Αλλαγές

:''"Η Ιστορία Νέα συνολικά Συνολικά εξιστορεί την περίοδο από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα (Τρωικός πόλεμος) και την εποχή της ανόδου στον αυτοκρατορικό θρόνο της Ρώμης του Οκταβιανού Αυγούστου (27 π.Χ.) ως το 410 μ.Χ. - έτος κατά το οποίο στην Ανατολική Ρωμαϊκή (Βυζαντινή) Αυτοκρατορία ο Θεοδόσιος Β΄ο Μικρός (4Ο8408-458) απαλλάχτηκε από την κηδεμονία του Ανθέμιου, ενώ στη Δύση οι Βησιγότθοι του Αλάριχου A΄ (395-410) κατέλαβαν και λεηλάτησαν τη Ρώμη (Αύγουστος 410) - πράξη που για το Ζώσιμο σηματοδοτεί την κατάρρευση και την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στην πραγματικότητα η αφήγηση της Ιστορίας νέας σταματά απότομα με την προσωρινή καθαίρεση του σφετεριστή δυτικού Ρωμαίου αυτοκράτορα Άτταλου Πρίσκου, τον Ιούλιο του 410"''<ref>Βλ. ''Πρόλογο'' του Αλέξιου Σαββίδη, στο: Ζώσιμος, ''Νέα ιστορία'' (306-410 μ.Χ.), εκδ. Θύραθεν, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 11-12.</ref>.

Αναλυτικότερα<ref>Βλ. Hunger Herbert, ''Βυζαντινή Λογοτεχνία...'', ό.π., σελ. 71-72.</ref>., το πρώτο βιβλίο περιέχει μιά μια πολύ σύντομη περίληψη της ελληνικής και της ρωμαϊκής ιστορίας από τον Τρωικό πόλεμο ως τον ''Διοκλητιανό'' αλλά έχει χαθεί το τέλος του πρώτου και οι αρχές του δεύτερου βιβλίου (το κενό αφορά τα χρόνια 282-305). Το δεύτερο βιβλίο πραγματεύεται τη βασιλεία του ''Κωνσταντίνου'' —με έντονη κριτική για το πρόσωπο και τις μεταρρυθμίσεις του αυτοκράτορα— και τη βασιλεία των γιων του. Στο τρίτο εκτίθενται η βασιλεία του ''Ιουλιανού'', ιδίως η άτυχη εκστρατεία του εναντίον της Περσίας, και η σύντομη βασιλεία του ''Ιοβιανού'' (355-364). Το τέταρτο βιβλίο καλύπτει την εποχή ως το θάνατο του ''Θεοδοσίου'' Α΄ (395), ο οποίος, σύμφωνα με τον συγγραφέα, οδήγησε την αυτοκρατορία στην πλήρη παρακμή, πού είχε ήδη αρχίσει από την εποχή του ''Κωνσταντίνου''. Τα κεφάλαια 1-25 του πέμπτου βιβλίου πραγματεύονται, σχεδόν αποκλειστικά, γεγονότα του ανατολικού κράτους (395-404), ενώ τα κεφάλαια 26-51 είναι αφιερωμένα στην τύχη του δυτικού κράτους από το 406/7 ως το φθινόπωρο του 409. Τα δεκατρία μόνο κεφάλαια του έκτου βιβλίου φαίνεται να αποτελούν ένα πρόχειρο σχέδιο, που περιγράφει το σφετερισμό της εξουσίας στη ''Βρετανία'' και τη ''Γαλατία'' από τον ''Κωνσταντίνο'' και κατόπιν τα γεγονότα στην Ιταλία, την ενθρόνιση και την εκθρόνιση του ''Αττάλου'' από τον ''Αλάριχο'' και τέλος την έριδα ανάμεσα στους ''Γότθους'' ''Σάρο'' και ''Αταούλφ''.

Η κριτική των νεότερων ερευνητών για το έργο του ''Ζώσιμου '' ήταν συχνά αρκετά δυσμενής όσον αφορά την αξιοπιστία της διήγησης του και την ιστορική αξία των πληροφοριών του. Χωρίς αμφιβολία άφησε να υπεισέλθουν στο έργο του πολλές επιπολαιότητες και λάθη και δεν κατόρθωσε να δώσει ομοιομορφία στη διήγηση του<ref>Βλ. Hunger Herbert, ''Βυζαντινή Λογοτεχνία...'', ό.π., σελ. 72.</ref>. Πάντως, το έργο του ''Ζώσιμου'' αποτελεί πηγή αναντικατάστατη για την περίοδο από την παραίτηση του ''Διοκλητιανού'' (305 μ.Χ.) ως το 410, για εκατόν πέντε δηλαδή χρόνια ιστορίας αφενός παρακμής και πτώσης για το δυτικοευρωπαϊκό κόσμο και αφετέρου σχηματοποίησης για τον αντίστοιχο πρωτοβυζαντινό. Επίσης, ο ''Ζώσιμος'' θεωρείται σημαντική πρωτογενής πηγή για την πρώιμη ιστορία των γερμανόφωνων και τουρκόφωνων φύλων που από τις τελευταίες δεκαετίες του 4ου μεταχριστιανικού αιώνα εισέβαλαν σταδιακά στα εδάφη της Ανατολικής και της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα για τους Βησιγότθους και τους Ούννους<ref>Βλ. ''Πρόλογο'' του Αλέξιου Σαββίδη, στο: Ζώσιμος, ''Νέα ιστορία'' (306-410 μ.Χ.), εκδ. Θύραθεν, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 13.</ref>.