Αλλαγές

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Υπατία

1.538 bytes προστέθηκαν, 15:21, 2 Ιανουαρίου 2010
καμία σύνοψη επεξεργασίας
==Χρονολογία γέννησης==
Στη βιβλιογραφία, οι χρονολογίες γέννησης που συναντάμε για την ''Υπατία'' είναι δύο: το έτος 370 και τα έτη 355/360 μ.Χ. Η χρονολογία 370 προέρχεται από την ερμηνεία της φράσης ''"ήκμασεν επί της βασιλείας Αρκαδίου"''<ref>Bekkeri Immanuelis, ''Suidae Lexicon'', Berolini 1854, σελ. 1069.</ref> την οποία συναντάμε στο λεξικό ''Σούδα'' και η οποία προέρχεται από ένα λεξικό για τους Έλληνες συγγραφείς του ''Ησύχιου της Μιλήτου'' (γνωστού ως ''Επιφανούς''), το οποίο γράφτηκε τον 6ο αιώνα<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π.Ενάλιος, Αθήνα 1997, σελ. 130.</ref>. Αν δηλαδή η ''Υπατία'' είχε γεννηθεί το 370, θα βρισκόταν στην ωριμότητα της γύρω στο 400, που ήταν περίπου το μέσο της βασιλείας του ''Αρκαδίου'' (395-408).
Αν και η χρονολογία 370 συναντάται πολύ συχνά, εντούτοις ''"αρκετές ενδείξεις από άλλες πηγές μας οδηγούν να τοποθετήσουμε τη γέννηση της νωρίτερα"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 130.</ref>. Συγκεκριμένα, ο ''Ιωάννης Μαλάλας'' (491-578) αναφέρεται στην ηλικία της ''Υπατίας'' με την έκφραση ''"ην δε παλαιά γυνή"''<ref>''Χρονογραφία'', '''''PG''''' 97,536Α.</ref> και φαίνεται να ''"υποστηρίζει με πειστικότητα ότι, την εποχή του φρικτού θανάτου της, η Υπατία ήταν αρκετά ηλικιωμένη"'', οπότε, ''"βασιζόμενοι στον Μαλάλα, ορισμένοι λόγιοι...σωστά υποστηρίζουν ότι η φιλόσοφος γεννήθηκε γύρω στο 355 και ήταν περίπου 60 ετών όταν πέθανε"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π.</ref>. Επιπλέον, συχνά στη βιβλιογραφία η βασιλεία του ''Αρκαδίου'' προσδιορίζεται χρονικά στα έτη 383-408<ref>π.χ. στο Graf Fritz, ''Εισαγωγή στην Αρχαιογνωσία'', τόμ. Β΄. ''Ρώμη'', 2η έκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 2001, σελ. 474.</ref>, καθώς ο ''Αρκάδιος'' έλαβε τον αυτοκρατορικό τίτλο του ''Αυγούστου'' το έτος 383 και ''"συνεπώς, η βασιλεία του πρέπει να υπολογιστεί από αυτή τη χρονολογία και όχι από το 395, οπότε πέθανε ο πατέρας του, Θεοδόσιος Α΄"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π.</ref>.
Εκτός αυτών, η βιογραφία του ''Συνεσίου'', αγαπημένου μαθητή της ''Υπατίας'', προσφέρει ένα πρόσθετο επιχείρημα υπέρ της χρονολογίας 355/360. Σύμφωνα με την Maria Dzielska:
   :''"Αν και το έτος της γέννησης του, το 370, είναι υπό αμφισβήτηση, η περίοδος των σπουδών του με την Υπατία -η δεκαετία του 390- είναι απολύτως βέβαιη. Ο Κάμερον ομοίως πιστεύει ότι το έτος γέννησης του Συνεσίου βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο 368 και στο 370. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να μαθήτευσε κοντά σε κάποιον όχι της ηλικίας του, αλλά αρκετά μεγαλύτερο. Ο πλήρης σεβασμού τρόπος με τον οποίο απευθύνεται στη δασκάλα του δεν συμφωνεί με την εικόνα μιας εικοσάχρονης κοπέλας. Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι σε μια τέτοια ηλικία θα μπορούσε η Υπατία να διακριθεί σαν μοναδική αυθεντία στα μαθηματικά, στην αστρονομία και στη φιλοσοφία"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 131.</ref>.
