Αλλαγές

Παρά τις αντιρρήσεις μερίδας θεολόγων στις μέρες μας, οι περισσότεροι ερευνητές αποδέχονται μικρότερη ή μεγαλύτερη σχέση ανάμεσα στα ουγκαριτικά κείμενα και την [[Παλαιά Διαθήκη]]. Οι σημαντικότεροι συσχετισμοί που παρατηρούνται είανι οι εξής:[[Εικόνα:Baal thunderbolt Louvre AO15775.jpg|thumb|250px|right|Ο Θεός Βάαλ]]:* Η ουγκαριτική συνήθεια να επιγράφονται κείμενα που ανήκουν σε έναν ποιητικό κύκλο με το όνομα αυτού:<br>::''Τω Βάαλ'', ''τω Κερέτ'', ''τω Ακχάτ''::. Η ίδια συνήθεια παρατηρείται σε μεμονομένους ψαλμούς που ομοίως επιγράφονται:<br>::''Τω Δαυίδ'', ''τω Ασάφ'' κ.λπ..

:* Πέρα από τα μέρη όπου, σύμφωνα με τη θεωρία των πηγών της πεντατεύχου, για τον θεό χρησιμοποιείται το όνομα ''Γιαχβέ'', υπάρχουν και οι γενικές αναφορές ''Ελωχίμ'', ''Ελωέ'', και ''Ελ'', με την τελευταία να απαντάται αντίστοιχα και στα Ουγκαριτικά κείμενα για τον σημαντικότερο των θεών. Τα ονόματα Γιαχβέ και Ελωχίμ αριθμούν αρκετές χιλιάδες αναφορές, ενώ τα ''Ελωέ'' και ''Ελ'', μερικές δεκάδες. Στις σημιτικές γλώσσες παρατηρείται η κοινή ονομασία του θεού με τα ονόματα ''Ελ'', ''Ιλού'' για τους βαβυλώνιους, ''Αλλάχ'' για τους άραβες.

:* Κάποιες πολιτιστικές συνήθειες που αναφέρονται στα ευρήματα της [[Ουγκαρίτ]], συναντώνται και σε παραδόσεις του Ισραήλ όπως για παράδειγμα ο χωρισμός σε φυλές, ο τρόπος επιστράτευσης, η μέθοδος φορολόγησης, το θεοκρατικό σύστημα και η οργάνωση του ιερατείου. Επίσης η [[Μνα]], διαιρείται σε 50 [[Σίκλος|σίκλους]] στο Ισραήλ όπως και στην Ουγκαρίτ αντί για 60 κατά το γνωστό Σουμεροβαβυλωνιακό σύστημα.

:* Ευρήματα φαλλών, έδειξαν ως ορθή την παρεξηγημένη μαρτυρία του Ηροδότου που αναφέρει για ύπαρξη της περιτομής στους Φοίνικες και τους Σύριους. Τα ευρήματα δείχνουν εφαρμογή της περιτομής στην [[Ουγκαρίτ]] από τα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ..

:* Οι όρκοι συμμαχίας στα ευρήματα της Ρας Σάμρα γίνονταν με την ένωση των χεριών επάνω από ψωμί κομμένο στα δύο. Παρόμοια, η διάταξη των άρτων επάνω στην πρόθεση, συμβόλιζε για τους Εβραίους την διαθήκη ανάμεσα στον θεό και τον Ισραήλ.

:* Ουγκαριτικοί ιατρικοί όροι ομοιάζουν προς αντίστοιχους στην [[Παλαιά Διαθήκη]].

:* Τα τρία σημεία: αντίσταση του κακού, κατατρόπωσή του από το θεό, και θρίαμβος του θεού που επιφέρει τάξη, ευδαιμονία και άλλα αγαθά, έχουν παράλληλα με τις Χαναανιτικές παραδόσεις, όπως::α) τα χωρία που περιγράφουν τις μάχες του Βάαλ ενάντια στους εχθρούς του και θυμίζουν αντίστοιχα χωρία στην Παλαιά Διαθήκη, όπου υπάρχει η αντίδραση του κακού,:β) η θεότητα Λοτάν που εικονιζόταν ως υδρόβιος δράκοντας ή φίδι, είναι αντίστοιχη του Παλαιοδιαθηκικού [[Λεβιάθαν]], :γ) στους ύμνους της Ουγκαρίτ, όπου η ευαρέσκεια των θεών φέρνει αγαθά στους ανθρώπους και ευχαρίστηση με περιγραφές που θυμίζουν τους εβραίους συγγραφείς όταν περιγράφουν την ευφορία της Παλαιστίνης, :δ) η κατατρόπωση του κακού από τους θεούς που θυμίζει φραστικές εικόνες από την [[Παλαιά Διαθήκη]]: ''"Εξεγέρθητι, εξεγέρθητι, ενδύθητι δύναμιν, βραχίων Κυρίου· εξεγέρθητι ως εν ταις αρχαίαις ημέραις, εν ταις παλαιαίς γενεαίς. Δεν είσαι συ, ο πατάξας την Ραάβ και τραυματίσας τον δράκοντα;"'' ''(Ησ. 51:9)'':ε) ο αγώνας στην Παλαιά Διαθήκη που κρίνεται υπέρ του Θεού, ο οποίος αναγνωρίζεται από όλους ως ο αιώνιος βασιλιάς: ''"Αλλ' ο Θεός είναι εξ αρχής Βασιλεύς μου, εργαζόμενος σωτηρίαν εν μέσω της γης. Συ διεχώρισας διά της δυνάμεώς σου την θάλασσαν· συ συνέτριψας τας κεφαλάς των δρακόντων εν τοις ύδασι."'' ''(Ψαλμ. 74:12-13)''.

