Αλλαγές

{{Άγιος| Όνομα = Αθανάσιος ο Πάριος| Εικόνα =| Όνομα Εικόνας = Ο άγιος όσιος Αθανάσιος ο Πάριος | ΗμερομηνίαΓέννησης = 1721, ''Κώστος, Πάρος''| ΗμερομηνίαΚοίμησης = 24 Ιουνίου 1793, ''Ρεστά, Χίος''| ΗμερομηνίαΕορτής = [[Πρότυπο:24 Ιουνίου|24 Ιουνίου]]| Ημερομηνίες = 1770 ''Πρεσβύτερος'',<br> 1771 ''Σχολάρης στην Αθωνιάδα'',<br> 1776 ''Καθαιρείται'',<br> 1881 ''Αποκαθίσταται''.| Τίτλος = Δάσκαλος του Γένους}}Ο '''Αθανάσιος ο ΚολυβάςΠάριος''' (1721-1813), ήταν ένας μεγάλος σύγχρονος δάσκαλος είναι [[Άγιος]] της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]] και μία από τις εξέχουσες μορφές του μοναστικού φρονήματος του 18ου αιώνα. Ο ίδιος υπήρξε λόγιος κληρικός και διδάσκαλος του Ελληνικού γένουςΓένους<ref>"Αθανάσιος ο Πάριος", e-δομή (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ), εκδόσεις Δομή Α.Ε. Και όπως οι δίκαιοι άγιοι συνήθως, Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM].</ref>, που έδρασε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και πολεμήθηκε σφοδρά τόσο από εκκλησιαστικούς κύκλους, εξ αιτίας του ότι υπήρξε εκπρόσωπος και ηγέτης των [[Κολλυβάδες|Κολλυβάδων]], όσο και από διανοητικούς, καθώς αντιτάχτηκε στον Αδαμάντιο Κοραή. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν ''Αθανάσιος Τούλιος'' και καταγόταν από το νησί της Πάρου. Ο ίδιος ξεχώρισε, σε μία δύσκολη εποχή για το Ελληνικό γένος, για τη θεολογική κατάρτισή του, αλλά και για την θύραθεν παιδεία του, διετελώντας διδάσκαλος και αυτός διωγμένοςσχολάρχης σε αξιόλογες πνευματικές εστίες της εποχής.

===Παιδική Γεννήθηκε το 1721<ref>Σύμφωνα με τους περισσότερους ερευνητές γεννήθηκε το 1721, υπάρχει και μία μικρή μερίδα που μιλάει για έτος 1722</ref>, στο χωριό Κώστος της Πάρου και πήρε το όνομα Αθανάσιος<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 178</ref>. Ο πατέρας του ονομαζόταν Απόστολος Τούλιος και προερχόταν από τη Σίφνο, αλλά κατοίκησε στην Πάρο αφού νυμφεύτηκε ντόπια γυναίκα. Την πρώτη του μόρφωση την έλαβε στην Πάρο. Το 1745 σε ηλικία 24 ετών οδηγείται στη Σμύρνη για σπουδές, όπου μαθητεύει δίπλα στον Ιερόθεο Δενδρινό<ref>Χ. Τσολακίδης, Αγιολόγιο της..., σελ. 566</ref> και εν συνεχεία (1751) στην Αθωνιάδα σχολή, όπου και σπουδάζει δίπλα στον [[Ευγένιος Βούλγαρης|Ευγένιο Βούλγαρη]] και μόρφωση===το [[Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης|Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη]]. Από τον Νεόφυτο εκπαιδεύτηκε στα ''"Γραμματικά"'' και στα ''"Περί Συντάξεως"'' του Θεοδώρου Γαζή, ενώ από τον Ευγένιο Βούλγαρη τα φιλοσοφικά μαθήματα. Κατόπιν εκπαιδεύεται στη Ρητορική και την ποιμαντική, ενώ το 1758 μετά από παρότρυνση και πίεση του Ευγένιου Βούλγαρη δέχεται τη διεύθυνση της σχολής του Γένους στη Θεσσαλονίκη. Διδάσκει στη σχολή μόνο για 2 έτη<ref>Εγκυκλοπαίδεια Γιοβάνη, Λήμμα Αθανάσιος ο Πάριος, Εκδόσεις Γιοβάνη, Αθήνα 1981, τ. 1, σελίδα 212</ref> καθώς η Σχολή κλείνει λόγω επιδημίας πανώλης στην πόλη. Έτσι καταφεύγει στην Κέρκυρα, όπου ολοκληρώνει τις σπουδές του δίπλα στο [[Νικηφόρος Θεοτόκης|Νικηφόρο Θεοτόκη]], σπουδάζοντας φυσική. Τελικά οδηγείται στο Μεσολόγγι, μετά από πρόσκληση του συμμαθητή του στην Αθωνιάδα Σχολή Παναγιώτη Παλαμά, που είχε ιδρύσει από το 1760 την ''"Παλαμιαία Σχολή"''. Το 1967 ως και τον 1770 επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη αναλαμβάνοντας και πάλι τη σχολή του Γένους<ref>Χ. Τσολακίδης, Αγιολόγιο της..., σελ. 566</ref> και μετά από λίγο δέχεται τιμητική πρόσκληση από το Πατριαρχείο να αναλάβει τη διεύθυνση της Αθωνιάδας σχολής<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 178</ref>.

