο γνωστό εδάφιο της ''"αποκάλυψης του θείου ονόματος"'' (Επιφ., ''Κατά ΑιρέσΕξ. 3:14''. 2.86):

:* :'''Ια''' ως '''Κύριος'"Ο Ων δε εξαπέσταλκέν με, φησίν ο Μωυσής"'' (ΘεοδώρΚλήμ. Αλεξ., ''Εις τους ΨαλμούςΣτρωμ. 1.25.166'', 80).1980)

:* :'''Ιαβέ''' ως '''ο "Είπε γαρ κύριος προς Μωσήν· Ο Ων'τούτο μοι εστίν το όνομα."'' (Θεοδώρ.Ωριγένους, ''Ερωτήσεις εις τη ΓένεσινΕις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, 2.13.95'', 112).11-18)

Και στην Κ::''"Όταν γουν λέγη· Εγώ ειμί ο Ων, και το Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός, και όπου ποτέ λέγει η γραφή ο Θεός, ημείς αναγινώσκοντες ουδέν έτερον ή αυτήν την άκατάληπτον αυτού ουσίαν.Δ"'' (Μ. όμωςΑθανασίου, είναι ενδεικτική η περίπτωση απόδοσης εδαφίων με ελληνικές λέξεις''Επιστολή περί της εν Νικαία συνόδου, εδάφια που στην Π26.Δ3''). περιέχουν την λεγόμενη αποκάλυψη του ονόματος:

::''"Θεός του ΑβραάμΔια τι μη είπεν, Εν μορφή Θεού γενόμενος, Θεός αλλ' Υπάρχων; Ίσον εστί τούτο του Ισαάκειπείν, Θεός του ΙακώβΕγώ ειμί ο Ων."'' (Ιωάννου Χρυσοστόμου, ''Μαρκ. 12:26''Εις την Προς Φιλιππησίους, ''Λουκ62. 20:37223''). Με το ''Θεός'' αποδίδει ο Μάρκος και ο Λουκάς τις παραθέσεις από το ''Εξ. 3:15''.

ΓενικάΣημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης Αλεξανδρείας]], στην Κ.Δ. εκτός από λίγες περιπτώσειςο [[Ωριγένης]], ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]], ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και ο [[Θεοδώρητος Κύρου]], απουσιάζουν οι περισσότερες παλαιοδιαθηκικές προσφωνήσεις παραδίδουν τις αποδόσεις του Θεού τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξής: :*«'''Ιαουέ'''» = «''ο Ων και αντί αυτών συναντώνται οι εξής<ref>Τα αριθμητικά δεδομένα προέρχονται από το βιβλίοο εσόμενος''» (Κλήμ. Στρωματ. 5.6.34) : Larry Richards, *«'''Ιαή'''» = «''Κύριος''» (Ωριγ. ''Every Name of God in the BibleΕις Ψαλμούς'', Thomas Nelson, 2001</ref>:12.1104)

:* Επτά αναφορές με το «''"Κύριος ο Θεός σου'Ιά'" (''Ματθ. 4:7.10, 22:37, Μαρκ» & «'''Ιαώ'''» = «''επώνυμα εστί του ενός και αυτού Θεού''» (Ωριγ. 12:30, ΛουκΚατά Κέλσ. 4:86.12, 10:27''32).

:*300 περίπου αναφορές με την ελληνική λέξη «''"Θεός"'Ιά'''» = «''Κύριος''» (Ευσεβ., ''Εις τους Ψαλμούς'', στα τέσσερα ευαγγέλια24.65)

:*Άλλες 275 φορές, έχουμε τη χρήση του «'''Ιά'Πατήρ''-» = «''ΠατρόςΚύριος'' » (που για την Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί αναφορά στο Πρώτο πρόσωπο της Αγίας ΤριάδαςΕπιφ., ''Κατά Αιρέσ''. 2.86).

:*Οι περισσότερες αναφορές στο βιβλίο των «''Πράξεων'Ιαβέ' γίνονται με το ''"Θεός"» = «'' (163 φορές) ος ην και με το ''"Κύριος"εστίν ο αεί Ων'' » (103 φορές) αν και υπάρχουν μερικές αναφορές που θυμίζουν την Π.ΔΕπιφ. όπως ''"Κύριος του ουρανού και της γης"'' (''17:24''), ''"Κύριος όλων"Κατά Αιρέσ'' (''10:36''), ''"Θεός Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ"'' (''3:13, 7:32''), ''"Θεός των πατέρων ημών"'' (''3:13, 5:30, 22:14, 24:14'') και ''"Θεός της δόξης"'' (''7:. 2''.86).

