:''"Οι δε εν Ιλλυριοίς και όλη τη Ελλάδι, και οι εν Αλεξανδρεία, προ εβδομάδων εξ την προ του Πάσχα νηστείαν νηστεύουσι, Τεσσαρακοστήν αυτήν ονομάζοντες. Άλλοι δε παρά τούτους, οι προ επτά της εορτής εβδομάδων της νηστείας αρχόμενοι, και τρεις μόνας πενθημέρους εκ διαλειμμάτων νηστεύοντες, ουδέν ήττον και αυτοί Τεσσαρακοστήν τον χρόνον τούτον καλούσι. Και θαυμάσαι μοι έπεισι, πως ούτοι περί τον αριθμόν των ημερών διαφωνούντες Τεσσαρακοστήν αυτήν ονομάζουσι"''<ref>''PG'' 67,633Α.</ref>.
Ο τελικός χρόνος έναρξης-λήξης της νηστείας ορίστικε ορίστηκε κατά τον 5ο αιώνα<ref>''ΘHE'', τόμ. 11 (1967), στ. 729.</ref>.
H νηστεία αυτή έχει θεσπιστεί κατά μίμηση της νηστείας του [[Χριστός|Χριστού]] στην έρημο<ref>Γεωργιάδης Βαρθολομαίος (Αρχιεπισκ. Κορινθίας), ''Επιτομή Λειτουργικής'', εκδ. 4η, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, 1995 (c1909), σελ. 71.</ref> όπως και ο αριθμός των σαράντα ημερών σχετίζεται με την χρονική διάρκεια της νηστείας εκείνης (''Ματθ. 4,2''). Η νηστεία αυτή διαρκεί από την ''Καθαρή Δευτέρα'' ως το ''Σάββατο του Λαζάρου'', μετά το οποίο αρχίζει η [[Μεγάλη εβδομάδα]]. Κατά τη [[νηστεία]] εντέλλεται η αποχή από κρέας, ψάρι, αυγό και γαλακτοκομικά, εκτός από την ''Κυριακή των Βαΐων'' όπου επιτρέπεται το ψάρι, όπως και την ημέρα του [[Ευαγγελισμός της Θεοτόκου|Ευαγγελισμού της Θεοτόκου]], αν δε συμπέσει με τη Μ. Εβδομάδα<ref>Παπαδόπουλος Αντώνιος, ''Αγιολογία'', τόμ. Ι - Θέματα γενικά, ειδικά και εορτολογίου, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, sel. 83.</ref>.