|Επόμενη=[[Ε΄ Οικουμενική Συνόδος|Ε΄ Οικουμενική Συνόδος (Β΄ Κωνσταντινούπολης)]]
|Συγκλήθηκε_από=[[Μαρκιανός]] και [[Πουλχερία]]
|Προήδρευσε=[[Ανατόλιος ΑλεξανδρείαςΚωνσταντινουπόλεως]], αντιπρόσωποι του Πάπα
|Συμμετοχή=Περίπου 630 [[Επίσκοπος|επίσκοποι]].
|Λόγοι_σύγκλησης=[[Νεστοριανισμός]],<br>[[Μονοφυσιτισμός]]<br>Υπόσταση [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]]<br>Διοκητική οργάνωση της Εκκλησίας}}
Έτσι επί τη βάση της υποστατικής ενώσεως των δύο φύσεων του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]], κατέστη δυνατή η ερμηνεία του μυστηρίου της ενανθρωπήσεως, αποσυνδέοντας την άρρηκτη φιλοσοφική σχέση φύσεως και προσώπου. Έτσι ο Λόγος ήταν αυτός που προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, κατέχοντας δύο πλήρεις και τέλειες φύσεις, μη δεχόμενες τροπή και ''σύγχυση'', ''σύγκραση'' ή ''φυρμό'', ''αδιαίρετες'' και ''αχώριστες'', έχοντας ανθρώπινη φύση ομοούσια τοις ανθρώποις κατά την ανθρωπότητα και ομοούσια με το Θεό κατά τη θεότητα, γεννηθέντα προ των αιώνων εκ του Πατρός κατά τη θεότητα, εν χρόνω δε κατά την ανθρωπότητα και διασώζοντας τις ιδιότητες εκάστης φύσεως σε ένα πρόσωπο και μία υπόσταση συντρεχούσης<ref>Ιωάννη Καρμίρη, Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδόξου Καθολική Εκκλησίας, Τόμος Α΄, σελίς 169</ref>. Έτσι η Δ΄ οικουμενική Σύνοδος διετύπωσε «''θετικώς και ολοκληρωμένον πλέον το χριστολογικό δόγμα... εν συνεχείαν και συμφωνίαν με τριαδικόν δόγμα, το θεσπισθέν υπό των πρώτων δύο οικουμενικών συνόδων''»<ref>ενθ.αν. 170</ref>, διατυπώνοντας την αλήθεια αυτή «''βασισθείσα επί της Αγίας Γραφής και προηγηθείσης δογματικής παραδόσεως''»<ref>ενθ.αν. 169</ref>.
=== Ο Όρος της συνόδου ===
====Κατευθύνσεις και στόχοι του Όρου της Χαλκηδόνας====
[[Image:Leo.jpg|230px|right|thumb|Πάπας Λέοντας Α΄ (ο Μέγας)<br><small>O Τόμος του αποτέλεσε βάση του δογματικού όρου</small>]]
Ο «''Όρος της Χαλκηδόνας''», «''αποτέλεσε μια αναθεώρηση του Όρου των Διαλλαγών''»<ref>Γεώργιος Φλορόσφσκι, Οι Βυζαντινοί Πατέρες του 5ου αιώνα, Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007, σελίς 540</ref>, κάτι άλλωστε που επιτασσόταν από τη διττή ερμηνεία του όρου, ένθεν και ένθεν. Έτσι στόχος αποβαίνει η αντίκρουση και των δύο τάσεων σε ένα όρο, εξού και αναγιγνώσκοντας τον «''Όρο της Χαλκηδόνας''», γίνεται άμεσα αντιληπτή η φόρμουλα της συνενώσεως προς τον όρο της [[Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος|Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου]]<ref>Γεώργιος Φλορόσφσκι, Οι Βυζαντινοί Πατέρες του 5ου αιώνα, Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007, σελίς 541</ref>. Όμως τώρα αντί «''δύο γαρ φύσεων ένωσις γέγονε''», δηλώνεται «''εν δύο φύσεσι''». Η έντονη συζήτηση μάλιστα περί του όρου που περιγράφηκε ανωτέρω, ήταν και η αναγκαία προσθήκη, ώστε να αντιμετωπιστεί το νέο πρόβλημα του μονοφυσιτισμού, και οι όποιες αντιδράσεις δύσκολα θα επέβαλλαν ένα λιγότερο σαφή προσδιορισμό.