:*Στις επιστολές της Κ.Δ. οι αναφορές στον Θεό ποικίλουν. Γίνεται χρήση του «''"Αββά"'Ιά' (''Ρωμ. 8:15» = «''), ''"Κτίστης"Κύριος'' » (''Α' ΠετρΘεοδώρ. 4:5''), ''"Πατήρ της δόξης"'' (Εις τους Ψαλμούς''Εφεσ. 1:17''), ''"Πατήρ των φώτων"'' (''Ιακ80. 1:7''1980), ''"Πατήρ των Οικτιρμών"'' (''Β' Κορ. 1:3''), ''"Νομοθέτης"'' (''Ιακ. 4:2''), ''"Θεός ο αόρατος"'' (''Κολ 1:15''), ''"Θεός Σωτήρας"'' (''Α' Τιμ 1:1'') κ.ά.

:*Στην «''Αποκάλυψη του Ιωάννη'Ιαβέ', ο Θεός περιγράφεται ως ''"ο ών καί ο ήν καί ο ερχόμενος"'' (» = «''1:4''), ''"Κύριος ό Θεός ο Παντοκράτωρ"Ων'' » (''4:8'')Θεοδώρ., ''"Θεός ζων"'' (''7:2Ερωτήσεις εις τη Γένεσιν''), ''"Θεός του ουρανού"'' (''112.11:13''-18) κ.ά.

Απουσιάζει έτσι η επίκληση του ονόματος Όπως αναφέρθηκε, οι ερμηνείες που σχετίζονται με το ''τετραγράμματο'' είναι ότι δεν εκφράζει απλώς ένα όνομα, αλλά δηλώνει είτε ''"αποφυγήν να ονομάση τον Θεόν"''Γιαχβέείτε '' από "την [[Καινή Διαθήκη]]έννοιαν του είναι, του υπάρχοντος"''<ref>Βέλλας, ό.π., σελ. 74.</ref>.

Για παράδειγμα, στο ''Εξ. 6:2-3'', ένα από τα εδάφια που συντελείται η αποκάλυψη του ονόματος του Θεού, συναντάμε ένα όνομα (''Γιαχβέ'') και δύο τίτλους (''Θεός'' και ''Παντοδύναμος''). Και βέβαια δεν είναι αυτοί δεν είναι οι μόνοι τίτλοι:

:''"ο γάρ Κύριος ο Θεός ζηλωτόν '''όνομα, Θεός ζηλωτής εστί'''"'' (''Εξ. 34:14'')

:''"Αλλά συ, Κύριε, πατήρ ημών '''ρύσαι ημάς''' απ' αρχής '''το όνομα σου''' έφ' ημάς εστί (''Ησ. 63:16'')

:''"Τάδε λέγει Κύριος o Ύψιστος, ο εν υψηλοίς κατοικών τον αιώνα, '''άγιος εν άγίοις όνομα αυτώ'''"'' (''Ησ. 57:15'')

Επίσης, η χρήση του ''[[Αλληλούια]]'' (''Hallelu-Yah'' = Αινείτε τον '''Γιαχ[βέ]''') που συναντάμε μόνο στα εδάφια ''Αποκ. 19:1.3.4.6'' δεν προτρέπει σε κάποια χρήση του εβραϊκού ονόματος, αλλά αποτελεί μορφή λατρευτικού αίνου<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, σελ. 42 / Σταύρου Ε. Καλαντζάκη, ''Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη'', Πουρναράς, Θεσ/νίκη 2006, σελ. 986</ref> όπως φαίνεται από το εδάφιο ''Αποκ. 19:5'' που κάνει χρήση της μορφής αυτής και στα ελληνικά, και μάλιστα χωρίς διάκριση, ανάμεσα στα εδάφια που χρησιμοποιούν την εβραϊκή λέξη: :''"Καί φωνή από τού θρόνου εξήλθε λέγουσα· '''αινείτε τον Θεόν ημών'''"''.

