Αλλαγές

[[Image:Hrisostomos.jpg|220px|right|thumb|Ο "εθνομάρτυς" Χρυσόστομος]]Ο '''Χρυσόστομος Καλαφάτης''' (1867-1922), αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, [[Άγιος]] της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]] και ''εθνομάρτυρας''. Αποτέλεσε ''Μητροπολίτης Δράμας και Σμύρνης'' και θανατώθηκε με μαρτυρικό τρόπο κατά την ''Καταστροφή της Σμύρνης''. Γεννήθηκε στην ''Τρίγλια''<ref>''Ήταν γιος Οι περίοδοι που βρέθηκε στη πόλη που γεννήθηκε, είναι συνοπτικά τα χρόνια των δύο εξοριών που υπέστη ως Μητροπολίτης Δράμας. Δηλαδή είναι τα διαστήματα από τον Αύγουστο του 1907 ως τον Αύγουστο του 1908 και από τον Ιανουάριο του 1909 ως τον Μάιο του Νικολάου Καλαφάτη 1910. Στη Τρίγλια, και κατά τη διάρκεια της Καλλιόπης Λεμωνίδου, οι οποίοι απέκτησαν συνολικά 8 παιδιά, 4 αγόρια δεύτερης εξορίας μαθαίνει και 4 κορίτσια. Ο πατέρας την εκλογή του ήταν νομομαθής από το Πατριαρχείο ως Μητροπολίτης Σμύρνης και αντιπροσώπευε συμπολίτες του ενώπιον των τουρκικών δικαστηρίωνθα αναχωρήσει για τη μεγάλη Ιωνική πόλη στις 10 Μαΐου 1910 (''"Χρυσόστομος ο Καλαφάτης"'', ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 413-414).</ref>της '' (1867-1922)Βιθυνίας'', στην ''Προποντίδα'' Μητροπολίτης Σμύρνης - Εθνομάρτυρας.

Γεννήθηκε στην Τρίγλια Ήταν γιος του ''Νικολάου Καλαφάτη'' και της Βιθυνίας στην Προποντίδα''Καλλιόπης Λεμωνίδου'' και παιδί 8μελούς οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν νομομαθής και αντιπροσώπευε συμπολίτες του ενώπιον των τουρκικών δικαστηρίων και φρόντισε για την καλή μόρφωσή του από μικρή ηλικία. Σπούδασε στη θεολογική [[Θεολογική σχολή της Χάλκης]], από την οποία αποφοίτησε το 1901. Αρχικά ήταν , ενώ παράλληλα είχε χειροτονηθεί [[διάκονος ]] στο [[Πατριαρχείο, ενώ το Κωνσταντινουπόλεως]]. Το 1897 κατέλαβε το αξίωμα του ''Μεγάλου Πρωτοσύγκελου'', προσφέροντας σπουδαίες υπηρεσίες σημαντική υπηρεσία από τη θέση αυτή παράλληλα με τις σπουδές του.Το και το 1902 χειροτονήθηκε μητροπολίτης ''Μητροπολίτης Δράμας'', ξεκινώντας ευρύ ποιμαντικό και φιλανθρωπικό έργο. Η ποιμαντορία του στην πόλη αυτή συνέπεσε με τον ''Μακεδονικό αγώνα '' (1904-1908) και αγωνίστηκε κατά της βουλγαρικής βίας και προπαγάνδας, για να κρατήσει όρθιο τον Ελληνισμότην παλινόρθωση και στήριξη του Ελληνικού στοιχείου. Ο ίδιος είχε αναλάβει τον ανέλαβε προσωπικό αγώνα στην περιοχή εναντίον κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Στη Δράμα, εκτός των άλλων, ανέπτυξε αξιόλογη κοινωνική και φιλανθρωπική δράση και ίδρυσε ορφανοτροφείο και γηροκομείο, ανήγειρε μεγάλο ναό, έκτισε εργατικές κατοικίες για τους καπνεργάτες, μέγαρο για τη Μητρόπολη, Σχολή αρρένων και θηλέων, νοσοκομείο και γυμναστήριο. Οι λαμπρές δραστηριότητές του όμως προκάλεσαν ανησυχία και φθόνο στην τουρκική διοίκηση και γι’ αυτό απομακρύνθηκε δυο φορές από τη θέση του.

