Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
→Ο Χιλιασμός στην αρχαία Εκκλησία
Κάτω από τις επιδράσεις αυτές, αναπτύχθηκαν δύο είδη ''χιλιασμού''<ref>Βλ. ''ΘΗΕ'', τόμ. 12 (1968), στ. 130.</ref>:
:α) Ο λεγόμενος ''Σαρκικός'': Ο ''Σαρκικός χιλιασμός'' είναι ιουδαϊκής προελεύσεως, βασισμένος σε ραββινική παράδοση κατά την οποία η ιστορία του κόσμου θα τερματιστεί σε επτά χιλιάδες χρόνια, εκ των οποίων τα πρώτα έξι χιλιάδες εκπροσωπούν το πρώτο μέρος της [[Μωυσής|μωσαϊκής]] εβδομάδας (προμεσσιανική εποχή), ενώ την τελευταία ημέρα, το ''Σάββατο'', αντιπροσωπεύει η χιλιετία της μεσσιανικής βασιλείας, οπότε θα είναι η εποχή για πλούτη, υποταγή όλων των λαών, θρίαμβο του [[Ισραήλ]]. Αυτή την καθαρά [[Αίρεση|αιρετική]] εκδοχή, υιοθέτησε ο [[Γνωστικισμός|γνωστικός]] [[Κήρινθος]], και αυτό το γεγονός βοήθησε πολύ ώστε να δυσφημιστεί η χιλιαστική δοξασία και αργότερα να δεχτεί σφοδρές επιθέσεις<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 214.</ref>. Οι λεγόμενοι ''"Κηρινθιανοί...μαθηταί του Κηρίνθου"'' θεωρούσαν ότι στη χιλιετή βασιλεία τους περίμεναν ''"άφθονα σιτία και ποτά και γάμοι και παντοίαι σαρκικαί ηδοναί (Ευσέβ. Εκκλ. Ιστορ Β.13. Γ.28.)<ref>Νικολαΐδου Λεβαδέως, ''Πνεύμα της θρησκείας, είτε συγκριτική ιστορία του χριστιανισμού'', εν Αθήναις 1869, σελ. 414.</ref>. Αυτή την αίρεση υιοθέτησε με ελαφρές διαφορές τον 3ο αιώνα ο ''"επίσκοπος Αρσινόης εν Αιγύπτω Νέπως, ο αρχηγός των εν Αιγύπτω χιλιαστών"'' και ''"απέκτησε πολλούς οπαδούς, οίτινες, μετά τον θάνατον του Νέπωτος, τον χιλιασμόν αποδεχόμενοι υπό την διεύθυνσιν Κορακίωνος τίνος, απεχωρίσθησαν από της εκκλησίας, αλλά βραδύτερον επεστράφησαν από της δοξασίας ταύτης υπό του επισκόπου Αλεξανδρείας Διονυσίου"''<ref>Διομήδης-Κυριακός Αναστάσιος, ''Εκκλησιαστική ιστορία από της ιδρύσεως της εκκλησίας μέχρι των καθ' ημάς χρόνων'', τόμ. Α', εν Αθήναις 1881, σελ. 152.</ref>. Η επανεμφάνιση της αιρέσεως με τον [[Απολινάριος|Απολινάριο]] κατά τον 4ο αιώνα, αποκρούσθηκε από τους [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας.
:β) Ο λεγόμενος ''Πνευματικός'': Ο ''Πνευματικός χιλιασμός'', προήλθε από τον [[Παπίας Ιεραπόλεως|Παπία]], ο οποίος, σε αντίθεση με τον [[Κήριθνος|Κήριθνο]], εννόησε στα εδάφια του βιβλίου της [[Αποκάλυψις Ιωάννου|Αποκαλύψεως]] μια βασιλεία πλήρη πνευματικών απολαύσεων, αν και πλούσια σε γήινα αγαθά (αντλώντας στο σημείο αυτό από την ιουδαϊκή αποκαλυπτική γραμματεία<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 215.</ref>). Στα επιφανή πρόσωπα που δέχθηκαν τον ''χιλιασμό'' συγκαταλέγονται ο [[Ιουστίνος ο Μάρτυς|Ιουστίνος]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 215-216.</ref>, ο [[Ειρηναίος]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 216.</ref>, ο [[Μεθόδιος Ολύμπου]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 216-217.</ref>, ο [[Τερυλλιανός]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 217.</ref>, ο [[Λακτάντιος]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 217-218.</ref>, ο [[Κομμοδιανός]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 218.</ref>, ο [[Βικτωρίνος]]<ref>Θεοδώρου, ''Θέματα...'', ό.π., σελ. 218.</ref>, καθώς και οι [[Ιερώνυμος]] και [[Αυγουστίνος]], οι οποίοι όμως αργότερα απέρριψαν τις αντιλήψεις αυτές<ref>Βλ. και ''ΘΗΕ'', τόμ. 12 (1968), στ. 130.</ref><ref>Βλ. και Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Δογματική της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Γ', 3η έκδ., Ο Σωτήρ, Αθήναι 2003, σελ. 448-449, υποσημ. #26.</ref>.
