Αλλαγές

'''Χριστούγεννα''' ονομάζεται η σημαντική [[Δεσποτικές εορτές|Δεσποτική εορτή]] της κατά σάρκα γεννήσεως εναθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]], ο οποίος σύμφωνα με το [[Σύμβολο της Πίστεως]] της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]], ενσαρκώθηκε ''"εκ [[Άγιο Πνεύμα|Πνεύματος αγίου]] και [[Θεοτόκος|Μαρίας της Παρθένου]]"'' και κατήλθε ''"εκ των ουρανών"'' ''"δι' ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν"''.

Αυτή η σημαντική ''Δεσποτική'' γιορτή της κατά σάρκα γεννήσεως του Χριστού είναι ξεχωριστή και , σύμφωνα με τον [[Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός|Γρηγόριο Ναζιανζηνό]] , δεν θα πρέπει να συγχέεται με τα γενέθλια οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου, αφού στα Γενέθλια αυτά<ref>Ο [[Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός]] αναφέρεται στα ''"Γενέθλια του Σωτήρος"'' και σχολιάζει: ''"Τα δε νυν Θεοφάνια, η πανήγυρις͵ είτουν Γενέθλια· λέγεται γάρ αμφότερα, δύο κειμένων προσηγοριών ενί πράγματι. Εφάνη γάρ Θεός ανθρώποις διά γεννήσεως· τό μέν ών, καί αεί ών εκ τού αεί όντος, υπέρ αιτίαν καί λόγον (ουδέ γάρ ήν τού Λόγου λόγος ανώτερος)· τό δέ, δι΄ ημάς γενόμενος ύστερον, ίν΄ ο τό είναι δούς, καί τό εύ είναι χαρίσηται· μάλλον δέ, ρεύσαντας ημάς από τού εύ είναι διά κακίαν, πρός αυτό πάλιν επαναγάγη διά σαρκώσεως. Όνομα δέ, τώ φανήναι μέν, "Θεοφάνια"· τώ δέ γεννάσθαι, "Γενέθλια". Τούτό εστιν ημίν η πανήγυρις, τούτο εορτάζομεν σήμερον, επιδημίαν Θεού πρός ανθρώπους [...] Τοιγαρούν εορτάζωμεν, μή πανηγυρικώς, αλλά θεϊκώς· μή κοσμικώς, αλλ΄ υπερκοσμίως"''. (Γρηγορίου Ναζιανζηνού, Λόγος ΛΗ')</ref> εορτάζουμε το μοναδικό και ανεπανάληπτο γεγονός ότι ''"εφάνη γαρ Θεός ανθρώποις δια γεννήσεως"''<ref>PG 36, 313</ref>. Τα ''Γενέθλια του Σωτήρα'', με την έννοια που δίνει ο Γρηγόριος δηλ. ως ''Θεοφάνια'', είναι γιορτή ''"αρχαιότατη"'' που ''"συνεωρτάζετο μέχρι της Δ' εκατονταετίας, υπό την καθολικωτέραν επίκλησιν Επιφάνεια, την στ' Ιανουαρίου...μετά της μεγάλης...εορτής του Βαπτίσματος...ο συνεορτασμός των δύο αυτών...εορτών εστηρίζετο εις την, ευθύς μετά την ιστόρησιν του Βαπτίσματος του Ιησού παρά του Ιωάννου, ρήσιν του Ευαγγελιστού Λουκά 'και αυτός ην ο Ιησούς ωσεί ετών τριάκοντα αρχόμενος'...Πρώτος ποιείται μνείαν της εορτής Κλήμης ο Αλεξανδρεύς..."''<ref>"Χριστούγεννα", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 351.</ref>.