Το 1910 έγινε μητροπολίτης Σμύρνης.<ref>'''''Η Κατά το 19o αι. η Σμύρνη''' ήταν αποτέλεσε ένα μεγάλο εμπορικό λιμάνιαπό τα μεγαλύτερα κέντρα του ελληνισμού, και ο ελληνικός πληθυσμός της το 1922, πριν από την καταστροφή της, έφτανε τις 165.000 έναντι μόνο 65.000 Τούρκων, γι’ αυτό και μία γοητευτική πολιτεία με αμέτρητους νοσταλγούςοι Τούρκοι την ονόμαζαν «Γκιαούρ Ισμίρ» (άπιστη Σμύρνη). Η πόλη αυτή όμως είχε ιδιαίτερη σημασία για καθέναν Εκτός από τους διεκδικητές το ότι ολόκληρη η οικονομική και πνευματική ζωή τηςΣμύρνης βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων, ο ελληνισμός της διέθετε περίφημες σχολές, μεγάλα φιλανθρωπικά ιδρύματα, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία κλπ. και πλήθος από ναούς. (''"Σμύρνη"''Για τους , ''e-δομή'Συμμάχους'(ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια '' η Εγγύς ΑνατολήΔΟΜΗ''), εκδόσεις Δομή Α.Ε., και ειδικότερα Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM]). Αυτή η Σμύρνησπουδαία πόλη, ήταν όμως ταυτόχρονα και το Μήλον μήλο της Έριδοςέριδας μεταξύ των Συμμάχων των Ελλήνων (Καψής Π. Οι Σύμμαχοι νίκησαν στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και το φυσικό επακόλουθο ήταν ο διαμελισμός των εδαφών της Οθωμανικής ΑυτοκρατορίαςΓιάννης, ''Χαμένες Πατρίδες'', Λιβάνης, Αθήνα 1989, σελ. 16).

''Για Από την άλλη πλευρά, οι Τούρκοι είχαν ως στόχο τους '''Τούρκου'''ς η Σμύρνη ήταν η «Γκιαούρ Ισμίρ» δηλαδή η άπιστη τη Σμύρνηκαι τον διωγμό των Ελλήνων της Μ. Λίγο πριν την μικρασιατική καταστροφή σημειώθηκε κορύφωση του τουρκικού εθνικισμούΑσίας, η οποία κορύφωση εκφράστηκε με το κίνημα των Νεότουρκων. Βασικό σημείο της εθνικιστικής ιδεολογίας των Νεότουρκων καθώς όνειρο τους ήταν το εξής: στην Τουρκία που ονειρεύονταν δεν θα υπήρχε χώρος όχι μόνο για μη μουσουλμανικές μειονότητες, αλλά ούτε για μη Τούρκούς μουσουλμάνους, ενώ η Μικρά Ασία θεωρήθηκε πατρίδα του τουρκικού έθνους και συνδέθηκε το μέλλον της με τη ζωτικότητα της Τουρκίαςνα διακόψουν την ελληνική εθνική συνέχεια στα εδάφη αυτά (βλ.αφιέρωμα '' '"Μικρασιατική Τραγωδία"'Τέλος, για τους 'στο ''ΈλληνεςΙστορία Εικονογραφημένη''' η Σμύρνη ήταν η γη της Ιωνίας, γη ελληνικήεκδ. Σε αντίθεση με τους Συμμάχους τα κίνητρα της Ελλάδας δεν ήταν οικονομικάΠάπυρος, άλλα εθνικάτεύχ. Το ενδιαφέρον του ελληνικού κράτους περιοριζόταν αρχικά στην τύχη του μικρασιατικού ελληνισμού και δε συνδυαζόταν με εδαφικές διεκδικήσεις447 (2005), σελ. Αυτές διατυπώθηκαν αρκετά χρόνια αργότερα και αφού προηγήθηκαν σχετικές προσφορές από τους Συμμάχους ως δέλεαρ για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο εναντίον των Κεντρικών Δυνάμεων''''52).'' </ref> Αμέσως και άμεσα κάλεσε τους ομοεθνείς χριστιανούς να εργαστούν με ομόνοια και αγάπη για την εθνική επίτευξη των κοινών τους προκοπήστόχων. Η δράση του και εδώ υπήρξε ανάλογη με εκείνη στη Δράμα. Έκτισε μέγαρο για τη Μητρόπολη και το κτίριο του «Ομηρείου Παρθεναγωγείου»«''Ομηρείου Παρθεναγωγείου''»,ίδρυσε γυμναστήριο, οργάνωσε συσσίτια για τους πτωχούς και άσυλα για τους αστέγους και βοήθησε στην ανοικοδόμηση της Ευαγγελικής Σχολής.Επίσης, εξέδιδε το περιοδικό «Ιερός Πολύκαρπος».