Γεννήθηκε το 1722 ή 1723, Ο ίδιος δέχεται άμεσα και παρεπιδημεί στο Κώστο της Πάρου[[Άγιο Όρος]], και πήρε οπού συναντά το όνομα [[Μακάριος Νοταράς|Μακάριο Νοταρά]], ο οποίος τον προτρέπει να χειροτονηθεί. Ο Αθανάσιοςυπακούει και χειροτονείται απ’ τον ίδιο, [[πρεσβύτερος]]. Ο πατέρας του ονομαζόταν Απόστολος Τούλιος Την εποχή αυτή θα αναμιχθεί ενεργά με τον κίνημα των Κολλυβάδων, με καταγωγή αποτέλεσμα όχι απλώς να διωχθεί από τη Σίφνοσχολή, αλλά κατοίκησε στο Κώστονα καταδικαστεί ως [[Αίρεση|αιρετικός]] και να [[Αποσχηματισμός|αποσχηματισθεί]] το 1776<ref>Χ. Γιανναράς, αφού νυμφεύτηκε ΚωστιανήΟρθοδοξία και Δύση.. Εκεί διδάχτηκε τα πρώτα του γράμματα. Επειδή του άρεσαν πολύ τα γράμματα ο πατέρας του τον έγραψε μετά στην Σχολή της Μονής Αγίου Αθανασίου Ναούσης Πάρου, ενώ φαίνεται πως σελ. 178</ref>. Επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη ως καθηγητής σε γυμνάσιο και αποκαταστάται το ίδιο έπραξε και 1781. Παραμένει στη «''Σχολή Θεσσαλονίκη μέχρι το 1786, όπου συνεργάζεται στενά με το [[Νικόδημος ο Αγιορείτης|Νικόδημο Αγιορείτη]] στο πολύ σπουδαίο έργο έκδοσης των έργων του Παναγίου Τάφου''» στη Σίφνο [[Γρηγόριος Παλαμάς|Γρηγορίου Παλαμά]]. Συνεχίζει όμως και πολύ σπουδαίο εξηγητικό, απολογητικό, ιστορικοδογματικό, λειτουργικό, υμνολογικό, φιλοσοφικό και κατόπιν παιδαγωγικό έργο<ref>Χ. Τσολακίδης, Αγιολόγιο της..., σελ. 567</ref>, με έξοδα της αποτέλεσμα ''Μονής Αγίου Αντωνίου Κεφάλου'' στην «''Σχολή "να αποτελέσει από τους σημαντικότερους συντελεστές της αναζωογόνησης και της Άνδρουπνευματικής ανάτασης των σκλαβωμένων Ελλήνων"''»<ref>"Αθανάσιος ο Πάριος", e-δομή (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM].</ref>. Το 1786 αναχωρεί για την Πάρο, αν και οι βιογράφοι αλλά ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος δεν του δε συμφωνούν όλοι επιτρέπει να προσαράξει στο νησί, με αυτόαποτέλεσμα να κατευθυνθεί προς τη Χίο. Εκεί αναλαμβάνει μία σχολή, όπου την οδηγεί σε σημαντική ακμή<ref>Χ. Τσολακίδης, Αγιολόγιο της..., σελ. Το 1745566</ref>, αποχωρώντας σε ηλικία 23 90 ετών αποχαιρετά τους γονείς του και φτάνει στη Σμύρνη, όπου εγγράφεται στην «''Ευαγγελική Σχολή''». Μια σχολή που φοίτησαν ο Εκοιμήθη δύο χρόνια αργότερα στις [[Αδαμάντιος ΚοραήςΠρότυπο:24 Ιουνίου|24 Ιουνίου]] και ο Νικόλαος Καλλιβούρτσης, δηλαδή ο μετέπειτα στενός του συνεργάτης [[Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης]]), παραμένοντας εκεί για έξι έτη1813 στο μονίδριο του Αγίου Γεωργίου Ρεστών.