Το ίδιο εφαρμόζει και ο Μάρκος όταν μας παραδίδει λόγιο του Ιησού που αποτελεί παράθεση από το [[Δευτερονόμιον|Δευτερονόμιο]] ''6:4-5''):

:''"άκουε, Ισραήλ, '''Κύριος'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> ο Θεός ημών, '''Κύριος'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> είς εστι· αγαπήσεις '''Κύριον'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> τόν Θεόν σου εξ όλης τής καρδίας σου καί εξ όλης τής ψυχής σου καί εξ όλης τής διανοίας σου καί εξ όλης τής ισχύος σου."'' (''Μαρκ. 12:29-30'')

Όπως είδαμε, στους παραπάνω στίχους που τους οποίους παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|ευαγγελιστής Μάρκος]] από το [[Δευτερονόμιο]] (''6:4-5''), περιέχεται τρεις φορές το τετραγράμματο, όμως η απόδοση στην Κ.Δ. γίνεται με το ελληνικό ''"Κύριος"''. Το ίδιο συμβαίνει και στην αρχαία Πατερική παράδοση από τα πρώτα χρόνια της αρχαίας εκκλησίας(αρχές 2ου αιώνα):

:''"αγαπήσεις γαρ '''Κύριον τον Θεόν σου''' εξ όλης της καρδίας σου και τον πλησίον σου ως σεαυτόν"'' (Ιγνατίου, ''Επιστολή προς Σμυρναίους, 6.2'' (περ. [[110]] μ.Χ).))

===Το σωτήριο όνομα του Ιησού Χριστού (: ''"Πάς γάρ ος αν επικαλέσηται όνομα το υπέρ παν όνομα Κυρίου σωθήσεται"'', (''ΡωμΦιλ. 102:139'')===

Στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10'')[[Καινή Διαθήκη]], φανερώνεται πως το όνομα που βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο, είναι πλέον το όνομα του ''"Κυρίου"''<ref>''"εις Κύριος η [[Χριστός|Ιησούς ΧριστόςΣωτηρία]]"'' (''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>* '''Ιω. 1:1''': ''"καί Θεός ήν ο Λόγος"''* '''Ιω. 5:18''': ''"έλυεν τό σάββατον...ίσον εαυτόν ποιών τώ θεώ"''* '''Ιω. 10:33''': ''"απεκρίθησαν αυτώ οι Ιουδαίοι...συ...ποιείς σεαυτόν θεόν"''* '''Ιω. 20:28''': ''"Καί απεκρίθη Θωμάς...Ο Κύριός μου καί ο Θεός μου"''* '''Πράξ. 20:28''': ''"τήν εκκλησίαν τού Κυρίου καί Θεού ήν περιεποιήσατο διά τού ιδίου αίματος"''* '''Ρωμ. 9:5''': ''"ο χριστός τό κατά σάρκαανθρώπου συνδέεται άμεσα, ο ών επί πάντων Θεός ευλογητός εις τούς αιώνας"''* '''Φιλ. 2:6''': ''"ός εν μορφή Θεού υπάρχωνμε ένα και μόνο όνομα, ούχ αρπαγμόν ηγήσατο τό είναι ίσα Θεώ"''* '''Κολ. 2:9''': ''"Ότι εν αυτώ κατοικεί πάν τό Πλήρωμα τής Θεότητος σωματικώς"''* '''Β' Θεσ. 1:12''': ''"κατά τήν χάριν τού Θεού ημών καί αυτό του Κυρίου Ιησού Χριστού"''* '''Τίτ. 2:13''': ''"προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ελπίδα καί επιφάνειαν τής δόξης τού μεγάλου Θεού καί Σωτήρος ημών [[Χριστός|Ιησού Χριστού"''* '''Εβρ. 1:8''': ''"πρός δέ τόν Υιόν, 'Ο θρόνος σου, ο Θεός, εις τόν αιώνα τού αιώνος'"''* '''Β' Πέτρ. 1:1''': ''"εν δικαιοσύνη τού Θεού ημών καί Σωτήρος Ιησού Χριστού"''</ref>, Ιησού Χριστού]]:

:''Να υπάρχει μεταξύ σας το ίδιο φρόνημα που είχε κι ο "Ο Ιησούς Χριστός'':''αυτός είναι ο οποίοςλίθος που περιφρονήθηκε από σας...Και δεν είναι δυνατόν από κανένα άλλο να προέλθει η σωτηρία, αν και ήταν θεός, δε θεώρησε την ισότητα του γιατί δεν υπάρχει άλλο όνομα κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το θεό αποτέλεσμα αρπαγής,οποίο θα πρέπει να σωθούμε"'':<ref>''αλλά τα απαρνήθηκε όλα, πήρε μορφή δούλου κι έγινε άνθρωπος -και όντας πραγματικός άνθρωπος ταπεινώθηκε θεληματικά υπακούοντας μέχρι θανάτου, και μάλιστα θανάτου σταυρικούΠράξ.''4:11-12''Γι' αυτό και ο θεός τον ανέβασε πολύ ψηλά και του χάρισε '''το όνομα που είναι πάνω απ' όλα τα ονόματα'''.'':''Έτσι, στο όνομα του Ιησού όλα τα επουράνια, τα επίγεια και τα υποχθόνια θα προσκυνήσουνΔεληκωστόπουλος Αθανάσιος,'':Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση''και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι Κύριος είναι ο Ιησούς Χριστός, για να δοξάζεται έτσι ο θεός'':''Πατέρας7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref> .''