Ο ''χιλιασμός'' στην αρχαία εκκλησία εξάλλου, δεν αποτελούσε ενιαίο σύστημα αλλά υπήρχαν διαφωνίες ως προς το περιεχόμενο: ''"ο μεν Ιουστίνος (Απολ. Α.52.) επίστευεν ότι πάντες οι άνθρωποι εξελεύσονται των τάφων εν τη δευτέρα παρουσία ο δε Ειρηναίος (Adv. haeres V. 32—36.) εδόξαζεν ότι μόνοι οι δίκαιοι αναστήσονται, καθώς και ο Τερτυλλιανός (De ressurect. carnis 42. De anima 58. Adv. Marcion. III. 4.), όστις όμως διέφερε νομίζων οτι οι μεν πρότερον, οι δε ύστερον εγερθήσονται κατά την ιδίαν αυτών αξίαν έκαστος, ο δε Λακτάντιος όστις επίστευε δύο αναστάσεις, την μεν κατά την παρουσίαν, την δε κατά την τελευταίαν κρίσιν, ενόμιζεν ότι οι χριστιανοί μόνοι αναστήσονται κατά την πρώτην, οι μεν αγαθοί όπως ανταμειφθώσιν, οι δε κακοί όπως τιμωρηθώσι, κατά δε την δευτέραν οι δίκαιοι μεταμορφωθήσονται εις σχήμα αγγέλων (Inslit. div. VII.20. 26.)"''<ref>Νικολαΐδου, ''Πνεύμα...'', ό.π., σελ. 233.</ref>. Επιπλέον, ''"η καρποφορία περιγράφεται καθ' υπερβολήν υπό του Ειρηναίου (επιδράσεις χιλιαστικών δοξασιών του Παπίου)"'', ενώ ''"ο Ιουστίνος, αν και ένθερμος υποστηρικτής του Χιλιασμού, κατώρθωσεν εν τούτοις να αποφύγη τας υπερβολικάς...ταύτας υλιστικάς προσδοκίας"''<ref>Θεοδώρου, ''Ιστορία...'', 195-196.</ref>.
Αρκετά νωρίς, τον 2ο αιώνα, άρχισε ο αντίλογος απέναντι στον ''χιλιασμό''. Ο ''Γάιος'', πρεσβύτερος στη Ρώμη, που ''"βοήθησε θεολογικά την Εκκλησία στην αντιμετώπιση του αποκαλυπτικού κινήματος της εποχής του και της πληθώρας των απόκρυφων βιβλίων, που νόθευαν τον Κανόνα της Γραφής"'' καταπολεμά τη διδασκαλία ''"περί χιλιετούς βασιλείας του Χριστού στη γη"''. Η αντίδρασή του ήταν τόσο μεγάλη ώστε ''"προς αναίρεσιν των χιλιαστικών τούτων δοξασιών...ο Γάϊος απέρριψε την Αποκάλυψιν του Ιωάννου"'' την οποία απέδωσε στον [[Κήρινθος|Κήρινθο]]<ref>"Γάιος", ''ΘΗΕ'', τόμ. 4 (1964), στ. 148.</ref>. Κατά του ''Χιλιασμού'' ''"εξεδηλώθη και ο Ωριγένης χαρακτηρίζων τους εχομένους τούτου ως υπό σαρκικών επιθυμιών αγομένους...παραθεωρούντας δε τα όσα γράφει ο απόστολος Παύλος περί πνευματικού σώματος μετά την ανάστασιν"''<ref>Τρεμπέλας, ''Δογματική...'', τόμ. Γ', ό.π., σελ. 449, υποσημ. #26.</ref>. Ακολούθως, ο ''Διονύσιος επίσκοπος Αλεξανδρείας'' (248-264) ο ''"διδάσκαλος"'' της ''"καθολικής Εκκλησίας"''<ref>Αθανασίου, ''Περί Διονυσίων'', 6.1</ref>, καταπολέμησε τις χιλιαστικές αντιλήψεις που κυκλοφορούσαν στους κόλπους της Εκκλησίας<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Πατρολογία'', τόμ. Α', έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 446</ref> ''"φέρνοντας την οριστική ρήξη με την χιλιαστική παράδοση"''<ref>Παναγόπουλος Ιωάννης, ''H Πατερική κατανόηση του Βιβλίου της Aποκαλύψεως'', στο "Εισηγήσεις ΣΤ' Συνάξεως Ορθοδόξων Βιβλικών θεολόγων", 1991, σελ. 360</ref>. Συνολικά, αρκετές ακόμη εκκλησιαστικές σύνοδοι και εξέχουσες φυσιογνωμίες του χριστιανικού χώρου, όπως ο [[Κλήμης ο Αλεξανδρεύς]], ο [[Ευσέβιος ο Καισαρείας]], ο [[Αυγουστίνος]], κ.ά., ασχολήθηκαν με το χιλιασμό και την καταδίκη των ιδεών του, που ούτως ή άλλως ''"ατόνησαν προοδευτικά μετά τα μέσα του Γ' αιώνα"''<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία'', τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 151</ref>, αρκετές δεκαετίες πριν την έξοδο της εκκλησίας από τους διωγμούς και την πραγματοποίηση της [[Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας|Α' Οικουμ. Συνόδου]]).
==Υποσημειώσεις==
