Αλλαγές

Ο '''Ιωάννης ο Χρυσόστομος''', γνωστός και ως '''Ιωάννης της Αντιόχειας''' πιθανότατα γεννήθηκε το , είναι [[349Άγιος]] , Πατέρας και ιεράρχης της [[μ.Χ.Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]] σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες ιστορικές έρευνες. Μετά βεβαιότητος γνωρίζουμε οτι γεννήθηκε Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Μικράς Ασίας μεταξύ [[344]] μ.Χ και [[354]] μ.Χ. Εκοιμήθη Έδρασε στην ίδια πόλη, αλλά και την Κωνσταντινούπολη και τελικά εκοιμήθη εκδιωγμένος από την αυτοκρατορική αυλή το [[407]] μ, λόγω του αυστηρού ελέγχου που της ασκούσε.ΧΟ ίδιος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κορυφαίες εκκλησιαστικές προσωπικότητες, ένεκα του αξεπέραστου χαρίσματός του στην ομιλία. Υπήρξε εξέχων [[Χριστιανισμός|Χριστιανός]] Διετέλεσε επίσης επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, όπου διακρίθηκε για το σπουδαίο ποιμαντικό και κήρυκας κατά τον 4ο και 5ο αιώνα στη Αντιόχεια και την Κωνσταντινούπολη και ένας απο του πιο λαοφιλείς εκκλησιαστικούς ηγέτεςφιλανθρωπικό έργο που διενήργησε. Θεωρείται Τελικά αναδείχτηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους πλέον λαοφιλείς ιεράρχες, εξ ου και σήμερα κατατάσσεται στους μεγάλους πατέρες της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης]] και της [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικής Εκκλησίας]]. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της [[Συρία|Συρίας]]. Γονείς του ήταν ο στρατηγός '''Σεκούνδος''' , αφήνοντας πίσω σπουδαίο, ανεκτίμητο και μητέρα του η '''Ανθούσα'''. Η μητέρα τουδιαχρονικό συγγραφικό έργο, χήρεψε στα 20 της χρόνια, όταν ο Ιωάννης ήταν μόλις λίγων μηνών. Ήταν δε γυναίκα που ξεχώριζε για αγκαλιάζει όλο το ζήλο που επεδείκνυε για την ανατροφή του Ιωάννη, ώστε πολλοί εξήραν το ήθος φάσμα των ποιμαντικών και θεολογικών ζητημάτων της, όπως ο Λιβάνιος<ref> Ο Λιβάνιος στο λόγο '''Προς νεωτέρα χειρεύουσα''' (PG 48,601) αναφέρει για την Ανθούσα «Οίαι γυναίκες παρά Χριστιανοίς εισί»</ref>εκκλησίας.[[Image:John Chrysostom.jpg|right|300px|thumb|Συγχρονη Αγιογραφία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου]]

Γεννήθηκε στην Αντιόχεια μεταξύ 344 και 354, με πιθανότερη ημερομηνία κοντά στο 349. Γονείς του ήταν ο στρατηγός ''Σεκούνδος'' και μητέρα του η ''Ανθούσα''. Η μητέρα του μάλιστα χήρεψε μόλις στα 20 της χρόνια, όταν ο Ιωάννης ήταν μόλις λίγων μηνών, ήταν δε γυναίκα που ξεχώριζε για το ζήλο που επεδείκνυε για την ανατροφή του Ιωάννη, ώστε πολλοί αξιοσέβαστοι άνδρες της εποχής, όπως ο Λιβάνιος<ref> Ο Λιβάνιος στο λόγο '''Προς νεωτέρα χειρεύουσα''' (PG 48,601) αναφέρει για την Ανθούσα «Οίαι γυναίκες παρά Χριστιανοίς εισί»</ref>, εξήραν το ήθος της. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε από τη μητέρα τουτην ίδια. Εν συνεχεία σπούδασε στη σχολή του Λιβάνιου, δάσκαλου και πολυγραφότατου συγγραφέα , στην Αντιόχεια, ρητορική και του ''Ανδραγαθίου'', φιλοσοφία. Χαρακτηριστικό Από την εποχή αυτή μάλιστα διαφάνηκε το ταλέντο της ρητορικής του δεινότητος, που από τότε ανέπτυξε, ήταν και ικανότητος σε σημείο ο λόγος του δασκάλου δάσκαλός τουΛιβάνιος, ο οποίος ήθελε να θελήσει να τον Ιωάννη για κάνει συνεχιστή του έργου του στη σχολή, «''αν δεν ήταν Χριστιανός''», όπως ο ίδιος έλεγε. Η χριστιανική του ανατροφή όμως εμπόδιζε τα σχέδιά του. Επίσης ακολούθησε θεολογικές σπουδές δίπλα στον ''Καρτέριο'' και το [[Διόδωρο Ταρσού]], στο λεγόμενο ''Ασκητήριο'', τη μεγάλη θεολογική σχολή της Αντιόχειας. Σπούδασε , ενώ σπούδασε και ως συνήγορος και εξάσκησε , εξασκώντας το επάγγελμα για λίγους μήνες. Εν τέλει εγκατέλειψε την δικηγορία και βαπτίστηκε Χριστιανός. Όμως και σύντομα , όταν έφυγε από τη ζωή και η μητέρα του ([[372]] μ.Χ.), με αποτέλεσμα αποφάσισε να αποσυρθεί από την κοσμική ζωή ακολουθώντας τον το [[Μοναχισμός|μοναχισμό]], κάτι που προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους Αντιοχείς.

Το [[Ο Χρυσόστομος το 371]] χειροθετήθηκε [[Αναγνώστης|αναγνώστης]] , ξεκινώντας διδακτικό και κατηχητικό έργο, το οποίο μας δείχνει τη γνώση που ήδη είχε πάνω στις γραφές. Διήγαγε Εν συνεχεία θα διάγει έξι χρόνια μοναστικής ζωής στην Αντιόχεια και συγκεκριμένα στην περιοχή του Σιλπίου (4 δίπλα σε γέροντα ασκητή και 2 μόνος του, σε σπήλαιο), όπου ασκήτεψε σκληρά και μυήθηκε θα μυηθεί στο μοναχικό ιδεώδες και τη νηπτική ζωή, πριν επιστρέψει και εν τέλει επέστρεψε πάλι στην Αντιόχειαπόλη της Αντιόχειας. Η ζωή του ήταν πολύ αυτή την εποχή χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με τον Παλλάδιο, από σκληρή και ασκητικήάσκηση. Τρεφόταν και κοιμόταν ελάχιστα, σκληραγωγείτο και ζούσε ζωή , ζώντας βίο φιλοπονίας<ref>(Παλλάδιος Ελενοπόλεως, Διάλογος, Ε΄ PG 47,18) «...Κακεί διατρίψας τρις οκτώ μήνας, άυπνος διετέλει το πλείστον, εκμανθάνον τα του Χριστού Διαθήκας προς εξοστρακισμόν της άγνοιας. '''Μη αναπεσών''' δε τον διετίας χρόνο, μη νύκτωρ, μη μεθ'ημέραν, νεκρούται τα υπό γαστέρα πληγείς απο από του κρύους τας περι τους νεφρούς δυνάμεις.» </ref>, με αδιάκοπη ανάγνωση των γραφών προσευχόμενος και διαρκή προσευχήμελετώντας κάτω από αντίξοες συνθήκες, με αποτέλεσμα να κλονιστεί σοβαρά η υγεία του σοβαρά<ref>Σοβαρή ασθένεια των νεφρών</ref>. Κατά την επιστροφή του, το 381, χειροτονείται εν αρχή [[Διάκονος|διάκονος]] το 381, από τον αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας [[Μελέτιος Α΄ Αντιοχείας|Μελέτιο]] και το 386 [[πρεσβύτερος]] από το διάδοχο διάδοχό του Μελετίου, [[Φλαβιανός Αντιοχείας|Φλαβιανό]] , μέχρι και το 397, όταν και του προτάθηκε η θέση του επισκόπου. Η φήμη για το ζήλο και την ευγλωττία του, τον έκανε γρήγορα γνωστό σε όλη την στην Αυτοκρατορία , φθάνοντας μέχρι και την Αυλή του αυτοκράτορα, γεγονός που τον οδήγησε τελικά και στη θέση του [[Αρχιεπίσκοπος|Αρχιεπισκόπου]] Κωνσταντινουπόλεως.

Ως [[Πρεσβύτερος|πρεσβύτερος]] ήδη αρχίζει να αναπτύσσει έντονη συγγραφική και ποιμαντική δράση, με σκοπό να καταπολεμήσει τους [[αίρεση|αιρετικούς ]] της εποχής ([[Αρειανισμός|Αρειανούς]], ευνομοιανούς),τους ''Ιουδαίους'' οι οποίοι προσεταιρίζονταν τους Χριστιανούς, τους πλούσιους και τους φορείς που ήταν υπεύθυνοι για την ηθική παρακμή της πόλεως. Επίσης ιδρύει Ιδρύει επίσης ευαγή ιδρύματα, όπως πτωχοκομεία, και γηροκομεία, ενώ και καθιερώνει συσσίτιο. Η φήμη για την ρητορική και ποιμαντική του ικανότητα εκτοξεύτηκεεκτοξεύεται το 387<ref>Τότε κατά τους μελετητές αναδείχθη σε ηγετική πνευματική μορφή στην Αντιόχεια. Στους λόγους Με τις ομιλίες του '''Εις Αδριάντας''' ο Χρυσόστομος πέτυχε να οδηγήσει τον Αυτοκράτορα να μην λάβει ακραία μέτρα κατά των στασιαστών αλλά και το λαό να μετανοήσει για το σφάλμα που διέπραξε, ώστε τελικά να επέλθει ειρηνική διευθέτηση του ζητήματος</ref> το 387, θέτοντας ακόμα και τη ζωή του σε κίνδυνο, όταν στρατιώτες μετά από στάση των Αντιόχεων κατά τουβασιλέως, πήραν εντολή επιτυγχάνει να πραγματοποιήσουν αντίποινα για στάση, οδηγήσει τον Αρκάδιο σε βάρος ήπια αντίδραση κατά των στασιαστών και του λαού της περιοχής. Η αγάπη και ο σεβασμός μάλιστα προς το πρόσωπο του Χρυσοστόμου ήταν τόση, ώστε όταν προτάθηκε για την επισκοπή στην [[Κωνσταντινούπολη]], ο λαός προετοιμάστηκε κατάλληλο σχέδιο ώστε να μην προκληθούν αντιδράσεις από το λαό της Αντιόχειας αντέδρασε<ref> O Ευτρόπιος οργάνωσε το πως θα αποσπασθεί από την Αντιόχεια ώστε να προκληθούν, οι λιγότερες δυνατές αντιδράσεις</ref>.

Το έργο που ανέπτυξε ήταν πολυσχιδές και περιελάμβανε έντονη κηρυκτική, αντιαιρετική, φιλανθρωπική, συγγραφική και κοινωνική δράση. Η ρητορική του δεινότητα σαγηνεύει τα πλήθη, χριστιανούς και μη, ενώ η φήμη του φθάνει ως τα αυτιά της Αυτοκρατορικής αυλής. Το 397, όταν οπότε και πεθαίνει ο [[Αρχιεπίσκοπος]] [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινουπόλεως]] [[Νεκτάριος Κωνσταντινουπόλεως|Νεκτάριος]], οι άνθρωποι της Αυλής τον φέρνουν τον Ιερό Χρυσόστομο στην ''Κωνσταντινούπολη'' για να διαδεχθεί το [[Νεκτάριος Κωνσταντινουπόλεως|Νεκτάριο]]. Μάλιστα την υποψηφιότητά του την στήριξε ο ίδιος ο ''Αρκάδιος'' ο αυτοκράτορας υπέδειξε και στήριξε την υποψηφιότητά του, μετά από υπόδειξη του πανίσχυρου και σκανδαλοποιού ''ευνούχου'' του βασιλέως, Ευτροπίου, που αργότερα πήρε το βαθμό του ''Υπάτου'', ο οποίος τον είχε γνωρίσει και είχε εντυπωσιαστεί από τον Ιωάννητις ικανότητές του. Έτσι το Φεβρουάριο του 398, με σύμφωνη γνώμη του κλήρου και του λαού, χειροτονείται από τον [[Θεόφιλος Αλεξανδρείας|Θεόφιλο Αλεξανδρείας]] που , παρότι ο ίδιος διατίθετο εχθρικά σε βάρος του Ιωάννη αφού , καθότι ήθελε να επιβάλει δικό του επίσκοπο<ref>Σύμφωνα με το '''Σοζωμενό''' (Εκκλ.Ιστορία,7,2) ο Θεόφιλος αντέδρασε στην εκλογή του Χρυσοστόμου « Ως δε εκ πόλει αφίκετο (Χρυσόστομος) και οι κληθένετς ιερείς συνεληλύθησαν, εμποδών εγένετο τη χειροτονία Θεόφιλος, Ισιδώρω σπουδάζων...Τελευταίον συνένησε τοις επι Ιωάννη δεδογμένοις...»<br>Κατά το ιστορικό '''Σωκράτη''' (Εκκλ.Ιστορία,7,2)ο Θεόφιλος «σπουδήν ετίθετο διασύραι μεν την Ιωάννου δόξαν, Ισίδωρον δε υπ'αυτόν πρεσβύτερον προς την επισκοπήν προχειρίσασθαι»<br>Κατά τον '''Παλλάδιο Ελενοπόλεως''' υπήρχε εξ'αρχής εχθρότητα κατά του Ιωάννη (Διάλογος, 5 P.G.47,19) «απ'αρχής ουν ο Θεόφιλος...,προσχών αυτή τη καταστάση τω ανεπιλήπτω της παρρησίας ηψυχώθει προς την χειροτονίαν»</ref>, [[Αρχιεπίσκοπος]], παρά την αρχική επιφύλαξη που ο ίδιος είχε.