Όταν πληροφορήθηκε την λειτουργία Η εκκλησία τον τιμά στην ημερομηνία της «''Αθωνιάδας Σχολής''» με Διευθυντή τελευτής του και του αποδίδει το απολυτίκιο: ''Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη''"Σοφία κοσμούμενος, από την Πάτραπαντοδαπεί ευσεβώς, εγγράφεται αμέσως (1751)διδάσκαλος ένθεος, την εποχή που αναλαμβάνει Διευθυντής ο [[Διάκονος]] τότετης Εκκλησίας Χριστού, [[Ευγένιος Βούλγαρης]]. Από τον Νεόφυτο εκπαιδεύτηκε στα «''Γραμματικά''» και στα «''Περί Συντάξεως''» του Θεοδώρου Γαζήβίου ορθότητος, στήλη λαμπρά ωράθης , ενώ από τον Ευγένιο στα φιλοσοφικά μαθήματα και τις υπόλοιπες επιστήμες της εποχήςΑθανάσιε Πάτερ. Κατόπιν εκπαιδεύεται στη ''Ρητορική'' Όθεν η νήσος Πάρος, τη ση δόξη καυχάται, και την ''ποιμαντική''πάντες σου τα θεία, ενώ σταδιακά αρχίζει να ξεχωρίζει για τις ικανότητές τουτιμώμεν προτερήματα. Η διαρκής ανέλιξή του τον καθιστά «'"'δεξί χέρι''» του Ευγένιου Βούλγαρη και σε ηλικία 35 ετών, αναλαμβάνει τη θέση του καθηγητή της Σχολής.

=== Ως δάσκαλος Οι έριδες με τον Κοραή και σχολάρχης το πολιτικό όραμα του Αθανασίου===