ΠλέονΕπιπλέον, η στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10''), φανερώνεται πως το όνομα που βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο, είναι μόνο το όνομα του ''"Κυρίου"''<ref>''"εις Κύριος [[Καινή ΔιαθήκηΧριστός|Ιησούς Χριστός]] έκανε γνωστό στον άνθρωπο ότι "'' (''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>* ''Ιω. 1:1'': ''"καί Θεός ήν ο Λόγος"''* ''Ιω. 5:18'': ''"έλυεν τό σάββατον...ίσον εαυτόν ποιών τώ θεώ"''* ''Ιω. 10:33'': ''"Κύριοςαπεκρίθησαν αυτώ οι Ιουδαίοι...συ...ποιείς σεαυτόν θεόν"'' (τετραγράμματο στο εβρ* ''Ιω. 20:28'': ''"Καί απεκρίθη Θωμάς...) και Ο Κύριός μου καί ο Θεός μου"''* ''Πράξ. 20:28'': ''"Θεόςτήν εκκλησίαν τού Κυρίου καί Θεού ήν περιεποιήσατο διά τού ιδίου αίματος"'' είναι * ''Ρωμ. 9:5'': ''"ο [[Χριστός]]χριστός τό κατά σάρκα, και το δικό του όνομα και κανένα άλλοο ών επί πάντων Θεός ευλογητός εις τούς αιώνας"''* ''Φιλ. 2:6'': ''"ός εν μορφή Θεού υπάρχων, ούχ αρπαγμόν ηγήσατο τό είναι αυτό που οι [[Χριστιανισμός|Χριστιανοί]] (όπως είναι πλέον το όνομα των πιστών<ref>ίσα Θεώ"''* ''Κολ. 2:9'': ''"Εγένετο δε αυτούς και ενιαυτόν όλον συναχθήναι Ότι εν τη εκκλησία και διδάξαι όχλον ικανόν, χρηματίσαι τε πρώτον εν Αντιοχεία τους μαθητάς Χριστιανούςαυτώ κατοικεί πάν τό Πλήρωμα τής Θεότητος σωματικώς"''* ''Β' Θεσ.1:12'': ''"κατά τήν χάριν τού Θεού ημών καί Κυρίου Ιησού Χριστού"'' * ''ΠράξΤίτ. 112:2613''</ref>) οφείλουν να επικαλούνται για τη σωτηρία τους<ref>: ''"ας είναι γνωστό σε όλους εσάς, και σε ολόκληρο τον λαό προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ελπίδα καί επιφάνειαν τής δόξης τού Ισραήλ ότι, διαμέσου τού ονόματος του μεγάλου Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού"''* ''Εβρ. 1:8'': ''"πρός δέ τόν Υιόν, του Ναζωραίου'Ο θρόνος σου, που εσείς σταυρώσατε, τον οποίο ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούς, διαμέσου αυτού παραστέκεται αυτός μπροστά σας υγιής. Αυτός είναι η πέτρα, που εξουθενώθηκε από σας τους οικοδομούντες, η οποία έγινε ακρογωνιαία πέτρα. Και δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου η σωτηρία· επειδή, ούτε άλλο όνομα είναι δοσμένο κάτω από τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπους, διαμέσου εις τόν αιώνα τού οποίου πρέπει να σωθούμε.αιώνος'"'' (* ''Β'ΠράξΠέτρ. 41:10-121'': ''"εν δικαιοσύνη τού Θεού ημών καί Σωτήρος Ιησού Χριστού"'')</ref>. , [[Χριστός|Ιησού Χριστού]]:

Το όνομα του Ιησού Χριστού είναι ο πλούτος της Εκκλησίαςστίχ. 5.<ref>Φιλ. 2:5-11, Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref>''"Ο ΠέτροςΑς επικρατεί μεταξύ σας το ίδιο φρόνημα που είχε και ο Ιησούς Χριστός, όμως''<br>στίχ. 6. ''ο οποίος, είπε: Ασήμι αν και χρυσάφι εγώ ήταν Θεός, δεν έχω· θεώρησε ότι είχε από αρπαγή την ισότητα του προς τό Θεό,''<br>στίχ. 7. ''αλλάκένωσε τόν εαυτό του, όέλαβε μορφή δούλου,τι έχωέγινε όμοιος προς τους ανθρώπους.''<br>στίχ. 8. ''Και όντας πραγματικός άνθρωπος, ταπείνωσε τον εαυτό του υπακούοντας μέχρι θανάτου και μάλιστα σταυρικού θανάτου.''<br>στίχ. 9. ''Γι' αυτό σου δίνω: Στο και ο Θεός τον υπερύψωσε και του χάρισε όνομα, '''που είναι παραπάνω από κάθε άλλο όνομα''',''<br>στίχ. 10. ''ώστε στο όνομα του Ιησού Χριστού τού Ναζωραίουνα γονατίσουν και να τον προσκυνήσουν όλα τα επουράνια, σήκω επάνω τα επίγεια και περπάτατα υποχθόνια...''<br>στίχ. 11. ''Και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει δυνατά ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος..."'' (<br> Το όνομα του [[Χριστός|Ιησού Χριστού]] είναι ο πλούτος της Εκκλησίας<ref>''πράξΠράξ. 3:6''(Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 516.</ref>, η καθημερινή και αδιάκοπη ενασχόληση των πιστών<ref>''"Και καθημερινά, μέσα στο ιερό και πάσάν τε ημέραν εν τώ ιερώ καί κατ' οίκον, δεν έπαυαν να διδάσκουν και να ευαγγελίζονται τον Ιησού Χριστό.ουκ επαύοντο διδάσκοντες καί ευαγγελιζόμενοι τόν Ιησούν τόν Χριστόν"'' (''Πράξ. 5:42'')</ref>, ενώ υπέρτατη χαρά για τους Χριστιανούς είναι ''"να υποστούν ατιμωτική τιμωρία υπέρ του ονόματος του Ιησού"καταξιώνονται ατιμασθήναι" (''<ref>''Πράξ. 5:41'') : Δεληκωστόπουλος, ''Η Καινή Διαθήκη...'', ό.π..</ref> και ακόμη ''"αποθανείν...υπέρ του ονόματος του Κυρίου Ιησού" (''<ref>''Πράξ. 21:13''.</ref>. ===Ο Ιησούς Χριστός είναι ο αποκαλυπτόμενος Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης=== Ο [[Χριστός|Ιησούς]] ''"για την αρχέγονη Εκκλησία ήταν ο Κύριος Γιαχβέ, ο οποίος προϋπήρχε στον Ουρανό, συνόδευσε με παρουσία Του και την επιτέλεση σημείων και τεράτων τον ισραηλίτη λαό στην έρημο και αναμενόταν να εμφανιστεί στα Έσχατα για να επιτελέσει την Κρίση"''<ref>Σ. Δεσπότης, "Η Αρχέγονη Χριστολογία", στο Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘΣΘ), τμήμα Θεολογίας, τόμ. 12 (νέα σειρά), Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 83.</ref>. Πολλοί είναι οι ''"προσδιορισμοί που στην Παλαιά Διαθήκη αποδίδονται μόνο στον Θεό Γιαχβέ"'' και ''"χρησιμοποιούνται...ελεύθερα για τον Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα Γιαχβέ"''<ref>Στ. Σάκκος, "Η Θεολογία της Αποκαλύψεως", στο περιοδ. ''Δελτίο Βιβλικών Μελετών'', έτος 31-32, τόμ. 21-22 (νέα σειρά) (ΙΑΝ 2002-ΔΕΚ 2003), Αθήνα, Άρτος Ζωής, σελ. 205.</ref> στα βιβλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]<ref>Γράφει ο Στ. Σάκκος: ''"Αναλυτική και εμπεριστατωμένη έκθεση των χωρίων της Αποκαλύψεως και όλης της Καινής Διαθήκης που εφαρμόζουν στον Ιησού Χριστό εκφράσεις και ονόματα τα οποία στην Παλαιά Διαθήκη σαφώς προσδιορίζουν ή υπονοούν τον Γιαχβέ βλ. στην πρωτότυπη εργασία του Ν. Σωτηροπούλου, Ο Ιησούς Γιαχβέ, Αθήνα 1976"'' ("Η Θεολογία της Αποκαλύψεως", ό.π., σελ. 231, υποσημ. #24.</ref>.  Ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]], εξαίροντας το [[ομοούσιο]] [[Θεός Πατήρ|Πατρός]] και [[Χριστός|Υιού]] όπως παρουσιάζεται στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>Για τις παραθέσεις βλ. Αποστολόπουλος Αδαμάντιος (αρχιμ.), ''Το Τριαδικό Δόγμα'', εκδ. Νεκταρίου Δ. Παναγοπούλου, Αθήνα 1990, σελ. 17.</ref>, επισημαίνει: *Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξη ότι έχει την ιδία ακριβώς ουσία με τον Πατέρα, λέει: ''"ο εωρακώς εμέ εώρακε τόν πατέρα"'' (''Ιω. 14,9'').*Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξη την ιδιαίτερη δύναμη Του, λέει: ''"εγώ καί ο πατήρ εν εσμεν"'' (''Ιω, 10,30'').*Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξει την ισότητα της εξουσίας, λέει: ''"ώσπερ γάρ ο πατήρ εγείρει τούς νεκρούς καί ζωοποιεί, ούτω καί ο υιός ούς θέλει ζωοποιεί"'' (''Ιω. 5,21'').*Όταν θέλει να δείξει την ταυτότητα της λατρείας, λέει: ''"πάντες τιμώσι τον υιόν, καθώς τιμώσι τον πατέρα. Ο μη τιμών τον υιόν ου τιμά τόν πατέρα"'' (Ιω. 5,23'').*Όταν θέλει να δείξει την αυθεντία να μεταβάλλει τους νόμους, λέει: ''"ο δέ Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς· ο πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγώ εργάζομαι"'' (''Ιω. 5,17''). Εξάλλου, στο [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|τέταρτο ευαγγέλιο]], ''"η μαρτυρία των διηγήσεων θαυμάτων υπέρ της θεότητας του Ιησού βρίσκεται σε συμφωνία και με τη χριστολογική μαρτυρία του...σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς είναι ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών, ο προϋπάρχων Λόγος, ο μονογενής υιός του θεού, ο δημιουργός του κόσμου και ο σωτήρας του πεπτωκότος ανθρώπου"''<ref>Καρακόλης Χρήστος, ''Η Θεολογική Σημασία των Θαυμάτων στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο'' (διδακτ. διατριβή), Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 448.</ref>. Αυτό επίσης φαίνεται<ref>Βλ. τα παρακάτω και ανάλυση τους στο Χρήστος Καρακόλης, "Ο Ιησούς ως ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών", στο ''Θέματα Ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης'' (Βιβλική Βιβλιοθήκη #24), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 223-255.</ref>: #Από το ότι η δόξα του ''Γιαχβέ'', ως έκφραση της θεότητας και ως μέσο αποκαλύψεώς της στον κόσμο, αποδίδεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη αυτούσια και διαχρονικά στον Ιησού.#Από το ότι ο ιωάννειος Ιησούς χρησιμοποιεί για τον εαυτό του σε απόλυτη σύνταξη τη φράση ''"εγώ είμι"'', που αποτελεί στην [[Παλαιά Διαθήκη]] το νοηματικό περιεχόμενο και σε ορισμένες περιπτώσεις, στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφραση των Ο΄]], και τον τρόπο εκφοράς του ιερού ονόματος του ''Γιαχβέ''.#Από το ότι ο Ιησούς ποιεί σημεία πρωτοφανή από πλευράς ποιότητας και μεγέθους στη βιβλική ιστορία, σημεία τα όποια βάσει της παλαιοδιαθηκικής και ιουδαϊκής πίστεως μόνο ο ίδιος ο ''Γιαχβέ'', ως ο απόλυτος κύριος της φύσεως και της ιστορίας, έχει τη δύναμη και την εξουσία να πραγματοποιήσει. Είναι δεδομένο ότι ''"από άποψη...πατερικής θεολογίας...στην Π. Διαθήκη πότε ο άγγελος στέλνεται από τον Γιαχβέ και πότε είναι ο ίδιος ο Γιαχβέ...Στην προκειμένη περίπτωση οι Πατέρες είπαν πως ο άγγελος είναι ο Γιαχβέ, και ο Γιαχβέ είναι ο Λόγος"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'', τόμ. Β΄, ό.π., σελ. 68-69, υποσημ. #29.</ref>.