== Εθνική δράση ==Η εθνική του δράση αρχίζει το 1914, όταν διωκόμενοι Έλληνες από τις γύρω περιοχές συνέρρεαν στη Σμύρνη αναζητώντας καταφύγιο. Με πρωτοβουλία του περιθάλπονταν χιλιάδες πρόσφυγες, με αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός Τύπος να τον αποκαλέσει «''ομηρικό ήρωα''».<ref>Οδυσσέας Κουμαδωράκης, «''Άργος τo πολυδίψιον''», σελ. 520</ref> Κατά τη διάρκεια του ''Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου'' απομακρύνθηκε από τη θέση του (1914-1918) και μετέβη στην ''Κωνσταντινούπολη'', όπου έγινε συνοδικός στο ''Πατριαρχείο''. Τότε έγραψε το βιβλίο «''Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας και η Νέα Τουρκία''», όπου και κατέγραψε με λεπτομέρειες τους διωγμούς των Ελλήνων της ''Μικράς Ασίας'' από τους Νεότουρκους (1908 κ.ε.).

Η εθνική του δράση εδώ αρχίζει κυρίως το 1914, όταν διωκόμενοι Έλληνες από τις γύρω περιοχές συνέρρεαν στη Σμύρνη αναζητώντας καταφύγιο. Περιέθαλψε τότε χιλιάδες πρόσφυγες και ο ευρωπαϊκός Τύπος από θαυμασμό τον αποκάλεσε «ομηρικό ήρωα».Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου απομακρύνθηκε από τη θέση του (1914-1918) και μετέβη στην Κων/πολη, όπου έγινε συνοδικός στο Πατριαρχείο. Τότε έγραψε το βιβλίο «Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας και η Νέα Τουρκία», όπου και κατέγραψε με λεπτομέρειες τους διωγμούς των Ελλήνων της Μ. Ασίας από τους Νεότουρκους (1908 κ.ε.). Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αυτή την εποχή με υπόμνημά του παρακινούσε τον τότε βασιλιά γερμανόφιλο ''Κωνσταντίνο Α΄ '' να ταχθεί με το μέρος των συμμάχων, εγκαταλείποντας την πολιτική της ουδετερότητας και τασσόμενος υπέρ της πολιτικής του Βενιζέλου.<ref>Γράφει σχετικά ο Σαράντος Ι. Καργάκος:'''''Επιστολή προς "Συγκλονιστική είναι η επιστολή που ο Εθνάρχης έστειλε στις 25 Αυγούστου (δύο ημέρες προ του θανάτου του) στο Βενιζέλο με τον Ελευθέριο Βενιζέλοκυβερνήτη του αντιτορπυλικού «Λήμνος». Αντιγράφουμε μερικές ενδεικτικές φράσεις που μοιάζουν με έκρηξη ήφαιστείου''' *:<br>«Αγαπητέ φίλε και αδελφέ κ. Ελευθέριε Βενιζέλε.«'' Επέστη η μεγάλη στιγμή της μεγάλης εκ μέρους Σας χειρονομίας. Ο Ελληνισμός της Μικράς Μ. Ασίας, το Ελληνικόν Κράτοςκράτος, αλλά και σύμπαν το Ελληνικόν Έθνος καταβαίνει πλέον εις τον Άδην, από του οποίου καμμία πλέον δύναμις δεν θα δυνηθή να το αναβιβάση και το σώση. Της αφαντάστου ταύτης καταστροφής, βεβαίως αίτιοι είναι οι πολιτικοί και προσωπικοί Σας εχθροί, πλην και Υμείς φέρετε μέγιστον της ευθύνης βάρος, δια διά δύο πράξεις σας. Πρώτον, διότι απεστείλατε εις Μικράν Μ. Ασίαν ως Ύπατον Αρμοστήν