Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
καμία σύνοψη επεξεργασίας
===Η νηστεία στην Αγία Γραφή===
Το παράδειγμα της νηστείας στην Εκκλησία το έδωσε ο ίδιος ο [[Χριστός|Κύριος]], ο όποιος νήστεψε 40 ήμερες (''Ματθ''. ''4,2''). Βεβαίως, την αναγκαιότητα της ''νηστείας'' την βλέπουμε ήδη στην [[Παλαιά Διαθήκη]]. Ο [[Μωϋσής]] πραγματοποίησε διπλή νηστεία σαράντα ημερών (''Εξ''. ''34,27'' κ.ε.) και αξιώθηκε να γίνει δέκτης του θείου φωτός. Νηστεία και προσευχή έκαμε και ο [[Δανιήλ]] στο λάκκο των λεόντων με τα γνωστά θαυμαστά αποτελέσματα (''Δαν''. ''9,1'' κ.ε.). Σύμφωνα με την [[Αγία Γραφή]], η αληθινή ''νηστεία'' πρέπει να είναι ενωμένη με την αγάπη για τον πλησίον, να περιέχει την αναζήτηση της αληθινής δικαιοσύνης και κατά συνέπεια, δεν μπορεί να διαχωριστεί ούτε από την ελεημοσύνη ούτε από την προσευχή (''Ησ''. ''58,2-11''). Ο [[Χριστός|Ιησούς]] επέμεινε περισσότερο στην απαγκίστρωση από τα πλούτη (''Ματθ''. ''19,21''), στην εκούσια εγκράτεια (''Ματθ''. ''19,12'') και κυρίως στην αυταπάρνηση και στην άρση του [[Σταυρός|Σταυρού]] (''Ματθ''. ''10,38-39'').
Οι [[Πράξεις των Αποστόλων]] μνημονεύουν λατρευτικές τελετουργίες που περιλαμβάνουν νηστεία και προσευχή (''Πραξ''. ''13,2'' κ.ε. ''14,23''), ενώ ο [[Απόστολος Παύλος]] στη διάρκεια του εξαντλητικού ιεραποστολικού του έργου, δεν αρκείται στην πείνα και στη δίψα που του επιβάλλουν οι περιστάσεις, αλλά προσθέτει και τις συχνές νηστείες (''Β΄ Κορ''. ''6,5''. ''11,27'').
Οι πρώτες χριστιανικές νηστείες θεσπίστηκαν κατ' αναλογία και αντίθεση προς τις αντίστοιχες ιουδαϊκές. Έτσι, αντί της ''Δευτέρας'' και ''Πέμπτης'', ορίστηκε η νηστεία της ''Τετάρτης'' για την προδοσία του [[Ιούδας ο Ισκαριώτης|Ιούδα]] και της ''Παρασκευής'' για τον [[Σταυρός|σταυρικό]] θάνατο του [[Χριστός|Ιησού]], οι οποίες αναφέρονται για πρώτη φορά στη [[Διδαχή των Αποστόλων]] (τέλη 1ου αιώνα): ''"Αι δε νηστείαι υμών μη έστωσαν μετά των υποκριτών· νηστεύουσι γαρ δευτέρα σαββάτων και πέμπη· υμείς δε νηστεύσατε τετράδα και παρασκευήν."'' (8,1) και αργότερα, οι [[Αποστολικές Διαταγές]] σημειώνουν: ''"Τετράδα και Παρασκευήν προσέταξεν ημίν νηστεύειν, την μεν δια την προδοσίαν, την δε διά το Πάθος"'' (Ε, 15). Επίσης, ο [[Επιφάνιος Κύπρου]] θεωρεί πως η νηστεία ''Τετάρτης'' και ''Παρασκευής'' πηγάζει από [[Απόστολος|Αποστολική παράδοση]] (''Κατά αιρέσεων'' 76, 6)<ref>"Νηστεία", ''ΘΗΕ'', τόμ. 9 (1966), στ. 449.</ref>.
Από τον 4ο αιώνα άρχισαν να διαμορφώνωνται οι τρεις μεγάλες νηστείες: η [[Τεσσαρακοστή|Μεγάλη Τεσσαρακοστή]] (= συνολικά 49 ημέρες), των [[Χριστούγεννα|Χριστουγέννων]] (= 40 ημέρες) και του ''Δεκαπενταύγουστου'' (= 15 ημέρες)<ref>"Νηστεία", Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, ''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'', 2η έκδ., Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 141.</ref>.