Η φήμη του για Ο Αθανάσιος υπήρξε ένα πράγματι ανήσυχο πνεύμα. Αυτό τον έκανε να χρησιμοποιήσει μία θεματολογία η οποία δεν έμεινε στα στενά θεολογικά πλαίσια, αλλά σε ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά. Ο ίδιος ήταν πολυμαθής και ταυτόχρονα πολύγλωσσος, με αποτέλεσμα να αντιλαμβάνεται τις ικανότητές κοσμογονικές αλλαγές που επέφερε ο διαφωτισμός στην Ευρώπη. Έτσι αρχίζει με την αρκετά συντηρητική του γρήγορα γρήγορα μαθεύτηκε στη ανάμεσα γλώσσα να κρίνει τα πολικά δρώμενα και μορφώματα στην υπόδουλη ορθόδοξη κοινότητα γι αυτό Ευρώπη και οι Θεσσαλονικείς τον ζητούν για τη Διεύθυνση της Σχολής να επιτίθεται στην αιρετική αυθαιρεσία τους. Με παρότρυνση αλλά και πίεση του Ευγένιου Βούλγαρη δέχεται, αν και αρχικά προέβαλλε κάποιες ενστάσεις, εξαιτίας του βάρους της ευθύνηςόπως την αποκαλούσε. Έτσι διευθύνει τη Σχολή επιτυχώς για τέσσερα χρόνια συγγράφει βιβλίο (1758-1762''"Πατερική Διδασκαλία"''), όταν και κατά το 1762 η Σχολή κλείνει, λόγω επιδημίας πανώλης. Έτσι καταφεύγει σε μια σχολή στην Κέρκυρα, που τη διευθύνει ο οποίο αντιτίθεται στις φιλελεύθερες προτάσεις των [[Νικηφόρος ΘεοτόκηςΔιαφωτισμός|διαφωτιστών]]για επανάσταση<ref>Χ. Εκεί τελικά ολοκληρώνει τις σπουδές του Γιανναράς, Ορθοδοξία και οδηγείται στο ΜεσολόγγιΔύση..., μετά σελ. 182</ref>. Το βιβλίο αυτό εκδίδεται από πρσόκλησητο Πατριαρχείο και φαίνεται πως σκοπό είχε να εκφράσει και πολιτικές σκοπιμότητες και επιταγές της Πύλης, γι αυτό και είναι πιθανό να μην εκφράζει πλήρως τις απόψεις του σημαθητή συντάκτη του στη Αθωνιάδα, Παναγιώτη Παλαμά<ref>Χρήστος Πατρινέλης, που είχε ιδρύσει από το 1760 την «''Παλαμιαία Σχολή"Οι σχέσεις της εκκλησίας με την Οθωμανική πολιτεία"''», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΑ, σελ. 125-126</ref>. Το βιβλίο γίνεται αιτία για επιθέσεις ενάντια στην εκκλησία από τους διαφωτιστές, οι οποίοι την κατηγορούν για φιλοτουρκισμό και δουλοφροσύνη, αν και είναι φανερό πως απηχούσε τη συντριπτική μερίδα των Φαναριωτών, οι οποίοι ζούσαν με το μόνιμο φόβο ότι μία τοπική εξέγερση, ακόμα και σε περίπτωση επιτυχίας, θα εξέθετε το υπόλοιπο τμήμα των Ελλήνων στην εκδικητική μανία των Τούρκων. Ένας φόβος διόλου αβάσιμος, με βάση γεγονότα που προηγήθηκαν (π.χ. Ορλωφικά) και που συνεχίστηκαν μέχρι και το 1922<ref>ο.π.</ref>.