Αναμφισβήτητα στόχος της συνόδου ήταν και ο υπερτονισμός της ενότητος και της ταυτότητος του προσώπου του Χριστού. Αυτό αποκαλύπτεται μέσα από το κείμενο το οποίο προτάσσει τρεις φορές την έκφραση «''τον έναν και τον αυτόν''». Στόχος σταθερά παρέμενε η αναίρεση μιας διπλής πεπλανημένης θεωρήσεως της περί Χριστού ενώσεως, τόσο κατά του Νεστοριανισμού όσο και του Μονοφυσιτισμού. Η προσπάθεια αυτή όμως έπρεπε να είναι αρκετά προσεκτική καθότι η προβολή της απορρόφησης της ανθρωπίνης φύσεως του Χριστού και η πρόταση της θεότητας, οπωσδήποτε ήταν μια συμπαθής διδασκαλία, ιδίως δε στα μάτια όσων συνειδητά απέρριπταν το νεστοριανισμό. Έτσι χρησιμοποιεί φράσεις οι οποίες όχι μόνο επιλύουν το ορατό πρόβλημα που επίκειται από το μονοφυσιτισμό, αλλά και του προδρόμου αυτού, ''απολιναρισμό''. Η φράση «''τον αυτόν εκ ψυχής λογική και σώματος''», προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε κινείται και σε συνδυασμό με την έκφραση «''δύο φύσεσιν ασυγχήτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως''», δεν αφήνει περιθώρια για νέες ερμηνείες προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Αποτέλεσμα έτσι του όρου και βασική επιδίωξη των συναθροισθέντων πατέρων ήταν να καταδικάσει τις [[Αίρεση|αιρέσεις]], να αποσαφηνίσει το χριστολογικό δόγμα, ιδίως δε τους όρους. Έτσι ενώ η υπόσταση είναι το ιδιαίτερο, η φύση είναι το κοινό. Η φύση, δε μπορεί να νοηθεί χωρίς υπόσταση, κάθε όμως υπόσταση μπορεί να αποτελείται από περισσότερες από μία φύσεις.
Έτσι ο «''Όρος της Χαλκηδόνας''» παρέμενε σε μια στερεά [[Αγία Γραφή|αγιογραφική]] θεμελίωση διακηρύσσοντας το «''Χριστολογικό δόγμα ως και επ αυτής οργανικώς επιστηριζόμενην πραγματικήν σύνθεσιν, και ούχι απλώς εξωτερικόν συμβιβασμόν των θετικών στοιχείων εκ της προηγηθήσεις μακράς εκκλησιαστικής και θεολογικής παραδόσεως''»<ref>Ιωάννης Καλογήρου, Ιστορία των Δογμάτων, Τόμος Β΄, σελίς 264</ref>. Γι αυτό και η χρήση των τεσσάρων εννοιών αρνητικής μορφής, στόχο έχουν να αποκλείσουν ορισμένες συγκεκριμένες δυνατότητες και ταυτόχρονα να εγκλείσουν μια εσωτερική περιοχή, η οποία η ίδια δεν αναλύεται»<ref>Ιωάννης Καλογήρου, Ιστορία των Δογμάτων, Τόμος Β΄, σελίς 264, Παρμένο από σχόλιο του Δογματολόγου Alfred Adam</ref>.