===Η νηστεία στους Πατέρες της Εκκλησίας===
Σύμφωνα με τον [[Μάξιμο Ομολογητή]], η ''νηστεία'' ενδυναμώνει και ενισχύει την προσευχή και άλλωστε, ''νηστεία'' και [[Προσευχή]] είναι αρετές που συνταιριάζονται απαραιτήτως στον ψυχοσωματικό άνθρωπο, καθώς η μεν ''νηστεία'' είναι σωματική αρετή, η δε ''προσευχή'' ψυχική. Ο [[Γρηγόριος ο Παλαμάς]] χαρακτηρίζει τη ''νηστεία'' ως πανάρχαια εντολή, αφού δόθηκε από τον Θεό στους πρωτοπλάστους, όταν τους έλεγε να μη φάνε από τον απαγορευμένο καρπό· σκοπός της ''νηστείας'' είναι η ''"κάθαρσις της ψυχής"''<ref>Σωτηρόπουλος Χαράλαμπος, ''Οι νηπτικοί Πατέρες περί της κατά Χριστόν τελειώσεως του ανθρώπου'', Αθήνα 1991, σελ. 139-140.</ref>.
Η νηστεία κατά τον [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος|ιερό Χρυσόστομο]] είναι συνάρτηση και των έργων του πιστού: ''"Νηστεύεις; Δείξόν μοι δια των έργων αυτών [...] Εάν ίδης πένητα ελέησον. Εάν ίδης έχθρόν, καταλλάγηθι"''<ref>''"Εις ανδριάντας"'', Ομιλ. Γ΄, '''''PG''''' 49,53.</ref>. Παρόμοια διδάσκει και η Εκκλησία μέσω του [[Τροπάριο|Τροπαρίου]] που ψάλλεται κατά τον [[Εσπερινός|εσπερινό]] της ''Καθαράς Δευτέρας'': ''"Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν, ευάρεστον τώ Κυρίω, αληθής νηστεία, η τών κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους, καί επιορκίας, η τούτων ένδεια, νηστεία εστίν, αληθής καί ευπρόσδεκτος"''.
===Η νηστεία στους Ιερούς Κανόνες===
Στην Εκκλησία, ο τρόπος, η διάρκεια και ο αριθμός των νηστειών ποικίλλει<ref>Για τη νηστεία στους Ιερούς Κανόνες, βλ. Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Κανονικόν Δίκαιον'', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, σελ. 121-123.</ref>. Κατά τον 69ο (ξθ΄) [[Κανόνες των Αγίων Αποστόλων|Αποστολικό Κανόνα]] ισχύεουν ισχύουν οι νηστείες Τετάρτης και Παρασκευής, όπως και της [[Τεσσαρακοστή|Μεγάλης Τεσσαρακοστής]], που αρχίζει από την ''Καθαρά Δευτέρα''. Συγκεκριμένα αναφέρει: ''"Ει τις επίσκοπος, η πρεσβύτερος, η διάκονος, η υποδιάκονος, η αναγνώστης, η ψάλτης, την αγίαν Τεσσαρακοστήν του Πάσχα ου νηστεύει, η τετράδα, η παρασκευήν, καθαιρείσθω· εκτός ει μη δι' ασθένειαν σωματικήν εμποδίζοιτο· ει δε λαϊκός είη, αφοριζέσθω"''.
Η ''νηστεία'' τηρείται με την κατά περίπτωση αποχή από κρέατα, αυγά, γαλακτερά είδη, ψάρια, λάδι κ.λπ. Εκτός από το [[Μεγάλη εβδομάδα|Μεγάλο Σάββατο]], όλα τα Σάββατα και τις Κυριακές του έτους γίνεται κατάλυση ελαίου. Γενικά, στα βιβλία της Εκκλησίας γίνεται λόγος για τις εξής περιπτώσεις:
*"Νηστεία", ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 692-694.
*"Νηστεία", Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, ''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'', 2η έκδ., Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 141-142.
*Σωτηρόπουλος Χαράλαμπος, ''Οι νηπτικοί Πατέρες περί της κατά Χριστόν τελειώσεως του ανθρώπου'', Αθήνα 20041991, σελ. 139-144.
[[Κατηγορία:Η Ζωή στην Εκκλησία]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ν]]
[[fr:Jeûne]]
[[ro:Postul]]
[[en:Fasting]]