::- Τα χωρία που περιγράφουν τις μάχες Είναι άξιο προσοχής ότι η έννοια της ανάδειξης του Βάαλ ενάντια Θεού ως βασιλιά, παρουσιάζει ιδιαίτερη σχέση στα ουγκαριτικά κείμενα και στους εχθρούς του και θυμίζουν αντίστοιχα χωρία στην Παλαιά Διαθήκη, όπου υπάρχει η αντίδραση του κακούΨαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης.Παραδείγματα τέτοιων παράλληλων χωρίων είναι τα παρακάτω:

:α) ''"Βάαλ ο καθήμενος επί του θρόνου αυτού"'' με το ''"εκάθησας επί θρόνου κρίνων εν δικαιοσύνη'' (Ψαλμ. 9:4)''.:- Η θεότητα Λοτάν που εικονιζόταν ως υδρόβιος δράκοντας ή φίδι, είναι αντίστοιχη του Παλαιοδιαθηκικού β) ''"βασιλεύς πατήρ των ενιαυτών''" με το ''[[Λεβιάθαν]]"η βασιλεια σου βασιλεια παντων των αιωνων και η δεσποτεια σου εν παση γενεα και γενεα"''(Ψαλμ. 145:13), κ.ά..

::- Στους ύμνους της ΟυγκαρίτΕπίσης, όπου η ευαρέσκεια ευδαιμονία που ακολουθεί την νίκη επί του κακού στην παλαιά Διαθήκη, παραλληλίζεται προς τη Χανανιτική παράδοση των ουγκαριτικών κειμένων. Έτσι, ο Βάαλ, στο μύθο που αφορά στην κατασκευή του ναού του, με τα την εξολόθρευση των εχθρών του, προνοεί για τις ανάγκες θεών φέρνει αγαθά στους , ανθρώπων και ζώων: ''"Εγώ μόνος βασιλεύω επί των θεών / και τρέφω τους θεούς και τους ανθρώπους / και ευχαρίστηση με περιγραφές που θυμίζουν τους εβραίους συγγραφείς όταν περιγράφουν την ευφορία ικανοποιώ τις αγέλες της Παλαιστίνηςγης"''.

::- Η κατατρόπωση * Συσχετισμός γίνεται επίσης ανάμεσα στη λατρεία που έχει ως κέντρο την γενετήσια επαφή του κακού Βάαλ με μια αγελάδα και στην λατρεία από τους θεούς ισραηλίτες του Χρυσού Μόσχου που θυμίζει φραστικές εικόνες από την [[Παλαιά Διαθήκη]]:<br>:::''"Εξεγέρθητι, εξεγέρθητι, ενδύθητι δύναμιν, βραχίων Κυρίου· εξεγέρθητι ως εν ταις αρχαίαις ημέραις, εν ταις παλαιαίς γενεαίς. Δεν είσαι συ, έστησε στη Δαν ο πατάξας την Ραάβ και τραυματίσας τον δράκοντα;"'' Ιεροβοάμ ''(ΗσΒασ. 51Α' 12:928-29)''.

::- Ο αγώνας στην Παλαιά Διαθήκη που κρίνεται υπέρ του Θεού* Τα τρομερά όντα ''Αμπιρίμ'' των ουγκαριτικών κειμένων με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου, ο οποίος αναγνωρίζεται από όλους ως ο αιώνιος βασιλιάς:<br>::μπορούν να συσχετισθούν με τα αντίστοιχα της Παλαιάς Διαθήκης:''"ΑλλΤαύροι πολλοί με περιεκύκλωσαν· ταύροι δυνατοί εκ Βασάν με περιεστοίχισαν / Ήνοιξαν επ' ο Θεός είναι εξ αρχής Βασιλεύς μουεμέ το στόμα αυτών, εργαζόμενος σωτηρίαν εν μέσω της γης. Συ διεχώρισας διά της δυνάμεώς σου την θάλασσαν· συ συνέτριψας τας κεφαλάς των δρακόντων εν τοις ύδασιως λέων αρπάζων και βρυχόμενος."'' ''(Ψαλμ. 7422:12-13)''<br>.

* Ο χαρακτηρισμός του Βάαλ ως ''επιβαίνοντος επί των νεφών'' συσχετίζεται με το:''ο ποιών τα νέφη άμαξαν αυτού· ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων'' (''Ψαλμ. 104:3)'' και δίνει μια ερμηνεία για την αρχική γραφή του δυσνόητου χωρίου ''"ετοιμάσατε τας οδούς εις τον επιβαίνοντα επί των ερήμων"'' ''(Ψαλμ. 68:Είναι άξιο προσοχής ότι 4)'' αφού στην εβραϊκή, η λέξη ''"νέφος"'' και η έννοια της ανάδειξης του Θεού ως βασιλιά, παρουσιάζει ιδιαίτερη σχέση στα ουγκαριτικά κείμενα λέξη ''"έρημος"'' διαφέρουν κατά ένα μόνο γράμμα και στους Ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκηςήταν εύκολο να προκύψει η μετατροπή. Παραδείγματα τέτοιων παράλληλων χωρίων είναι τα παρακάτω:

::::- * Η προσκύνηση της [[Αστάρτη]]ς στους μεταγενέστερους χρόνους, η οποία εκλαμβάνεται είτε ως η θεά [[Ασερά]] είτε ως η [[Ανάθ]], δημιουργεί στους ερευνητές την πεποίθηση ότι σε αυτήν αναφέρεται ο τίτλος ''"Βάαλ ο καθήμενος επί Βασίλισσα του θρόνου αυτού"ουρανού'' με το που συναντάμε στον Ιερεμία: α) ''"εκάθησας επί θρόνου κρίνων εν δικαιοσύνηθυμιάν τή βασιλίσση τού ουρανού και σπένδειν αυτή σπονδάς"'' '' (ΨαλμΙερ. 944:417)''<br>::::- , β) ''"βασιλεύς πατήρ των ενιαυτώνκαι ως διελίπομεν θυμιώντες τή βασιλίσση τού ουρανού"'' ''" με το (Ιερ. 44:18)'', γ) ''"η βασιλεια σου βασιλεια παντων των αιωνων και η δεσποτεια σου εν παση γενεα ότι ημείς θυμιώμεν τή βασιλίσση τού ουρανού και γενεαεσπείσαμεν αυτή σπονδάς"'' '' (ΨαλμΙερ. 14544:1319)<br>:::κ.ά''.