==Μυθιστορηματικές περιγραφές της Υπατίας==
Το έτος γέννησης που γίνεται αποδεκτό για την ''Υπατία'', σε κάθε περίπτωση μαρτυρά ότι το έτος 415 ''"δεν μαρτύρησε ένα παιδί-θαύμα ή μια νεαρή κοπέλα, αλλά μια ώριμη κυρία"''<ref>Chuvin Pierre, ''Οι τελευταίοι εθνικοί...'', ό.π., σελ. 111.</ref>, αντίθετα με τα όσα περιγράφει ο ''"καλλιτεχνικά εξωραϊσμένος, αλλά παραμορφωμένος από συναισθήματα και ιδεολογικές προκαταλήψεις"'' θρύλος, ο οποίος ''"απέκτησε τεράστια δημοτικότητα επί ολόκληρους αιώνες, παρεμποδίζοντας τις προσπάθειες των μελετητών για μια αντικειμενική παρουσίαση της ζωής της Υπατίας, κάτι που εξακολουθεί να υφίσταται ακόμα και σήμερα"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', Ενάλιος, Αθήνα 1997ό.π., σελ. 17.</ref> (βλ. π.χ. και σχετική ταινία [http://www.imdb.com/title/tt1186830/ Agora] (2009), και την [http://1.bp.blogspot.com/_MwnH1kpbPRM/R7QApqCogDI/AAAAAAAABGs/5mRU7hzSk5M/s1600-h/hypatia-weisz.jpg εικόνα της Υπατίας που επιλέχθηκε] η οποία δεν ανταποκρίνεται στις αρχαίες πηγές).
Όπως σημειώνει ο καθ. Στυλιανός Παπαδόπουλος, αν και η μυθιστορία ''"θέλει νέα και θελκτική την Υπατία"'', στην πραγματικότητα εκείνη ''"ήταν τότε εξήντα ετών και ζούσε λιτά, σχεδόν ασκητικά"''<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2004, σελ. 31.</ref>, έχοντας μάλιστα ''"αρνηθεί τη θηλυκότητα της ως εμπόδιο στην πνευματική της εργασία"''<ref>Μαντάς Κώστας, ''Σύντομη αναδρομή στην ιστορία της γυναικείας εκπαίδευσης'', στο περιοδ. ''Αρχαιολογία και Τέχνες'', Ίδρυµα Μελετών Λαµπράκη, τεύχ. 81 (Δεκέμβριος 2001), σελ. 91. Ο Κώστας Μαντάς διευκρινίζει στη συνέχεια ότι ''"αυτή η απώθηση της ιδιαιτερότητας του φύλου μιας διανοήτριας, έφθασε ως κληρονομιά ως τον 20ό αιώνα, ως τα κείμενα της ίδιας της Σιμόν ντε Μποβουάρ"''.</ref>. ''"Η σωφροσύνη της εκδηλωνόταν με την πλήρη σεξουαλική αποχή, την περίφημη αρετή που ενίσχυε τη φήμη της για αγνότητα την οποία διέδιδαν παντού οι μαθητές της. Έμεινε παρθένος μέχρι το τέλος της ζωής της"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 105-106.</ref> και μάλιστα, ''"η παρθενία της Υπατίας τη φέρνει πλησιέστερα προς τις άγιες χριστιανές γυναίκες παρά στις παγανίστριες, που συνήθως παντρεύονταν"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 106, υποσημ. #50.</ref>. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν κάποτε ''"ένας από τους μαθητές της την ερωτεύτηκε...αυτή τον αποθάρρυνε πετώντας του ένα χρησιμοποιημένο πανί περιόδου...Αυτό, είπε, ήταν ό,τι αγαπούσε, και όχι κάτι όμορφο: εννοούσε δηλαδή ότι...αντί να στρέφει τον πόθο του στις αμετάβλητες αλήθειες, που μόνο αυτές είναι όμορφες, επέτρεπε στον εαυτό του να περισπάται από τις σωματικές επιθυμίες"''<ref>Clark Gillian, ''Οι γυναίκες στην όψιμη αρχαιότητα'', Παπαδήμας, Αθήνα 1997, σελ. 124</ref><ref>Για τη διήγηση αυτή βλ. και λεξικό ''Σούδα'', στο Bekkeri Immanuelis, ''Suidae Lexicon'', Berolini 1854, σελ. 1069: ''"το σύμβολον επιδείξασαν της ακαθάρτου γεννέσεως"''.<br>Η ιστορία αυτή που ενσωματώνει η ''Σούδα'', προέρχεται από το έργο του ''Δαμασκίου'', ''"Ισιδώρου βίος"'' (Dzielska, ''Υπατία...'', ό.π., σελ. 99).</ref>.
4.720
επεξεργασίες

Μενού πλοήγησης