====Τα κείμενα<ref>Μαρτζέλος Γεώργιος, ''Γένεση και Πηγές του Όρου της Χαλκηδόνας'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1986, σελ. 235-239.</ref>====
{| {{Prettytable}}
|-
!Πίνακας Α':<br>''Έκθεσις Πίστεως των Διαλλαγών (433)''
!Πίνακας Β'1:<br>''Ομολογία Πίστεως Φλαβιανού<br>α) στην Ενδημούσα Σύνοδο (448)''
!Πίνακας Β'2:<br>''Ομολογία Πίστεως Φλαβιανού<br>β) στην Επιστολή του στον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β' (449)''
!Πίνακας Γ':<br>''Ομολογία Πίστεως Βασιλείου Σελευκείας (448)''
!Πίνακας Δ':<br>''Αρχικός Όρος''
!Πίνακας Ε':<br><font color="blue">''Τελικός Όρος''</font>
|-
|align="left"|1. Ομολογούμεν τοιγαρούν τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν,
|align="left"|1. Εφρονήσαμεν αεί και φρονούμεν,
|align="left"|1. Κηρύττομεν τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν,
|align="left"|1. Αποδεχόμεθα τοίνυν πάντα τα παρ’ αυτού (''ενν. του Κυρίλλου'') γεγραμμένα και επεσταλμένα
|align="left"|1. Επόμενοι τοίνυν τοις αγίοις πατράσιν
|align="left"|1. Επόμενοι τοίνυν τοις αγίοις πατράσιν
|-
|align="left"|2. τον υιόν του Θεού τον μονογενή,
|align="left"|2. ως ότιπερ ο κύριος ημών Ιησούς Χριστός
|align="left"|2. προ αιώνων μεν εκ θεού πατρός ανάρχως γεννηθέντα κατά την θεότητα,
|align="left"|2. ως αληθή και της ευσέβειας εχόμενα
|align="left"|2. ένα και τον αυτόν ομολογείν υιόν
|align="left"|2. ένα και τον αυτόν ομολογείν υιόν
|-
|align="left"|3. θεόν τέλειον και άνθρωπον τέλειον
|align="left"|3. ο υιός τού θεού ο μονογενής,
|align="left"|3. επ’ εσχάτων δε των ήμερων τον αυτόν
|align="left"|3. και προσκυνούμεν τον ένα κύριον ημών Ιησούν Χριστόν
|align="left"|3. τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν
|align="left"|3. τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν
|-
|align="left"|4. εκ ψυχής λογικής και σώματος,
|align="left"|4. θεός τέλειος και άνθρωπος τέλειος
|align="left"|4. δι’ ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν
|align="left"|4. εν δύο φύσεσι γνωριζόμενον.
|align="left"|4. συμφώνως άπαντες εκδιδάσκομεν,
|align="left"|4. συμφώνως άπαντες εκδιδάσκομεν,
|-
|align="left"|5. προ αιώνων μεν εκ του πατρός γεννηθέντα κατά την θεότητα,
|align="left"|5. εκ ψυχής λογικής και σώματος,
|align="left"|5. εκ Μαρίας της παρθένου κατά την ανθρωπότητα,
|align="left"|5. Την μεν γαρ είχεν εν εαυτώ προαιώνιον
|align="left"|5. θεόν τέλειον και άνθρωπον τέλειον τον αυτόν
|align="left"|5. τέλειον τον αυτόν εν θεότητι
|-
|align="left"|6. επ’ έσχατου δε των ήμερων τον αυτόν
|align="left"|6. προ αιώνων μεν εκ του πατρός ανάρχως γεννηθείς κατά την θεότητα,
|align="left"|6. θεόν τέλειον και άνθρωπον τέλειον τον αυτόν
|align="left"|6. ως ων απαύγασμα της του πατρός δόξης,
|align="left"|6. εκ ψυχής λογικής και σώματος,
