Δ' Βασιλειών

Το Δ' Βασιλειών είναι ένα από τα βιβλία του κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης. Στον ιουδαϊκό κανόνα συναριθμείται με τον τίτλο Βασιλείς Β΄ (ή Β΄ Βασιλέων) μεταξύ των βιβλίων της ομάδας των "Προφητών" και ειδικότερα στην υποομάδα των "Προγενεστέρων Προφητών", ενώ στον αντίστοιχο ελληνικό κανόνα εντάσσεται στη συλλογή των Ιστορικών Βιβλίων.

Εισαγωγικά

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου Δ' Βασιλειών, ολοκληρώνεται ο κύκλος των σχετικών με τη δράση του προφήτη Ηλία αφηγήσεων και ακολουθεί ένας δεύτερος κύκλος με επεισόδια από τη ζωή του προφήτη Ελισαίου, στο πλαίσιο των οποίων συνεχίζεται και η έκθεση της ιστορίας των δύο βασιλείων. Το βιβλίο ακολουθεί τη χρονολογική σειρά της διαδοχής στη διακυβέρνηση μέχρι την οριστική κατάλυση αμφοτέρων και τον τερματισμό ταυτόχρονα του μοναρχικού πολιτεύματος στο αρχαίο Ισραήλ.

Και σε αυτό, όπως και στο Γ' βιβλίο, παρουσιάζεται η από μέρους των αρχόντων των δυο ανεξαρτήτων ισραηλιτικών βασιλείων αρνητική στάση απέναντι στον Γιαχβέ και τη λατρεία του, γεγονός που επιφυλάσσει δεινά για το λαό τους. Παρ' όλ' αυτά, ο Θεός παραμένει ανεκτικός αναμένοντας μετάνοια. Εντωμεταξύ, οι αληθινοί προφήτες και όχι οι ψευδοπροφήτες είναι οι γνήσιοι εκφραστές μονοθεϊσμού και επικρίνουν με παρρησία όσους έπραξαν "το πονηρόν εν οφθαλμοίς Κυρίου" εξαγγέλλοντας την τιμωρία του αποστάτη λαού τους από τον Γιαχβέ. Η αμαρτία του Ισραήλ προέρχεται κυρίως από την αδυναμία του να ακούσει τους προφήτες.

Στον αρχαίο εβραϊκό κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης, τα βιβλία Γ' Βασιλειών και Δ' Βασιλειών αποτελούσαν ενιαίο έργο, το οποίο οι Ο' μεταφραστές για λόγους μάλλον πρακτικούς το διχοτόμησαν.

Συγγραφέας, τόπος, χρόνος

Ο συγγραφέας των βιβλίων Γ' και Δ' Βασιλειών δεν αναγράφεται σε αυτά (ούτε άλλωστε στα Α' και Β' Βασιλειών). Ιουδαϊκή, Ταλμουδική παράδοση, διασώζει ότι τα βιβλία Γ' και Δ' Βασιλειών γράφτηκαν από τον προφήτη Ιερεμία γεγονός που αποδέχονται και κάποιοι νεώτεροι ερευνητές. Άλλοι τα απέδωσαν σε πρόσωπο που βρισκόταν κοντά στον Ιερεμία και άλλοι τον Έσδρα. Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη "ο συμπιλητικός χαρακτήρ του ιστορικού τούτου έργου τυγχάνει ενταύθα προφανής". Τα βιβλία Γ' και Δ' Βασίλειων αποκτούν τη σημερινή τους μορφή πιθανόν κατά τη διάρκεια της βαβυλώνιας αιχμαλωσίας (586-538 π.Χ.).

Διάγραμμα περιεχομένου

Το περιεχόμενο του βιβλίου αποτελείται από 25 κεφάλαια: (Γ' Βασ. 12 - Δ' Βασ. 17: η ιστορία των δύο βασιλείων)

• κεφ. 1-9: Οι διηγήσεις για τον Ηλία και τον Ελισαίο.
• κεφ. 4-6,23: Τα θαύματα του Ελισαίου.
• κεφ. 10-17: Από τον Ιού έως την πτώση του βορείου βασιλείου.

(Δ' Βασ. 18 - Δ' Βασ. 25: η ιστορία του βασιλείου του Ιούδα)

• κεφ. 18-20: Ο βασιλιάς Εζεκίας.
• κεφ. 21: Μανασσής και Αμών.
• κεφ. 22-23: Ο βασιλιάς Ιωσίας.
• κεφ. 23-25: Τελευταίοι βασιλείς του Ιούδα.

Βιβλιογραφία

• Μπρατσιώτης Ι. Παναγιώτης, Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, Αθήνα 1993 (c1936)
• Χαστούπης Π. Αθανάσιος, Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, εκδ. Πανεπιστημίου Αθηνών, 1986
• Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006
• James Luther Mays et al., Harper's Bible Commentary, San Francisco: Harper & Row, 1988
• John Barton and John Muddiman, Oxford Bible Commentary, New York: Oxford University Press, 2001
• Gleason Leonard Archer, A Survey of Old Testament Introduction, 3η έκδ., Moody Press, 1998
• David Noel Freedman, The Anchor Bible Dictionary, New York: Doubleday, 1992

Βλέπε επίσης

• Αγία Γραφή
• Παλαιά Διαθήκη
• Βιβλικός κανόνας