Ο Ιωάννης αγωνίστηκε για την εξυγίανση των εκκλησιαστικών πραγμάτων που βρισκόταν τότε σε μεγάλη κατάπτωση και διαφθορά. Έλαβε δραστικά μέτρα εναντίον: α) των «''βαλαντιοσκόπων''», των κληρικών δηλαδή εκείνων που πλούτιζαν από την ιερατική τους ιδιότητα, β) των «''κολάκων και παρασίτων''», όσων κληρικών δηλαδή απολάμβαναν την κοσμική ζωή, γ) των «''κοιλιοδούλων''», όσων δηλαδή ζούσαν αργόσχολα, με έμφαση στις απολαύσεις και δ) εκείνων που ζούσαν με «''συνεισάκτους''», δηλαδή τους μοναχούς ή επισκόπους που συζούσαν με τις θεωρούμενες «αδελφές» τους. Έλαβε μέτρα, επίσης, για την ηθική κάθαρση των ταγμάτων των χηρών και των διακονισσών. Έδινε ιδιαίτερη έμφαση στην καθαρότητα του βίου και ήταν αμείλικτος με τους ιερείς, διακόνους και μοναχούς που αποδεικνύονταν ανάξιοι, ενώ τους αδιόρθωτους τους [[Θρησκευτικές ποινές|απέβαλε παντελώς]] από τις τάξεις του κλήρου. Μάλιστα, δεν δίστασε να απολύσει καταργήσει 13 επισκόπους ως «[[Σιμωνία|σιμωνιακούς]]» και ανάξιους και να τους αντικαταστήσει με ικανούς και ευσεβείς, υποστηρίζοντας ότι «εάν ο κλήρος που είναι το άλας της γης, παρουσιάζει έκλυτο βίο, πώς θα ζητήσουμε από το ποίμνιο να ζει άγιο και κατά Χριστόν βίο;»

Μπορεί να κατέκτησε τις καρδιές του λαού, σύντομα όμως προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων εκ μέρους εκείνων που θίγονταν από το ελεγκτικό του κήρυγμα. Έτσι δημιουργήθηκε ένα έντονο και ασφυκτικό αντι-Χρυσοστομικό κλίμα. Ιδιαίτερα δε, εξόργισε το περιβάλλον της Αυτοκράτειρας Ευδοξίας. Το αποκορύφωμα ώστε να ανάψει η θρυαλλίδα της συσσωρευμένης αντιπάθειας σε βάρος του, τόσο εκ μέρους των αρχόντων και πολιτικών, όσο και των εκκλησιαστικών παραγόντων της εποχής, ήταν ο έλεγχος στην Αυτοκράτειρα [[Ευδοξία|Ευδοξία]], η οποία παρανόμως οικειοποιήθηκε το χωράφι μιας φτωχής χήρας<ref>O Χρυσόστομος παρακάλεσε επιμονετικά την αυτοκράτειρα να επιστρέψει το κτήμα ή έστω να δώσει κάποια αποζημίωση καθώς αποτελούσε το μοναδικό έσοδο της χήρας. Η ίδια όμως αρνήθηκε (Marc le diacre, Vie de Pophyre, eveque de Gazza.AB97[1979] 131-147)</ref>. Επιπρόσθετα διάφορες τάξεις οι οποίες θίγονταν από το κήρυγμά του, έψαχναν αφορμές, διαρκώς να συκοφαντήσουν τον επίσκοπο, αλλά και να διατυμπανίζουν στην Αυλή, αυτή την υποβόσκουσα δυσαρέσκεια. Όπως, όταν ανήγειρε ένα λεπροκομείο Χαρακτηριστικό παράδειγμα του γεγονότος αυτού ήταν η ανέγερση ενός λεπροκομείου και κάποιοι εύποροι η επίθεση που είχαν γειτονικά κτήματα, επιτέθηκαν κατά του Ιωάννουδέχτηκε από τη νομενκλατούρα της Πόλεως, εξαιτίας του ότι της οικονομικής ζημίας που θα απολάμβαναν τα κτήματά τους έχαναν την αξία τους<ref>(Ψευδό Μαρτύριος ΑΒ [1979] 149-153,95[1977] 396-398)</ref>. Επίσης πολλοί ήταν εκείνοι που αποσκοπούσαν στο θρόνο του. Πρωτεργάτες της δυσαρέσκειας υπήρξαν ο ''Ευτρόπιος'' και ο [[Γάιος]] που ήταν αρχηγός των Γότθων στην [[Κωνσταντινούπολη]], ενώ από εκκλησιαστικής πλευράς, ο ''Σεβηριανός Γαβάλων'', ο ''Ακάκιος Βεροίας'' και ο ''Αντίοχος Πτολεμαΐδας''. Ο κορυφαίος όμως διώκτης του Αγίου ο οποίος συνύφανε τις σαθρές κατηγορίες σε βάρος του και συνήσπισε τους αντιχρυσοστομιστές για να τον αποπέμψουν, ήταν ο [[Θεόφιλος Αλεξανδρείας]]. Ο Θεόφιλος ήταν αυτός ο οποίος κατάφερε να πείσει την Αυτοκράτειρα, ότι όταν ο Ιωάννης αναφερόταν στις σε ομιλίες στην ''Ιεζάβελ'' εννοούσε , φωτογράφιζε αυτή, και άρα ήταν ένοχος κάτι που συνεπάγετο ενοχή για εσχάτη προδοσία<ref>Η απόκληση ως Ιεζάβελ συνιστούσε '''έγκλημα καθοσιώσεως''' με βάση τον συσχετισμό της ιστορίας με την ασεβή βασίλισσα. Μάλιστα κρίθηκε ένοχος αλλά η ποινή εξ αιτίας των αντιδράσεων, δεν εφαρμόστηκε ποτέ. (Παλλάδιος Ελενοπόλεως PG 47,30)</ref>. Δηλαδή είχε ως στόχο, όχι μόνο την απομάκρυνσή του αλλά και την εξόντωσή του. Τελικά συνήλθε σύνοδος παρωδία<ref>Περίληψη της «επί Δρυν» συνόδου διέσωσε ο '''Ιερός Φώτιος''' (P.G. 103,105-113) όπως και οι '''Σωκράτης''' (Εκκλ. Ιστορία 6,15 κεξ), '''Σοζωμενός''' (Εκκλ.Ιστορία 8,17κεξ), '''Παλλάδιος Ελενοπόλεως''' (P.G. 47,48 κεξ) όπου διαφαίνεται η αντικανονικότητα της συνόδου αλλά και της λήψης αποφάσεων. Αναφέρουν ότι παραβρέθηκαν μόλις 36 επίσκοποι, ενώ οι υπόλοιποι 40 αρνήθηκαν να μετάσχουν σε αυτή. Ο '''Ιννοκέντιος Α΄''' πάπας Ρώμης αποδοκίμασε αυτή την απόφαση θεωρώντας τη άκυρη και διακόπτοντας κοινωνία με τις εκκλησίες που δέχθηκαν την απόφαση</ref>, στην οποία παρευρέθησαν οι μισοί Επίσκοποι και τον εξόρισαν. Ο ίδιος μάλιστα δεν παρέστη, ενώ ανάμεσα στους κατηγόρους, ήταν και κληρικοί που είχαν αποπεμφθεί λόγω [[Σιμωνία|σιμωνίας]]. Προεξάρχων ήταν ο Θεόφιλος, κατηγορούμενος επίσης για αντιεκκλησιαστική συμπεριφορά<ref>O Θεόφιλος κατηγορείτο για ξυλοδαρμό και ίσως τη δολοφονία «μακρών μοναχών» οι οποίοι δεν απέδιδαν σε αυτόν τα χρήματα που έβγαζαν αλλά τα έδιναν σε φιλανθρωπίες.(Παλλαδίου Διάλογος ΣΤ΄ PG 47,22-23). Τότε αυτοί κατέφυγαν στον Χρυσόστομο, που όμως δεν είχε καμιά δικαιοδοσία στο ζήτημα(PG 47,23-24). Ο Θεόφιλος το εξέλαβε αρνητικά. Οι μακροί μοναχοί απευθύνθηκαν και ζήτησαν διευθέτηση από τον Αυτοκράτορα. Ο ίδιος όμως έχρισε το Θεόφιλο υπόδικο του Χρυσοστόμου(PG 47,26). Καταλαβαίνοντας ότι με τις ήδη υπάρχουσες συνθήκες θα καθαιρεθεί (συκοφαντίες κατά Χρυσοστόμου, κατηγορίες μοναχών), εξύφανε κατηγορίες και οργάνωσε σχέδιο σε βάρος του Χρυσοστόμου, περνώντας σε δεύτερη μοίρα την δίκη του. Μάλιστα εν συνεχεία αφού πέθανε ο ηγούμενος Ισίδωρος, το ζήτημα διευθετήθηκε χωρίς καμία επίπτωση για το Θεόφιλο.</ref>, για την οποία ποτέ δεν δικάσθηκε.

Σύντομα, όμως, ο Ιωάννης επανήλθε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο λόγω του φόβου που προκάλεσε στην αυλή η αντίδραση του λαού, ενός μεγάλου κακού στο οικογενειακό περιβάλλον της Ευδοξίας και συνάμα ενός σεισμού, που συνέβη, ενώ ο Ιωάννης ταξίδευε για τη εξορία, που εξελήφθη ως θεϊκό σημείο. Μετά από λίγο ήρθε και η ώρα της δεύτερης και μόνιμης εξορίας, του Αγίου. Αυτό συνέβη διότι ο Ιωάννης και πάλι δεν έπαψε το φλογερό κήρυγμα του. Υπήρξε ασυμβίβαστος προς τη ανηθικότητα, την ειδωλολατρεία, τον κοσμικό έκλυτο βίο. Αποκορύφωμα υπήρξε η νέα δριμεία κριτική που άσκησε ο Χρυσόστομος στην Ευδοξία για ένα άγαλμα της, το οποίο ανήγειρε στον περίβολο του ναού της Αγίας Σοφίας, στο οποίο τελούνταν και διάφορες Διονυσιακού τύπου εκδηλώσεις. Αυτή τη φορά, πάλι σύμφωνα με τους αντιπάλους του, εκφώνησε λόγους όπου αποκαλούσε την Ευδοξία [[Ηρωδιάς|Ηρωδιάδα]]<ref>Ο λόγος που φέρεται να εκφώνησε ο Χρυσόστομος διασώθηκε από τον Ιστορικό Σωκράτη (Εκκλ. Ιστορία, Η΄ 20, 1-5 ή PG 59,485-490) « '''Πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ορχείται, πάλιν Ιωάννου την κεφαλήν επί πίνακος σπουδάζει'''». Η ιστορική έρευνα όμως από τον 19ο αιώνα θεωρεί το κείμενο νόθο. Μάλιστα σύγχρονοι μελετητές θεωρούν πως εσκεμμένα χαλκεύτηκε (Αldama No 381),ώστε να εξυπηρετηθούν σκοπιμότητες από τους αντιπάλους του Χρυσοστόμου. Από την ίδια έρευνα προέκυψε ότι οι πρώτοι ιστορικοί που περιέγραψαν το γεγονός δεν αναφέρουν κανενός είδους τέτοια ομιλία, με αποτέλεσμα να θεωρείται μεταγενέστερη. </ref>, κάτι που τον έθεσε άμεσα στο στόχαστρο της αυτοκράτειρας, που τον εξόρισε οριστικά, με τη βοήθεια της συνόδου. Ο Ιωάννης όμως αρνήθηκε να φύγει παρά τη θέλησή του [[Αρκάδιος|Αρκαδίου]]. Μάλιστα τις παραμονές της οριστικής του εξορίας, αποπειράθηκαν να τον δολοφονήσουν δύο φορές<ref>(Παλλάδιος Ελενοπόλεως (Κ΄PG 47,72) και Σοζωμενός (Εκκλ.Ιστορία Η΄ 21-5-8))</ref>. Όμως ούτε και τότε τελείωσε ο διωγμός του. Αυτό φάνηκε από τα γεγονότα του [[Πάσχα]] του [[404]] μ.Χ., όταν το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μετά από ψευδή καταγγελία του [[Θεόφιλος Αλεξανδρείας|Θεοφίλου]] μετά ακροάσεως του στον [[Αρκάδιος|ΑρκαδίουΑρκάδιο]], οι στρατιώτες του αυτοκράτορα επιτέθηκαν την ώρα της Λειτουργίας στο συναχθέν πλήθος, με την αιτιολογία ότι ήταν σύναξη οπαδών του Χρυσοστόμου. Ακολούθησαν βαρβαρότητες εκείνη την νύχτα καθώς και την επόμενη ημέρα από το στρατό και τους υπερασπιστές του Ιωάννη, που ονομάστηκαν αποκλήθηκαν ''Ιωαννίται''.

Ο Ιερός Χρυσόστομος το μόνο που πάντα ζητούσε ήταν να ακροασθεί από [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Οικουμενική σύνοδο]]. Αυτό όμως προσέκρουε στα συμφέροντα των αντιπάλων του, οι οποίοι γνώριζαν τη αντικανονικότητα της ''Εν Δρύ'' συνόδου, με αποτέλεσμα να μην δέχονται το αίτημά του<ref>Αυτό τελικά είχε ως αποτέλεσμα να συμβεί [[Σχίσμα]] στο εκκλησιαστικό σώμα της Εκκλησίας, όταν ο ''Ιννοκέντιος Α΄'' θεώρησε αντικανονική την απόφαση και διέκοψε κοινωνία με τις εκκλησίες που δέχθηκαν την απόφαση. Η αποκατάσταση συνέβη επί ''Κυρίλλου Αλεξανδρείας'' όταν και δέχθηκε την επανεγγραφή του Χρυσοστόμου στα δίπτυχα της Εκκλησίας</ref>. Το βαρύ αυτό κλίμα τον υποχρέωσε σε εγκλεισμό στο επισκοπείο του για δύο μήνες. Όμως αυτό δεν αρκούσε στους αντιπάλους του, ήθελαν πάση θυσία το διωγμό του. Έτσι ο ανώτερος κλήρος με επικεφαλής τον [[Ακάκιος Βεροίας|Ακάκιο]], άσκησαν έντονη πίεση στον [[Αρκάδιος|Αρκάδιο]] και τον έθεσαν προ των ευθυνών του σε περίπτωση ταραχών. Εν τέλει εκδίδεται διάταγμα εξορίας του Ιωάννη, περί τις 20 Ιουνίου. Το κλίμα ήταν βαρύ. Οι υποστηρικτές του ήταν έτοιμοι να τον υπερασπιστούν, ενώ στρατιώτες είχαν παραταχθεί με σκοπό εντολές να τον συλλάβουν αν αρνηθεί να φύγει και αν υπάρξουν αντιδράσεις, να κατασταλούν άμεσα. Τελικά παραδίδεται αφού εμφανίζεται στους υποστηρικτές τουεπισκόπους, ώστε με ειρηνικό τρόπο να τους προστατεύσει αποχαιρετίσει και να εξέλθει κρυφά, ώστε να μην προκληθούν άλλες νέες αιματοχυσίες. Η διαθήκη του ήταν να διατηρήσουν ενωμένη την εκκλησία ώστε να μην προκληθεί ''σχίσμα''.