|align="left"|6. και τέλειον τον αυτόν εν ανθρωπότητι,
|-
|align="left"|7. δι’ ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν
|align="left"|7. επί τέλει δε και εν υστέροις καιροίς ο αυτός
|align="left"|7. εν προσλήψει ψυχής λογικής και σώματος,
|align="left"|7. την δε ως εκ μητρός δι’ ημάς γεννηθείς
|align="left"|7. ομοούσιον τω πατρί κατά την θεότητα
|align="left"|7. θεόν αληθώς και άνθρωπον αληθώς τον αυτόν
|-
|align="left"|8. εκ Μαρίας της παρθένου κατά την ανθρωπότητα,
|align="left"|8. δι’ ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν
|align="left"|8. ομοούσιον τω πατρί κατά την θεότητα
|align="left"|8. λαβών εξ αυτής ήνωσεν εαυτώ καθ’ υπόστασιν
|align="left"|8. και ομοούσιον ημίν τον αυτόν κατά την ανθρωπότητα,
|align="left"|8. εκ ψυχής λογικής και σώματος,
|-
|align="left"|9. ομοούσιον τω πατρί τον αυτόν κατά την θεότητα
|align="left"|9. εκ Μαρίας της παρθένου γεννηθείς κατά την ανθρωπότητα,
|align="left"|9. και ομοούσιον τη μητρί τον αυτόν κατά την ανθρωπότητα.
|align="left"|9. και κεχρημάτικεν ο τέλειος θεός και υιός του θεού
|align="left"|9. κατά πάντα όμοιον ημίν χωρίς αμαρτίας,
|align="left"|9. ομοούσιον τω πατρί κατά την θεότητα
|-
|align="left"|10. και όμοούσιον ημίν κατά την ανθρωπότητα•
|align="left"|10. ομοούσιος τω πατρί κατά την θεότητα
|align="left"|10. Και γαρ εκ δύο φύσεων (ομολογούντες) τον Χριστόν μετά την σάρκωσιν την εκ της αγίας παρθένου και ενανθρώπησιν,
|align="left"|10. και τέλειος άνθρωπος και υιός ανθρώπου,
|align="left"|10. προ αιώνων μεν εκ του πατρός γεννηθέντα κατά την θεότητα,
|align="left"|10. και ομοούσιον ημίν τον αυτόν κατά την ανθρωπότητα,
|-
|align="left"|11. δύο γαρ φύσεων ένωσις γέγονεν
|align="left"|11. και ομοούσιος τη μητρί κατά την ανθρωπότητα.
|align="left"|11. εν μια υποστάσει και εν ενί προσώπω
|align="left"|11. πάντας ημάς σώσαι βουληθείς
|align="left"|11. επ’ εσχάτων δε των ημερών τον αυτόν
|align="left"|11. κατά πάντα όμοιον ημίν χωρίς αμαρτίας,
|-
|align="left"|12. δι’ ο ένα Χριστόν, ένα υιόν, ένα κύριον ομολογούμεν.
|align="left"|12. Και γαρ εκ δύο φύσεων ομολογούμεν τον Χριστόν είναι μετά την ενανθρώπησιν,
|align="left"|12. ένα Χριστόν, ένα υιόν, ένα κύριον ομολογούμεν.
|align="left"|12. εν τω γενέσθαι κατά πάντα ημίν παραπλήσιος πλην αμαρτίας.
|align="left"|12. δι' ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν
|align="left"|12. προ αιώνων μεν εκ του πατρός γεννηθέντα κατά την θεότητα,
|-
|align="left"|
|align="left"|13. εν μια υποστάσει και ενί προσώπω
|align="left"|13. Και μίαν μεν του θεού λόγου φύσιν,
|align="left"|
|align="left"|13. εκ Μαρίας της παρθένου κατά την ανθρωπότητα,
|align="left"|13. επ’ εσχάτων δε των ημερών τον αυτόν
|-
|align="left"|
|align="left"|14. ένα Χριστόν, ένα υιόν, ένα κύριον ομολογούντες.