Μετά τα Ορλωφικά (1768-1774) η «Ο Κοραής απαντά προσωπικά στο βιβλίο αυτό με την ''Παλαμιαία σχολή"Αδελφική Διδιασκαλία"''» βρίσκεται σε ακμή , στην οποία με οξείς προσωπικούς χαρακτηρισμούς προς τον αθανάσιο να διαδραματίζει σημαντικό ρόλοΑθανάσιο, όμως τότε είναι που λάβει την τιμητική πρόσκληση αλλά και τις γενικότερες ιδέες του από , θέλει να πείσει πως αυτές οι ιδέες δεν απηχούν το Πατριαρχείο αναφέροντας: «''Η μεγάλη σύνολο του Χριστού Εκκλησία δια γραμμάτων Ελληνικού λαού. Εκεί ακριβώς αρχίζει να διαφαίνεται Συνοδικών τον παρακαλεί ν’ απέλθει εις Άγιον Όρος ως διδάσκαλος και σχολάρχης της Αθωνιάδος Σχολής μετά τον αοίδιμον Ευγένιον''»η διαφορά δύο ολόκληρων κόσμων. Οι διαφωτιστές και ο Κοραής απηχούν τις ευρωπαϊκές ιδέες οι οποίες απαιτούν ένα καθαρά εθνικό κράτος, σύμφωνα με τα οράματα των ουμανιστών, με βάση μία αρχαιοελληνική γεωγραφική σύσταση των ορίων, ενώ ο Αθανάσιος και οι πιο συντηρητικοί το σχήμα ενός παραδοσιακού πολυεθνικού κράτους<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 183</ref>.Ο ίδιος δέχεται άμεσα στόχος αυτού του σχήματος είναι να καταφέρουν να διασωθούν και οι μικρές μερίδες Ελλήνων που ήταν διάσπαρτες στα όρια του Οθωμανικού κράτους καθώς σε ένα στενά γεωγραφικό ελλαδικό σχήμα θα τις άφηνε εκτεθειμένες στις ορέξεις των Οθωμανών και παρεπιδημεί τελικά στον αφανισμό της πολιτισμικής τους ταυτότητας. Έτσι στα μάτια του Αθανασίου η σύσταση του εθνικού κράτους σημαίνει άμεσο αφανισμό του Ελληνισμού<ref>ο.π.</ref>. Επιπρόσθετα στο Άγιο Όροςμυαλό του υπάρχει και μια δεύτερη αιτία. Η οργάνωση του κράτους κάτω από το διαφωτιστικό κοσμοείδωλο σημαίνει εκκοσμίκευση του κοινού βίου, οπού συναντά τον (Άγιος) [[Μακάριος Νοταράς|Μακάριο Νοταρά]]εφαρμογή του φυσικού δικαίου και του κανονιστικού ωφελιμισμού, ο οποίος τον προτρέπει με αποτέλεσμα να χειροτονηθεί. Ο Αθανάσιος υπακούει απειλούνται τα θεμέλια τα οποία διατήρησαν μέχρι την εποχή του την κοινή ελληνική συνείδηση ακόμα και χειροτονείται απ’ τον ίδιο [[πρεσβύτερος]]στις πιο αντίξοες συνθήκες.

Το 1777Ο ''Χ. Γιανναράς'', πικραμένος σημειώνει ότι το σχήμα αυτό δεν αποτελούσε εύκολο φιλοτουρκισμό, ούτε εθελοδουλία, αλλά ένα κοσμοείδωλο πλήρως διαφορετικό από τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν οι «[[Κολλυβάδες]]» το στενό εθνικιστικό οικοδόμημα του διαφωτισμού<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και μετά από κάλεσμα επιστρέφει ως Σχολάρχης στη Σχολή της ΘεσσαλονίκηςΔύση..., σελ. Διευθύνει την Σχολή για 6 έτη (1777-1783) ή για άλλους 8 έτη (1777-1785)187</ref>. Το ποίμνιο της Θεσσαλονίκης τον γνωρίζει Ένα οικουμενικό σύστημα, το οποίο είχε αρχίσει να αποδίδει καρπούς, αφού οι Έλληνες ήδη είχαν πλέον στελεχώσει νευραλγικές θέσεις του οθωμανικού κράτους, ενώ το εμπόριο και η ναυτιλία είχε κατά βάση περάσει στα ελληνικά χέρια. Πίστευαν οι Φαναριώτες και από οι πιο συντηρητικές τάξεις σε μία εκ των έσω κατάληψη, μία ιδέα που στην εποχή του άμβωνος ως ΙερέαΑθανασίου ολοένα κέρδιζε έδαφος. Τώρα με νέα Πατριαρχική επιστολή καλείται να αναλάβει τη διεύθυνση της Σχολής της ΚωνσταντινουπόλεωςΗ σύγκρουση τελικά Κοραή και Αθανασίου, δεν αποτελούσε απλώς μία σύγκρουση προοδευτικών και συντηρητικών, αλλά την αντιπαράθεση δύο διαφορετικών πολιτικών οραμάτων που το καθένα ανταποκρινόταν σε διαφορετικό τύπου ελληνισμό. Του ζητούν μάλιστα να καθορίσει μόνος Τον Ελληνισμό του το ύψος Γένους ή τον Ελληνισμό μίας εθνοφυλετικής ελληνικότητας που θα αντλούσε την ταυτότητά της αμοιβής τουαπευθείας από την κλασσική Ελλάδα, διασκελίζοντας 10 αιώνες Βυζαντίου<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 187</ref>. Ο ΄διος όμως θα απαντήσει

