Θεοκρατία

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Με τον όρο Θεοκρατία αναφερόμαστε σε ένα σύστημα πολιτικής διακυβέρνησης, στο οποίο η εξουσία ασκείται από θρησκευτικούς λειτουργούς, ως ερμηνευτές της θέλησης του Θεού. Κατά τη θεωρία του πολιτεύματος αυτού, η οργάνωση και λειτουργία τού κράτους απορρέει άμεσα από τον Θεό και καθορίζεται από τον θείο νόμο ο οποίος προσδιορίζει και το περιεχόμενο της πολιτειακής νομοθεσίας. Καταργείται έτσι κάθε διάκριση ή αυτοτέλεια της πολιτικής από την ιερατική εξουσία, η οποία εκπροσωπεί το Θεό, και είναι υπεύθυνη μονάχα απέναντι του και όχι απέναντι των ανθρώπων. Σε περίπτωση διάκρισης και αυτοτέλειας της πολιτικής από την ιερατική εξουσία δεν υπάρχει η έννοια της θεοκρατίας, έστω και σε περιπτώσεις περιστασιακής εκτροπής. Η Θεοκρατία εγκαθιδρύθηκε στον λαό του Ισραήλ, ενώ θεοκρατικές είναι και οι πολιτειολογικές αντιλήψεις του Ισλάμ.

Αναφορικά με τον κλασικό συσχετισμό Βυζαντίου και Θεοκρατίας, ο Παν. Χρήστου σημειώνει ότι "δεν υπήρξε βυζαντινή θεοκρατία, εφ' όσον θεοκρατία υφίσταται όπου ταυτίζεται ο θείος με τον ανθρώπινον νόμον και όπου ταυτίζεται ο θρησκευτικός με τον πολιτικόν άρχοντα. Εις το Βυζάντιον δε δεν παρατηρείται ούτε το εν ούτε το άλλο"[1]. Γι' αυτό αποτελεί "υπεραπλούστευση να λέμε πως οι νόμοι [στο Βυζάντιο] φτιάχτηκαν από χριστιανούς αυτοκράτορες[2]: οι πρόλογοι του Ιουστινιανού στον Πανδέκτη επικαλούνται τη βοήθεια του Θεού για το βαρύ έργο, όμως ο Ιουστινιανός δεν εκφράζει την πρόθεση να ξαναγράψει το νόμο σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία. Επίσης, μερικοί νομομαθείς δεν ήταν χριστιανοί, ακόμα κι αν υπηρέτησαν ένα χριστιανό αυτοκράτορα· "το παραδοσιακό ρωμαϊκό δίκαιο είχε δημιουργηθεί για μη χριστιανικό πληθυσμό και ο νόμος έπρεπε ακόμη να εφαρμόζεται και σε μη χριστιανούς"[3].

Υποσημειώσεις

  1. Χρήστου Παναγιώτης, στο περιοδ. Κληρονομία, τόμ. 5, τεύχ. 2 (ΙΟΥΛ 1973), Θεσσαλονίκη, Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, σελ. 436.
  2. Clark Gillian, Οι γυναίκες στην όψιμη αρχαιότητα, Παπαδήμας, Αθήνα 1997, σελ. 58.
  3. Clark, Οι γυναίκες..., ό.π.

Βιβλιογραφία

Φειδάς Ιω. Βλάσιος, "Θεοκρατία", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 27, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005.

Δείτε επίσης