Αλλαγές

Η ''Υπατία'' πρωτοεμφανίστηκε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία την εποχή που ιστορικά είναι γνωστή ως εποχή του ''Διαφωτισμού''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 18 (στις σελ. 17-57 βλ. τη σχετική βιβλιογραφία και έλεγχο των πηγών).</ref>. Αν και ο θρύλος της ξεκινά ουσιαστικά από τον ''Δαμάσκιο''<ref>Chuvin Pierre, ''Οι τελευταίοι εθνικοί...'', ό.π., σελ. 111.</ref>, αρκετοί συγγραφείς από τον 18ο αιώνα και εξής χρησιμοποίησαν την ιστορία της ''Υπατίας'' σαν όπλο για τους θρησκευτικούς και φιλοσοφικούς τους αγώνες, δημιουργώντας έναν όγκο καλολογίας παραμορφωμένο από συναισθήματα και ιδεολογικές προκαταλήψεις<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π.</ref>. Η φαντασιακή εικόνα της ''Υπατίας'' ''"μέσω της λογοτεχνικής αυθαιρεσίας"'' συσκότισε την ιστορική αλήθεια, τροφοδότησε ''"την λαϊκίζουσα αντιχριστιανική φιλολογία"''<ref>Μεταλληνός Δ. Γεώργιος, 'Παγανιστικός Ελληνισμός ή Ελληνορθοδοξία;', 3η έκδ., Αρμός, 2003, σελ. 138.</ref> και ''"οι ποιητές, οι συγγραφείς και οι λαϊκοί ιστοριογράφοι δεν έκαναν τίποτα παραπάνω από το να πολλαπλασιάζουν τις υποκειμενικές εικόνες ανάλογα με την εποχή και τους ατομικούς στόχους τους"''<ref>Dzielska Maria, ''Υπατία η Αλεξανδρινή'', ό.π., σελ. 58.</ref>. Με τον τρόπο αυτό, η ''Υπατία'' παρουσιάστηκε ακόμη και ως πρόδρομος ''"του φεμινισμού"''<ref>Μιχάλαγα Δέσποινα, ''Οι Παραβαλανείς...'', ό.π., σελ. 547.</ref>.

Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Το έτος γέννησης που γίνεται αποδεκτό για την ''Υπατία'', σε κάθε περίπτωση φανερώνει ότι το 415 ''"δεν μαρτύρησε ένα παιδί-θαύμα ή μια νεαρή κοπέλα, αλλά μια ώριμη κυρία"''<ref>Chuvin Pierre, ''Οι τελευταίοι εθνικοί...'', ό.π., σελ. 111.</ref>. Όπως σημειώνει ο καθ. Στυλιανός Παπαδόπουλος, αν και η μυθιστορία ''"θέλει νέα και θελκτική την Υπατία"'', στην πραγματικότητα εκείνη ''"ήταν τότε εξήντα ετών και ζούσε λιτά, σχεδόν ασκητικά"''<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2004, σελ. 31.</ref>, έχοντας μάλιστα ''"αρνηθεί τη θηλυκότητα της ως εμπόδιο στην πνευματική της εργασία"''<ref>Μαντάς Κώστας, ''Σύντομη αναδρομή στην ιστορία της γυναικείας εκπαίδευσης'', στο περιοδ. ''Αρχαιολογία και Τέχνες'', Ίδρυµα Μελετών Λαµπράκη, τεύχ. 81 (Δεκέμβριος 2001), σελ. 91. Ο Κώστας Μαντάς προσθέτει στη συνέχεια ότι ''"αυτή η απώθηση της ιδιαιτερότητας του φύλου μιας διανοήτριας, έφθασε ως κληρονομιά ως τον 20ό αιώνα, ως τα κείμενα της ίδιας της Σιμόν ντε Μποβουάρ"''.</ref>.