Αλλαγές

Το διάστημα κατά το οποίο καθυστέρησε η έναρξη της συνόδου, παρατηρήθηκε έντονη κινητικότητα από τις δύο διαφωνούσες παρατάξεις. Ο Κύριλλος μάλιστα φαίνεται πως βγήκε ιδιαίτερα ωφελημένος, αφού σε αυτό το διάστημα κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία των [[Επίσκοπος|επισκόπων]] Παλαιστίνης, Ασίας και Συρίας, με την πολύτιμη βοήθεια του αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων Ιουβεναλίου. Με το πέρας των 16 ημερών όμως ο Κύριλλος κήρυξε έναρξη εργασιών, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τους επισκόπους των νεστοριανικών θέσεων. Ο ίδιος όμως, παρά τις έντονες αντιδράσεις και πιέσεις ήταν ανένδοτος καθότι θεωρούσε «''σκόπιμη την παρελκυστική τακτική του Ιωάννη Αντιοχείας''»<ref>Βλασίου Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία, Τόμος Α΄, σελίς 612</ref>, αλλά και γιατί πολλοί επίσκοποι είχαν κουραστεί από τη μακρά παραμονή τους στην Έφεσο από τη ζέστη του θέρους<ref>Κ. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων, Τόμος Β΄, σελίς 742</ref>.

Έτσι η σύνοδος εκίνησε την 22η ημέρα του Ιουνίου στον καθεδρικό ναό της Μαρίας<ref>ACO 1, 1, 2 σσ 8-9</ref>, με τη συμμετοχή 150 περίπου επισκόπων, απουσία όμως εκτός των Αντιοχέων και των δυτικών επισκόπων και των υποστηρικτών του Νεστορίου. Ο Κύριλλος από την πρώτη μέρα φάνηκε πως επεδίωκε μια σύντομη καταδίκη του Νεστορίου και μετά την τριπλή άρνησή του να παραβρεθεί προς απολογία έμπροσθεν της συνόδου, καθαιρέθηκε και αναθεματίστηκε η διδασκαλία του. Τέσσερις ημέρες αργότερα κατέφθασαν οι επίσκοποι Ανατολής και Αντιοχείας. Με τη σειρά τους καταδίκασαν και θεώρησαν άκυρες τις αποφάσεις της συνόδου, πραγματοποίησαν δε παράλληλη σύνοδο, όπου αναθεμάτισαν τις απόψεις του Κυρίλλου, καθώς και τον καθαίρεσαν. Τις δύο αυτές αποφάσεις προσυπέγραφαν οι σταδιακά καταφθάνοντες λοιποί επίσκοποι, με αποτέλεσμα την του υπό του Κυρίλλου σύνοδο να την προσυπογράψουν 200 περίπου επίσκοποι, την δε υπό Ιωάννη Αντιοχείας, 54. Ο Κύριλλος «''είναι βέβαιο…πως δεν είχε τηρήσει τον περιοριστικό όρο για τη συμμετοχή των επισκόπων της Ασιανής διοικήσεως''»<ref>Βλασίου Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία, Τόμος Α΄, σελίς 613</ref>, ενώ ο Ιωάννης, εκμεταλλεύτηκε την παρέκκλιση αυτή για να «''εξουδετερώση τον μεγάλο αριθμό υπογραψάντων την καταδίκη του Νεστορίου''»<ref>ενθ. αν.</ref>.