Απο τις Από ιστορικές πηγές που διαθέτουμε<ref>(BHG II No 870 - 881):Πρόκειται για κείμενα τα οποία έχουν μορφή διηγήσεων ή περιγραφής του βίου του Ιωάννη Χρυσοστόμου και δεν προέρχονται απο από τις γνωστές ιστορικές πηγές της επόχηςεποχής. Κάποια απο από αυτά εκδόθηκαν στο Βουκουρέστι το 1932. </ref>, αντλούμε στοιχεία για την εμφάνιση του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Έτσι μαθαίνουμε οτι ότι ήταν πολύ μικρόσωμος, με μεγάλο κεφάλι αιωρούμενο στούς στους ώμους του. Ήταν υπερβολικά λεπτόσαρκος, είχε μακριά μύτη και πλατιά ρουθούνια. Ήταν πολύ ωχρός και λευκός μαζί, είχε βαθουλωτές τις κόγχες των ματιών και μεγάλους τούς βολβούς. Εξαιτίας αυτού, συνέβαινε να παρουσιάζει με τα μάτια του πιό χαρούμενη όψη, αν και με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του φανέρωνε άτομο βασανισμένο. Το μέτωπό του ήταν μεγάλο, χωρίς τρίχες και χαραγμένο με πολλές ρυτίδες. Είχε μεγάλα αυτιά, γένια μικρά, πολύ αραιά και λευκά. Τέλος, τα μάγουλά του, ήταν βαθουλωμένα στο έπακρο εξαιτίας τής νηστείας.

Ο ιερός Χρυσόστομος, άφησε ογκωδέστατο συγγραφικό έργο. Όλο , το έργο του ιερού άνδρα οποίο καλύπτει 18 τόμους στην [[Πατρολογία|Patrologia Graeca]] του [[Migne]]. Τα έργα τουμάλιστα, διαβάζονταν και αντιγράφονταν συνεχώς. Αποτέλεσμα ήταν , με αποτέλεσμα να σωθούν σε χιλιάδες χειρόγραφα, αλλά και να αυξηθούν. Αυτό συνέβη λόγω της επιθυμίας κάποιων ενσυνείδητης ψευδωνυμίας μερικών αφανών συγγραφέων που ήθελαν ώστε να διαβαστούν τα έργα τους να διαβαστούν και οδηγούνταν στην ενσυνείδητη ψευδωνυμία, ενώ ιδιάζουσα . Ιδιάζουσα περίπτωση αποτελεί ο [[Σεβηριανός Γαβάλων]], που υπήρξε δεινός ρήτορας της εποχής και ο οποίος υπέγραφε τους λόγους ως Χρυσοστομικούς, φοβούμενος ότι οι οπαδοί του Χρυσοστόμου θα τους καταστρέψουν, αφού τον θεωρούσαν υπεύθυνο για το διωγμό του. Επίσης μεγάλη ευθύνη φέρουν συγγραφείς, αντιγραφείς και συλλέκτες, που οι οποίοι παρότι βρίσκονταν ενώπιον αμφιβόλου προελεύσεως συγγράματα τα έχριζαν Χρυσοστομικά. Μεγάλο μέρος ομιλιών του έχουν χαθεί, ενώ γνωρίζουμε ότι είχαν δοθεί πολλές επιστολές του προς έκδοση αν και ο ίδιος δεν το επιθυμούσε.

[[ΕικόναImage:479px-Chrysostom37.jpg|thumb|right|150px|Κώδικας 8, Ιωάννη Χρυσοστόμου Λόγοι, 10ος αι.]]

Ο Χρυσόστομος μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον έντονα ανταγωνιστικό από ρητορικής απόψεως. Πολλοί ζούσαν από το επάγγελμα του ρήτορα, ενώ στην εποχή του πολλοί μορφωμένοι παρακολουθούσαν απολαυστικά ρήτορες, τους οποίους έκριναν αυστηρά κάθε στιγμή. Άλλοτε επευφημούσαν αν κάποιος καινοτομούσε και εντυπωσίαζε, ενώ αποδοκίμαζαν τα επαναληπτικά σχήματα ή παλαιότερες ρητορείες. Έτσι αν ο Χρυσόστομος δεν επιδιδόταν σε αυτή την υψηλή ρητορεία είναι βέβαιο, ότι ουδείς θα ασχολείτο μαζί του, ούτε καν οι αμόρφωτοι Χριστιανοί που ήταν όμως εμποτισμένοι με την κρατούσα γλωσσική ιδεολογία. Έτσι παίρνουμε και μία απάντηση γιατί οι πατέρες εκείνης της εποχής, χρησιμοποιούσαν σύνθετα γλωσσικά σχήματα σε σχέση με τη γλώσσα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]. Αντιληπτό ακόμα γίνεται γιατί ασκούσαν λεπτολόγο θεολογία με βαθιές τομές και ευρύτατες αναλύσεις αν και οι αμόρφωτοι αδυνατούσαν να παρακολουθήσουν ικανοποιητικά τη διδασκαλία τους. Πάντα βέβαια πίστευαν σε μελλοντική καλλιέργεια και ευρύτερη κατανόηση των μεταγενεστέρων.

Αυτή την Την επικρατούσα αντίληψη της εποχήςτελικά, έρχεται ο Χρυσόστομος να την ανατρέψει. Παρά τη μανία του κοινού για ρητορικές επιδείξειςκαι παρότι ο ίδιος δεν παύει να συνεχίζει να εκτιμά το λόγο και τη δύναμή του και να κοπιάζει για την οργάνωση του, τους προτρέπει να ακολουθούν το περιεχόμενο κυρίως και όχι τα στομφώδη - πομπώδη σχήματα, ώστε να μη χάνετε το νόημα. Ο ίδιος δεν παύει να συνεχίζει να εκτιμά το λόγο και τη δύναμή του και να κοπιάζει για την οργάνωση του. Ριζικός επίσης υπήρξε τόσο και για τους ρήτορες της εποχής όσο και όχι μόνο για τους εκκλησιαστικούς. Αυτοί Οι τελευταίοι πάντως έπρεπε πλέον να αψηφήσουν πλέον τις αδυναμίες και τις επιθυμίες του κοινού, οδηγώντας το, στις ορθές θέσεις και όχι το ανάποδο. Επίσης τους Τους καλεί τέλος να μην αναμένουν επαίνους , ώστε να επικεντρώνονται στην ουσία.

Το εκπληκτικότερο όμως εύρημα της έρευνας στην ρητορική του, είναι ότι πέρα από την ''καλλιέπεια'' και την οργανωμένη και απαράμιλλη επιχειρηματολογία, πολλές φορές παρατηρείται και ρυθμικότητα που αγγίζει τον ποιητικό ρυθμό. Στον προφορικό λόγο μπορεί πολλά να επιτευχθούν, όπως ενάργεια, το οποίο διέθετε ο Ιερός Χρυσόστομος, όμως ρυθμό ο ρυθμός και η ποιητικότητα είναι κάτι το σχεδόν αδύνατοαπαιτούν ιδιαίτερες ικανότητες. Και αυτό όχι μόνο διότι απαιτεί Η δυσκολία έγκειται στον χρόνοπου απαιτείται, πολλή την άσκηση και αδιαμφισβήτητο το ταλέντο, αλλά διότι αν . Στην περίπτωση του Χρυσόστομου όμως θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι τις περισσότερες φορές, για να ομιλήσει περίμενε να δει ανέμενε τη σύνθεση του ακροατηρίου και τη διάθεση με βάση το του πλήθος των συνηγμένων, για να αποφασίσει τον τρόπο, το ύφος και το είδος της ομιλίας που πολλές φορές επέβαλλαν αλλαγές της στιγμής ακόμα και μεσούσης της ομιλίας, αντιλαμβανόμαστε . Από τα στοιχεία αυτά μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της δυσκολίας και της επιτυχίας του επιχειρήματος, αλλά και της ρητορικής δεινότητας του μεγάλου άνδρα, εξού και η προσωνυμία ως σήμερα «''"Χρυσόστομος"''».

H θεολογία του στρέφεται κυρίως γύρω απο από το '''ακατάληπτο''' και '''απρόσιτο''' της '''θείας φύσεως''', το απολυτρωτικό έργο του [[Χριστός|Χριστού]], τα χαρίσματα του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], το μυστήριο της Εκκλησίας, την αξία του ανθρώπου ως υπάρξεως προορισμένης για την αιωνιότητα, τη μέλλουσα κρίση. Οι πρώτιστοι όμως στόχοι είναι κυρίως ηθικοδιδακτικοί και ποιμαντικοί.

Η φιλολογική έρευνα αποκαλύπτει στα συγγράμματα του Χρυσοστόμου, άφθονα '''Καππαδοκικά''' στοιχεία, πολλά εκ των οποίων είναι και εκ πρώτης όψεως εμφανή. Μολονότι έχει βεβαίως δική του σκέψη και δικό του τρόπο εκφράσεως, ο οποίος είναι ανεπανάληπτος, πολύ συχνά ενεπνέετο απο από τους Καππαδόκες στην εκλογή και παρουσίαση των θεμάτων.

Επι Επί του προκειμένου θέματος ο Χρυσόστομος χαρακτηρίζεται θεολογικά απο από πολλούς δυτικούς ερευνητές συνήθως ως γνήσιος [[Αντιοχειανή Θεολογική Σχολή|Αντιοχειανός]], αν και μετά από πρόσφατες έρευνες κατεβλήθη προσπάθεια να χαρακτηρισθεί ως Αλεξανδρινός. Αντίθετα οι περισσότεροι ερευνητές της ανατολικής σχολής κρίνουν πως δεν είναι ούτε το ένα, ούτε το άλλο, διότι συνδυάζων τους δύο όρους — ένωση και συνάφεια — ακολουθεί δική του γραμμή «τή «''τή γάρ ενώσει και τη συναφεία έν εστιν ο Θεος Λόγος και ή σάρξ, ου συγχύσεως γενομένης τών ουσιών, αλλά ενώσεως άρρητον τινός και αφράστου»αφράστου''». Στην [[Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος|Δ' οικουμενική σύνοδο]] [[Χαλκηδόνα|της Χαλκηδόνος]] [[451]] το χωρίο αυτό μαζί με κείμενα άλλων πατέρων προσήχθη ως απόδειξη της '''ομοουσιότητος''' του Χριστού ταυτοχρόνως και με τον Πατέρα και με τους ανθρώπους.

Είναι χαρακτηριστικό οτι ότι παρότι ζούσε σε μια ταραγμένη και ετερόκλητη εποχή μπορεί να σημειώσει κανείς ότι πολλά μεταγενέστερα αντι-Γραφικά στοιχεία ενώ δεν γνωρίζει την τροπή που θα λάβουν, παίρνει σαφή θέση. Όπως την κατ’ιδίαν εξομολόγηση σε ιερέα, την προσφώνηση της Παρθένου Μαρίας ως Θεοτόκου, την απόδοση τιμής στα λείψανα, τη διενέργεια θαυμάτων από εικόνες και άλλα όπως το πρωτείο του Πάπα και ο αριθμός των μυστηρίων.

Ο Ιερός Χρυσόστομος απο από την αρχή της συγγραφικής του δράσης, μέχρι και το τέλος , είχε διασαφηνίσει τη στάση του, απέναντι στην Ελληνική φιλοσοφία των Ελλήνων, δηλαδή έσυρε σύρωντας διαρκώς μία διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον τρόπο σκέψης των φιλοσόφων και της Εκκλησίας. Αυτό έγινε αναγκαίο αφενός διότι διαρκώς φιλοσοφικές θεωρίες ενεπλέκονταν με τα Εκκλησιαστικά [[Δόγμα|δόγματα αφενώς]], δημιουργώντας [[Αίρεση|αιρέσεις]], αφετέρου διότι η Ελληνική φιλοσοφική σκέψη επηρέαζε πολλούς Χριστιανούς στον τρόπο ζωής, αφαιρώντας τη δυνατότητα να κερδίσουν την «βασιλεία ''"βασιλεία των ουρανών» οπως ουρανών"'' όπως χαρακτηριστικά έλεγεανέφερε. Δηλαδή Ουσιαστικά ο Χρυσόστομος δεν ασχολείται με το πρόβλημα της αξίας , της ωραιότητας ή της δυνάμεως της φιλοσοφίας, τα οποία σιωπηρώς δέχεται, αφού τη χρησιμοποιεί, αλλά με την ουσία τουςτης, που οδηγεί στην «απώλεια»''απώλεια''. Επίσης Ο ίδιος επίσης απορρίπτει ξεκάθαρα τις απόψεις των αρχαίων Ελλήνων περί Θεού, κόσμου, ανθρώπου και ηθικής, που είναι ξένες και ασυμβίβαστες με την διδασκαλία της Εκκλησίας. Εν τούτοις ο Χρυσόστομος επαινεί πολλές φορές φιλοσόφους όπως ο [[Σωκράτης]] και άλλους ελάσσονες φιλοσόφους όπως το [[Θηβαίος Κράτης|Θηβαίο Κράτη]] και τον [[Κυνικός Διογένης|Κυνικό Διογένη]], όταν διαπιστώνει στην ζωή τους ηθική συμπεριφορά ή περιφρόνηση προς τα υλικά αγαθά , ποτέ όμως και ποτέ για τις μεταφυσικές τους αντιλήψεις. Επίσης καυτηριάζει Καυτηριάζει τον [[Πλάτωνας|Πλάτωνα]] επειδή διότι κατά την άποψή του το πνεύμα του Έλληνα φιλοσόφου είναι φιλόυλο και αντικρούει τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] για το θέμα της προσιτότητος προς τον Θεό. Ο Χρυσόστομος μιλάει πάντα για το απρόσιτο και ακατάληπτο της Θεότητος. Μερίδα σύγχρονων ερευνητών πιστεύει οτι γενικά οι Πατέρες της Εκκλησίας επεδίωξαν σύζευξη και εναρμόνιση [[Χριστιανισμός|χριστιανισμού]] και [[Ελληνισμός|ελληνισμού]]. Ψάχνοντας χωρία που να το αποδεικνύουν, ανακαλύπτουν το Χρυσόστομο να καταφάσκει τους φιλοσόφους και το έργο τους<ref>Α «'''Τί ούν; κατασκάψωμεν τα διδασκαλία φησίν; ού τούτο λέγω...προσλάβοι ποτέ'''» (Πρός πιστόν πατέρα 11 PG 47, 367) και «'''Ανάγνωθι ει βούλει... αφού ο Θεός απρόσιτος και που τελευτά'''» (Εις τη β΄Θεσσαλονικείς, Ομιλία Α΄2 PG 62, 47)</ref>. Έτσι είναι ξεκάθαρο οτι αρνείται το περιεχόμενο και τις ιδέες των Ελλήνων φιλοσόφων, αλλά όχι και την ελληνική παιδεία σε οτι έχει να κάνει με την εκμάθηση της τέχνης του λόγου, της ρητορικής, των επιστημών και τον παραδειγματισμό από γεγονότα και πρόσωπα ποιητικών και άλλων κειμένων της αρχαιότηταςακατάληπτος.