::- Η ευδαιμονία που ακολουθεί την νίκη επί του κακού στην παλαιά Διαθήκη* Στα ουγκαριτικά κείμενα, παραλληλίζεται προς τη Χανανιτική παράδοση ο όρος ρεφαίμ σήμαινε το σύνολο των ουγκαριτικών κειμένωννεκρών βασιλιάδων και ηρώων και κατ' επέκταση ονομάζονταν έτσι και οι νεκροί γενικά. Έτσι, Στην Παλαιά Διαθήκη ο Βάαλ, στο μύθο που αφορά στην κατασκευή του ναού του, όρος ''Ρεφαίμ'' έχει δύο σημασίες: μία με τα την εξολόθρευση έννοια των εχθρών τουνεκρών και μία ως ονομασία κάποιου προϊστορικού λαού. Με την έννοια αυτή, προνοεί για τις ανάγκες θεών, ανθρώπων είναι πιθανό να επέζησε η έννοια των νεκρών ηρώων και ζώων:<br> :::αρχόντων από την ουγκαριτική μυθολογία της 2ης χιλιετίας ως ένας λαός πολεμιστών ή ''"Εγώ μόνος βασιλεύω επί των θεών / και τρέφω τους θεούς και τους ανθρώπους / και ικανοποιώ τις αγέλες της γης"γιγάντων''στην Παλαιά Διαθήκη (Γεν. 14:5, 15:20 κ.ά.).

:* Συσχετισμός γίνεται επίσης ανάμεσα στη λατρεία που έχει ως κέντρο την γενετήσια επαφή του Βάαλ με μια αγελάδα Η Ασήρ και στην λατρεία η Ζαβουλών, δύο από τους ισραηλίτες τις 12 φυλές του Χρυσού Μόσχου που έστησε στη Δαν ο Ιεροβοάμ Ισραήλ, αναφέρονται μέσα στο ουγκαριτικό ''Έπος του Κερέτ''(Βασ. ΑΗ Ασήρ ως μία από τις φυλές που αποτελούν το στρατό του [[Κερέτ]] και η Ζαβουλών ως φυλή σύμμαχος του '' 12:28-29)Τεράχ'', πατέρα δηλ. του Κερέτ που τον εκδίωξε.

:* Τα τρομερά όντα Η σύζυγος του Κερέτ, που αναφέρεται στα ουγκαριτικά κείμενα, μεταφράζεται ως ''ΑμπιρίμΘυγατέρα του Χορραίου'' διασώζοντας το εθνικό όνομα των ουγκαριτικών κειμένων με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρουπαλαιών κατοίκων της Εδώμ. Οι Χορραίοι κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι άλλοι από τους Χουρίτες, μη σημιτικές ομάδες που ζούσαν διεσπαρμένες στην Παλαιστίνη, μπορούν να συσχετισθούν με τα αντίστοιχα της Παλαιάς Διαθήκης:<br>::''"Ταύροι πολλοί με περιεκύκλωσαν· ταύροι δυνατοί εκ Βασάν με περιεστοίχισαν / Ήνοιξαν επ' εμέ το στόμα αυτώντη Συρία, ως λέων αρπάζων και βρυχόμενος."'' ''(Ψαλμτη Μεσοποταμία. 22:13)''

:* Ο χαρακτηρισμός Στα σημεία όπου ο Κερέτ στο αντίστοιχο έπος περιγράφει τη σύζυγό του Βάαλ ως και ο Ελ στο έργο ''επιβαίνοντος επί των νεφώνΘεογονία'' συσχετίζεται αναφέρεται με θαυμασμό στις γυναίκες με το: ''ο ποιών τα νέφη άμαξαν αυτού· ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων'' (''Ψαλμ. 104:3)'' και δίνει μια ερμηνεία για την αρχική γραφή του δυσνόητου χωρίου ''"ετοιμάσατε τας οδούς εις τον επιβαίνοντα επί των ερήμων"'' ''(Ψαλμ. 68:4)'' αφού στην εβραϊκήτις οποίες έρχεται σε επαφή, η λέξη ''"νέφος"οι διατυπώσεις θυμίζουν εκείνες στο '' και η λέξη Άσμα ασμάτων''"έρημος"'' διαφέρουν κατά ένα μόνο γράμμα και ήταν εύκολο να προκύψει η μετατροπή.

