Αλλαγές

{{Άγιος| Όνομα = Νικόδημος Αγιορείτης| Εικόνα = [[Image:StNicodemusOfTheHolyMountain.jpg|200px150px]]|rightΌνομα Εικόνας = Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης|thumbΗμερομηνίαΓέννησης = 1749, ''Νάξος''|Ο ΗμερομηνίαΚοίμησης = 1809, ''[[Άγιο Όρος]]''| ΗμερομηνίαΕορτής = [[Πρότυπο:14 Ιουλίου|14 Ιουλίου]]| Ημερομηνίες = | Τίτλος = [[Μοναχός]], [[Άγιος Νικόδημος]]}}O '''Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης''' ([[1749]]-[[1809]]) είναι Άγιος της [[Ορθόδοξη εκκλησίαΕκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]] και υπήρξε απο τις σημαντικότερες ασκητικές μορφές της σύγχρονης ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν ''Νικόλαος Καλλιβρούτσης'' και υπήρξε μία από τις σημαντικότερες ασκητικές και λόγιες πνευματικές μορφές της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας. Η συνεισφορά του υπήρξε πολύπλευρη και αφορούσε ποιμαντικό και συγγραφικό έργο, ενώ είναι και ο συγγραφέας σημαντικών ποιμαντικών πονημάτων θεολογικών έργων όπως του [[Πηδάλιον|Πηδαλίου]], της [[Φιλοκαλία|Φιλοκαλίας]] και του [[Ευεργετινός|Ευεργετινού]]. Η μορφή του, μαζί με τους κολυβάδες κολλυβάδες μοναχούς, ξεχώρισε τον 18ο αιωνα αιώνα για την πατερικότητα και την προσήλωση στο πνεύμα της ορθόδοξης ποιμαντικής διδασκαλίας σκέψης όπως αυτή αποτυπώθηκε στην ανατολή και τους μεγάλους Πατέρες της εκκλησίας, ενώ εκδιώχθηκε για τις απόψεις του, που τελικά δικαιώθηκαν, περί της συχνότητας της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας, αλλά ]] και άλλων σωτηριολογικών εκκλησιαστικών ζητημάτων, όπως την τέλεση των [[Μνήμη νεκρών|μνημοσύνων]].

===Παιδική ηλικία Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και μόρφωση===η μητέρα του Αναστασία και τον γαλούχησαν από μικρό με χριστιανική ανατροφή. Ακολούθησε σπουδές και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του ''Αγίου Γεωργίου στη Νάξο'', όπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του [[Κοσμάς ο Αιτωλός|Κοσμά του Αιτωλού]] [[Αρχιμανδρίτης|αρχιμανδρίτη]] ''Χρύσανθο''. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Σμύρνη, όπου και σπούδασε στην ''[[Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης|Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης]]'', για πέντε έτη. Οι ικανότητές του διαφάνηκαν αμέσως, με αποτέλεσμα ο ''Ιερόθεος Δενδρινός (Σμύρνης)'' να τον προτείνει για διευθυντή της σχολής του. Η μόρφωσή που έλαβε στη ''Σμύρνη'' εκτός από τη ''θεολογική επιστήμη'' περιελάμβανε και άλλους τομείς, όπως [[Φιλοσοφία]], οικονομία, ιατρική και αστρονομία. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της ελληνικής και αρχαίας ελληνικής γλώσσας, η γνώση γαλλικών, ιταλικών και λατινικών καθώς και η ισχυρή μνήμη.

