Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
Περίοδος Ε΄, της Αναπροσαρμογής (843-1054)
Η γραμματεία της περιόδου αυτής προσπαθεί να ερμηνεύσει τον [[Χριστός|χριστολογικό]] όρο της [[Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος|Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου]] η οποία δημιούργησε στις νότιες και ανατολικές επαρχίες του [[Βυζάντιο|Βυζαντινού κράτους]] χωριστές θεολογικές παρατάξεις (δηλ. στη Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο, όπου επικράτησαν οι [[Μονοφυσιτισμός|Μονοφυσίτες]]). Αυτή η διάσταση απόψεων έδωσε και το όνομα στην περίοδο αυτή.
Η διαμάχη των παρατάξεων προκάλεσε την εμφάνιση των λεγομένων του [[Νεοχαλκηδονισμός|νεοχαλκηδονικώνΝεοχαλκηδονισμού]], δηλ. της θεολογικής τάσης, η οποία διαμορφώθηκε μετά την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451) και αποσκοπούσε στη γεφύρωση του θεολογικού χάσματος μεταξύ των οπαδών και των αντιπάλων τής της συνόδου, δηλαδή μεταξύ των [[Μονοφυσιτισμός|Μονοφυσιτών]] και των Ορθοδόξων.
Επίσης την περίοδο αυτή έχουμε την εμφάνιση της αίρεσης του [[Μονοενεργητισμός|μονοενεργητισμού]] και του [[Μονοθελητισμός|μονοθελητισμού]]. Ο μοναχός [[Μάξιμος ο Ομολογητής]] αναδείχθηκε ηγετική φυσιογνωμία στον αγώνα εναντίον των αιρέσεων αυτών οι οποίες καταδικάστηκαν με την [[ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος|ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο]] (680).
Το πρόβλημα που κυριαρχεί στην εποχή αυτή είναι ασφαλώς η [[Εικονομαχία]], η οποία εκτός από τον αγώνα εναντίον της προσκυνήσεως των ιερών εικόνων, συνοδεύεται και από μία πολεμική κατά του μοναχισμού. Εξέχουσες μορφές της περιόδου είναι οι [[Ιωάννης Δαμασκηνός]] και [[Θεόδωρος Στουδίτης]]. Ο τερματισμός της ''Εικονομαχίας'' (843) και η τελική νίκη των εικονοφίλων, επέτρεψε την αποκατάσταση του μοναχικού βίου και την ελεύθερη καλλιέργεια των γραμμάτων.
Χαρακτηριστικό της θεολογίας της εποχής, είναι ο δισταγμός ως προς την ανάπτυξη πρωτοτύπου θεολογικής σκέψης. Σαν να περιγράφει αυθεντικά την περίοδο αυτή, η ρήση του ''[[Ιωάννης Δαμασκηνός|Ιωάννη Δαμασκηνού'' ]]: ''"ερώ δε εμόν μεν κανένα, τα δε τοις εκκρίτοις των διδασκάλων πεποιημένα συλλεξάμενος, όση δύναμις, συντετμημένον τον λόγο ποιήσομαι"''<ref>PG 94, 525.</ref> , η οποία δίνει προτεραιότητα στην αποθησαύριση της [[Ιερά Παράδοση|Παραδόσεως]], μέσα όμως από μία σύνθεση που ο μεγάλος Πατέρας πραγματοποιεί, χωρίς όμως να δημιουργήσει σχολή.
Επίσης, κατά την περίοδο αυτή αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η υμνογραφία και μάλιστα με τη μορφή των [[Κανόνας (υμνογραφία)|κανόνων]].
===Περίοδος Ε΄, της Αναπροσαρμογής (843-1054)===
Κατά την περίοδο αυτή παρατηρείται αναδιοργάνωση του μηχανισμού της [[Βυζάντιο|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] και μια ανάπτυξη των γραμμάτων και της παιδείας γενικότερα, με έμφαση στα πνευματικά προϊόντα της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας. Αναμφισβήτητα, στην περίοδο αυτή κυριαρχεί η πολυσύνθετη προσωπικότητα του [[Φώτιος Α΄ ο Μέγας|πατριάρχη Φωτίου του Μέγα]], αυτού του σπουδαίου λόγιου και πολιτικού. Ο ''Μέγας Φώτιος'', εκτός άλλων, είναι ο πρώτος θεολόγος ο όποιος εγκαινίασε την αντιρρητική γραμματεία κατά των Λατίνων, κυρίως επί του θέματος των προνομίων του [[Παπικό πρωτείο|πάπα]].
Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του [[Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος|Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου]] ο οποίος καλλιέργησε ιδιαίτερα τη λειτουργική ποίηση. Άλλα λογογραφικά είδη της περιόδου που σημείωσαν ανάπτυξη ήταν το κανονικό δίκαιο, η χρονογραφία, τα ρητορικά και ερμηνευτικά έργα, κ.ά.
Προς το τέλος της περιόδου και μετά από ένα μεγάλο διάστημα στασιμότητας που πιθανόν οφείλεται στις μακροχρόνιες πολεμικές αντιπαραθέσεις με τους Βούλγαρους, εμφανίζεται η μορφή του [[Συμεών ο Νέος Θεολόγος|Συμεών του Νέου Θεολόγου]] ο οποίος δίνει μεγάλη ώθηση στην πνευματική, ασκητική γραμματεία.
===Περίοδος ΣΤ΄, της Νέας Διασπάσεως (1054-1204)===