:* Η προσκύνηση της [[Αστάρτη]]ς στους μεταγενέστερους χρόνους, η οποία εκλαμβάνεται είτε ως η θεά [[Ασερά]] είτε ως η [[Ανάθ]], δημιουργεί στους ερευνητές την πεποίθηση ότι σε αυτήν αναφέρεται ο τίτλος ''Βασίλισσα του ουρανού'' που συναντάμε στον Ιερεμία:<br>::''"θυμιάν τή βασιλίσση τού ουρανού και σπένδειν αυτή σπονδάς"'' ''(Ιερ. 44:17)''<br> ::''"και ως διελίπομεν θυμιώντες τή βασιλίσση τού ουρανού"'' ''(Ιερ. 44:18)''<br>::''"και ότι ημείς θυμιώμεν τή βασιλίσση τού ουρανού και εσπείσαμεν αυτή σπονδάς"'' ''(Ιερ. 44:19)''<br> :* Στα ουγκαριτικά κείμενα, ο όρος ρεφαίμ σήμαινε το σύνολο των νεκρών βασιλιάδων και ηρώων και κατ' επέκταση ονομάζονταν έτσι και οι νεκροί γενικά. Στην Παλαιά Διαθήκη ο όρος ''Ρεφαίμ'' έχει δύο σημασίες: μία με την έννοια των νεκρών και μία ως ονομασία κάποιου προϊστορικού λαού. Με την έννοια αυτή, είναι πιθανό να επέζησε η έννοια των νεκρών ηρώων και αρχόντων από την ουγκαριτική μυθολογία της 2ης χιλιετίας ως ένας λαός πολεμιστών ή ''γιγάντων'' στην Παλαιά Διαθήκη (Γεν. 14:5, 15:20 κ.ά.).  :* Η Ασήρ και η Ζαβουλών, δύο από τις 12 φυλές του Ισραήλ, αναφέρονται μέσα στο ουγκαριτικό ''Έπος του Κερέτ''. Η Ασήρ ως μία από τις φυλές που αποτελούν το στρατό του [[Κερέτ]] και η Ζαβουλών ως φυλή σύμμαχος του ''Τεράχ'', πατέρα δηλ. του Κερέτ που τον εκδίωξε. :* Η σύζυγος του Κερέτ, που αναφέρεται στα ουγκαριτικά κείμενα, μεταφράζεται ως ''Θυγατέρα του Χορραίου'' διασώζοντας το εθνικό όνομα των παλαιών κατοίκων της Εδώμ. Οι Χορραίοι κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι άλλοι από τους Χουρίτες, μη σημιτικές ομάδες που ζούσαν διεσπαρμένες στην Παλαιστίνη, τη Συρία, και τη Μεσοποταμία. :* Στα σημεία όπου ο Κερέτ στο αντίστοιχο έπος περιγράφει τη σύζυγό του και ο Ελ στο έργο ''Θεογονία'' αναφέρεται με θαυμασμό στις γυναίκες με τις οποίες έρχεται σε επαφή, οι διατυπώσεις θυμίζουν εκείνες στο ''Άσμα ασμάτων''. :* Η αναφορά στο όνομα ''Δανιέλ'' που γίνεται στο έπος του Ακχάτ, αφορά τον πατέρα του Ακχάτ, τον αρχαίο σοφό ήρωα και δίκαιο βασιλιά από την Φοινίκη τον οποίο ο Ιεζεκιήλ αντιπαραβάλλει στην Παλαιά Διαθήκη προς τον υπερόπτη βασιλιά της Τύρου (Ιεζ. 14:4 & 14:20).

[[Εικόνα:Destruction of Leviathan.png|thumb|250px|left|Το θαλάσσιο τέρας Λεβιάθαν]]Σήμερα, εκτός από τα [[Χριστιανισμός|χριστιανικά]] [[Δόγμα|δόγματα]] που αποδέχονται την κατά λέξη ιστορική πραγματικότητα των κειμένων της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] ([[δημιουργία]] του κόσμου, του ανθρώπου κ.λπ.), οι πλειοψηφία των χριστιανών [[Θεολογία|θεολόγων]] αποδέχεται ότι οι ιεροί συγγραφείς δεν αγνόησαν τις ευρύτατα διαδεδομένες στην περιοχή τους [[Μυθολογία|μυθολογικές]] αφηγήσεις<ref>Κωνσταντίνου Μιλτιάδης, ''Η Παλαιά Διαθήκη Μυθολογία των Εβραίων ή Βίβλος της Εκκλησίας;'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2003, σελ. 11.</ref>. Ισχυρίζονται όμως ότι η διαφοροποίηση έγκειται, στο ότι η χρήση κοινών εικόνων που σαφώς προκύπτει, δεν σημαίνει και πρόσληψη της μυθολογικής σκέψης αλλά εξυπηρετεί μόνο τη διατύπωση των [[αγία Γραφή|βιβλικών]] νοημάτων. Κατά την άποψη των θεολόγων, πρόβλημα θα προέκυπτε στην περίπτωση που κάποια [[Μυθολογία|μυθολογικά]] στοιχεία προσλαμβάνονταν αυτούσια. Όμως, κάτι τέτοιο δεν παρατηρείται στα [[αγία Γραφή|βιβλικά]] κείμενα, εφόσον σε καμία περίπτωση ο [[μύθος]] δε διατηρεί την αυτοτέλεια του και δε γίνεται σκοπός της αφήγησης<ref>Κωνσταντίνου, ό.π., σελ. 12.</ref>.

Ακόμα κι όταν ο Θεός διατάζει: ''"Ας βλαστήσει η γη... Και έγινε όπως είπε"'' (Γεν. 1:11-13), το κείμενο ίσως φέρνει στο νου τη θεά [[Μητέρα Γη]] που στη [[Χαναάν]] ταυτίζονταν με τη θεά της [[γονιμότητα]]ς καθώς αυτή μεσολαβεί για την παραγωγή της χλωρίδας. Όμως εδώ, ο Θεός της βιβλικής διήγησης είναι αυτός που προστάζει τη "Μητέρα Γη" τι να κάνει και "εκείνη" είναι τελείως υποταγμένη στο έναν Θεό, αποκλείοντας την πολυθεΐα ή την δυαρχία και εμμένοντας στην μονοθεϊστική παράδοση<ref>Βλ. Αγουρίδης Σάββας, ''Βιβλικές Θεολογικές Μελέτες'', Άρτος Ζωής, Αθήνα 1993, σελ. 161.</ref>.

Με τον ίδιο τρόπο, η βιβλική διήγηση παρουσιάζει τη δημιουργία του ήλιου την 4η ημέρα της δημιουργίας, ώστε να μην υπάρξει θέση για τον ''θεό ήλιο'' των αιγυπτίων<ref>''"Ο Μ. Βασίλειος κάνει μια εύστοχη από κάθε άποψη παρατήρηση. Ο ήλιος δημιουργείται την τέταρτη ήμερα (δηλαδή σ' αυτή τη σειρά τον βάζει ο Ιερός συγγραφέας), για να μη νομιστεί ότι είναι θεός· έτσι καταπολεμείται η ήλιολατρεία και κατά βάση η ειδωλολατρία (Βλ. Εις την Εξαήμερον PG 29.120C)"'' (Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 170, υποσημ. #143.</ref>, συσχέτιση που γίνεται και με τον θεό των χαναναίων [[Ελ]] που στα ευρήματα της ουγκαρίτ προυσιάζεται με τον φτερωτό ήλιο να στέκει επάνω του<ref>Χαστούπης Π. Αθανάσιος, ''Τα εν Ras Shamra (Αρχ. Ugarit) Αρχαιολογικά Ευρήματα'', Αθήνα 1951, σελ. 39.</ref>.