Στην [[Καινή Διαθήκη]] αναφέρεται ότι η ημέρα της γέννησης του Ιησού ήταν ένα εξαιρετικά χαρμόσυνο γεγονός για ανθρώπους και [[Άγγελος|αγγέλους]] λόγω της γέννησης του Σωτήρα<ref>''"ιδού γάρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τώ λαώ, ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ"'' (Λουκ. 2: 10-11), ''"αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών"'' (Ματθ. 1:21)</ref>. Η χαρά αυτή, στα ιερά κείμενα εκδηλώνεται με ύμνους<ref>''"καί εξαίφνης εγένετο σύν τώ αγγέλω πλήθος στρατιάς ουρανίου αινούντων τόν Θεόν καί λεγόντων· δόξα εν υψίστοις Θεώ καί επί γής ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία."'' (Λουκ. 2:13-14)</ref> και κατά το πρότυπο αυτό εορτάζεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία με ιδιαίτερη υμνολογία<ref>Απολυτίκιο Θείας Λειτουργίας των Χριστουγέννων ''"Σήμερον τής σωτηρίας ημών τό Κεφάλαιον, καί τού απ' αιώνος Μυστηρίου η φανέρωσις, ο Υιός τού Θεού, Υιός τής Παρθένου γίνεται, καί Γαβριήλ τήν χάριν ευαγγελίζεται, Διό σύν αυτώ τή Θεοτόκω βοήσωμεν, Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σού"''.</ref> η Γέννηση του Θεανθρώπου Κυρίου, αφού κάθε θεσμός ή συνήθειά της στην Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρείται ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει και να εξελιχθεί μέσα στον οργανισμό της αν δεν έχει καινοδιαθηκική κατοχύρωση<ref>Ι. Παναγιωτόπουλος, ''Συνείσακτοι'', Αθήνα 2000, σελ. 33.</ref>.

Κοντά στην χρονική περίοδο που γεννήθηκε "ο Σωτήρας" της ανθρωπότητας[[Χριστός]], δεν υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ακριβή προσδιορισμό της ημερομηνίας στην οποία γεννήθηκε ο Ιησούς. Στην πραγματικότητα, ούτε ο χρονικός προσδιορισμός της έναρξης εορτασμού των γενεθλίων του Ιησού μπορεί γίνει με βεβαιότητα. Για μερικούς ερευνητές, τις πρώτες αναφορές περί εορτασμού της γέννησης του Χριστού (στις [[6 Ιανουαρίου]]), τις συναντάμε στα κείμενα του [[Πάπας Τελεσφόρος|Πάπα Τελεσφόρου]] ([[125]]-[[136]] μ.Χ.)<ref>

Σύμφωνα με αμφισβητούμενη παράδοση του 8ου αιώνα<ref>"Χριστούγεννα", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 351</ref>, η οποία καταγράφεται στο έργο ''Περί της Γεννήσεως του Χριστού προς Ζαχαρίαν τον Καθολικόν της Μεγάλης Αρμενίας'' του [[Αρχιεπίσκοπος Νικαίας Ιωάννης|αρχιεπισκόπου Νικαίας Ιωάννη]]<ref>Σχολάριος Δωρόθεος, ''Κλείς πατρολογίας και βυζαντινών συγγραφέωνPG''96, εν Αθήναις 1879, σελ1441C-1444A. 421</ref>, στα αρχεία της [[Εκκλησία της Ρώμης|Εκκλησίας της Ρώμης]] φέρεται να υπήρχε έγγραφο του [[Φλάβιος Ιώσηπος|Ιωσήπου]] το οποίο καταδείκνυε ότι ο Ιησούς γεννήθηκε την 9η του μηνός Σαπέτ, που αντιστοιχεί στην 25η Δεκεμβρίου<ref>PG 96"Χριστούγεννα", ''ΘΗΕ'', τόμ. 12 (1968), 1441στ. 351. Πρβλ. και Δημητρίου Θ. Κόκκορη, ''Ορθοδοξία & Κακοδοξία'', τ. Γ', Αθήνα 1993, σελ. 159-160: ''"Είναι γνωστό από το Οδοιπορικό της Αιθερίας, ότι ο επίσκοπος Ιεροσολύμων ετέλη την μεν εορτή της γεννήσεως στα Ιεροσόλυμα, την δε της βαπτίσεως στον Ιορδάνη. Επειδή ήτο αδύνατο την αυτή ημέρα, λόγω αποστάσεων να ευρίσκεται και στα δύο, παρεκάλεσε δι' επιστολής τον πάπα Ρώμης Ιούλιο, να ερευνήση τα αρπαγέντα υπό του Τίτου αρχεία των Ιεροσολύμων μήπως ανεύρη τι. Κατά την έρευνα ανευρέθη χρονογράφημα του Εβραίου ιστορικού Ιωσήπου στο οποίο ανεφέρετο ότι ο Χριστός εγεννήθη την 9η του Εβραϊκού μηνός Σαπέτ, η οποία αντιστοιχεί με την 25η Δεκεμβρίου. Έτσι από το 335 μ.Χ. ήρχισε νά εορτάζεται η ημέρα αυτή ως γενέθλιος του Χρίστου"''.</ref>.

