Αλλαγές

Θεοτόκος

27 bytes προστέθηκαν, 21:41, 10 Φεβρουαρίου 2009

μ

→‎Εικονογραφία

*'''Η ''Θεοτόκος'' μόνη ή με το θείο Βρέφος εικονίζεται ως:'''

::α) '''Η Δεομένη''': η ''Παρθένος Μαρία'' εικονίζεται όρθια, με τα χέρια σε υψωμένα σε δέηση.

::β) '''Η Πλατυτέρα''': στο ''ιερό βήμα'' των ναών, άλλοτε όρθια, ολόσωμη, με το θείο βρέφος στην αγκαλιά, άλλοτε καθήμενη σε θρόνο, με τον [[Χριστός|Χριστό]] ως παιδί στα γόνατα ή και ως βρεφοκρατούσα.

::γ) '''Η Οδηγήτρια''': η ''Θεοτόκος'' όρθια (εικονίζεται το άνω ήμισυ του σώματος), βρεφοκρατούσα και ελαφρά στραμμένη αριστερά, φέρει τον [[Χριστός|Χριστό]] με το αριστερό της χέρι και υψώνει το δεξί. Τα πρόσωπα τους δεν εφάπτονται.

::δ) '''Η Ελεούσα ή Γλυκοφιλούσα''': η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται θωπευομένη και γλυκοφιλουμένη από τον μικρό [[Χριστός|Χριστό]] τον οποίον φέρει γέρνοντας το κεφάλι της προς το μάγουλό Του.

::ε) '''Η Γαλακτοτροφούσα''': η ''Παρθένος'' φέρει το Θείο Βρέφος το οποίο θηλάζει. Ο τύπος αυτός απαντά από τον 2ο αιώνα σε [[κατακόμβες]] της Ρώμης.

::στ) '''Η Παναγία του Πάθους (''Αμόλυντος'')''': η ''Παναγία'' με το αριστερό χέρι κρατά τον [[Χριστός|Χριστό]] ενώ με το δεξί υποβαστάζει τα χέρια του. Ο [[Χριστός]] στρέφει το κεφάλι αριστερά και κοιτά τον αρχάγγελο ''Γαβριήλ'' ο οποίος κρατάει τον [[Σταυρός|Σταυρό]], ενώ στα δεξιά της εικόνας ο αρχάγγελος ''Μιχαήλ'' φέρει τα σύμβολα του Πάθους, δηλ. τη λόγχη και το σπόγγο.

::ζ) '''Η Νικοποιός''': η ''Θεομήτωρ'' εικονίζεται (σε προτομή), φέρουσα τον μικρό ''Χριστό''. Η έκφρασή της είναι αυστηρή και μεγαλοπρεπής.

::η) '''Η αγία Σκέπη''': η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται εκτείνουσα, ως σκέπη και προστασία των πιστών, το πέπλο της. Συχνά, υπεράνω της ''Θεοτόκου'' εικονίζονται δύο άγγελοι οι οποίοι εκτείνουν το ένδυμα.

::θ) '''Η Θεοτόκος η βασίλισσα''': η ''Παναγία'' κατά την παράσταση αυτή φέρει στέμμα και είναι ενδεδυμένη βασιλική στολή, κάθεται σε θρόνο και έχει στα γόνατα της τον [[Χριστός|Χριστό]].

*'''Η ''Θεοτόκος'' σε παραστάσεις του βίου του ''Χριστού'':'''

::α) '''Η Θεοτόκος στη Γέννηση του Χριστού''': στην παράσταση αυτή, η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται είτε δίπλα στη φάτνη, είτε ημικατακλινόμενη, είτε γονυπετής και σπανιώτερα, θηλάζουσα.

::β) '''Η Θεοτόκος στην Προσκύνηση των Μάγων''': η ''Παναγία'' εικονίζεται καθήμενη σε θρόνο, φέρει στα γόνατά της το παιδί και δέχεται τους μάγους οι οποίοι προσφέρουν τα δώρα.

::γ)'''Η Θεοτόκος στην Υπαπαντή''': η ''Θεοτόκος'' φέρει στα χέρια της το παιδί το οποίο ετοιμάζεται να δεχθεί ο [[Συμεών]].

::δ)'''Η Θεοτόκος κατά τη Φυγή στην Αίγυπτο''': η ''Θεοτόκος'', καθισμένη σε λευκό όνο, έχει στην αγκαλιά της το παιδί ενώ προπορεύεται ο γιος του [[Ιωσήφ]], Ιάκωβος, και ακολουθεί ο [[Ιωσήφ]] έχοντας ράβδο στον ώμο.

::ε)'''Η Θεοτόκος στη Σταύρωση''': η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται μόνη στα δεξιά του ''Εσταυρωμένου'' έχοντας το αριστερό χέρι στο μάγουλο και το δεξί μπροστά από το στήθος''"κοσμίως φέρουσα το πάθος"''.