Ο [[Χριστιανισμός]] εξ αρχής συνδέθηκε με τις σωτηριώδεις ενέργειες του Θεού στις αφηγήσεις της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]], ενέργειες [[ιστορία|ιστορικές]] που έχουν ως συνέπεια το να υπόκειται πάντοτε στην ιδιαίτερη ιστορία του [[Θεός|Θεού]] με το λαό του, η παγκόσμια προοπτική. Δεν αποδέχεται την στενή τοπική ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης, ακόμα κι αν παρουσιάζεται ανεκτικός στην παρουσία της μυθικής /συμβολικής γλώσσας ως κατάλληλης για να μεταδώσει τέτοιου είδους νοήματα.

Σε αυτό λοιπόν το εύρημα, ο άγνωστος συγγραφέας του γράφει τα εξής (από το ''The Anchor Bible Dictionary'', Doubleday, έκδ. 1992):

'''Aγγλικό κείμενο<ref>"Asherah (Deity)", David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', New York: Doubleday 1996, (c1992), 1:484.</ref>:'''

:Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, στις βιβλικές διηγήσεις δεν παρατηρείται αποφυγή χρήσης των εικόνων του μυθολογικού περιβάλλοντος. Δεν χρειάζεται να επιδιώξουμε να ανακαλύψουμε κάτι που είναι "κρυμμένο" αφού οι ιεροί συγγραφείς δεν διστάζουν καθόλου να φανερώσουν τις επιρροές τους και να χρησιμοποιήσουν εικόνες όπως αυτή του τέρατος ''Λεβιάθαν'' προκειμένου να αποδώσουν τη δύναμη του θεού επάνω στο κακό, όπως επίσης δεν διστάζουν να φανερώσουν και να περιγράψουν τις περιόδους απιστίας των εβραίων.

Είναι βέβαιο ότι τα αγαλματίδια της θεάς της γονιμότητας βρέθηκαν συχνά στα χέρια των ισραηλιτών <ref>''"In Canaanite religion Asherah was viewed as the wife of Baal. Sometimes the Israelites were tempted to conceive of her as the wife of Yahweh; therefore she was specially targeted for destruction"'' (Juan I. Alfaro, ''Justice and Loyalty : A Commentary on the Book of Micah'', Edinburgh: Wm. B. Eerdmans, Handsel Press 1989, 61).</ref> στα πλαίσια της διαρκούς πάλης ανάμεσα στη λατρεία του Γιαχβέ και των "ειδώλων". Σε μια παρόμοια περίπτωση, ο συγγραφέας του πλακιδίου που ανήκε προφανώς σε κάποια από τις ομάδες ή τις περιοχές που διατηρούσαν ένα παγανιστικό Γιαχβισμό, με την αναφορά στον ''Γιαχβέ και την Ασερά του'', ίσως να θεωρούσε αναγκαίο ο Γιαχβέ να έχει μία σύζυγο όπως ο θεός Ελ των χαναναίων<ref>''"in a drawing and inscription found at Kuntillet Ajrud in southern Israel. A bull and cow are pictured, with the inscription, “For Yahweh … and his Asherah,” suggesting that some of those worshiping there felt he needed a “wife,” just as El had had one"'' (David M. Howard, Jr, ''An Introduction to the Old Testament Historical Books'', Chicago: Moody Press, 1993, 107).</ref>. Είναι γεγονός ότι ''"πολλοί ερευνητές θεωρούν ως θαυμαστό στην περίπτωση αυτή πως ο Γιαχβέ προσέλαβε ξένα στοιχεία και τα αφομοίωσε, χωρίς όμως να χάσει κανένα από τα δικά του"'', χωρίς να υποστεί απώλεια των βασικών χαρακτηριστικών που είχε ''"μέσα στη μωσαϊκή θρησκεία"''<ref>Αγουρίδης Σάββας, ''Ιστορία της Θρησκείας του Ισραήλ'', Ελληνικά Γράμματα,Αθηνα 1995, σελ. 82.</ref>. Ο Βάαλ είχε σύζυγο, όμως ο [[Γιαχβέ]] ονομάστηκε σύζυγος της γης Ισραήλ. Ως αντίπαλος του ''Βάαλ'', αν και ήταν Θεός της ερήμου και της στέπας, είναι αυτός που επίσης δίδαξε στους ανθρώπους τη γεωργία και αύξανε τον καρπό της γης μοιράζοντάς τον (βλ. ''Αμώς 2,7''· ''Ωσηέ 2,4'' κ.ε.· ''Ησ. 5,2''). Παρά τη σύγκρουση, ο [[Γιαχβέ]] δεν χάνεται μέσα στη φύση και την ουσία του Βάαλ διατηρώντας πάντα τα μοναδικά του χαρακτηριστικά<ref>Αγουρίδης, ό.π..</ref>.

