12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Η έννοια ως μυστηρίου
==Η έννοια ως μυστηρίου==
''"Κατά την εποχή εκείνην (των πατέρων) υπήρχεν αστάθεια περί της εννοίας και του αριθμού των μυστηρίων"''<ref>Β. Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 464</ref> και αυτό διότι, δεν υπήρχε κανενός είδους σχολαστική καταμέτρησή τους. Χαρακτηριστικό είναι πως ο μοναχός [[Ιωβ Ιασίτης]] κατά το 13ο αιώνα αριθμώντας τα μυστήρια της εκκλησίας ανάμεσά τους αναφέρει και τη ''μοναχική κουρά''<ref>Νικ. Ματσούκας, Δογματική και..., σελ. 473</ref>. Επίσης ο [[Θεόδωρος ο Στουδίτης]], ακολουθώντας το Διονύσιο Αρεοπαγίτη αναφέρει πως η ''μοναχική κουρά'' ανήκει στα μυστήρια της εκκλησίας<ref>Βασ. Στεφανίδης, ο.π.</ref>. Μέσα λοιπόν από την εκκλησιαστική γραμματολογία διαφαίνεται πως στη συνείδηση των θεολόγων των πρώτων 14 αιώνων, μέχρι την αλλοίωση από τη σχολαστική θεολογία, η ''μοναχική κουρά'' εκλαμβανόταν ως μυστήριο και όχι ως μία απλή τελετή.
Η ''μοναχική κουρά'' στην ορθόδοξη παράδοση συνήθως δεν κατατάσσονται στα μυστήρια. Αυτό διότι τα μυστήρια τις περισσότερες φορές εννοούνται σαν απλές τελετές, εξ αιτίας της αρίθμησης τους σε ένα αριθμό κλειστών μυστηριακών τελετών, αποκομένες και απομονωμένες από το συνολικό σώμα της εκκλησίας. Εννοούνται ουσιαστικά ως κάτι το πρόσθετο, το ανεξάρτητο, το αυτοτελές, το μαγικό<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 467</ref>. Μέσα όμως από τα συγγράματα των δογματολόγων πατέρων της εκκλησίας, όπως του [[Ιωάννης Δαμασκηνός|Ιωάννη Δαμασκηνού]], του [[Διονύσιος Αρεοπαγίτης|Διονυσίου Αρεοπαγίτη]], του [[Νικόλαος Καβάσιλας|Νικολάου Καβάσιλα]] αλλά και τα λειτουργικά κείμενα της εκκλησίας, τα μυστήρια δεν αποτελούν απλώς μυστηριακές τελετές σε ένα κλειστό αριθμό, αλλά οργανικά μέλη στο χαρισματικό σώμα της εκκλησίας<ref>Ν. Ματσούκα, Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων, σελ. 15</ref>. Η αντίληψη αυτή (αρίθμηση μυστηρίων) είναι μία θεωρία που πέρασε από τη σχολαστική θεολογία κυρίως μετά το 14ο αιώνα. Χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι τον 13ο αιώνα σε κανένα κείμενο πατέρων της εκκλησίας δεν ευρίσκεται καμία απόδειξη περί κλειστού αριθμού, ενώ η πρώτη αναφορά σε επτά κλειστά μυστήρια, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, προέρχεται από τον ενωτικό [[Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος|Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο]] κατά το 13ο αιώνα, στην ενωτική σύνοδο της Λυών (1274), στην οποία σκοπό είχε να παρευρεθεί και ο πατήρ της σχολαστικής θεολογίας, [[Θωμάς Ακινάτης]]<ref>Ν. Ματσούκας, Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων, σελ. 15</ref>. Στο έργο επίσης, του μεγάλου δογματολόγου της εκκλησίας Ιωάννη Δαμασκηνού, ''"Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως"'' διαφαίνεται σαφώς πως ''"καμία αρίθμηση δεν είναι νοητή, παρά μονάχα η περιγραφή της συνοχής του σώματος δια μέσου των μυστηριακών εκφάνσεων"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως, 4, 13 PG 94, 1136BC-1153C</ref>.