Ο λόγος που τηρεί αρνητική στάση έναντι Μερίδα σύγχρονων ερευνητών πιστεύει ότι γενικά οι Πατέρες της ελληνικής φιλοσοφίας έχει ριζικό λόγο, τον οποίο εξηγεί στο υπόμνημά του στην ''Προς Ρωμαίους Επιστολή''<ref>(Oμιλία Γ΄ 1-3)</ref>. Οι άνθρωποι έλαβαν από το Θεό τη γνώση Εκκλησίας επεδίωξαν σύζευξη και την αλήθεια αλλά την κατακάλυψαν με ξύλα εναρμόνιση [[Χριστιανισμός|χριστιανισμού]] και λίθους, ώστε προήλθε ανατροπή. Αφορμή είναι η φράση του [[Απόστολος ΠαύλοςΕλληνισμός|Αποστολου Παύλουελληνισμού]] «το γνωστόν του θεού φανερόν εστίν εν αυτοίς. Ψάχνοντας χωρία που να το αποδεικνύουν, ανακαλύπτουν το Χρυσόστομο να καταφάσκει τους φιλοσόφους και το έργο τους<ref>Α «'''Τί ούν; κατασκάψωμεν τα διδασκαλία φησίν; ού τούτο λέγω...προσλάβοι ποτέ'''»<ref>(Ρωμαίους α΄19Πρός πιστόν πατέρα 11 PG 47, 367)</ref>, το οποίο κατά τον Χρυσόστομο σημαίνει οτι ο Θεός φανέρωσε τον εαυτό του μέσω της κτίσεως και της αρμονίας της, δηλαδή η κτίση περιέχει χώρο διδασκαλίας, «'''Ανάγνωθι ει βούλει... και που για την κατανόηση του ο Θεός έδωσε «νουν και διάνοια»<ref>τελευτά'''» (Εις τη β΄Θεσσαλονικείς, Ομιλία Α΄2 PG 6062, 41547)</ref>. Ο ίδιος λοιπόν είναι σαφές πως αρνείται το περιεχόμενο και τις ιδέες των Ελλήνων φιλοσόφων, δυνάμεις που άνθρωποι όχι μόνο δε χρησιμοποιούν προς σωτηρίανόμως και την ελληνική παιδεία σε ότι έχει να κάνει με την εκμάθηση της τέχνης του λόγου, αλλά τις έστρεψαν σε αντίθετη κατεύθυνση μέσω της φιλοσοφίας τουςρητορικής, μη αναγνωρίζοντας την κτίση των επιστημών και τον παραδειγματισμό από γεγονότα και την αΐδια δύναμη πρόσωπα ποιητικών και θειότηταάλλων κειμένων της αρχαιότητας.

Μολονότι αυτές υπήρξαν οι απόψεις του Χρυσοστόμου για την Ελληνική φιλοσοφία γενικά και την παιδεία ειδικά, σ'ένα σύντομο κείμενο στο τέλος της ζωής του <ref>(Οτι Ο τι εαυτό μή αδικούντα ουδείς παραβλάψαι δύναται PG 52,459-480)</ref> ανέπτυξε με βάση κυρίως πλατωνική και [[Στωικοί|στωική]] ηθικολογία την ιδέα οτι ότι τον ενάρετο και ηθικό δεν μπορεί κανεις κανείς να τον βλάψει, διότι τις αδικίες τις αντιμετωπίζει γενναία και τις εκμεταλλεύεται για την τελείωση του.

Ο Χρυσόστομος έζησε σε μια εποχή που τα μεγάλα κινήματα αιρέσεων είχαν καταπολεμηθεί απο τον [[Μέγας Βασίλειος|Μέγα Βασίλειο]], το [[Μέγας Αθανάσιος|Μέγα Αθανάσιο]], το [[Γρηγόριος Ναζιανζηνός|Γρηγόριο Θεολόγο]], το [[Γρηγόριος Νύσσης|Γρηγόριο Νύσσης]] με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε ύφεση. Παρ'όλα αυτά το πνευματικό κλίμα της [[Αντιόχεια|Αντιόχειας]] παρέμενε ιδιαίτερα διαφοροποιημένο απο από τις απόψεις της [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α΄ Οικουμενικής συνόδου]] της [[Νίκαια|Νίκαιας]], της οποίας ακόλουθος και πιστός τηρητής υπήρξε ο Χρυσόστομος. Γι'άυτό αυτό το λόγο δε θεολογεί τοσο τόσο όσο οι άλλοι [[Τρεις Ιεράρχες|Ιεράρχες]] περί Θεότητος και [[Αγία Τριάδα|Τριαδικότητος]], αφού θα λέγαμε πως ήταν απορροφημένος στα ποιμαντικά καθήκοντα της εποχής, χωρίς αυτό να σημαίνει οτι ότι δεν εχεί κάνει σαφείς αναφορές, αφού αισθανόταν ενιαία τη Γραφή και την παράδοση.

Στα συγγράματα του χρησιμοποιεί, για τον [[Χριστός|Χριστό]], λιγότερο συχνά το σαφή συνοδικό όρο «'''Ομοούσιος'''» και προτιμά προσφιλείς στους ημιαρειανούς και Αντιοχειανούς όρους, όπως «'''ομοιος κατα όμοιος κατά πάντα''' ή '«''απαράλλακτο έχοντα''' » ή '«''όμοιος κατα κατά την ουσία'''», προσπαθόντας προσπαθώντας να μην προκαλέσει νέες εντάσεις, μεγάλύτερη σύγχηση και μεγαλύτερη σύγχυση, προσελκύοντας τους κακόδοξους. Αυτές οι επιλογές δεν εκλαμβάμνονται εκλαμβάνονται ως απόδειξη της μη αποδοχής του περί ομοουσιότητος, καθότι είναι σαφής στην ομιλία του ''Εις Ιωαννη'' «''Τη γαρ ενώσει και τη συνάφεια εν εστιν ο Θεός, Λόγος και Σαρξ...και αφράστου''»<ref>(Ομιλία 1α, 2 PG 59, 80)</ref>, η οποία χρησιμοποιήθηκε στη Δ΄ Οικουμενική σύνοδο ως κείμενο δηλωτικό ης της ορθής υποστάσεως.

Η ανάγκη να προβεί σε αυτή την θέση, εξηγείται απο από τις κακοδοξίες όχι μόνο Φιλοσόφων αλλά και κληρικών ([[Διόδωρος Ταρσού]], [[Θεόδωρος Μοψουεστίας]]), περί της φύσεως του Χριστού. Υιοθετώντας χριστολογικές απόψεις του [[Μέγας Αθανάσιος|Μεγάλου Αθανασίου]] και Καππαδοκών θεολόγων υπερβαίνει το Αντιοχειανό κλίμα και τον ιδίως των κακοδοξούντων ([[Άρειος|Αρειανός]], [[Απολλινάριος]], [[Διόδωρος Ταρσού]] κλπ). Αναφέρει διαρκώς τον όρο «'''συνάφεια'''» και «'''ένωση'''» για τον ενσαρκωμένο Λόγο, ώστε να αποκλείει '''τροπή''' και '''σύγχυση'''. Η πρώτη σημαίνει οτι ότι η θεία φύση τρέπεται σε ανθρώπινη και η δεύτερη οτι ότι η ανθρώπινη χάνεται, απορροφάται απο από την θεία, με την οποία και συγχέεται, αποκλείοντας τα άκρα δηλαδή οτι ότι ο λόγος γίνεται άνθρωπος.

Ο Χρυσόστομος εμφανίζεται κάθετος και στο θέμα της «αναμαρτησίας» «''αναμαρτησίας''» του Χριστού. Στην ''Εις Ρωμαίους'' ομιλία αναφέρει οτι ότι η αναμαρτησία της προσληφθήσας απο προσληφθείσας από το θείο Λόγο ανθρωπότητα, σκοπό είχε να παραμείνει αναμάρτητη και προοριζόταν να μείνει αναμάρτητη απο από τους πρωτοπλάστους. Όμως πρωτόπλαστους, κάτι που τελικά απέτυχενα συμβεί. Τώρα όμως με την ενανθρώπηση και την ανάσταση του Κυρίου η σάρκα-ανθρωπότητα φτάνει στο σκοπό της στην αναμαρτησία και την αθανασία.

Οι ομιλίες και τα ζητήματα που πραγματεύτηκε ο Ιερός Χρυσόστομος σε δογματικό επίπεδο, υπήρξαν θέμα έντονης έρευνας και προβληματισμού απο από τη σύγχρονη θεολογία. Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχουν κείμενα τα οποία διασώζονται (η αυθεντικότητα τους είναι επιβαιβεωμένηεπιβεβαιωμένη), και φαίνεται να εκφράζει απόψεις περί '''σχίσματος''' των εκκλησιών και '''πρωτείων''' των Αποστόλων. Επίσης όπως όλοι οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας είναι σαφής για την φύση του προσώπου του Ιησού Χριστού.

Αυτό το οποίο τονίζει είναι οτι ότι προέχει η ενότητα της πίστης και του δόγματος , γιατι διότι διαρκώς κινδυνεύει αυτή να διασπαστεί απο από κακοδοξίες <ref>(Εις Α΄Κορινθ. Ομιλια Α΄1 PG 61,13)13_</ref>. Η ένωση αυτή συντελείται απο από την συμμετοχή όλων στην '''[[Θεία Ευχαριστία''']], και τη συμμετοχή όλων στον ίδιο «'''άρτο'''»<ref>( PG 61, 100 )</ref>. Πρέπει, αναφέρει, όλα τα μέλη των κατά τόπους εκκλησίωνεκκλησιών, από τις [[Ινδία|Ινδίες]] μέχρι και την [[Ρώμη]]<ref>( PG 59, 361-2 )</ref> να αισθάνονται «έν «''έν σώμα και πνεύμα» πνεύμα''» και οτι ότι έχουν την ίδια πίστη και να μήν μην ενδίδουν στις κακοδοξίες και τις αιρέσεις που διασπούν την αληθινή ταυτότητα της μίας και μοναδικής αληθινής εκκλησίας<ref>( Απ. Παύλος, Προς Κορινθίους )</ref>, διότι η αληθινή θεία χάρη υπάρχει «'''μόνο'''» όταν και όπου όλοι στηρίζονται στο αυτό «'''θεμέλιο'''» και αυτή «'''πίστη'''»<ref>( PG 61, 72 )</ref>, όταν « ''δειχθώμεν πάντες μία πίστιν έχοντες ''»<ref>( PG 62, 83 )</ref>. Η πίστη σε αίρεση και σαθρό δόγμα δεν μπορεί να μεταστραφεί προς νίκης της αιωνίου ζωής ακόμα και αν «μαρτυρίου αίμα» «''μαρτυρίου αίμα''» παραδοθεί, χαρακτηριστικά λέγει.<ref>( PG 62, 85 )</ref>.

Το άλλο ζήτημα στο οποίο λαμβάνει θέση είναι το '''πρωτείο'''. Ο Χρυσόστομος αναφέρει σαφώς την υπεροχικότητα έναντι των υπολοίπων Αποστόλων λόγω πίστεως και πνευματικού επιπέδου του Αποστόλου Πέτρου<ref>(Εις Ρωμαίους, Ομιλία ΛΑ 4 G 60,672)</ref>. Είναι σαφής όμως και στα πιστεύω περί πρωτείου , σε σχέση με την έννοια που του αποδίδει η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, όπως αυτό εκφράζεται απο από τις ομιλίες του<ref>(Εις Γαλάτας Ομιλία Β΄3 PG 61, 63 και Γαλάτας, κεφ. Α΄11 PG 61, 631-2 ). Αναφέρει (...Μετά τοσαύτα και τοιαύτα κατορθώματα (Παύλος), μηδέν Πέτρου δεόμενος, μηδέ τίς εκείνου φωνής, αλλ'ισότιμος ών αυτώ, όμως απέρχεται είς Πέτρον...)</ref> που , αφού χαρακτηρίζει τους Αποστόλους «'''ομότιμους'''» και εξηγεί την συμπεριφορά του [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]] προς τον [[Απόστολος Πέτρος|Πέτρο]], όταν πρώτος τον επισκέπτεται στα [[Ιεροσόλυμα]], λέγοντας οτι ότι δεν είναι κατώτερος αλλά τουλάχιστον «ισότιμος»«''ισότιμος''». Ένα ακόμα στοιχείο που παραθέτει μιλώντας για τη μη ύπαρξη Πρωτείου είναι οτι ότι όταν ο [[Χριστός|Xριστός]] ανέφερε οτι ότι θα οικοδομήσει πάνω στον Πέτρο την Εκκλησία, το ανέφερε για την ομολογία του και οχι όχι για το πρόσωπο. «'' Τώ γούν Πέτρω ειπών «μακάριος "μακάριος ει Σίμων Βάρ Iωννά» Iωννά" και επαγειλάμενος τα θεμέλια της Εκκλησίας, επί της '''ομολογίας''' αυτού καταθήσεται''»<ref>( Εις Γαλάτας, Ομιλία Α΄1 G 61, 611 )</ref>. Τέλος σε οτι ότι αφορά το Πρωτείο αναφέρει οτι ότι οι Απόστολοι χειροτονήθηκαν άρχοντες της Οικουμένης και όχι ενός τόπου ή Έθνους<ref>(Οτι Ο τι χρήσιμος η τών Γραφών ανάγνωσις, Γ 4 PG 51,93)</ref> και διερωτάται γιατί δεν «έλαβε» «''έλαβε''» τον θρόνο των [[Ιεροσόλυμα|Ιεροσολύμων]] ο Πέτρος αλλά ο [[Ιάκωβος ο αδελφόθεος|Ιάκωβος]], εξηγώντας πως τον χειροτόνησε «της ο ίδιος εχρίσθη «''της οικουμένης διδάσκαλο»διδάσκαλος»<ref>( Εις Ιωαννη Ομιλία ΠΗ 1 PG 59.480)</ref>.