:* Η απουσία της λατρείας του [[Βάαλ]] από τις [[Πατριαρχικές διηγήσεις]] της Παλαιάς Διαθήκης, εκτός κριτική που ασκήθηκε από το ότι βεβαιώνει ότι η λατρεία αυτή ήταν μεταγενέστερη, δίνει σημαντική μαρτυρία για ενθουσιώδεις κύκλους μελετητών αμέσως μετά την αρχαιότητα εύρεση των [[Πατριάρχες|Πατριαρχικών]] διηγήσεωνκειμένων μάλλον υποχώρησε στην πορεία, καθώς αν τα πράγματα ήταν διαφορετικάευρήματα της Ουγκαρίτ δεν μπόρεσαν να αναδείξουν ομοιότητες με την ισραηλιτική θρησκεία που να εισχωρούν σε βάθος, ήταν βέβαιο ότι θα εμφανίζονταν οι σχετικές αναφορέςπέρα δηλαδή από ένα σύνολο αυτονόητων εξωτερικών επιρροών που άλλωστε δεν αποσιωπά ούτε η ίδια η Παλαιά Διαθήκη.Έτσι, ανάμεσα στις δύο γραμματείες υπάρχει ένα σύνολο από σημαντικές διαφορές:

:* Η κριτική που ασκήθηκε θρησκεία της Ουγκαρίτ είναι πολυθεϊστική και φυσιοκρατική. Στη θρησκεία της Ουγκαρίτ, το σύμβολο του Ελ όπως απεικονίζεται στα ευρήματα και βρίσκεται επάνω από ενθουσιώδεις κύκλους μελετητών αμέσως μετά τα κεφάλια των εικονιζόμενων θυμίζει την εύρεση των κειμένων μάλλον υποχώρησε στην πορείασυσχέτιση του Ελ με τον Κρόνο που αναφέρει ο Φίλων της Βύβλου. Επιτυχής φαίνεται όμως και ο συσχετισμός του Ελ προς τον Αιγυπτιακό θεό Ήλιο. Εκτός αυτού, καθώς τα ευρήματα της Ουγκαρίτ ο αγώνας ανάμεσα στον Βάαλ και στον Μωτ δεν μπόρεσαν να αναδείξουν ομοιότητες με είναι παρά μια μυθολογική εξήγηση για την ισραηλιτική θρησκεία εναλλαγή των εποχών και των φυσικών φαινομένων. Ο Βάαλ είναι ο θεός της βροχής που να εισχωρούν εξουσιάζει σε βάθοςόλη την περίοδο που οι κλιματολογικές συνθήκες της [[Συρία]]ς προκαλούν έντονη υγρασία. Η περίοδος που ακολουθεί την έντονη υγρασία και έχει ως αποτέλεσμα την ανάβλυση νερών από το έδαφος καθώς και το ζευγάρωμα των ζώων, αποδίδονται στον χρόνο παραμονής του Βάαλ επάνω στη γη. Οι έντονες θύελλες της Άνοιξης μαρτυρούν τον απεγνωσμένο αγώνα του Βάαλ, πέρα δηλαδή από ένα σύνολο αυτονόητων εξωτερικών επιρροών που άλλωστε δεν αποσιωπά ούτε του οποίου η ίδια πτώση είναι μοιραία. Η καλοκαιρινή περίοδος, εποχή της ξηρασίας και της έλλειψης γονιμότητας, θεωρείται ως η Παλαιά Διαθήκηπερίοδος που επικρατεί ο Μωτ, μέχρι να έρθουν και πάλι οι πρώτες βροχές του Φθινοπώρου που θα σημάνουν την πτώση του Μωτ και την αναβίωση του Βάαλ. Έτσι, ανάμεσα στις δύο γραμματείες υπάρχει ένα σύνολο από σημαντικές διαφορές:

:* Η θρησκεία της Ουγκαρίτ είναι πολυθεϊστική Την ίδια στιγμή ακόμη και φυσιοκρατική. Στη θρησκεία η δημιουργία στην Παλαιά Διαθήκη δεν ομοιάζει ως προς την ουσία άλλων κειμένων της Ουγκαρίτπεριοχής: Ο Θεός του Ισραήλ ενεργεί μόνος, το σύμβολο του Ελ όπως απεικονίζεται στα ευρήματα και βρίσκεται επάνω από τα κεφάλια των εικονιζόμενων θυμίζει την συσχέτιση του Ελ συσκέπτεται μόνο με τον Κρόνο που αναφέρει ο Φίλων της Βύβλουεαυτό του. Επιτυχής φαίνεται όμως και ο συσχετισμός Η νίκη του Ελ προς τον Αιγυπτιακό θεό Ήλιοπάνω στο χάος δεν είναι απόρροια μιας αληθινής μάχης. Εκτός αυτού, ο αγώνας ανάμεσα στον Βάαλ και στον Μωτ Το χάος δεν είναι παρά μια μυθολογική εξήγηση θεότητα του κακού, δεν γίνεται λόγος για την εναλλαγή των εποχών τέρατα και των φυσικών φαινομένωνδαίμονες που νικήθηκαν ή αλυσοδέθηκαν από το Θεό. Ο Βάαλ Η δημιουργία είναι ο θεός της βροχής η αυθόρμητη πράξη ενός παντοδύναμου Θεού, που εξουσιάζει ενεργεί σύμφωνα μ' ένα σχέδιο προς όφελος του ανθρώπου, τον οποίο δημιούργησε κατ' εικόνα του. Ακόμα και σε περιπτώσεις όπου συναντάμε εξωτερικές μυθολογικές ομοιότητες, σε όλη όλους τους βιβλικούς συγγραφείς υπάρχει ένα είδος πνευματικής συγγένειας, μια ίδια δομή στη σκέψη και την περίοδο πίστη. Κάθε χρήση του υλικού που τους παρέχουν οι πολιτισμοί και οι κλιματολογικές συνθήκες θρησκείες των γειτόνων τους, περνά από διαδικασία κάθαρσης ώστε να τεθεί στην υπηρεσία της [[Συρία]]ς προκαλούν έντονη υγρασίαθείας αποκαλύψεως. Η περίοδος που ακολουθεί την έντονη υγρασία Όλα είναι φιλτραρισμένα και έχει ως αποτέλεσμα αναπλασμένα, με αναφορά προς την ανάβλυση νερών από πίστη στο Θεό δημιουργό, του οποίου το έδαφος καθώς και το ζευγάρωμα των ζώων, αποδίδονται σχέδιο της σωτηρίας ξεδιπλώνεται στην ανθρώπινη ιστορία. Ένα δείγμα αυτής της σκέψης διατυπώνεται στον χρόνο παραμονής του Βάαλ επάνω στη γη''Ψαλμό 82''. Οι έντονες θύελλες Εκεί η περιγραφή θυμίζει τα θεϊκά συμβούλια της Άνοιξης μαρτυρούν τον απεγνωσμένο αγώνα του ΒάαλΕγγύς Ανατολής όπου παίρνονταν όλες οι σημαντικές αποφάσεις, κάτι που συναντάμε και στα ουγκαριτικά κείμενα και ιδιαίτερα στο ''Έπος του οποίου η πτώση είναι μοιραίαΚερέτ''. Η καλοκαιρινή περίοδος, εποχή της ξηρασίας και της έλλειψης γονιμότηταςΣτο συμβούλιο αυτό όμως, θεωρείται ως η περίοδος που επικρατεί ο ΜωτΓιαχβέ προΐσταται, μέχρι να έρθουν ελέγχοντας και πάλι οι πρώτες βροχές του Φθινοπώρου που θα σημάνουν αυτήν ακόμα την πτώση του Μωτ και την αναβίωση του Βάαλυπόσταση των ξένων θεοτήτων.