Οι ιστορικές πηγές υποδεικνύουν Πέρα όμως από την αρχή της, φαίνεται ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων ως ξεχωριστή εορτή, άρχισε να τηρείται στη Ρώμη γύρω στο [[335]]<ref>* Γράφει ο Β. Στεφανίδης: «Η εκκλησιαστική εορτή των ''Χριστουγέννων'' της 25ης Δεκεμβρίου εισήχθη περί το 335 εν Ρώμη. Εις την εισαγωγήν τής εορτής πιθανώς συνετέλεσεν η κατά την αυτήν ημέραν μεγάλη εθνική εορτή του ηλίου (dies solis invictis). Εκ της Ρώμης η εορτή των Χριστουγέννων μετεδόθη εις την επίλοιπον Δύσιν και εις την Ανατολήν». (Β. Στεφανίδη, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', εκδ. Παπαδημητρίου, 1959, σελ. 313).</ref> ή στα μέσα του 4ου αιώνα<ref>"Χριστούγεννα", ''ΘΗΕ'', τόμ. 12 (1968), στ. 351.</ref>, αν και κάποιοι ερευνητές βασιζόμενοι σε αρχαίους ύμνους με χριστουγεννιάτικη θεματολογία<ref>Στ. Παπαδόπουλος, ''Πατρολογία'', Τόμος Α', Αθήνα, 2000, έκδ. 4η, σελ. 474: ''"O πάπυρος Rainer 542 παραδίδει τρεις αρχαίους ύμνους, οι οποίοι ανήκουν μάλλον στον Γ' αιώνα, αφού ο πάπυρος είναι των άρχων του Δ'. [...] Πιθανόν να πρόκειται για ύμνο στα Χριστούγεννα: "Ο γεννηθείς εν Βηθλεέμ / και ανατραφείς εν Ναζαρέτ / και οικήσας εν τη Γαλιλαία...Ποιμένες αγραυλούντες / εθαύμασαν ουν / γονυπεσόντες έλεγον..."''</ref> θεωρούν ότι τα πρώτα βήματα που οδήγησαν στον εορτασμό αυτό έγιναν μέσα στον 3ο αιώνα. Η παράδοση θεωρεί ότι η αρχαιότερη ομιλία για τη γιορτή των Χριστουγέννων εκφωνήθηκε από τον [[Βασίλειος Καισαρείας|Μέγα Βασίλειο]] στην [[Καισάρεια]] της Καππαδοκίας το έτος 376 μ.Χ.<ref>

*[http://wwwel.oodegrwikisource.comorg/oodewiki/orthod/eortes/xristougenna2.htm Απομαγνητοφώνηση από εκπομπή της Πειραϊκής Εκκλησίας, της σειράς εκπομπών: "Ορθοδοξία και Αίρεση", του Β΄ Βιβλικού και %CE%8C%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CF%89%CE%BD Ο Όρθρος των συνεργατών τού Μιχάλη ΜαυροφοράκηΧριστουγέννων]