Αυτό που πάντα κηρύσει κηρύσσει και γι'αυτό το λόγο διεξάγει μεγάλη συγγραφική προσπάθεια είναι οτι ότι οι γραφές περιέχουν βάθος και αλήθειες οι οποίες είναι κρυμμένες πίσω απο από δηλωτικό των σημαινόμενων λέξεων. Αυτό όμως πάντα, σύμφωνα με το Χρυσόστομο, γίνεται μέσω του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος. Ο Χρυσόστομος ισχυριζόταν ότι η [[Παλαιά Διαθήκη]] αποτελούσε τον τύπο και όχι την αλήθεια, γι'αυτό το λόγο έχουμε γραπτές εντολές, ενώ στην [[Καινή Διαθήκη]] έχουμε νόμο γραμμένο στις καρδιές των ανθρώπων, υπονοώντας ξεκάθαρα τη λειτουργία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] ως «''παρακλήτου''» και βοηθού στην ερμηνεία του νόμου του Θεού.

Ο Πιο συγκεκριμένα ο Χρυσόστομος ισχυριζόταν οτι εισάγει την έννοια «''συγκατάβασις''», δηλαδή ότι η [[Παλαιά Διαθήκη]] αποτελούσε τον τύπο γλώσσα και όχι η γραφή δεν είναι ανάλογα προς τη φύση του Θεού, αλλά προς τα πεπερασμένα όρια του ανθρώπου. Έτσι εξηγεί την αλήθειαποικιλία βιβλικών σχημάτων, τη ανάγκη «''θεοπρεπούς''» κατανοήσεως αυτών, γιμέσω του κεκρυμμένου βάθους που περιέχεται σε λέξεις και φράσεις. Μάλιστα στην ομιλία 'αυτό 'Εις Τίτον'' φαίνεται, ότι η συγκατάβαση αυτή αποφασίζεται από το λόγο έχουμε γραπτές εντολέςΘεό, ενώ στην [[Καινή Διαθήκη]] έχουμε νόμο γραμμένο στις καρδιές αλλά το σχήμα που θα λάβει έγκειται από το συντάκτη και την «''αδυναμία''» των ανθρώπωνπαραληπτών προς κατανόηση. Έτσι δίνει απάντηση σε όλους εκείνους που θεωρούσαν τη γλώσσα «''μυθική''», ότι δηλαδή δε ανταποκρίνεται σε αληθινά γεγονότα, ο ίδιος όμως απέκρουε κάθε παρόμοιο ισχυρισμό. Ο λόγος, υπονοώντας ξεκάθαρα τη λειτουργεία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] ως που δινόταν αυτή η «''συγκατάβαση'παρακλήτου'» κατά το Χρυσόστομο, συντελείτε ένεκα της «''Θείας Οικονομίας''» , που προϋποθέτει την αδυναμία του ανθρώπου να δεχθεί χωρίς προετοιμασία την αποκαλυπτόμενη αλήθεια, έτσι εξηγεί και βοηθού στην ερμηνεία του νόμου του Θεούτην ασάφεια των «''Κυριακων''» λόγων, να δηλώσει στους Ιουδαίους την ισότητα προς τον πατέρα και δικαιολογεί την μερικότητα της αποκαλυπτόμενης αλήθειας.

Πιο συγκεκριμένα ο Χρυσόστομος εισάγει την έννοια «'''συγκατάβασις'''», δηλαδή οτι η γλώσσα και η γραφή δεν είναι ανάλογα προς τη φύση του Θεού, αλλά προς τα πεπερασμένα όρια του ανθρώπου. Έτσι εξηγεί την ποικιλία βιβλικών σχημάτων, τη ανάγκη «θεοπρεπούς» κατανοήσεως αυτών, μέσω του κεκρυμμένου βάθους που περιέχεται σε λέξεις και φράσεις. Μάλιστα στην ομιλία ''Εις Τίτον'' φαίνεται, οτι η συγκατάβαση αυτή αποφασίζεται από το Θεό, αλλά το σχήμα που θα λάβει έγκειται από το συντάκτη και την «'''αδυναμία'''» των παραληπτών προς κατανόηση. Έτσι δίνει απάντηση σε όλους εκείνους που θεωρούσαν τη γλώσσα «'''μυθική'''», οτι δηλαδή δε ανταποκρίνεται σε αληθινά γεγονότα, ο ίδιος όμως απέκρουε κάθε παρόμοιο ισχυρισμό. Ο λόγος, που δινόταν αυτή η «συγκατάβαση» κατά τον Χρυσόστομο, συντελείτε ένεκα της «'''Θείας Οικονομίας'''», που προυποθέτει την αδυναμία του ανθρώπου να δεχθεί χωρίς προετοιμασία την αποκαλυπτόμενη αλήθεια, έτσι εξηγεί και την ασάφεια των «Κυριακων» λόγων, να δηλώσει στους Ιουδαίους την ισότητα προς τον πατέρα και δικαιολογεί την μερικότητα της αποκαλυπτόμενης αλήθειας. Ένας ακόμα απο από τους ισχυρισμούς του είναι, οτι ότι οι Γραφές όχι μόνο είναι θεόπνευστες αφού το «χερι «''χέρι του θεού» Θεού''» καθοδηγεί τους συγγραφείς τους να γράψουν, αλλά και οτι ότι τα βιβλικά χωρία, περιέχουν το απόλυτα αναγκαίο και κατεπείγον. Δηλαδή περιγράφουν τόσα απο από τη δράση του Κυρίου κι εξηγούν την αλήθεια τόσο, ώστε να δίνει αυτό που είναι απαραίτητο για τη σωτηρία των ψυχών. Ακόμα τονίζει οτι ότι το «'''σημαίνον'''» δεν ταυτίζεται με το «'''σημαινόμενον'''», όπως η αναλυτική φιλοσοφία θέλει, αλλα αλλά το σημαίνον είναι στη θεολογία μόνο δηλωτικό της αλήθειας. Επίσης αναφέρει οτι ότι η «λέξη» είναι σημαντική και δηλωτική της αλήθειας αλλά όχι περιεκτική, μιας και το βάθος της είναι ανεξάντλητο.

Ο στόχος του ήταν να οικοδομήσει νέα θεμέλια στη ζωή των Χριστιανών και εί δυνατόν και σε ευρύτερες ομάδες κατοίκων. Αντιλαμβανόταν την ανάγκη για μια αναμορφωτική προσπάθεια που θα επέφερε ηθική ανύψωση. Η αναμόρφωση της κοινωνίας και η οικοδόμηση της πάνω στο ευαγγέλιο προϋποθέτουν καταπολέμηση φαινομένων ακολασίας κι κοινωνικοοικονομικής αδικίας. Η ασέλγεια, ο γυμνισμός, η εκπόρνευση στα θέατρα και η παντός είδους εκμετάλλευση έπρεπε να παραμερισθούν. Αυτό ήταν δυνατό να γίνει αν αποφάσιζαν οι άνθρωποι να ζήσουν διαφορετικά. Αυτής της αλλαγής φορέας προσπάθησε να γίνει και ο Χρυσόστομος δίδοντας τα θεσμικά θεμέλια. Γι' αυτο μολονότι περισσότερο απο από κάθε τι, ενδιαφέρεται και μιλάει για τα ζητήματα ήθους και ηθικής, δεν αποβαίνει ηθικολόγος και ηθικιστής. Έτσι αποβαίνει ο κατ'εξοχήν θεολόγος του καθημερινού βίου του πιστού. Η ευρεία έκλυση των ηθών, η κοινωνική αδικία την εποχής βρίσκουν κατά Χρυσόστομο ένα ισχυρό αντίποδα, την οσιακή - ασκητική ζωή. Το ακριβές, πιστεύω ενώ τονίζει πως η προέλευση του, σχετικά με τη ουσία κακού κατά οφείλεται στο φρόνημα της κακίας βρίσκεται στην πραγματεία του ''Αυτόθι''<ref>(PG 60, 516)</ref>, που αναφέρει οτι κακία είναι φρόνημα σαρκός που οφείλεται και στην προς το κακό κίνηση της προαιρέσεως - βουλήσεως και όχι στην ουσία - υπόσταση καθεαυτήν του ανθρώπου. Δίνοντας το στίγμα της προελεύσεως του κακού<ref>(PG 60, 516)</ref>.

Ενδεικτικό της ηθικής της Εκκλησίας, που φορέας της υπήρξε ο Χρυσόστομος και που θα ήθελε να εφαρμοστεί, είναι τα πιστεύω του περί γάμου, εγκρατείας και παρθενίας. Πίστευε οτι ότι οι πιστοί θα θεμελιωθούν πράγματι στους κόλπους της εκκλησίας αν εγκαταλείψουν τις υπάρχουσες θεσμοθετημένες μορφές κοινωνικής ζωής. Προσπάθησε μέσα απο από το γάμο και την ηθικοοικονομική του διδασκαλία να ανυψώσει το επίπεδο της ηθικής ζωής απο από το επίπεδο των εθνικών στο χριστιανικό επίπεδο, μέσω ενάρετου βίου στα πλαίσια της οικογένειας και του μοναχισμού. Εξ'ου και χαρακτηρίζει την παρθενία «αγγελικό» «''αγγελικό''» βίο, αλλά απο από την άλλη λέγει πως ο έγγαμος βίος είναι κάτι δυσκολότερο και περιέχει μεγαλύτερο «μισθό». Ο γάμος πληροφορεί οτι ότι είναι το αντίδοτο στα πάθη και την πορνεία, ενώ στην εγκράτεια βρίσκεται η λύση της αποκοπής των κακών προαιρέσεων.

Το επίπεδο που θέτει τον πήχη ο Χρυσόστομος φαίνεται καθαρά απο από την ενστέρνηση του «Κυριακού» «''Κυριακού''» λόγου, οτι ότι παρθενία δεν είναι μονο μόνο η μη συνεύρεση αλλά ακόμα και η σκέψη μπορεί να χαρακτηρηστεί «συνουσία»«''συνουσία''». Δηλαδή η παρθενία δεν περιορίζεται μόνο σε σαρκική μίξη. Χαρακτηριστικό της ευαισθησίας του είναι τα κηρύγματα περί ελεημοσύνης, στα οποία αναφέρει ξεκάθαρα οτι ότι οι άσπλαχνοι και ανελεήμονες δεν θα δουν την «βασιλεία «''βασιλεία των ουρανών» ουρανών''» καθότι και αυτοί με βάση την ευαγγελική περικοπή<ref>(κατα Ματθαίον , Μακαρισμοί)</ref>, δε θα ελεηθούν. Ένα ακόμα θέμα το οποίο έθετε ήταν η ισότητα των φύλων. Θεωρούσε εσφαλμένη την αντίληψη ανωτερότητας του ανδρικού φύλου, χρησιμοποώντας όρους όπως «'''ισότητα'''», «'''ομότιμος'''», «'''εκ της ουσίας'''». Πάντα όμως τόνιζε τη διαφορά των ρόλων ένεκα της ειρηνικής συμβίωσης τους.

Η κριτική του Χρυσοστόμου, κατά των [[Ιουδαίοι|Ιουδαίων]], προκάλεσε έντονη αντίδραση σε μερίδα συγγραφέων, ο οποίοι θεωρούσαν τον Χρυσόστομο σκληρό αντισημίτη. Βέβαια ο Χρυσόστομος συνεχίζει μια παράδοση από αρχής του Χριστιανισμού, με επιθέσεις κατά των Ιουδαίων με κυριότερους εκφραστές τον [[Ιουστίνος|Ιουστίνο]], [[Απελλής|Απελλή]], [[Τερτυλλιανός|Τερτυλλιανό]], τον [[Μέγας Αθανάσιος|Μέγα Αθανάσιο]] και τους Καππαδόκες ιεράρχες. Ο Χρυσόστομος αναφέρεται κατά των Ιουδαίων σε 8 ομιλίες του και καταφέρεται σε βάρος τους με σκληρές εκφράσεις και ασκεί έντονη κριτική των τελετών, των εθίμων και του λατρευτικής τους ακολουθίας. Η κριτική αυτή θεωρείται εφάμιλη εφάμιλλη σε σκληρότητα με τη συμπεριφορά των [[Προφήτες|προφητών]] και του [[Χριστός|Χριστού]] κατά των [[Ιουδαίοι|Ιουδαίων]].

Οι λόγοι που οδήγησαν τον ιερό Χρυσόστομο και Ο κυριότερος λόγος όμως αντίθεσής του με τους άλλους ιεράρχες να ασκήσουν τόσο σκληρή κριτική κατά των [[Ιουδαίοι|Ιουδαίων]]Ιουδαίους, αφορά την έντονη προσπάθεια εναγκαλισμού σε επίπεδο λατρευτικό - θρησκευτικόείναι ερμηνεία της ''"θείας οικονομίας"'', που θεωρούσε οτι είχε στόχο προσυλητιστικό και τελικά οδηγούσε δηλαδή το κατά πόσον οι γραφές εκπληρώνονται στην απομάκρυνση απο τον αληθινό Θεό και το σωτήριο μήνυμα ύπαρξη του Ιησού Χριστού. Παρατηρούμε στις ομιλίες του, οτι σημαντικός λόγος κριτικής για τον Χρυσόστομο, αποβαίνουν οι εορτές των Ιουδαίων, στις οποίες συμπαρέσυραν και τους Χριστιανούς να τελούν, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να διαχωρίσουν τη μεγάλη αντίθεση του μηνύματος των δυο θρησκειών<ref>( Κατά Ιουδαίων Α΄ 1 PG 48, 844 845-846 )</ref>. Άλλος λόγος κριτικής ήταν Κρίνει ο πλάγιος τρόπος που πολλές φορές χρησιμοποιούσαν για να προσελκύσουν Χριστιανους. Οι Χρυσόστομος ότι αυτή εκπληρώνεται στο πρόσωπο του [[ΙουδαίοιΧριστός|ΙουδαίοιΧριστού]] στην [[Αντιόχεια]] είχαν μεγάλη δύναμη, η οποία ήταν απόρεια και άρα αυτοί είναι παραβάτες της οικονομικής δύναμης αλλά θείας οικονομίας και της εισχώρησης σε κρατικούς μηχανισμούς της Αυτοκρατορίαςεκτός χάριτος του Θεού. Κατείχαν πολλές θέσεις δικαστών Μάλιστα επισημαίνει ότι τα ίδια έπραξαν και δίκαζαν υποθέσεις χριστιανών, με τους προφήτες που απέκτειναν ενώ ήταν απεσταλμένοι Θεού κατά τον Κυριακό λόγο<ref>(Κατά Ματθαίον Κεφ.23)</ref>. Επίσης είναι γεγονός ότι οι οποίοι για να μην πέφτουν θύματα αδικιών, υπέκυπταν στις διαθέσεις Ιουδαίοι συνέπραξαν στους μεγάλους διωγμούς των Ιουδαίων με αποτέλεσμα να ρυθμίζουν και την θρησκετική έκφανση Χριστιανών τους πρώτους αιώνες της εκκλησιαστικής ζωής τουςκαι έτσι γίνεται αντιληπτό ότι οι Χριστιανοί είχαν βιώσει δύσκολες καταστάσεις από τους Ιουδαίους και η φήμη των διωκτών των Χριστιανών ακόμα παρέμενε.