:* Την ίδια στιγμή ακόμη και η δημιουργία στην Παλαιά Διαθήκη δεν ομοιάζει ως προς την ουσία άλλων κειμένων Το ουγκαριτικό κοσμοείδωλο παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση από αυτό της περιοχής:<br>::Ο Θεός του Ισραήλ ενεργεί μόνος, συσκέπτεται μόνο με τον εαυτό τουΠαλαιάς Διαθήκης. Η νίκη του πάνω στο χάος δεν είναι απόρροια μιας αληθινής μάχης. Το χάος δεν είναι μια θεότητα του κακούΣτην θρησκεία της Ουγκαρίτ, δεν γίνεται λόγος απαραίτητη προϋπόθεση για τέρατα και δαίμονες που νικήθηκαν ή αλυσοδέθηκαν από το Θεό. Η δημιουργία την ύπαρξη ζωής είναι η αυθόρμητη πράξη ενός παντοδύναμου Θεούκυκλική ανατροφοδότησή μέσω του θανάτου. Ο χαρακτήρας της θρησκείας σχετίζεται με το κοσμοείδωλο της κυκλικής επαναφοράς που συναντάμε και στην Αρχαία Ελλάδα, που ενεργεί σύμφωνα μόπως ακριβώς λέει ο Πλάτωνας στον Φαίδωνα (72ab): '' ένα σχέδιο προς όφελος του ανθρώπου"[…] ει γαρ μη αεί ανταποδιδοίη τα έτερα τοις ετέροις γιγνόμενα, ώσπερει κύκλω περιιόντα, τον οποίο δημιούργησε καταλλ' εικόνα ευθεία τις είη η γένεσις εκ του. Ακόμα ετέρου μόνον εις το καταντικρύ και σε περιπτώσεις όπου συναντάμε εξωτερικές μυθολογικές ομοιότητεςμη ανακάμπτοι πάλιν επί το έτερον μηδέ καμπήν ποιοίτο, σε όλους τους βιβλικούς συγγραφείς υπάρχει ένα είδος πνευματικής συγγένειας, μια ίδια δομή στη σκέψη οίσθ’ ότι πάντα τελευτώντα το αυτό σχήμα αν σχοίη και το αυτό πάθος αν πάθοι και την πίστηπαύσαιτο γιγνόμενα"''. Κάθε χρήση του υλικού που τους παρέχουν οι πολιτισμοί Έτσι και οι θρησκείες των γειτόνων τουςστην Ουγκαρίτ, περνά από διαδικασία κάθαρσης ώστε να τεθεί στην υπηρεσία της θείας αποκαλύψεως. Όλα τα ευρήματα και τα λειτουργικά κείμενα δείχνουν ότι δεν είναι φιλτραρισμένα μόνον απαραίτητη η ζωή του Βάαλ αλλά και αναπλασμέναο θάνατός του. Στο πλαίσιο αυτό, με αναφορά προς την πίστη οι σπονδές που προσέφεραν στους νεκρούς ήταν πολλές: διάτρητοι σωλήνες μπήγονταν κάθετα στο Θεό δημιουργό, του οποίου το σχέδιο έδαφος μέσα στους οποίους έριχναν τις σπονδές τους. Στα κάτω άκρα των σωλήνων αυτών βρέθηκαν φαλλικά ομοιώματα ή αγαλματίδια της σωτηρίας ξεδιπλώνεται στην ανθρώπινη ιστορία. Ένα δείγμα αυτής θεάς της σκέψης διατυπώνεται στον ''Ψαλμό 82''γονιμότητας. Εκεί η περιγραφή θυμίζει τα θεϊκά συμβούλια Την ίδια στιγμή, στο κοσμοείδωλο της Εγγύς Ανατολής όπου παίρνονταν όλες οι σημαντικές αποφάσειςΠαλαιάς Διαθήκης, κάτι που συναντάμε ο Θεός είναι απεριόριστος και στα ουγκαριτικά κείμενα ως ανεξάντλητος μπορεί διαρκώς να παράγει και ιδιαίτερα στο ''Έπος του Κερέτ'να συντηρεί με μια ευθεία κίνηση επ'άπειρο, χωρίς να συναντάμε την ανάγκη αναπλήρωσης κάποιας απώλειας της θεϊκής ενέργειας. Στο συμβούλιο αυτό όμωςΈτσι, ο Γιαχβέ προΐσταταισε αντίθεση με τον κόσμο των ουγκαριτικών κειμένων, ελέγχοντας στην Παλαιά Διαθήκη δεν είναι αναγκαίο η δημιουργική και αυτήν ακόμα την υπόσταση των ξένων θεοτήτωνζωοποιητική ενέργεια του θεού να γυρίζει πάλι στον εαυτό της για να ξαναπάει στην κτίση.