|align="left"|14. σεσαρκωμένην μέντοι και ενανθρωπήσασαν λέγειν ουκ αρνούμεθα
|align="left"|
|align="left"|14. ένα και τον αυτόν Χριστόν υιόν κύριον μονογενή,
|align="left"|14. δι' ημάς και δια την ημετέραν σωτηρίαν
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|15. διά το εξ αμφοίν ένα και τον αυτόν είναι κύριον ημών Ιησούν τον Χριστόν.
|align="left"|
|align="left"|15. εκ δύο φύσεων νοούμενον,
|align="left"|15. εκ Μαρίας της παρθένου κατά την ανθρωπότητα,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|16. ουδαμού της των φύσεων διαφοράς ανηρημένης δια την ένωσιν,
|align="left"|16. ένα και τον αυτόν Χριστόν υιόν κύριον μονογενή,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|17. αποτελεσασών δε μάλλον τον ένα κύριον και Χριστόν και υιόν
|align="left"|17. εν δύο φύσεσιν ασυγχύτως ατρέπτως αδιαιρέτως αχωρίστως γνωριζόμενον,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|18. θεότητας τε και ανθρωπότητος
|align="left"|18. ουδαμού της των φύσεων διαφοράς ανηρημένης δια την ένωσιν,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|19. δια της αφράστου και απορρήτου προς ενότητα συνδρομής,
|align="left"|19. σωζόμενης δε μάλλον της ιδιότητος εκατέρας φύσεως
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|20. ουκ εις δύο πρόσωπα μεριζόμενον ή διαιρούμενον,
|align="left"|20. και εις εν πρόσωπον και μίαν υπόστασιν συντρεχούσης,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|21. αλλ’ ένα και τον αυτόν υιόν μονογενή
|align="left"|21. ουκ εις δύο πρόσωπα μεριζόμενον ή διαιρούμενον,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|22. θεόν λόγον κύριον Ιησούν Χριστόν,
|align="left"|22. αλλ’ ένα και τον αυτόν υιόν μονογενή
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|23. καθάπερ άνωθεν οι Προφήται περί αυτού
|align="left"|23. θεόν λόγον κύριον Ιησούν Χριστόν,
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|24. και αυτός ημάς Ιησούς Χριστός εξεπαίδευσεν
|align="left"|24. καθάπερ άνωθεν οι Προφήται περί αυτού
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|25. και το των πατέρων ημίν παραδέδωκε Σύμβολον.
|align="left"|25. και αυτός ημάς Ιησούς Χριστός εξεπαίδευσεν
|-
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|
|align="left"|26. και το των πατέρων ημίν παραδέδωκε Σύμβολον.
|}
==Το Κανονικό έργο της συνόδου==
===Εισαγωγή===
Η ''Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος'' εξέδωσε 30 κανόνες. Όπως γίνεται αντιληπτό το κανονικό έργο της συνόδου ήταν ευρύ και επεκτάθηκε σε διαφόρων ειδών εκκλησιαστικά ζητήματα. Κυριότερο δε ζήτημα το οποίο ρυθμίστηκε από κανονικό έργο της συνόδου ήταν οι διοικητική οργάνωση των μεγάλων μητροπολιτικών κέντρων. Έτσι το [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως]] διατήρησε τα πρώτα [[Πρεσβεία τιμής των Εκκλησιών|Πρεσβεία Τιμής]] στην ανατολή αναβαθμιζόμενο ως προς τη συνολική ιεράρχηση αφού θεσπίστηκε να διατηρεί ισαξίως τα πρεσβεία τιμής με την ''πρεσβυτέρα Ρώμη'', ο [[Πατριάρχης]] αναγνωρίστηκε ως τελεσίδικος διαιτητής μεταξύ [[επίσκοπος|επισκόπων]] και μητροπολιτών, ενώ για πρώτη φορά δόθηκε διοικητική δικαιοδοσία στην εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία προσήρτησε τις περιοχές του ''Πόντου'', της ''Θράκης'' και της ''Ασιανής''. Οι αντιπρόσωποι του Πάπα κατά την ψήφιση αυτού του κανόνος απήσχαν<ref>Π. Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», Τόμος Γ΄, σελίς 49</ref>. Ταυτόχρονα θεσπίστηκε η αυτοδιοίκηση κάθε εκκλησίας, η οποία θα διοικείται εκ της τοπικής συνόδου των επισκόπων σε κάθε τοπική εκκλησία δια προεδρίας του οικείου μητροπολίτη, ενώ υποβιβάστηκε στην Πέμπτη θέση των ''πρεσβειών τιμής'' το [[Πατριαρχείο Αλεξανδρείας]]. Επίσης ρυθμίστηκαν και ζητήματα δογματικοσυμβολικού χαρακτήρα όπως η κύρωση των κανόνων των προηγουμένων συνόδων και των δογματικών συμβόλων τους αλλά και επιμέρους ζητήματα κοινωνικού και εκκλησιαστικού χαρακτήρος όπως το ζήτημα των μικτών γάμων και περί των συνόδων.