Ο κυριότερος λόγος όμως αντίθεσής του με τους Ιουδαίους, είναι ερμηνεία της «Στην πραγματικότητα ο ''Χρυσόστομος'θείας οικονομίας'''»"εξεφώνησε κατά των Ιουδαίων πέντε λόγους...όχι από αντιπάθεια προς τον ιουδαϊσμό, δηλαδή το κατά πόσον αλλά επειδή οι γραφές εκπληρώνονται στην ύπαρξη Ιουδαίοι μαζί με τους Εθνικούς επιδρούσαν επί των Ελλήνων χριστιανών της Αντιόχειας. Ήταν καθήκον του Ιησού Χριστούιερού Χρυσοστόμου ν' αποκρούσει τις επιδράσεις αυτές"''<ref>( Κατά Ιουδαίων Α΄ 1 PG 48Φούγιας Γ. Μεθόδιος, ''Ελληνισμός & Ιουδαϊσμός'', 845-846 )</ref>έκδ. Κρίνει ο Χρυσόστομος οτι αυτή εκπληρώνεται στο πρόσωπο του [[Χριστός|Χριστού]] και άρα αυτοί είναι παραβάτες της θείας οικονομίας και εκτός χάριτος του Θεού2η, Λιβάνης, Αθήνα 1995, σελ. Μάλιστα επισημαίνει οτι τα ίδια έπραξαν και με τους προφήτες που απέκτειναν ενώ ήταν απεσταλμένοι θεού κατά τον Κυριακό λόγο<ref>( Κατα Ματθαίον Κεφ222-223.23 )</ref>. Επίσης είναι γεγονός οτι οι Ιουδαίοι συνέπραξαν στους μεγάλους διωγμούς των Χριστιανών τους πρώτους αιώνες της εκκλησιαστικής ζωής τους και έτσι γίνεται αντιληπτό οτι οι Χριστιανοί είχαν βιώσει δύσκολες καταστάσεις απο τους Ιουδαίους και η φήμη των διωκτών των Χριστιανών ακόμα παρέμενε.

====Η Χρυσοστομική υπεράσπισηΣυμπεράσματα====

Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τελικά αν ήταν αντισημίτης το γεγονός όμως της χρήσης αποσπασμάτων από τις ομιλίες του για άλλους σκοπούς δεν ευθύνεται ο Χρυσόστομος θα πρέπει να ανατρέξουμε στις αναφορες στα κείμενά του. Εκεί ρίχνοντας μια πιο εμπεριστατωμένη ματιά αντιλαμβανόμαστε οτι η επιθετική αυτή συμπεριφορά έχει να κάνει όχι με κάποια εγκατεστημένη ιδεοληψία του ΧρυσοστόμουΚαταρχάς οι ομιλίες αυτές δεν ήταν στην πραγματικότητα κατά των εβραίων, αλλά με τον κατεξοχήν στόχο κατά των ιουδαϊζόντων χριστιανών οι οποίοι είχαν παρασυρθεί σε σημείο που θέτει ο [[Χριστός]]να συμμετέχουν σε εορτασμούς στις συναγωγές<ref>Στυλιανός Παπαδόπουλος ''"...his eight sermons—traditionally called Against the Jews—are not really addressed to the Jews, but to these Christian “Judaizers”...these Christians took part in the Jewish festival celebrations in the synagogue"'' (Άγιος Ιωάννης ο ΧρυσόστομοςOskar Skarsaune, ''In the Shadow of the Temple - Jewish Influences on Early Christianity'', Downers Grove, InterVarsity Press, Τόμος Β2002, σελίδα 254σελ. 436-437).</ref>. Τη σωτηρία του ανθρώπου. Έτσι στο Κατά Ιουδαίων<ref>(Kατά Ιουδαίων Α΄ 1 PG 48Επίσης, 884)είχαν θρησκευτικό-τυπολογικό περιεχόμενο και όχι φυλετικό-ρατσιστικό</ref> γίνεται εμφανές οτι ο ίδιος δεν καταφέρεται σε βάρος τους γιατί έχει προγραμματική ιδεολογική αντίθεση με τους Ιουδαίους''"In my view, αλλά ενσκύπτει στο πρόβλημα μόλις αυτό προκύπτειthe patristic texts that appear to modern readers to be anti-Semitic in most cases have a typological reference and are based on a specific approach to the interpretation of Scripture—the analogy of faith—which assesses each particular text in relation to the whole trend of the history of revelation and which views the difference between Jew and Gentile under christological assumptions and not merely as a matter of genetics or race. Even in their harshest strictures against Judaizing threats to the gospel, απο τη συμπεριφορά που προκάλεσανthey did not consider Jews as racially or genetically inferior people, περιτριγυρίζοντας Χριστιανούς. Δηλαδή ομιλεί με τέτοιο τρόπο για να προστατέψει. Οι σκληρές εκφράσεις όπως «as modern anti-Semites are prone to do"''("On Misogyny and Anti-Semitism", 'άθλιοι'ACCS Introduction and Bibliographic Information''»(Ancient Christian commentary on Scripture), «Downers Grove, InterVarsity Press, 2005, σελ. xxv.</ref> ενώ, επιπλέον, ο Χρυσόστομος ''"δεν συνιστούσε το μίσος και την προσωπική αποστροφή"'δείλαιοι'και άρα ''»"δεν διαπνεόταν από κανένα είδος αντισημιτισμού, «όπως τον κατηγορούν"''<ref>Μεταλληνός Δ. Γεώργιος, 'άρπαγες'Παγανιστικός Ελληνισμός ή Ελληνορθοδοξία;''», «3η έκδ., Αρμός, 2003, σελ. 82.</ref>. Μιλάει, '''πλεονέκτες'"όχι διότι έχει προγραμματική ιδεολογική αντίθεση προς τους ιουδαίους, άλλα μόλις προκύπτει το ποιμαντικό πρόβλημα στο γεγονός που δείχνει ότι αιτία των Ομιλιών του δεν είναι ο αντισημιτισμός"''»<ref>( Κατά Ιουδαίων Δ΄ 1 PG 48Μεταλληνός, 871 )ό.π.</ref> έχει να κάνει με τη συμπεριφορά απέναντι στο [[Χριστός|Χριστό]] ο οποίος τους αποκαλύφθηκε και αυτοί του συμπεριφέρθηκαν το γνωστό τροπο. Και αναρωτιέται « τι αθλιότερον τούτου; ». Επίσης στο ίδιο κείμενο φέρεται να μη ζητάει κανενός είδους δίωξη ή μίσος, αλλά να μη συμμερίζονται τη θρησκευτική ζωή τους. Επίσης είναι αληθές οτι κατά γενική ομλογία η γλώσσα του Χρυσοστόμου ήταν σκληρή αντίστοιχα και για τους [[Αρειανισμός|Αρειανούς]], τους [[Ανόμοιοι|ανομοίους]], τους [[Γνωστικοί|γνωστικούς]] αλλά και τους πλουσίους και άρχοντες που έκαναν έκλυτο, προκλητικό βίο. Άρα θα αμπορούσαμε να ισχυριστούμε οτι οι Ιουδαίοι δεν χρίζουν ειδικής « μεταχείρισης » όπως ισχυρίζονται κάποιοι συγγραφείς, αλλά σε κάθε ομάδα ή έτερη δογματική αντίληψη η οποία αντιτίθεται στο « νόμο του Θεού » έχει παρόμοια αντιμετώπιση .

Παρά το γεγονός ότι ο Χρυσόστομος αναφερόταν με αυτόν τον τρόπο στους Εβραίους επίσης δεν συνάγεται ότι τους μισούσε, αλλά χρησιμοποιούσε ενα ρητορικό σχήμα της εποχής, το λεγόμενο ψόγο, που σε καθε περίπτωση ήταν διαδεδομένος<ref>{{cite book |author=Lindemann, Albert S. |title=Esau's Tears: Modern Anti-Semitism and the Rise of the Jews |publisher=Cambridge University Press |location=Περί εξουσίαςCambridge, αρχόντων και πλούτουUK |year=2000 |pages=33-34 |isbn=0-521-79538-9 |oclc=|doi=|accessdate=}}</ref>. Με την προσεκτική μελέτη των κειμένων του Χρυσοστόμου, γίνεται αντιληπτό ότι η επιθετική αυτή συμπεριφορά έχει να κάνει όχι με κάποια εγκατεστημένη ιδεοληψία του Χρυσοστόμου, αλλά με τον κατεξοχήν στόχο που θέτει ο [[Χριστός]]<ref>Στυλιανός Παπαδόπουλος (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Τόμος Β, σελίδα 254</ref>. Τη σωτηρία του ανθρώπου. Έτσι στο ''Κατά Ιουδαίων''<ref>(Kατά Ιουδαίων Α΄ 1 PG 48, 884)</ref> γίνεται εμφανές ότι μιλά με τέτοιο τρόπο για να προστατέψει. Οι σκληρές εκφράσεις όπως ''"άθλιοι"'', ''"δείλαιοι"'', ''"άρπαγες"'', ''"πλεονέκτες"''<ref>( Κατά Ιουδαίων Δ΄ 1 PG 48, 871 )</ref> έχει να κάνει με τη συμπεριφορά απέναντι στο [[Χριστός|Χριστό]] ο οποίος τους αποκαλύφθηκε και αυτοί του συμπεριφέρθηκαν το γνωστό τροπο. Και αναρωτιέται: «τι αθλιότερον τούτου;».

Το φαινόμενο της εξουσίαςΟ Χρυσόστομος υπερασπίστηκε δυναμικά τους χριστιανούς, πολιτικής - κοσμικής αλλά και ιερατικήςδεν ανεχόταν τον προσυλητισμό από τους Ιουδαίους<ref>Κατά Ιουδαίων Δ΄ 1: PG 48, 871</ref>, εξηγείται εύκολα στο πλαίσιο απειλή που ήταν μεγαλύτερη εξαιτίας της όλης θεολογικής σκέψης του Χρυσοστόμουισχυρής εβραϊκής κοινότητας που υπήρχε την εποχή εκείνη στην Αντιόχεια. Συνιστά Γι αυτό και αυτή, όπως ο γάμος αποτέλεσμα της πτώσεως. Η εξουσία αποβαίνει πρόβλημα εφ'όσον προϋποθέτει άρχοντα, τον οποίο εκμαυλίζει η αίσθηση της υπεροχής, και αρχόμενο που δυσανασχετεί για την υποταγή λόγος του. Άρα πρόβλημα είναι όχι η αφηρημένη έννοια της υποταγήςήταν οξύς, αλλα ο άνθρωπος που έχει την ευθύνη να άρχει ή που οφείλει να υποτάσσεται. Σύμφωνα σε αντίθεση με τις γραπτές τα πιο ήπια κηρύγματα που πηγές που έχει εξακριβωθεί έκανε στην [[Κωνσταντινούπολη|Κων/πολη]], όπου η πιστότητα απειλή για τους, πιστεύει οτι η απομάκρυνση των πρωτοπλάστων απο τον Θεό προκάλεσε την «χριστιανούς ήταν μικρότερη<ref>'''πνευματική διάσπαση'''»"Much of the patristic anti-Jewish material, «'''την εσωτερική αντινομία'''»however, που εκδηλώνεται μεταξύ ανθρώπων με '''αντιπαλότητα'''was a response to the threat Judaism posed as an attractive alternative to Christianity. Thus, '''διαμάχες''' και '''πολέμους'''. Η αντιπαλότητα οδηγεί στην επιβολή του ενός στον άλλοJohn Chrysostom’s anti-Jewish sentiments were expressed with greatest virulence in sermons that he delivered in CE 386 to 387 in Antioch—the home of a large, διότι λησμονείται ένεκα της αμαρτίαςvibrant, οτι οι άνθρωποι είναι όλοι ομότιμοι μεταξύ τους<ref>and thriving Jewish community at this time ( Εις ΡωμαίουςWilken 1983; Harkins 1979). Sermons that Chrysostom delivered in Constantinople, ομιλία ΚΓ 1which did not have a large Jewish community, PG 60, 615 were less virulent in tone (Grissom 1978: 217)</ref>. Στο ίδιο ζήτημα επίσης τονίζει με κάθε τρόπο οτι η '''φυσική''' και '''θεία τάξη'"''(Barbara Geller Nathanson, "Jews, Christians, στην οποία είναι θεμιτό το '''άρχειν''' και το '''άρχεσθαι'''and the Gallus Revolt in Fourth-Century Palestine", δεν αναιρεί την ''Biblical Archaeologist'ομοτιμία''' μεταξύ των ανθρώπων. Το να υπακούει ο πολίτης τον πολιτικό άρχοντα ή ο διάκονος τον Πρεσβύτερο δεν σημαίνει οτι ενώπιον θεού κάποιος είναι κατώτερος απο τον άλλο<ref>( PG 62, 531τεύχ. PG 49, 82 American Schools of Oriental Research, 1986).</ref>.

