Αλλαγές

'''Μηναίο''' ή και ''Μηνολόγιο''<ref>"Μηναίο", Μαλαβάκης Νίκος, ''Βυζαντινολόγιο-Λεξικό Εκκλησιαστικών και Θρησκευτικών όρων'', Αστήρ, Αθήνα 1999, σελ. 93.</ref>, συνηθέστερα όμως στον πληθυντικό, ονομάζονται δώδεκα λειτουργικά βιβλία της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]], ένα για κάθε μήνα, βασισμένα στο βυζαντινό λειτουργικό τυπικό<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 8 (1966), στ. 1117.</ref>. Στα ''Μηναία'' περιέχονται οι ακολουθίες ([[Εσπερινός]] και [[Όρθρος]] με τα [[Τροπάριο|Τροπάρια]] και τους [[Κανόνας (υμνογραφία)|Κανόνες]] τους<ref>Μαλαβάκης, ''Βυζαντινολόγιο...'', ό.π.</ref>) των γιορτών του ακίνητου εορτολογικού κύκλου<ref>''ΘΗΕ'', ό.π.</ref> και της ζωής των αγίων του εκκλησιαστικού έτους, που καλύπτουν το διάστημα από την 1η Σεπτεμβρίου έως την 31η Αυγούστου<ref>"Μηναία", ''e-δομή'' (ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ''ΔΟΜΗ''), εκδόσεις Δομή Α.Ε., Αθήνα 2003-2004 [DVD-ROM].</ref>. Στα ''Μηναία'', μόνον οι ακολουθίες των μεγάλων [[Δεσποτικές εορτές|δεσποτικών]] και [[Θεομητορικές εορτές|θεομητορικών εορτών]] και κάποιων μεγάλων [[Άγιος|Αγίων]] είναι πλήρεις, ενώ στις υπόλοιπες ημέρες, οι ακολουθίες του ''Μηναίου'' συμπληρώνουν εκείνες της [[Οκτώηχος|Οκτωήχου]] ή του κινητού εορτολογικού κύκλου του [[Τριώδιο|Τριωδίου]] ή του [[Πεντηκοστάριο|Πεντηκοσταρίου]] ή και παραλείπονται ολοσχερώς, όπως το [[Πάσχα]] και στις μεγάλες κινητές εορτές, οπότε διαβάζεται μόνο το [[Συναξάρι]] της ημέρας<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 8 (1966), στ. 1118.</ref>. Η ιστορική εξέλιξη των ''Μηναίων'' δεν είναι με ακρίβεια γνωστή. Αρχικά, φαίνεται ότι υπήρξαν μικρές συλλογές οι οποίες περιλάμβαναν μόνο τα [[Απολυτίκιο|απολυτίκια]] των [[Άγιος|αγίων]] της ημέρας, και βαθμιαία προστέθηκαν σε αυτά νέοι ύμνοι, σχετικοί με τα κατά τόπους εορτολόγια των Εκκλησιών. Η τελική διαμόρφωση συντελέστηκε στην [[Κωνσταντινούπολη]] απ' όπου έλκουν την καταγωγή τους οι περισσότεροι των ύμνων του ''Μηναίου''<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 8 (1966), ό.π.</ref>. Ως πρώτη τυπογραφική έκδοση των ''Μηναίων'', έχει επισημανθεί εκείνη που έγινε στη ''Βενετία'' ανάμεσα στα έτη 1526-1533, ενώ τον Μάρτιο του 1548 ξεκίνησε μια δεύτερη έκδοση η οποία ολοκληρώθηκε το 1596<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 8 (1966), στ. 1119.</ref>. Έκτοτε ακολούθησαν πολλές εκδόσεις από διαπρεπείς εκδότες στη ''Βενετία'', την ''Κωνσταντινούπολη'', την ''Αθήνα'', τη ''Ρώμη'' κ.α., στις οποίες γίνονταν πάντοτε προσθήκες καθώς και διορθώσεις σφαλμάτων προηγούμενων εκδόσεων<ref>"Μηναία", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 42, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM].</ref>. Τα ''Μηναία'' έχουν μεταφρασθεί για λειτουργικούς λόγους στις γλώσσες των διαφόρων ορθοδόξων λαών (όπως σλαβωνική, αραβική, συριακή κ.ά.) ενώ στα νεώτερα χρόνια μέρος αυτών μεταφράσθηκε και στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 8 (1966), στ. 1119.</ref>.

<div style="font-size: 85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references/></div>

*"Μηναίον", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 8, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 1117-1120.