===Συνοπτική ερμηνεία κυριοτέρων κανόνων===
''Για το πλήρες κείμενο των Ιερών Κανόνων, βλ. λήμμα [[Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)]]''.
'''Κανόνας Α΄''': Επικυρώνει τις Α΄, Β΄ και Γ΄ Οικουμενικές Συνόδους τους κανόνες και τους δογματικούς όρους αυτών.<br>
'''Κανόνας Β΄''': Ρυθμίζει τις απαιτούμενες ενέργειες περί συμμετοχής στον κλήρο, καθαιρεί δε όποιους δια χρημάτων χειροτονούν ή ωφελούνται ως χρισμένοι.<br>
'''Κανόνας Γ΄''': Ορίζει τους κληρικούς να απέχουν από οποιαδήποτε εργασία για λόγους κέρδους, ειδάλλως καθαιρούνται.<br>
'''Κανόνας Δ΄''': Ορίζει κανείς μοναχός να μη μένει εκτός της σκήτης του, εκτός αν αυτό επιτρέπεται από τον επίσκοπο της δικαιοδοσίας του και να μη εμπλέκεται σε καμία κοσμική λειτουργία.<br>
'''Κανόνας Ζ΄''': Καθαιρεί όποιο μέλος του ανωτέρου κλήρου αναλαμβάνει στρατιωτικά αξιώματα ή κοσμική εξουσία με σκοπό το κέρδος.<br>
'''Κανόνας Θ΄''': Ορίζει τον επίσκοπο ως κριτή μεταξύ διαμάχης δύο κληρικών<br>
'''Κανόνας Ι΄''': Απαγορεύει κληρικούς να τοποθετούνται σε δύο διαφορετικές τοπικές εκκλησίες.<br>
'''Κανόνας ΙΓ΄''': Ορίζει πως οι κληρικοί δε θα μη λειτουργούν σε άλλη πόλη, χωρίς να έχουν συστατικές επιστολές.<br>
'''Κανόνας ΙΔ΄''': Ορίζει πως τα μέλη του κατώτερου κλήρου, μπορούν να παντρεύονται και μετά τη χειροθεσία και κανονίζει περιπτώσεις περί παρανόμων γάμων, ετεροδόξων γυναικών αυτών και αλλοδόξων τέκνων τους.<br>
'''Κανόνας ΙΕ΄''': Ορίζει οι διακόνισσες να αναλαμβάνουν καθήκοντα μετά το πέρα του 40ου έτους της ηλικίας του.<br>
'''Κανόνας ΙΗ΄''': Κληρικοί που συνωμοτούν και συμμετέχουν σε φατρίες με δόλιο σκοπό, καθαιρούνται.<br>
'''Κανόνας ΚΑ΄''': Κατηγορίες κατά κληρικών που άπτονται ζητημάτων εκκλησιαστικών ή εγκληματικών (όχι χρηματικών) θα πρέπει να εξετάζονται, πρωτού εκδοθεί απόφαση.<br>
'''Κανόνας ΚΔ΄''': Ορίζει ότι όποιος χώρος χρησιμοποιήθηκε ως μοναστήρι, έκτοτε ποτέ να μη χρησιμοποιηθεί για κανένα άλλο σκοπό. Όποιος περιπέσει σε τέτοιο παράπτωμα καθαιρείται.<br>
'''Κανόνας ΚΣΤ΄''': Ορίζει πως κάθε επισκοπή οφείλει να έχει οικονόμο και πως αυτός πρέπει να είναι κληρικός και όχι λαϊκός.<br>
'''Κανόνας ΚΖ΄''': Επιτιμά όποιον κληρικό ή λαϊκό αρπάζει γυναίκα ένεκα οποιαδήποτε δικαιολογίας.<br>
'''Κανόνας ΚΗ΄''': Ορίζει την εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως να έχει ισοδύναμα πρεσβεία τιμής με τη Ρώμη και της αποδίδει επισκοπική δικαιοδοσία στη Θράκη, τον Πόντο και τη Ασιανή.<br>