:«Όπως γράφει ο ''Νικόλαος Αρκάς''Τας μεν αρχιερατείας τιμώ στο σχετικό άρθρο της [[Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια|Θρησκευτικής και προσκυνώ αλλ’ εγώ δεν είμαι άξιος. Αν εκαταλάμβανα ότι έκαμνα περισσότερον καρπόν εις την Βασιλεύουσαν πόλινΗθικής Εγκυκλοπαίδειας]] (ΘΗΕ), ήθελα έλθει αυτόκλητος. Επειδή όμως, ως στοχάζομαι, αυτού είναι κάποια εμπόδια, διά τούτο, άφετέ με, παρακαλώ, εδώ εις τα πέριξ να ωφελώ όσον δύναμαι τους αδελφούς μου και το Γένος μου”. Και η αντίθεση του ''Αθανασίου'' προς τον άφησαν…''»Διαφωτισμό'' δεν ήταν αποτέλεσμα ούτε μονομέρειας, ούτε αντιγνωσιολογικής αντίληψης:

Η οριστική ''"Δεν ήτο ο Αθανάσιος μονομερής. Δεν διεπνέετο από στενάς φανατικάς αντιγνωσιολογικάς αντιλήψεις. Ηγάπα την σοφίαν. Την γνώσιν και ευρυμάθειαν μέχρι τέλους του απόφαση βίου εδίωκε και συνίστα. 'Δεν ημπορούμεν, λέγει εις την Αντιφώνησιν, να αρνηθώμεν πως είναι φυσικός ο πόθος της μαθήσεως και αξιωματική φωνή είναι εκείνη του Αριστοτέλους η επιστροφή στην πατρίδα λέγουσα ότι πάντες άνθρωποι του, την Πάροειδέναι ορέγονται'. Και ενώ το πλοίο κατευθύνεται προς το νότιο ΑιγαίοΟ ίδιος άλλως τε είναι γνωστόν, ξεσπάει ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος ότι και τα μαθήματα των σχολών του επολλαπλασίαζε και το πλοίο αναγκάζεται να προσορμισθεί στη Χίο (5-6 Νοεμβρίου 1786, 64 ετών)παν είδος της τότε σοφίας προσέφερεν εις τους τροφίμους των. Αποσύρεται στο μονύδριο Ως διευθυντής δε της Αγίας Τριάδας «Σχολής Χίου και εις Ευρώπην κατ''Κάθισμα''»έτος τους αρίστους των μαθητών προς ευρυτέρας σπουδάς έστελλεν. Εκεί στη μελετά Διότι παραδέχεται ότι και προσεύχεται. Ξεκινά το Θεολογικόν του [[Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός|Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού]] (Δογματική)'οι έχοντες την έξω σοφίαν, πολλοί, και ωφέλησαν εις την Εκκλησίαν του Χριστού'. Η παρατήρησις άρα ότι 'ανήκει εις την παράταξιν των εμμενόντων εις την διατήρησιν της κακώς εννοούμενης 'Λογικήπαραδόσεως', καταπολεμούντων δε πάσαν πρόοδον και εξέλιξιν' του αοιδίμου Ευγένιου Βούλγαρη. Όταν τελειώνει ο πόλεμος, δέχεται να παραμείνει στη Χίο..ουδόλως ευσταθεί...Επεδίωκε δε, στα χέρια της θέλησης κατά τρόπον απαράλλακτον μέχρις τέλους του Θεού.Τελικά θα παραμείνει εκεί τρεις δεκαετίες. Η Σχολή επί των ημερών βίου του γνωρίζει τεράστια ακμή και ανάλογη φήμημετά της αυτής ζωτικότητος και θέρμης, στη λεγόμενη «να προσφέρη εις τον παιδαγωγούμενον τον σίτον της καθαράς γνώσεως"''<ref>''Φιλοσοφική ΣχολήΑθανάσιος Πάριος''», όπως την αποκαλούσανΘΗΕ, τόμ. Το 1812 1 (90 ετών1962) πλέον παραιτείται, στ. 568.</ref>.