:* Το ουγκαριτικό κοσμοείδωλο παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση από αυτό Ο αγώνας κατά του κακού τον οποίο συναντάμε στα ουγκαριτικά κείμενα έχει να κάνει με την φυσιοκρατική αντίληψη και τον αγροτικό χαρακτήρα της Παλαιάς Διαθήκης. Στην θρησκεία θρησκευτικότητας της Ουγκαρίτ, απαραίτητη προϋπόθεση για Χαναάν και αποβαίνει τελείως προσωπικός γύρω από την ύπαρξη ζωής είναι η κυκλική ανατροφοδότησή μέσω επικράτηση του ενός ή του θανάτουάλλου θεού (ή θεών). Ο χαρακτήρας της θρησκείας Στην Παλαιά Διαθήκη θεμελιώνεται ένας ηθικός μονοθεϊσμός όπου το κακό σχετίζεται κυρίως με το κοσμοείδωλο την αποτυχία της κυκλικής επαναφοράς ηθικής συνείδησης των ανθρώπων που συναντάμε είχαν ως βασική αρχή τη μίμηση της θεϊκής αγιότητας. Αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους διαφοράς δεν είναι μόνο οι εξωτερικές διαφορές αλλά και η βάση επάνω στην Αρχαία Ελλάδα, όπως ακριβώς λέει ο Πλάτωνας στον Φαίδωνα (72ab):<br>::''"[…] ει γαρ μη αεί ανταποδιδοίη τα έτερα τοις ετέροις γιγνόμενα, ώσπερει κύκλω περιιόντα, αλλ' ευθεία τις είη οποία θεμελιώνεται η γένεσις εκ του ετέρου μόνον εις το καταντικρύ κάθε μία θρησκεία. Ο υποχρεωτικός φυσιοκρατικός κύκλος συνιστά περισσότερο ανελεύθερες σχέσεις μεταξύ θεών και μη ανακάμπτοι πάλιν επί το έτερον μηδέ καμπήν ποιοίτο, οίσθ’ ότι πάντα τελευτώντα το αυτό σχήμα αν σχοίη και το αυτό πάθος αν πάθοι και παύσαιτο γιγνόμενα"''ανθρώπου σε αντίθεση με την θρησκευτικότητα της Παλαιάς Διαθήκης που θεμελιώνεται επάνω σε ηθικούς όρους.

:Έτσι και στην Ουγκαρίτ* Ένα πλήθος από άλλες σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις δύο γραμματείες, τα ευρήματα και τα λειτουργικά κείμενα δείχνουν ότι δεν είναι μόνον απαραίτητη η ζωή του Βάαλ αλλά κάνουν πιο έντονη την διάσταση των δύο λαών. Του ουγκαριτικού που θεμελιώνεται επάνω στις φυσιοκρατικές-αγροτικές αντιλήψεις και ο θάνατός του. Στο πλαίσιο αυτό, οι σπονδές νομαδικού ισραηλιτικού που προσέφεραν στους νεκρούς ήταν πολλές: διάτρητοι σωλήνες μπήγονταν κάθετα στο έδαφος μέσα στους οποίους έριχναν τις σπονδές τους. Στα κάτω άκρα των σωλήνων αυτών βρέθηκαν φαλλικά ομοιώματα ή αγαλματίδια της θεάς προέρχεται από το περιβάλλον της γονιμότηταςερήμου.Τέτοιες είναι:

:Την ίδια στιγμή, στο κοσμοείδωλο της Παλαιάς Διαθήκης, ο Θεός είναι απεριόριστος και ως ανεξάντλητος μπορεί διαρκώς να παράγει και να συντηρεί με μια ευθεία κίνηση επ' άπειρο, χωρίς να συναντάμε την ανάγκη αναπλήρωσης κάποιας απώλειας της θεϊκής ενέργειας. Έτσι, σε αντίθεση με τον κόσμο των ουγκαριτικών κειμένων, στην Παλαιά Διαθήκη δεν είναι αναγκαίο η δημιουργική και ζωοποιητική ενέργεια του θεού να γυρίζει πάλι στον εαυτό της για να ξαναπάει στην κτίση. :* Ο αγώνας κατά του κακού τον οποίο συναντάμε στα ουγκαριτικά κείμενα έχει να κάνει με την φυσιοκρατική αντίληψη και τον αγροτικό χαρακτήρα της θρησκευτικότητας της Χαναάν και αποβαίνει τελείως προσωπικός γύρω από την επικράτηση του ενός ή του άλλου θεού (ή θεών). Στην Παλαιά Διαθήκη θεμελιώνεται ένας ηθικός μονοθεϊσμός όπου το κακό σχετίζεται κυρίως με την αποτυχία της ηθικής συνείδησης των ανθρώπων που είχαν ως βασική αρχή τη μίμηση της θεϊκής αγιότητας. Αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους διαφοράς δεν είναι μόνο οι εξωτερικές διαφορές αλλά και η βάση επάνω στην οποία θεμελιώνεται η κάθε μία θρησκεία. Ο υποχρεωτικός φυσιοκρατικός κύκλος συνιστά περισσότερο ανελεύθερες σχέσεις μεταξύ θεών και ανθρώπου σε αντίθεση με την θρησκευτικότητα της Παλαιάς Διαθήκης που θεμελιώνεται επάνω σε ηθικούς όρους. :* Ένα πλήθος από άλλες σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις δύο γραμματείες, κάνουν πιο έντονη την διάσταση των δύο λαών. Του ουγκαριτικού που θεμελιώνεται επάνω στις φυσιοκρατικές-αγροτικές αντιλήψεις και του νομαδικού ισραηλιτικού που προέρχεται από το περιβάλλον της ερήμου. Τέτοιες είναι: ::* Η απουσία ονομάτων ισραηλιτικών εορτών::* Η απουσία διηγήσεων περί δημιουργίας::* Η απουσία διηγήσεων περί κατακλυσμού::* Απουσία αναφορών περί ελεύθερης εκλογής περιούσιου λαού::* Η απουσία της προφητείας

*Stan Rummel, ''Ras Shamra Parallels. The Texts from Ugarit and the Hebrew Bible'', Volume I (1972) - II (1975) - III (1981), Pontificium institutum biblicum 1972-1981