::ζ)'''Η Θεοτόκος στην Αποκαθήλωση''': η ''Παναγία'' εικονίζεται συνήθως δεξιά του Αποκαθηλουμένου, και άλλοτε ασπάζεται το ένα χέρι του, άλλοτε τα δύο.

::η)'''Η Θεοτόκος στον Επιτάφιο θρήνο''': στην παράσταση αυτή η ''Θεοτόκος'' εναγκαλίζεται με βαθύ πόνο το ξαπλωμένο σώμα του Κυρίου.

::θ)'''Η Θεοτόκος στην Ανάληψη''': η ''Παρθένος'' εικονίζεται ανάμεσα στους [[Απόστολος|Αποστόλους]] με υψωμένα τα χέρια.

*'''Η ''Θεοτόκος'' σε παραστάσεις του βίου της:'''

::α) '''Το Γενέσιο της Θεοτόκου Μαρίας''': η ''Παρθένος'' εικονίζεται ως βρέφος, λουόμενο σε λεκάνη από δύο γυναίκες.

::β) '''Η Κολακεία της Θεοτόκου''': η μικρή ''Παρθένος'' κρατείται τρυφερά άλλοτε από τον πατέρα και άλλοτε από τη μητέρα της.

::γ) '''Τα επτά πρώτα βήματα της Θεοτόκου (Επταβηματίζουσα)''': η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται ως παιδί και κάνει τα πρώτα της επτά βήματα κατευθυνόμενη προς την αγκαλιά της μητέρα της.

::δ) '''Η ευλογία της Θεοτόκου από τους ιερείς''': η μικρή ''Παρθένος'' οδηγείται προς τους ιερείς, από τον ένα ή και τους δύο γονείς της.

::ε) '''Τα Εισόδια της Θεοτόκου''': η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται τριετής, να οδηγείται στο Ναό από τους γονείς της συνοδευόμενη από λαμπαδηφόρους παρθένους ενώ την υποδέχεται ο αρχιερέας Ζαχαρίας. Κάποτε, τα ''Εισόδια'' εικονίζονται από περισσότερες αγιογραφίες οι οποίες παρουσιάζουν το θέμα σε διαδοχικές σκηνές.

::στ) '''Ο Ευαγγελισμός παρά το φρέαρ''': η ''Θεοτόκος'' φέρει στάμνα και στέκεται κοντά σε πηγάδι ενώ υπεράνω της ίπταται άγγελος.

::ζ) '''Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου''': η ''Θεοτόκος'' άλλοτε εικονίζεται όρθια, εκφράζοντας με κλίση του κεφαλιού την υποταγή στο θέλημα του θεού και άλλοτε δείχνει την ταραχή της και τη σκέψη ''"ποταπός είη ο ασπασμός"''.

::η) '''Ο ασπασμός της Θεοτόκου και της Ελισάβετ''': η ''Θεοτόκος'' και η [[Ελισάβετ]] εναγκαλίζονται έξω από την είσοδο του οίκου του ''Ζαχαρία''.

::θ) '''Οι υποψίες του Ιωσήφ για την Παρθένο''': η ''Θεοτόκος'' στέκεται απέναντι στον θλιμένο, εξ αιτίας της εγκυμοσύνης της, [[Ιωσήφ]]. Άλλοτε, ο [[Ιωσήφ]] εικονίζεται κοιμώμενος, ενώ άγγελος εξηγεί στο όνειρό του τα γεγονότα, τη στιγμή που η ''Θεοτόκος'' εικονίζεται θλιμένη, καθισμένη σε θρόνο.

::ι) '''Το ταξίδι στη Βηθλεέμ''': η ''Θεοτόκος'' μεταβαίνει με τον [[Ιωσήφ]] στη [[Βηθλεέμ]] για την απογραφή, καθισμένη σε λευκό όνο ενώ προπορεύεται ο γιος του [[Ιωσήφ]], Ιάκωβος κρατώντας το ζώο από το χαλινάρι, και ακολουθεί ο [[Ιωσήφ]].

::ια) '''Η Κοίμηση της Θεοτόκου''': η ''θεομήτωρ'' εικονίζεται νεκρή, ξαπλωμένη σε φέρετρο ενώ γύρω της στέκονται βαθιά θλιμμένοι οι Απόστολοι. Στο μέσο της σύνθεσης και πάνω από το φέρετρο εικονίζεται ο [[Χριστός]] κρατώντας στα χέρια του την ψυχή της με μορφή σπαργανωμένου βρέφους. Συχνή είναι και η απεικόνιση της απόκρυφης διήγησης όπου ο εβραίος ''Ιεφωνίας'' επιχειρεί την ανατροπή του φερέτρου, οπότε άγγελος Κυρίου απέκοψε από τους ώμους τα χέρια του.

Papyrus

Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές

4.720

επεξεργασίες

OrthodoxWiki β

Αλλαγές

Θεοτόκος

OrthodoxWiki ^β