===Ο διωγμός Έτσι, όταν ο ''Αθανάσιος'' τόνιζε πως ''"η έξω σοφία...δεν είναι από την ιδικήν της φύσιν, ούτε κακή, ούτε καλή...αλλά από την μεταχείρισιν των εχόντων αυτήν γίνεται ή καλή ή κακή'"''<ref>''Αθανάσιος Πάριος'', ΘΗΕ, ό.π.</ref>, το πίστευε απόλυτα. Γνωρίζουμε άλλωστε την στάση που κράτησε: ''"ενώ καυτηρίαζε με έντονο τρόπο τις καινοφανείς φιλοσοφικές αντιλήψεις του'' [Διαφωτισμού], ''δε δίστασε να μεταφράσει επιλεκτικά ορισμένα έργα Ευρωπαίων διαφωτιστών και να τα χρησιμοποιήσει ως σχολικά εγχειρίδια"<ref>Βαλαής Διονύσιος, ''Πτυχές από την πνευματική κίνηση στον υπόδουλο και το τέλος της ζωής τον παροικιακό Ελληνισμό κατά την περίοδο του===18ου-19ου αιώνα'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 18.</ref>.

Ο Άγιος αθανάσιος ο Πάριος, πρέπει να αναφερθεί, πως ήταν ένας από τους άδικα διωκώμενους Κολλυβάδες μοναχούς (όπως υποτιμητικά τους αποκαλούσαν, λόγω της θεολογικής διαμάχης για τη χρήση των Κολλύβων), οι οποίοι με ισχυρά επιχειρήματα, προσπάθησαν και τελικά κατάφεραν, να διατηρήσουν, από τις νοθείες == Τα Συγγράμματά του προτεσταντισμού και της ουνίας, την ορθόδοξο πίστη. Γι αυτό το λόγο δέχθηκε σφοδρό διωγμό στο Πατριαρχείο, μαζί με τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, τον Άγιο Μακάριο Νοταρά, τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη, τον Αγάπιο τον Κύπριο, τον Ιάκωβο τον Πελοποννήσιο και τον Χριστόφορο Προδρομίτη, για τον αγώνα τους υπέρ της Ορθόδοξης Θεολογίας. Ο ίδιος καθαιρείται από ιερέας και καταδικάζονται οι υπόλοιποι. Διώκονται και εξορίζονται από το Άγιο Όρος, ενώ ο Αθανάσιος οδηγείται, όπως προαναφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη. Η πίκρα όμως των διωγμών αυτών, έγινε το νερό που πότισε με τους διασκορπισμένους “κολυβάδες” το Ορθόδοξο Γένος σε μια δύσκολη και μεταβατική ιστορική εποχή, σαν τη δική μας.==

