Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Προλεγόμενα
Παρά ταύτα, είναι γεγονός και σήμερα ακόμη, η ύπαρξη μιας ρητορικής από εξωχριστιανικούς ή και χριστιανικούς παράγοντες (κυρίως Προτεστάντες) περί "εξελίξεως" του Ορθοδόξου δόγματος, και η οποία πηγάζει από τον περίφημο Γερμανό θεολόγο ''Άντολφ φον Χάρνακ'' (Adolf von Harnack, 1851-1930). Ο ''Harnack'', επηρεασμένος από τη φιλελεύθερη Προτεσταντική θεολογία<ref>Φούγιας Γ. Μεθόδιος, ''Ορθοδοξία Ρωμαιοκαθολικισμός & Αγγλικανισμός'', Λιβάνης, Αθήνα 1996, σελ. 33.</ref>, αν και δεν ταύτιζε το ''δόγμα'' προς το περιεχόμενο της ελληνικής φιλοσοφίας, θεωρούσε όμως τη μορφή και το περιεχόμενο του δόγματος ως προϊόντα της ελληνικής σκέψης και των άλλων πολιτιστικών παραγόντων του ελληνορρωμαϊκού κόσμου<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', ό.π., σελ. 40.</ref>, και ως μια απολιθωμένη μορφή του αρχαίου [[Συγκρητισμός|συγκρητισμού]]<ref>Φούγιας, ''Ορθοδοξία..'', ό.π.</ref>.
Με μόνη σχεδόν διαφοροποίηση από τις θέσεις του ''Harnack'', την άρνηση απόδοσης ευθυνών στον [[Απόστολος Παύλος|Απ. Παύλο]]<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', στο ίδιο.</ref>, προβάλεται αυτούσια και σήμερα αυτή η ''"εντελώς διαστρεβλωμένη εικόνα της Ορθοδόξου Εκκλησίας"''<ref>Φούγιας, ''Ορθοδοξία..'', στο ίδιο.</ref>, παρά το γεγονός ότι είναι αποτέλεσμα ''πρόχειρων ισχυρισμών'', των οποίων δεν έχει προηγηθεί η απαραίτητη ''"μακροσκοπική θεώρηση"'' και ''"βαθιά εκτίμηση της όλης περιρρέουσας ατμόσφαιρας"'' του πολιτισμού εκείνουμέσα στον οποίο αναπτύχθηκε η πρώτη Εκκλησία<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β΄, 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 223.</ref>. Οι θέσεις του ''Harnack'', όπως π.χ. ότι ''"η Ορθόδοξος Εκκλησία δεν είχε τίποτε το κοινό με την Αρχαία Εκκλησία εκτός από το όνομα"'', κρίθηκαν αυστηρά: ''"ο Γερμανός συγγραφέας G. Wunderle γράφει ότι 'σπάνια η Ανατολική Εκκλησία είχε κατακριθεί από Χριστιανό Καθηγητή Θεολογίας τόσο βίαια και χωρίς κατανόηση, όσο από τον Harnack στις ατυχείς δηλώσεις του. Παρόμοια ο W. Α. Visser 't Hooft θρηνεί για το ότι ο Harnack, 'ένας τόσο μεγάλος κι ανοιχτόμυαλος σκεπτόμενος άνθρωπος...έχει διατυπώσει μερικές φορές εξαιρετικά άδικες κρίσεις για την Ορθοδοξία"''<ref>Φούγιας, ''Ορθοδοξία..'', ό.π.</ref>.
Στην πραγματικότητα, το βασικό επιχείρημα του ''Harnack'' ότι η αρχέγονη χριστιανική διδασκαλία πολύ γρήγορα άλλαξε ολοκληρωτικά μορφή και περιεχόμενο, τίθεται αξιωματικά, και η παραδοχή του ιδίου ότι κάτι τέτοιο ''"αποτελεί εις την ιστορίαν εξαίρεσιν!...φαίνεται ότι αποτελεί την αχίλλειον πτέρναν της θεωρίας του"''<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', ό.π., σελ. 41.</ref>. Ο ίδιος παρακάμπτει την δυσκολία να εξηγήσει ''"ιστορικά τον τρόπο της ταχείας αυτής μεταμορφώσεως του πρώτου χριστιανικού κηρύγματος"'', εντούτοις όμως μιλά ''"περί της υπάρξεως δύο 'Ευαγγελίων'"'': αυτό του [[Χριστός|Ιησού]] και του δογματικού Ευαγγελίου της Εκκλησίας<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', στο ίδιο.</ref>. Παρουσιάζεται επίσης ως ''"ευπαθές σημείον της θεωρίας του"'' το γεγονός ότι, δεν επιμένει στα συμπεράσματα τα οποία προκύπτουν από τη διαπίστωση πως ο θάνατος και η [[Ανάσταση]] του [[Χριστός|Χριστού]] ήταν αυτά που διαχώρισαν τους ιουδαίους Χριστιανούς από την ιουδαϊκή θρησκεία, και ότι η πίστη της πρώτης χριστιανικής κοινότητας στον αναστάντα ''Κύριο'' ''"ουδόλως είναι προϊόν εξελληνισμού του χριστιανικού κηρύγματος"''<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', ό.π., σελ. 43.</ref>. Άλλο σημείο το οποίο αποδεικνύει ως ''επισφαλή τη θεμελίωση της θεωρίας του'', είναι το γεγονός ότι από την αρχή, έχουμε την εμφάνιση σκληρών συγκρούσεων των ιδεών του ελληνορρωμαϊκού κόσμου προς τον Χριστιανισμό: από τους [[Απολογητές]] μέχρι τον ''Κέλσο'', τον ''Πορφύριο'' και τον ''Ιουλιανό''· ο ''Harnack'' πουθενά δεν φαίνεται διατεθιμένος να αιτιολογήσει ''"την απηνή ταύτην σύγκρουσιν μεταξύ των δύο κόσμων"'', γεγονός φυσικά παράδοξο, αν σύμφωνα με τον ''Harnack'' πάντοτε, η αλήθεια του ''δόγματος'' δεν είναι τίποτε άλλο παρά έργο του ελληνικού πνεύματος επί του Ευαγγελίου<ref>Ματσούκας, ''Γένεσις και ουσία του Ορθοδόξου Δόγματος'', ό.π., σελ. 43-44.</ref>.