Γεννήθηκε στη Το 1770, αφού αποφοίτησε από την Σχολή και εξ αιτίας του ρωσοτουρκικού πολέμου, επέστρεψε στην Νάξο, όπου για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως ''Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας'', υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση του [[ΝάξοςΜητροπολίτης|Νάξο]] το [[1749Μητροπολίτου]]Παροναξίας ''Ανθίμου του Γ΄'' (1742-1779). Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα Νικόδημος σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως επηρεάστηκε από την επαφή του Αναστασία. Από μικρός γαλουχήθηκε με χριστιανική ανατροφή από τους γονείς του. Ακολούθησε σπουδές [[κολλυβάδες]] μοναχούς, οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Νάξο αλλά και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του Αγίου Γεωργίου στη Ναξο οπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του σημαντικές προσωπικότητες, όπως είναι ο Άγιος [[Κοσμάς Αιτωλός|Κοσμά του ΑιτωλούΜακάριος Νοταράς]] [[Αρχιμανδρίτης|αρχιμανδρίτηΕπίσκοπος]] ''Κορίνθου'Χρύσανθο'. Στο νησί της Νάξου επίσης φαίνεται να συνδέθηκε έντονα με τους ''Ιησουσίτες'', από τους οποίους εικάζεται ότι οφείλει τη βαθιά γνώση της δυτικής θεολογίας, αλλά και της ιταλικής γλώσσας. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Τελικώς το 1775 εισήχθη στην [[ΣμύρνηΙερά Μονή Αγίου Διονυσίου]]. Εκεί σπούδασε στην του [[Ευαγγελική Σχολή ΣμύρνηςΆγιο Όρος|Ευαγγελική σχολή της ΣμύρνηςΑγίου Όρους]]και εκάρη μοναχός με το όνομα ''Νικόδημος''. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, για πέντε έτη. Διέπρεψε μάλιστα τόσο η οποία λίγο νωρίτερα είχε και αυτή καρεί μοναχή στη σχολή αυτή ώστε ο Νάξο ονομαζόμενη '''Ιερόθεος Σμύρνης'Αγαθή'' . Λίγο αργότερα θα δεχτεί πρόταση από τον ήθελε Μακάριο να επεξεργαστεί τα χειρόγραφα της Φιλοκαλίας, του Ευεργετινού και του βιβλίου Περί συνεχούς μεταλήψεως, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί ως ερημίτης στην Καψάλα για μελλοντικό διευθυντή της σχολής να συνεχίσει το έργο του. Η μόρφωσή που έλαβε στη [[Σμύρνη]] εκτός από τη θεολογική επιστήμη περιελάμβανε και άλλες γνώσεις όπως Αποπειράται επίσης να συναντήσει τον [[ΦιλοσοφίαΠαΐσιος Βελιτσκόφσκυ|φιλοσοφικέςΠαΐσιο Βελιτσκόφσκυ]], [[Οικονομία|οικονομικές]]αλλά μία τρικυμία τον υποχρεώνει να μείνει στη Θάσο. Από κει οδηγείται τελικά στη Σκυροπούλα, [[Ιατρική|ιατρικές]]όπου μένει υποτακτικός ενός μοναχού Αρσενίου<ref>Χ. Γιανναράς, [[Αστρονομία|αστρονομικές]] Ορθοδοξία και [[Στρατός|στρατιωτικές]]Δύση..., σελ. 197</ref>. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά Επιστρέφει και πάλι στο Όρος το 1784, όπου θα μείνει μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της γλώσσας, η γνώση μετά από πρόσκληση του [[ΓαλλικάΑθανάσιος ο Πάριος|γαλλικώνΑθανασίου του Παρίου]], [[Ιταλικά|ιταλικών]] και [[Λατινικά|λατινικών]] καθώς και η ισχυρή μνήμηγια να συνεργαστούν στην έκδοση των παλαμικών κειμένων.

===Στροφή Εκοιμήθη τελικά την Τετάρτη [[:Πρότυπο: 14 Ιουλίου|14 Ιουλίου]] του 1809 και σε ηλικία 60 ετών στο μοναχισμό===''κελί των Σκουρταίων'', στις [[Καρυές]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]].