ένα τούτ’ τουτ' αυτό παράφρονα και εγωιστήν, φλύαρον, απερροφημένον εν τω αυτοθαυμασμώ του και καταφρονούντα και υβρίζοντα και δέροντα και εξορίζοντα και φυλακίζοντα όλα τα υγιή και σώφρονα στοιχεία του τόπου, διότι εν τω φρενοκομείω του βεβαίως δεν είχον τόπον, και εις το τέλος αποδώσαντα αυτούς τους αγλαούς καρπούς της τελείας του Μικρασιατικού Μικρασιαστικού λαού καταστροφής, τους οποίους νυν θερίζομεν. Και δεύτερον, διότι πριν αποπερατώσητε το έργον Σας και θέσητε την κορωνίδα και το επιστέγασμα επί του ανεγερθέντος αναγερθέντος αφαντάστως ωραίου και μεγαλοπρεπούς δημιουργήματός Σας, της καταθέσεως των θεμελίων της περικλεεστάτης ποτέ Βυζαντινής Βυζαντινης μας Αυτοκρατορίας, είχατε την ατυχή και ένοχον έμπευσιν έμπνευσιν να διατάξητε εκλογάς κατ’ κατ' αυτάς ακριβώς τας παραμονάς της εισόδου σας Σας εις Κωνσταντινούπολιν και της καταλήψεως αυτής υπό του Ελληνικού Στρατού προς εκτέλεσιν των όρων της -οίμοι- δια παντός καταστραφείσης Συνθήκης συνθήκης των Σεβρών»Σεβρών''».Σμύρνη<br>''Ο Χρυσόστομος με λόγους συγκινητικούς καλεί τον Βενιζέλο ν' αναδραστηριοποιηθεί και να σώσει ό,τι είναι δυνατόν νά σωθεί. Όσο για τον εαυτό του προβλέπει'':<br>«''Ζήτημα είναι εάν, όταν το παρόν γράμμα αναγιγνώσκεται υφ' Υμών, ημείς πλέον υπάρχωμεν εν ζωή, 21 Αυγούστου 1922 προοριζόμενοι -τις οίδε- εις θυσίαν και μαρτύριον''»." (στο διαδίκτυο: [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/kargakos_chrysostom/9thchapter.htm Σαράντος Ι. Καργάκος, «''Διαδικτυακός τόπος Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος Μητροπολίτης Σμύρνης, ο "Περίβλεπτος"»'' - ''Οι εκλογές του 1920'']). Ο Ύπατος Αρμοστής στον οποίο αναφέρεται η επιστολή είναι ο ''Αριστείδης Στεργιάδης'', νομομαθής και πολιτικός (1861 – 1950) στον οποίο ο Ελ. Βενιζέλος ανέθεσε τη σύνταξη βασικών νομοσχεδίων για την αναδιάρθρωση του κράτους. Διορίστηκε ύπατος αρμοστής της περιοχής με μεγάλες αρμοδιότητες και Ελληνική Ιστορίαπαρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως τη Μικρασιατική καταστροφή (1922), οπότε εγκατάλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία. Ο ''Στεργιάδης''συχνά κατηγορήθηκε για την πολιτική του ως ύπατος αρμοστής, ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο της θητείας του, η οποία θεωρήθηκε τελείως αντίθετη προς τα εθνικά ελληνικά συμφέροντα. Για το λόγο αυτό απέφυγε να γυρίσει στην Ελλάδα και προτίμησε να εγκατασταθεί στο εξωτερικό («''Στεργιάδης, Αριστείδης''», ''e-δομή'' (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ''ΔΟΜΗ'' ), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM]).</ref>.