====Άρχοντες=Περί εξουσίας, αρχόντων και πλούτου===

Στα κοινωνικά ζητήματα Το φαινόμενο της εξουσίας, πολιτικής - κοσμικής αλλά και ιερατικής, εξηγείται εύκολα στο πλαίσιο της όλης θεολογικής σκέψης του Χρυσοστόμου. Συνιστά και αυτή, όπως ο Xρυσόστομος δεν γάμος αποτέλεσμα της πτώσεως. Η εξουσία αποβαίνει πρόβλημα εφόσον προϋποθέτει άρχοντα, τον οποίο εκμαυλίζει η αίσθηση της υπεροχής, και αρχόμενο που δυσανασχετεί για την υποταγή του. Άρα πρόβλημα είναι ποτέ αιθεροβάμων όχι η αφηρημένη έννοια της υποταγής, αλλά ο άνθρωπος που έχει την ευθύνη να άρχει ή που οφείλει να υποτάσσεται. Ενώ εξηγεί Σύμφωνα με επιχειρήματατις γραπτές πηγές που διαθέτουμε, οτι το πιστεύει ότι η απομάκρυνση των πρωτοπλάστων από τον Θεό προκάλεσε την «''πνευματική διάσπαση'άρχειν'», «'' και το την εσωτερική αντινομία''», που εκδηλώνεται μεταξύ ανθρώπων με 'άρχεσθαι'αντιπαλότητα'' αποτελεί θεία τάξη, γνωρίζει οτι πολλοί άρχοντες είναι ανάξιοι ''διαμάχες'' και μάλιστα τύραννοι''πολέμους''. Kανένας εκκλησιαστικός συγγραφέας δεν μαστίγωσε τόσο πολύ Η αντιπαλότητα οδηγεί στην επιβολή του ενός στον άλλο, διότι λησμονείται ένεκα της αμαρτίας, ότι οι άνθρωποι είναι όλοι ομότιμοι μεταξύ τους παντός είδους ελλειματικούς και τυραννικούς, άρχοντες όσο ο Χρυσόστομος<ref>( PG 52Εις Ρωμαίους,54 - 56ομιλία ΚΓ 1,42 - PG 60,365 - 63,232 615 )</ref>. ΓιΣτο ίδιο ζήτημα επίσης τονίζει με κάθε τρόπο ότι η ' αυτό το λόγο ξεκαθαρίζει άμεσα οτι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του 'φυσική''άρχεινκαι ''', που είναι '''θέλημα Θεούθεία τάξη''', και της εκλογής, που ανήκει στην ευθύνη των ανθρώπων. Αρνείται οτι ο κάθε άρχοντας ειναι «οποία είναι θεμιτό το ''άρχειν'ελέω Θεού'''» και δεν «το '''χειροτονείται'''» - 'άρχεσθαι''εκλέγεται''' απο το θεό, ο οποίος έθεσε μόνο δεν αναιρεί την τάξην του '''άρχεσθαι'ομοτιμία''μεταξύ των ανθρώπων.Το να υπακούει ο πολίτης τον πολιτικό άρχοντα ή ο διάκονος τον Πρεσβύτερο δεν σημαίνει ότι ενώπιον Θεού κάποιος είναι κατώτερος από τον άλλο<ref>( Εις Ρωμαίους PG 62, Ομιλία ΚΓ΄ 1 531. PG 6049,615 82 ).</ref>.

====Πλούτος και εργασίαΆρχοντες====

Τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα στην [[Αντιόχεια]] ====Πλούτος και στην [[Κωνσταντινούπολη]], δημιουργούσαν πολλά διλήματα στα στους Χριστιανούς. Αυτοί γνώριζαν γενικά οτι πρέπει να ζήσουν σύμφωνα με το [[Ευαγγέλιο]], που όμως απαιτούσε υπέρβαση των δομών της κοινωνίας και του τρόπου σκεψης της εποχής, κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο και προυπόθετε βαθιά πίστη, τόλμη και γνώση. Η υπερτίμηση των υλικών αγαθών και ο ονειδισμός της εργασίας αποτελόυσαν κυρίαρχη αντίληψη, σε μία πόλη 500.000 κατοίκων, που περιείχε 100.000 χριστιανούς, πολλοί από τους οποίους ήταν ευκατάστατοι. Μέλημά του ήταν να δείξει οτι η εργασία δεν είναι «όνειδος»<ref>( Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 51, 193 )</ref>. Έτσι αναζητάει το βαθύτερο λόγο της εργασίας και δίνει κίνητρα αναφέροντας οτι η εργασία όχι μόνο δεν είναι αρνητικό, δεν είναι όνειδος, αλλά είναι θετικό και συνιστά «'''νουθεσία'''», «'''σωφρονισμό'''» και «'''φάρμακο'''»<ref>( Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 51,194 )</ref> για τα '''τραύματα''' που προκαλεί η '''αμαρτία'''. Αναφέρει ακόμα ως παράδειγμα τον Παύλο που εργαζόταν χειρονακτικά ημέρα και νύχτα<ref>(Παύλου, Α΄Θεσαλονικείς)</ref>. Επίσης ο άνθρωπος αποφεύγει την αχρείωση του, καλλιεργεί πνευματικά τον εαυτό του και γίνεται χρήσιμος στο πλησιον του.====

Ο Χρυσόστομος υπερβαίνοντας οποιοδήποτε άλλον εκκλησιαστικό συγγραφέαΤα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα στην ''Αντιόχεια'' και στην ''Κωνσταντινούπολη'', καινοτομείδημιουργούσαν πολλά διλήμματα στα στους Χριστιανούς. Αυτοί γνώριζαν γενικά ότι πρέπει να ζήσουν σύμφωνα με το [[Ευαγγέλιο]], στην προσπάθεια για σωτηρία και που όμως απαιτούσε υπέρβαση των πλουσίων αλλα δομών της κοινωνίας και την ανακούφιση των φτωχών. Θεωρεί οτι ο πλούτος είναι πράγμα άψυχο του τρόπου σκέψης της εποχής, κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο και άρα απο τη φύση του ούτε κακόπροϋπέθετε βαθιά πίστη, ούτε καλό τόλμη και γνώση. Η υπερτίμηση των υλικών αγαθών και τον τελικό χαρακτήρα δίνει ο άνθρωποςονειδισμός της εργασίας αποτελούσαν κυρίαρχη αντίληψη, σε μία πόλη 500.000 κατοίκων, που τα κατέχει με βάση τη χρήση περιείχε 100.000 χριστιανούς, πολλοί από τουςοποίους ήταν ευκατάστατοι.Μέλημά του ήταν να δείξει ότι η εργασία δεν είναι «''όνειδος''»<ref>( Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 5851,707 193 )</ref>. Σε άλλο χωρίοΈτσι αναζητάει το βαθύτερο λόγο της εργασίας και δίνει κίνητρα αναφέροντας ότι η εργασία όχι μόνο δεν είναι αρνητικό, δεν είναι όνειδος, αλλά είναι θετικό και συνιστά «''νουθεσία''», «''σωφρονισμό''» και «''φάρμακο''»<ref>(Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 61, 293 και 51,22194 )</ref> επιμένει οτι δεν είναι ο Θεός αυτός ο οποίος κάνει πλούσιο ή φτωχό ένα άνθρωπο. Η γή του θεού είναι εξίσου για όλους. Από αυτούς όμως κάποιοι κοπίασαν πολύ και απόκτησαν πλούτη, ενώ άλλοι έγιναν πλούσιοι με αδικίες και αρπαγές, άρα σύμφωνα με την κακή προαίρεσή τους ( τα ''τραύματα'' που δεν μπορεί να είναι θέλημα Θεού )προκαλεί η ''αμαρτία''. Γι ' αυτό προχωράει Αναφέρει ακόμα περισσότερο λέγοντας οτι ο άνθρωπος με πλούτη πρέπει να είναι ο διαχειριστής των αγαθών ως παράδειγμα τον Παύλο που κατέχει εργαζόταν χειρωνακτικά ημέρα και όχι ο κάτοχος.νύχτα<ref>( PG 61Παύλου,86 Α΄Θεσαλονικείς).</ref>. Επίσης ο άνθρωπος αποφεύγει την αχρείωση του, καλλιεργεί πνευματικά τον εαυτό του και γίνεται χρήσιμος στο πλησίον του.

Οι απόψεις του Χρυσοστόμου όμως δεν εξαντλούνται εδώ. Ο κάτοχος Χρυσόστομος υπερβαίνοντας οποιοδήποτε άλλον εκκλησιαστικό συγγραφέα, καινοτομεί, στην προσπάθεια για σωτηρία και των υλικών αγαθών πλουσίων αλλά και χρημάτων «δικαιούται» να χρησιμοποιεί απο αυτά όσα χρειάζεταιτην ανακούφιση των φτωχών. Να τρώγει Θεωρεί ότι ο πλούτος είναι πράγμα άψυχο και άρα από τη φύση του ούτε κακό, ούτε καλό και να πίνει χωρίς υπερβολέςτον τελικό χαρακτήρα δίνει ο άνθρωπος, ώστε να μην φθάνει στην αμαρτίαπου τα κατέχει με βάση τη χρήση τους<ref>( PG 5658,147 - 48,974 - 50,663 707 )</ref>. Εάν Σε άλλο χωρίο επιμένει ότι δεν λειτoυργήσει έτσι, σημαίνει οτι υποδουλώθηκε στα αγαθά του, με αποτέλεσμα να καταντήσουν γι'αυτόν τύραννος, τον οποίο αδυνατεί να ελευθερωθείείναι ο Θεός αυτός ο οποίος κάνει πλούσιο ή φτωχό ένα άνθρωπο<ref>( PG 61, 112-114 293 και 51,22)</ref>. Γίνεται δηλαδή υποχείριος των χρημάτων Η γη του Θεού είναι εξίσου για όλους. Από αυτούς όμως κάποιοι κοπίασαν πολύ και απόκτησαν πλούτη, ενώ άλλοι έγιναν πλούσιοι με αδικίες και αντιστρέφει τη θεϊκή τάξηαρπαγές, η οποία ορίζει τον άνθρωπο να ενδιαφέρεται πρώτιστα για άρα σύμφωνα με την «'''βασιλεία του θεού'''»<ref>κακή προαίρεσή τους ( Προς εγκαταλείψεως σύναξιν 2 PG 51,69 - 62, 259-260 που δεν μπορεί να είναι θέλημα Θεού )</ref>. Φτάνει δε σε σημείο Γι ' αυτό προχωράει ακόμα περισσότερο λέγοντας ότι ο άνθρωπος με πλούτη πρέπει να πει, οτι τελικά είναι ο πραγματικός διαχειριστής των αγαθών που κατέχει και χειρότερος ζητιάνος γίνεται όχι ο πλούσιος, σε σχέση με το φτωχό που διαρκώς ζητάει για την επιβίωση του.κάτοχος<ref>( Eις τον Λάζαρον PG 61, Ομιλία Β΄1 G 48, 982-98386 )</ref>. Η κατακλείδα των επισημάνσεων του είναι οτι ο κατά κόσμον πλούσιος δεν είναι και ενώπιον Θεού. Ενώπιον Θεού πλούσιοι είναι οι '''ενάρετοι''', διότι στην επόμενη ζωή το μόνο που μπορούν να πάρουν μαζί τους είναι οι καλές πράξεις και όχι τα υλικά αγαθά, και οτι οι πλούσιοι κατά κόσμον, θα κριθούν με αυστηρότερο κριτήριο απο το Θεό.

===Διαπαιδαγώγηση Οι απόψεις του Χρυσοστόμου όμως δεν εξαντλούνται εδώ. Ο κάτοχος των υλικών αγαθών και χρημάτων «''δικαιούται''» να χρησιμοποιεί από αυτά όσα χρειάζεται. Να τρώγει και να πίνει χωρίς υπερβολές, ώστε να μην φθάνει στην αμαρτία<ref>( PG 56,147 - 48,974 - 50,663 )</ref>. Εάν δεν λειτουργήσει έτσι, σημαίνει ότι υποδουλώθηκε στα αγαθά του, με αποτέλεσμα να καταντήσουν γι'αυτόν τύραννος, τον οποίο αδυνατεί να ελευθερωθεί<ref>( PG 61, 112-114 )</ref>. Γίνεται δηλαδή υποχείριος των χρημάτων και αντιστρέφει τη θεϊκή τάξη, η οποία ορίζει τον άνθρωπο να ενδιαφέρεται πρώτιστα για την «''''βασιλεία του θεού''''»<ref>( Προς εγκαταλείψεως σύναξιν 2 PG 51,69 - 62, 259-260 )</ref>. Φτάνει δε σε σημείο να πει, ότι τελικά ο πραγματικός και χειρότερος ζητιάνος γίνεται ο πλούσιος, σε σχέση με το φτωχό που διαρκώς ζητάει για την επιβίωση του.<ref>( Eις τον Λάζαρον , Ομιλία Β΄1 G 48, 982-983)</ref>. Η κατακλείδα των επισημάνσεων του είναι ότι ο κατά Χρυσόστομο===κόσμον πλούσιος δεν είναι και ενώπιον Θεού. Ενώπιον Θεού πλούσιοι είναι οι ''ενάρετοι'', διότι στην επόμενη ζωή το μόνο που μπορούν να πάρουν μαζί τους είναι οι καλές πράξεις και όχι τα υλικά αγαθά, και ότι οι πλούσιοι κατά κόσμον, θα κριθούν με αυστηρότερο κριτήριο από το Θεό.

O Χρυσόστομος ως ένας εκ των [[Τρεις Ιεράρχες|Τριών Ιεραρχών]] θεωρείται απο από την [[Ορθόδοξη Εκκλησία|ορθόδοξη εκκλησία]] ως προστάτης των γραμμάτων και παιδαγωγός. H παιδαγωγική του άποψη περιλαμβάνεται στο παιδαγωγικό έργο του Χρυσοστόμου «περί «''Περί κενοδοξίας και όπως δει τους γονέας ανατρέφει τα τέκνα»τέκνα''». Σε αυτό το έργο, που αμφισβητείται η γνησιότητά του, χαρακτηρίζεται απο από πολλούς «ως «''ως η πρώτη συστηματική και πληρέστερη έκθεση για τη χριστιανική διαπαιδαγώγηση των νέων»νέων''». Περιλαμβάνονται αρχές για την αγωγή των νέων και οδηγίες για τις ενδεδειγμένες μεθόδους διδασκαλίας.<ref>( Κεφάλαια 39 – 52 )</ref>. Επίσης παρουσιάζονται τρόποι για την ιστόρηση των βιβλικών διηγήσεων στα παιδιά. Ανεξάρτητα από τις ελλείψεις και τις υπερβολές, η συγγραφή διακρίνετε για: α) Την ακρίβεια και τις ψυχολογικές και παιδαγωγικές παρατηρήσεις, β) την πολυμερή γνώση της παιδικής ψυχολογίας, γ) την ορθότητα με βάση το σημερινό πρότυπο των διδακτικών και παιδαγωγικών μεθόδων.