Το 1771 όμως η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία διαπίστωσε τις συκοφαντίες και τους αθωώνει. Μεταξύ άλλων η αθώωση αναφέρει: «''Δύναται πολλάκις και συρραφείσα διαβολή υποκλέψαι την αληθή γνώσιν των πραγμάτων και μώμον προσάψαι τοις ανεγκλήτοις και αναιτίου καταδίκης αιτία γενέσθαι προς άνδρας αθώους και αμετόχους των κατ’ αυτών λαληθέντων... Επειδή τοιγαρούν και ο κυρ Αθανάσιος ο Πάριος, ανήρ ών ου των ευκαταφρονήτων, σοφίας τε μετασχηκώς της θύραθεν και της καθ’ ημάς και καλώς μεμνημένος τα θεία… αθώος υπάρχει… έχων και το ενεργούν της ιεροσύνης αυτού ακωλύτως...''». Στο τέλος της ζωής του αποσύρθηκε σε ένα απόμερο μέρος της Χίου, τα Ρεστά, όπου υπήρχε μονύδριο του [[Άγιος Γεώργιος|Αγίου Γεωργίου]]. Εκεί μαζί του «''ησύχαζε''» και ο μαθητής και φίλος του Νικηφόρος και ο Ιεροδιάκονος Ιωσήφ από τα Φουρνά των Αγράφων, ο οποίος είχε χρηματίσει και δάσκαλος στη Σχολή. Εδώ συγγράφει το πόνημά του «''αλεξίκακον πνευματικόν''» κατά των τότε «''εκσυγχρονιστών''» που αντέλεγαν και εφέροντο καταφρονητικά σε ζητήματα των Θείων Γραφών. Προς το τέος της ζωήε του παθαίνει, «''αποπληξία''». Ο ίδιος προετοίμάστηκε μετέλαβε και εκοιμήθει μια μέρα μετά.  Έτσι στις 24 Ιουνίου 1813, έφυγε για την «''Ουράνια Γνώση''». Στα προπύλαια του ναού έθαψαν το σεπτό του σώμα ενώ οι συνασκητές στο κελί του βρήκαν μόνο μια τριμμένη στολή, ένα μελανοδοχείο και ένα λυχνάρι. Τα οστά του τοποθετήθηκαν στο οστεοφυλάκιο του ναϋδρίου, αλλά αποτεφρώθηκαν κατά την μεγάλη πυρκαγιά το 1822. == Τα Συγγράματά του == Το συγγραφικό έργο του Αγίου αθανασίου Αθανασίου είναι πλούσιο και πολύ σημαντικό. Αφορά σχεδόν όλους τους τομείς της χριστιανικής δράσεως (βίοι Αγίων, Δογματικά, κοινωνικά, Λειτουργικά, παιδαγωγικά, ποιμαντικά) και αξιολογείται σήμερα για τη βιβλική, κοινωνική και δογματική του κατάρτιση, ως ένα εξαιρετικό δείγμα ορθόδοξης ποιμαντικής διακονίας. <div style="font-size:90%; -moz-column-count:3; column-count:2;">

 == Απολυτίκιο Υποσημειώσεις== «''Σοφία κοσμούμενος, παντοδαπεί ευσεβώς,<br> διδάσκαλος ένθεος, της Εκκλησίας Χριστού,<brdiv style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"> και βίου ορθότητος, στήλη λαμπρά ωράθης, ,Αθανάσιε Πάτερ.<brreferences /> Όθεν η νήσος Πάρος, τη ση δόξη καυχάται,<br/div> και πάντες σου τα θεία, τιμώμεν προτερήματα».''

* Χρήστος Τσολακίδης, ''"Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας"'', Τσολακίδης, Αθήνα 2001.* Εγκυκλοπαίδεια Γιοβάνη, Λήμμα Αθανάσιος ο Πάριος, Εκδόσεις Γιοβάνη, Αθήνα 1981, τ. 1.* "Αθανάσιος ο Πάριος", e-δομή (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ), Αθεκδόσεις Δομή Α.Ε. Καραμπέτσου, Αθήνα 19742003-2004 [DVD-ROM].* [[Χρήστος Γιανναράς]], ''"Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα"'', Δόμος, Αθήνα 1994.