==Το [[1770]], αφού αποφοίτησε από την Σχολή, επέστρεψε στην [[Νάξος|Νάξο]] και για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση έργο του [[Μητροπολίτης|Μητροπολίτου]] Παροναξίας Ανθίμου του Γ΄ ([[1742]]-[[1779]]). Ο Νικόδημος ήταν λάτρης της μοναστικής πολιτείας. Αυτή η επιθυμία του, γιγάντωσε με τη γνωριμία με μοναχούς του Αγίου Όρους και με άλλες προσωπικότητες, όπως είναι ο [[Άγιος Μακάριος Νοταράς]] [[Επίσκοπος]] [[Κόρινθος|Κορίνθου]]. Το [[1775]] ήρθε στην [[Μονή Διονυσίου]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]]. Εκεί εκάρη μοναχός με το όνομα Νικόδημος. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, η οποία είχε και αυτή καρεί μοναχή στη [[Νάξος|Νάξο]] ονομαζόμενη Αγαθή.==

===Το συγγραφικό έργο που επιτέλεσε ο Νικόδημος, είτε μόνος, είτε σε συνεργασία με άλλους ήταν πελώριο<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 199</ref>. Έχουν καταγραφεί 28 τίτλοι που έχουν εκδοθεί από τον ίδιο, έργα μεταγλώττισης, έκδοσης πατερικών κειμένων, μετάφρασης, διασκευής, ποιμαντικής κωδικοποίησης κανόνων, πρωτότυπα έργα πνευματικής οικοδομής, αγιολογικά. Ο μοναστικός βίος===Podkalsky, παρατηρεί πως το έργο του Νικοδήμου δεν είναι πρωτότυπο και πως αποτελεί συμπιλήματα και συνθέσεις άλλων θεολογικών έργων, αλλά κάτι τέτοιο μάλλον δεν είναι σωστό, καθώς μέσω των σπουδαίων υπομνηματισμών των λειτουργικών κειμένων της Εκκλησίας, όπως το Εορτοδρόμιο, η Νέα Κλίμαξ, ο Κήπος Χαρίτων, αναδεικνύεται η θεολογική δημιουργικότητα του Νικοδήμου. Εξ αυτού του λόγου θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως θεολόγο της εκκλησιαστικής λατρείας<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 199</ref>. Στο έργο του όμως σύμφωνα με μερικούς μελετητές μπορούμε να βρούμε και στοιχεία έντονου εκδυτικισμού<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 199</ref>, καθώς διαφαίνεται πως μετέφρασε έστω και επεξεργασμένα βιβλία ρωμαιοκαθολικών λογίων, αλλά και πως κείμενα όπως το εξομολογητάριον, το Πηδάλιον και η χρηστοήθεια, απηχούν περισσότερο δικανικές αντιλήψεις, παρά την πατερική νοηματοδότηση της σωτηρίας, με βάση τη μετοχή του ανθρώπου στις σωστικές [[Ενέργεια|ενέργειες]] του [[Αγία Τριάδα|Τριαδικού Θεού]].