</ref>== Το μαρτύριο του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου ==Κατόπιν επανήλθε στη Το απόγευμα της ''27ης Αυγούστου του 1922'', ενώ ο Τουρκικός Στρατός ήλεγχε πλήρως την Σμύρνη, όπου έγινε δεκτός από το λαό ένας Ιταλός καθολικός ιερέας ενημέρωσε τους Γάλλους σχετικά με ενθουσιασμό. Κατόρθωσε τότε να απομακρύνει από τη θέση του τον Τούρκο στρατηγό Νουρεδίν, τον υπεύθυνο των διωγμών. Στις 2 Μαΐου 1919 ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας και θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε ο ''Χρυσόστομος υποδέχτηκαν με δάκρυα και απερίγραπτο ενθουσιασμό τον ελληνικό απελευθερωτικό στρατό. Ο Χρυσόστομος αγωνίστηκε για τη μεγάλη εθνική ιδέα''. ΑργότεραΠολύ σύντομα μια γαλλική περίπολος, ύστερα αποτελούμενη από τα τραγικά σφάλματα των αντιβενιζελικών20 ναύτες, κατέφθασε στην Μητρόπολη, περιέθαλψε χιλιάδες πρόσφυγεςτην ''Αγία Φωτεινή'', που συνέρρεαν στη Σμύρνη με σκοπό να φυγαδεύσει τον Αύγουστο 1922Χρυσόστομο.Αλλά το τέλος Οι Γάλλοι ζήτησαν από τον Μητροπολίτη να τους ακολουθήσει, είτε στο προξενείο τους, είτε στην καθολική εκκλησία της ''Sacre Coeur'' (Καρδιά του πλησίαζεΙησού). Παρά Εκείνος όμως αρνήθηκε τονίζοντάς τους ότι το γεγονός ότι καθήκον του δόθηκε η δυνατότητα υπαγόρευε να εγκαταλείψει τη Σμύρνη και να σωθεί, δεν παραμείνει με το έκανε. Στις27 Αυγούστου συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον ποίμνιό του στρατηγού Νουρεδίν, ο οποίος τον ράπισε και τον παρέδωσε στο πλήθος. Ο φανατισμένος όχλος των Τούρκων«''ως καλός ποιμένας''»,αφού τον κακοποίησε στους δρόμους της Σμύρνης, τον κατακρεούργησε.Για το φιλανθρωπικό και το κοινωνικό του έργο αλλά κυρίως για την θυσία του στον εθνικό του αγώνα ο εθνομάρτυρας Χρυσόστομος κέρδισε ζηλευτή θέση στη συνείδηση του Ελληνισμούόπως χαρακτηριστικά δήλωσε.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και εθνομάρτυρα. H μνήμη του «Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης<ref>''Οπως γράφει σχετικώς ο Χρ. Σολομωνίδης στο βιβλίο του ``':''Ο Σμύρνης Χρυσόστομος’’''', από τους 459 ιερείς της Επαρχίας Σμύρνης"Αν σας έκανε καλό, οι 347 βρήκαν τραγικό θάνατο. Από τους Ιεράρχες, εκτός από τον Αγιο Χρυσόστομο, εμαρτύρησαν ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος Πλειανθείδης, που επεταλώθη, ο Κυδωνιών Γρηγόριος, που ετάφη ζών και ο Ικονίου Ζήλων, που εσφάγη. Τον Αρχιερατικό Επίτροπο να του Μουτζά Αρχαντζικάκητο ανταποδώσετε, εσούβλισαναν σας έκανε κακό, τον διάκονο Γρηγόριο να του Ιερού Ναού της Αγίας Αννης του Κορδελιού στραγγάλισαν, τον ιερέα της Αγίας Μαρίνης του Κοκαρκιαλί περιέλουσαν με ζεματιστό λάδι κάνετε και τον διάκονο Μελέτιο του Ιερού Ναού της Ευαγγελιστρίας, τον εκάρφωσαν σε ένα πεύκοσεις κακό! Επίσης, όλοι οι Αρμένιοι κληρικοί θανατώθηκαν, αφού προηγουμένως, υπεβλήθησαν σε φρικτά βασανιστήρια’’.Ο ίδιος συγγραφέας, σε άλλο σημείο του ανωτέρω βιβλίου του, αναφέρει ότι: ``Από τις 46 Εκκλησίες της Σμύρνης και των προαστείων της, τρείς μόνον διασώθηκαν εντός της Σμύρνης: Του Αγίου Βουκόλου, του Αγίου Κωνσταντίνου και του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου’’"''. </ref> και των συν αυτώ αγίων αρχιερέων Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων καθώς και των κληρικών και λαϊκών που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή» εορτάζεται την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. (Εγκύκλιος 2556 της 5ης Ιουλίου 1993 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος).Σύμφωνα δε με Απολυτίκιο, που συνέθεσε ο ιδιαίτερος Γραμματεύς του Αγίου Χρυσοστόμου και μετέπειτα Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λεωνίδας Φιλιππίδης, ο Αγιος Χρυσόστομος, περιεβλήθη τον φωτοστέφανον του Εθνομάρτυρος και Ιερομάρτυρος, αφού ``γενναίως αθλήσας υπέμεινε υπέρ Πίστεως και Πατρίδος θάνατον’’.