'''Κανόνας ΚΘ΄''': Απαγορεύει τον υποβιβασμό επισκόπου σε βαθμό πρεσβυτέρου, εφόσον δε συντρέχει κανένα εκκλησιαστικό ή ποινικό κώλυμα. Εν τοιαύτη περιπτώσει όμως καθαιρείται αλλά όχι υποβιβάζεται.<br>
'''Κανόνας Λ΄''': Υποβιβάζει την επισκοπή Αλεξανδρείας στην πέμπτη θέση των πρεσβειών τιμής, λόγω του έντονου φόβου ετεροδοξίας από πλειάδα τοπικών επισκόπων.
==Συμπεράσματα==
Η καταδίκη των [[Μονοφυσιτισμός|μονοφυσιτισμού]] και η επικύρωση της καταδίκης του [[νεστοριανισμός|Νεστοριανισμού]] ακολουθήθηκε από νομικό διάταγμα εκδίωξης αυτών από τη ''Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία''. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να καταφύγουν οι μονοφυσίτες σε περιοχές τις Νοτιοανατολικής Μ. Ασίας και κυρίως στην ''Αίγυπτο'', όπου παρέμεναν πολύ ισχυρές οι μονοφυσιτικές επιρροές. Οι μονοφυσίτες τελικώς αποκόπηκαν από την εκκλησία δημιουργώντας νέες εκκλησίες όπως την ''Αρμενική'', την ''Ιακωβιτική στη Συρία'', τη ''Κοπτική στην Αίγυπτο'', αλλά και μεταγενεστέρως την ''Αιθιοπική ή Αβησσυνιακή''. Το ζήτημα της χριστολογικής διαμάχης οπωσδήποτε μετά τη σύνοδο αμβλύνθηκε στα πλαίσια της εκκλησίας και της αυτοκρατορίας, αλλά συζητήσεις επί του θέματος συνεχίστηκαν μέχρι και τον 7ο αιώνα, απασχολώντας και τις δύο επόμενες οικουμενικές συνόδους.
Η σπουδαιότητα όμως της συνόδου έγκειται στην οριστική διαμόρφωση του χριστολογικού δόγματος ή οποία έλαβε θέση δίπλα στην ''Α΄ και Β΄ Οικουμενική σύνοδο'', οι οποίες διαμόρφωσαν το τριαδολογικό δόγμα, συμπληρώνοντας κατά το παράδειγμα των ''Α΄ και Β΄ Οικουμενικών Συνόδων'', τη ''Γ΄ Οικουμενική''. Ταυτόχρονα «''κλείνει μια επώδυνη φάση των χριστολογικών ερίδων και των θεολογικών ζυμώσεων αφού ο όρος της συνόδου σφραγίζει έντονα της διακήρυξη της ορθόδοξης πίστης από το ένα μέρος, και καταδικάζει κατηγορηματικά τις αιρέσεις του Απολιναρίου, του Νεστορίου και του Ευτυχή''»<ref>Ν. Ματσούκας, «''Δογματική και Συμβολική Θεολογία''», Τόμος Β΄, σελίς 257</ref>. Πέραν όμως τούτου «''επικύρωσε τους θεολογικούς όρους πρόσωπο, υπόσταση, φύση και ουσία και επέδειξε την αρραγή συνέχεια της ορθόδοξης θεολογίας που έχει ως βάση τη χαρισματική διάσταση και την ιστορικότητα της παράδοσης από την εποχή του περιούσιου λαού''»<ref>ενθ.αν.</ref>.