Παρά το οτι επέλεξε το μαναχισμό ο Ο Νικόδημοςεπίσης αναδείχθηκε μέγιστος θεωρητικός του κινήματος των ''Κολυββάδων μοναχών'', υπήρξε πολύ δραστήριος. Ως εργόχειρο που απηχούσε σε πολλά σημεία τις αντιλήψεις των ησυχαστών του είχε την αντιγραφή κωδίκων14ου αιώνα. Διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους της εποχής Άμεσος στόχος του και ιδιαιτέρως με τον κατέστη η δυναμική απόκρουση των [[Οικουμενικό ΠατριαρχείοΑίρεση|Οικουμενικό Πατριάρχηαιρέσεων]] και [[Εθνομάρτυρας|εθνομάρτυρα]] [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγόριο Ε']] και τον [[Αθανάσιος ο Πέριος|όσιο Αθανάσιο τον Πάριο]]. Ως μαναχός συνέταξε μεγάλο αριθμό συγγραμαμάτων και βιβλίων που γίνετε εμφανής η ορθόδοξος θεολογία. Στόχος του ήταν μια δυναμική απόκρουση των αιρέσεων και των κακοδοξιών των ημερών του. Είναι η προεξάρχουσα μορφή των [[Κολυβάδες|Κολυβάδων]], αυτών που ήθελαν δηλαδή τα Ιερά [[Μνημόσυνο|Μνημόσυνα]] των νεκρών να γίνονται Σάββατο και όχι Κυριακή. Ένεκα της εμμονής του στις παραδόσεις και στο Πνεύμα των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας μας, υπέστη ταπεινώσεις και διωγμούς, διότι απέρριπτε τις λατινογενείς προσμίξεις στην ορθόδοξη θεολογία και λειτουργική ζωήτης εκκλησίας. Επίσης ήταν σφοδρός πολέμιος της εκκοσμίκευσης της εκκλησίας και της αλλοίωσης της ορθόδοξης ασκητικής παράδοσης, που κέντρα στην εποχή του προωθούσαν στα πρότυπα της λατινικής μοναχικής παράδοσηςτων αντιησυχαστών. Εκοιμήθη την Τετάρτη 14 Ιουλίου του Ο Άγιος Νικόδημος ως σημαίνουσα προσωπικότητα της εποχής διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους και ιδιαιτέρως με τον [[1809Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικό Πατριάρχη]] και σε ηλικία 60 ετών στο κελλί των Σκουρταίων, στις εθνομάρτυρα [[ΚαρυέςΓρηγόριος Ε΄ Κωνσταντινουπόλεως|Γρηγόριο Ε']] του και τον [[Άγιο ΌροςΑθανάσιος ο Πάριος|Αγίου ΌρουςΌσιο Αθανάσιο τον Πάριο]]. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: “Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;”.

==Αγιότητα και Εορτή==

''Ακτημοσύνη'', ''παρθενία '' και ''υπακοή '' είναι τα στοιχεία που κυρίως πραγματεύεται στη βιβλιογραφία του, ενώ στο σύνολό του το έργο του, αποτελεί όψιμη επιβίωση της ασκητικής και μυστικής παράδοσης του Βυζαντίου, με σαφείς ευσεβιστικές αποκλίσεις. Κυριότερα έργα είναι ο Αόρατος Πόλεμος, τα Πνευματικά Γυμνάσματα, το Συμβουλευτικόν Εγχειρίδιον, ο Κήπος Χαρίτων‚ το Νέον Μαρτυρολόγιον, το Εορτοδρόμιον, ο Συναξαριστής, η Ερμηνεία των επιστολών του Παύλου κ.α. Επίσης συνέγραψε το πηδάλιον, ενώ θεωρείται ένας απο το κορυφαίους εκκλησιστικούς εκκλησιαστικούς συναξαριστές.

**''"Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών"'' [[1782]]**''"Περί της συνεχούς μεταλήψεως των αχράντων του Χριστού Μυστηρίων"'' [[1794]]**''"Ευεργετινός"'' 1794**''"Εξομολογητάριον"'' 1794**''"Βιβλίον καλούμενον Αόρατος Πόλεμος"'' [[1796]]**''"Νέον Μαρτυρολόγιον"'' [[1799]]**''"Πηδάλιον"'' [[1800]]**''"Συμβουλευτικόν εγχειρίδιον περί φυλακής των πέντε αισθήσεων"'' [[1801]]**''"Νέον Εκλόγιον"'' [[1803]]**''"Ερμηνεία εις τας Επιστολάς"'' [[1804]]**''"Εορτοδρόμιον"'' 1804**''"Βίβλος Βαρσανοουφίου και Ιωάννου"'' [[1805]]==Υποσημειώσεις==<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div> ==Σύνδεσμοι== * [http://openarchives.gr/contributor/70463 Έργα του Αγίου Νικοδήμου online] ==Πηγές== *Εγκυκλοπαίδεια ''"Δομή Gold"'', λήμμα ''"Νικόδημος Αγιορείτης"''*Χρήστος Γιανναράς, ''"Ορθοδοξία και Δύση και στη νεώτερη Ελλάδα"'', Δόμος, Αθήνα 1994.