Η παιδεία είναι κατ’εξοχήν συναντησιακή σχέση αγάπης και κατ’επέκταση πράξη θάρρους, όπως συναντάται στη πραγματεία του παιδαγωγού Χρυσοστόμου. Αναφέρει «Της «''Της τέχνης ταύτης ουκ έστι άλλη μείζων τι γάρ ίσον του ρυθμίσαι ψυχήν και διαπλάσαι νέου διανοίαν»διανοίαν''»<ref>(P.G. 58,584)</ref>, επίσης « ''Ουδέν γάρ ίδιον προς διδασκαλίαν επαγωγόν ως το φιλείν και φιλείσθαι ''»<ref>(P.G. 62, 529)</ref>. Η αγάπη για το Χρυσόστομο είναι το βασικό γνώρισμα του παιδαγωγού. « ''Ας γινόμεθα λοιπόν στοργικοί προς τους μαθητές μας. Αυτό είναι η αρχή του δικού μας τρόπου ζωής, από γνώρισμα, δηλαδή το να μη φροντίζουμε μόνο για τα δικά μας πράγματα και τις υποθέσεις, αλλά και τα μέλη μας τα άρρωστα και να τα διορθώνουμε και να τα θεραπεύουμε αυτό είναι το μέγιστο της πίστεως ''»<ref>(P.G. 54,623)</ref>. Η αγάπη κατά Χρυσόστομο δε, είναι το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Χριστιανισμού « ''Πολλά είναι εκείνα που χαρακτηρίζουν το Χριστιανισμό, σπουδαιότερο όμως και ανώτερο από όλα είναι η αγάπη και η ειρήνη μεταξύ των χριστιανών ''»<ref>(P.G. 63, 213)</ref>.

Η γνώμη του Ιερού Χρυσοστόμου για την αγωγή και παιδεία « ''εν Χριστώ» Χριστώ''» των νέων παρουσιάζεται πολύμορφη. Τον απασχόλησε ο σκοπός της αγωγής, η προσωπικότητα του παιδαγωγού, οι μέθοδοι διδασκαλίας, η ελκυστικότητα του μαθήματος, οι αντιληπτικές ικανότητες των μαθητών. Σημειώνει ότι ο μαθητής δεν πρέπει να δέχεται παθητικά την προσφερόμενη ύλη, αλλά να συμμετέχει ενεργητικά και να διατυπώνει απορίες και γνώμες. Αναγνωρίζει ότι η αγωγή στην νηπιακή ηλικία είναι πολύ αποτελεσματική για αν εγγραφεί στην ψυχή αγαθές έξεις. « ''Αν τοίνυν άνωθεν και εκ πρώτης ηλικίας αυτή πήξωμεν καλούς, ου δεησόμεθα πολλών μετά ταύτα πόνων, αλλ’ η συνήθεια νόμος αυτοίς έσται λοιπόν ''» <ref>(P.G. 62, 546)</ref>. Κάνει λόγο για τη λιτότητα και την αποφυγή καταχρήσεων ώστε να εξασφαλίζεται η ψυχοσωματική υγεία<ref>(P.G. 49, 190)</ref>. Ομιλεί για την επίδραση της γυμναστικής, την επενέργεια της μουσικής. Υπογραμμίζει ότι ο παιδαγωγός πρέπει να έχει επιστημονικό οπλισμό και είναι ηθικά ακέραιος. Επιβάλλεται ο παιδαγωγός ν’ αποσκοπεί στη διαμόρφωση του παιδιού σε εικόνα Θεού και « ''το καθ’ ομοίωσιν αποδιδούς ''»<ref>(P.G. 62, 144)</ref>. Γι’ αυτό οι ιδιότητες του Θεού πρέπει να γίνουν κτήμα του παιδιού όπως είναι: η αγαθότητα, το αόργητο, το αμνησίκακο, το ευεργετικό, το φιλάνθρωπο. Η άσκηση της αγωγής να γίνεται έτσι ώστε ο παιδαγωγούμενος να διαπλασθεί διαπλαστεί « ''εις τέλειον Χριστιανόν και πραγματικόν φιλόσοφον ''»<ref>(P.G. 62, 149)</ref>. Μια τέτοια αγωγή αποβλέπει να καταστήσει τους νέους άξιους « ''της άνω πολιτείας ''» δηλαδή της βασιλείας των ουρανών. Για την απόλαυση «δε «''δε των επιγείων αγαθών απαιτείται να εμπνέουμε στα παιδιά τη χρηστότητα και την αρετή»αρετή''»<ref>(P.G. 62, 547)</ref>. Το κοινωνικό αγαθό της αγωγής για τον Ιερό Χρυσόστομο θεωρείται πρώτιστο μέλημα και με την ευρύτερη έννοια «παιδεία «''παιδεία μετάληψις αγιότητός εστι ''»<ref>(P.G. 64, 713, και A. Danassis Johannes Crysostomos, Bonn 1971, σ. 31)</ref> και « ''δια πάντων εις θεογνωσίαν κελεύων αγείν αυτούς ''» (τους παίδας) <ref>(P.G. 47, 355)</ref>.

Απο τους σημερινούς μελετητές ο Χρυσόστομος θεωρείται ως μια απο από τις σημαντικές προσωπικότητες που διαδραμάτισαν ρόλο στη διαμόρφωση των τεκταινομένων της εκκλησίας. Η δημοφιλία του στους κόλπους του απλού κλήρου και του λαού ήταν καταλυτικοί παράγοντες σε αυτή τη διαμόρφωση αλλά και οι σημαντικές καινοτομίες που προσέθεσε τόσο στη λειτουργική, όσο και στην ποιμαντική ζωή της Ανατολικής εκκλησίας δεν μπορούσαν να μη ληφθούν υπόψη αφού διευκόλυναν αρκετά το λατρευτικό βίο αλλά και την ποιμαντική προσέγγιση του λαού. Κατά γενική ομολογία ο Χρυσόστομος διείδε τα οργανωτικά αδιέξοδα, αλλά και τους θεσμούς οι οποίοι υπήρξαν κατα κατά τα πρωταποστολικά έτη πυρήνας και αιχμή του πνευματικού βίου της εκκλησίας και ως άνθρωπος με ιδιαίτερες επιτελικές ικανότητες διενήργησε αλλάγές αλλαγές δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε σημεία που επέφεραν νέα ώθηση στην εκκλησιαστικό βίο.

<u>'*''Θεία Λειτουργία'''</u>. Το κορυφαίο γεγονός της πληρότητας και της ενότητας της πίστεως μεταξύ του πληρώματος της εκκλησίας, αναμφίβολα υπήρξε η λατρευτική αναφορά της Θείας Λειτουργίας η οποία κορυφονόταν κορυφωνόταν με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ο Χρυσόστομος ήταν ο κύριος διαμορφωτής της Θεία Λειτουργίας, που στην εποχή του επεξεργάστηκε και εισήγαγε, με νέο τρόπο δόμησης στην Κωνσταντινούπολη και εν συνεχεία επεκράτησε σε όλη την Ανατολική Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η σημαντικότητα αυτού του εγχειρήματος έγκειται στο οτι ότι η απλοποίηση του Λαυτρευτικού γεγονότος των πιστών, απαλλάχτηκε απο από το παλαιότερο λατρευτικό κατεστημένο, που πέρα απο από την ανισομέρειά του γινόταν κουραστικό λόγω της διάρκειάς του. Έτσι χάρη σε αυτή την καινοτομία που εισήγαγε έκανε πιο κατανοητή τη Θεία Λειτουργία στους πιστούς με χαμηλότερο πνευματικό επίπεδο, ενώ έδωσε τη δυνατότητα στα νέα ή υποψήφια μέλη της εκκλησίας, να μπορούν ευκολότερα να παρακολουθήσουν και να κατανοήσουν το λατρευτικό γεγονός που αποτελούσε τον πυρήνα της πίστης της εκκλησίας.<br><u>'*''Οργάνωση'''</u>. Ο Χρυσόστομος αντιλήφθηκε απο από τον καιρό που ακόμα ζούσε στην Αντιόχεια, οτι ότι η εκκλησία στην εποχή του είχε αμετακλήτως περάσει στο λεγόμενο Μητροπολιτικό σύστημα. Καίτοι ακόμα δεν είχε εφαρμοστεί πλήρως, σίγουρα η οργανωτική προσπάθεια που κατέβαλε άμα τη αφίξη του στην Κωνσταντινούπολη δείχνει την κατανόησή του για το πως έπρεπε να δομηθεί το εκκλησιαστικό σύστημα γα την ευρύτερη εξυπηρέτηση του ποιμνίου. Αυτή η οργανωτική προσπάθεια διαμορφώθηκε σε δυο επίπεδα. Στην οργάνωση του ανθρώπινου δυναμικού και την οργάνωση του ποιμαντικού έργου. Στην προσπάθεια για καλύτερη εξυπηρέτηση του ποιμνίου συντάσει συντάσσει και οργανώνει το τάγμα των χηρών και των διακονισσών σε μια προσπάθεια ευρύτερης προσέγγισης του γυναικείου ποιμνίου το οποίο βρισκόταν σε μειονεκτική θέση. Επίσης οργανώνει το ιερατικό σώμα με τέτοιο τρόπο ωστε ώστε οι ιερείς να γίνονται υπηρέτες του λαού και όχι έμμισθοι επαγγελματίες οι οποίοι έβλεπαν καθαρά με κοσμικό μάτι την οργάνωση της εκκλησίας. Βέβαια αυτή η οργάνωση δε θα μπορούσε , όπως και το ευρύ ιεραποστολικό έργο που διενήργησε, να θεωρηθεί κάτι καινοτόμο, όμως οι θεσμοί αυτοί είχαν ατονήσει ιδιαίτερα την εποχή που ανέλαβε ο Χρυσόστομος τον επισκοπικό θρόνο, με αποτέλεσμα να δώσει νέα ώθηση και να γίνει παράδειγμα και τύπος καθόλη τη βυζαντινή περίοδο η οργάνωση της εκκλησίας. Σε ότι αφορά το ποιμαντικό έργο, ο Χρυσόστομος οργάνωσε σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα τη λατρεία της εκκλησίας, έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην ποίμανση μέσω των ομιλιών, οι οποίες είχαν διακοπεί κατά την περίοδο του Νεκταρίου. Θα λέγαμε πως ο Χρυσόστομος έδωσε νέο νόημα στην έννοια κατήχηση μέσω της χρήσης των ομιλιών που παραμένει μέχρι σήμερα πρότυπο ποιμαντικής διακονίας.<br><u>*'''Αντιμετώπιση Αμαρτωλών'Το ζήτημα της μετανοίας''</u>. Η αντιμετώπιση που ο Χρυσόστομος εφήρμοσε σχετικά με τους αμαρτωλούς και την αμαρτία ήταν σαφής. Επίθεση και κατάκριση στην αμαρτία, επιείκια επιείκεια στον άνθρωπο. Μάλιστα στις ομιλίες διενεργεί σημαντική προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση<ref>(PG 47, 277-350 -[9 Λόγοι Περί Μετανοίας(Ομιλία Ζ)]) Οτι Ο τι αυστηρός Ο Θεός στους δικαίους, επιεικής στους αμαρτωλούς</ref>. Αυτή ήταν μια νέα καινοτομία η οποία κατά τους επικριτές του, αλλά και τους πιο αυστηρούς ζηλωτές έδειχνε αδυναμία και υποχώρηση στα αποστολικά δομέναδεδομένα. Η πραγματικότητα όμως ήταν οτι αυτη ότι αυτή η τακτική είχε σημαντικά αποτελέσματα καθώς μπόρεσε η εκκλησία να εισάγει στους κόλπους της αρκετούς ετερόδοξους οι οποίοι είχαν εισέλθει σε έτερα δόγματα, με αποτέλεσμα εν συνεχεία να γίνει θεσμός και να θεωρηθεί ως η ασφαλέστερη μέθοδος προσέγγισης για την εκκλησία. Οι υποστηρικτές του υπερασπίζοντάς τον, ανέφεραν πως κάθε εποχή έχει το δικό της τρόπο προσέγγισης με βάση τις διαμορφομένες διαμορφωμένες συνθήκες.

Η συνήθης απεικόνιση του Αγίου εμφανίζεται σε δύο μορφές. Είτε μεταξύ των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας και των [[Τρεις Ιεράρχες|Τριών Ιεραρχών]], [[Μέγας Βασίλειος|Μεγάλου Βασιλείου]], [[Γρηγόριος Ναζιανζηνός|Γρηγορίου του Θεολόγου]] που πολλές φορές μαζί τους παρευρίσκεται και ο [[Μέγας Αθανάσιος]], στο εσωτερικό της κόγχης του [[Ιερό Βήμα|Ιερού Βήματος]], στην παράσταση '''μελισμού''' είτε σε κατ' ενώπιο ενώπιον απεικόνιση σε φορητές εικόνες.

Στην πρώτη περίπτωση, όπως και οι άλλοι Ιεράρχες, φέρει πλήρη Λειτουργική αμφίεση ([[στιχάριοστιχάριον]], [[πετραχήλι|επιτραχήλιο]], [[φελόνιοφαιλόνιο]], [[ωμοφόριο]] και [[επιμάνικα]]). Είναι ελαφρώς στραμμένος προς το κέντρο της κόγχης, σε στάση δεήσεως, με ελαφρά κάμψη της κεφαλής. Στα χέρια κρατάει [[ειλητάριο]], στο οποίο αναγράφονται αποσπάσματα από Λειτουργικές ευχές.

Η [http://www.rel.gr/photo/displayimage.php?album=9&pos=1 20 κάρα] του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου βρίσκεται στο [[Άγιο Όρος]], στην Ιερά Μεγίστη [[Ιερά Μονή Βατοπεδίου]]. Μάλιστα το αριστερό αυτί του παραμένει αναλλοίωτο στους αιώνες. Η Εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει ότι αυτό ήταν το αυτί που ο μαθητής του Χρυσοστόμου [[Πατριάρχης Πρόκλος|Πρόκλος]] έβλεπε τον [[Απόστολος Παύλος|Απόστολο Παύλο]] να υπαγορεύει την ερμηνεία των αποστολικών χωρίων και των Γραφών προς τον Χρυσόστομο. Η δεξιά του χείρα φυλάσσεται αναλλοίωτη στο Επισκοπικό Μουσείο της πόλεως ''Regensburg'' Γερμανίας, της οποίας Επίσκοπος υπήρξε και ο νύν [[Πάπας Βενέδικτος 16ος]] (κατα κόσμον ''Joseph Ratzinger'').

*Στυλιανός Παππαδόπουλος, «'''Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος'''» (Δίτομος) Στυλιανού Γ. Παππαδόπουλου <br>, Τόμοι Α΄ και Β΄, Εκδόσεις Αποστολική Διακονία, Αθήνα, 1999/2006.*Φώτιος Ι. Μάλαινος, «'''Οι Εννέα Λόγοι Περι Μετανοίας'''» Φωτίου Ι. Μαλαίνου<br>, Εκδόσεις Αποστολική Διακονία, Αθήνα, 1998/2002* Βλασίος Φειδάς, «'''Εκκλησιαστική Ιστορία'''» - Βλασίου Φειδά<br>, Τόμος Α΄, Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα, 2002.