Πέρα όμως από οποιαδήποτε άλλη προϋπόθεση η σύνοδος της Χαλκηδόνας διατηρεί και διασώζει το'' σωτηριολογικό δόγμα'', που είναι η βάση της εκκλησίας και αυτό διότι «''ουσιαστική ένωση των δύο φύσεων του Χριστού και διατήρηση της ετερότητάς τους σημαίνουν ότι η θεότητα παρέχει τον αγιασμό και την αφθαρσία στην κτιστή ανθρώπινη φύση''»<ref>ενθ.αν. 266</ref>. Ταυτόχρονα διατηρώντας την ετερότητα και αφήνοντας άθικτη τη διαφοροποίηση των φύσεων, αποκλείει την ''ειδωλολατρία'', δηλαδή την προσκύνηση του ανθρώπου και οδηγεί την εκκλησία μακριά από αδιέξοδο ή την άρνηση της σωτηρίας, διότι σε αντίθετη περίπτωση κανένα εχέγγυο δε θα δινόταν από την [[ανάσταση]]<ref>Θεοδώρητος Κύρου, «Αιρετικής κακομυθίας επιτομή, 4, 13.PG 83, 437, AB »</ref>. Κάτι τέτοιο άλλωστε κρίνεται αυτονόητο «''γιατί οι προϋποθέσεις των χριστολογικών αιρέσεων δεν εξασφαλίζουν τη θεραπεία της κτιστής ανθρώπινης φύσης, ενώ το δόγμα της Χαλκηδόνας είναι ο μόνος εγγυητής''»<ref>Ν. Ματσούκας, «Δογματική και Συμβολική Θεολογία», Τόμος Β΄, σελίς 267</ref>.
==Υποσημειώσεις==
<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references/></div>
==Βιβλιογραφία==
* Ιωάννη Καρμίρη, «''Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδόξου Καθολική Εκκλησίας''», Τόμος Α΄, Αθήνα 1960.
* Βλασίου Φειδά, «''Εκκλησιαστική Ιστορία''», Τόμος Α΄, Αθήνα, 2002.
* Παναγιώτη Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''», Τόμος Γ΄, Εκδόσεις Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005.
* Νίκου Ματσούκα, «''Δογματική και συμβολική Θεολογία''», Τόμος Β΄, Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007.
* Ιωάννη Καλογήρου, «''Ιστορία των Δογμάτων''», Τόμος Β΄, Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη,1985
* [[Γεώργιος Φλορόφσκι]], «''Οι Βυζαντινοί Πατέρες του 5ου αιώνα''», Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007
* [[Νικόδημος ο Αγιορείτης|Νικοδήμου Αγιορείτου]], [[Πηδάλιον]], Εκδόσεις Αστέρος, Αθήνα, 1993
{{Αξιόλογο Άρθρο}}
{{Οικουμενικές Σύνοδοι}}
[[Κατηγορία:Οικουμενικές Σύνοδοι]]
[[Κατηγορία:Σύνοδοι]]
[[Κατηγορία:Εκκλησιαστική Ιστορία]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ο]]
[[ar:المجمع المسكوني الرابع]]
[[en:Fourth Ecumenical Council]]
[[ro:Sinodul IV Ecumenic]]
