Αλλαγές

[[Image:Baptism of Christ.jpg|thumb|250px|right|Η βάπτισις του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό]]'''Βάπτισμα''' ονομάζεται η ιερή τελετή των αποκαλείται το [[ΧριστιανισμόςΙερά Μυστήρια|ΧριστιανικώνΙερό Μυστήριο]] εκκλησιών με χρήση νερού ως συμβόλου εξαγνισμούτης εκκλησίας κατά το οποίο ο πιστός δια τριπλής καταδύσεως και αναδύσεως εξ ύδατος, η οποία σηματοδοτεί την εισαγωγή και επικλήσεως του πιστού στο σώμα ονόματος της [[ΕκκλησίαΑγία Τριάδα|εκκλησίαςΑγίας Τριάδος]] αναγεννάτε από το [[Άγιο Πνεύμα]], αποθέμενος την φύση της αμαρτίας και εισαγόμενος σε μία νέα αναγεννητική ζωή ως μέλος της εκκλησίας. Η λέξη ''Το βάπτισμα'' προέρχεται από εξαλείφει τις αμαρτίες του ανθρώπου, συνάμα και το ρήμα προπατορικό αμάρτημα, δίνοντας τη δυνατότητα στον πιστό να μετέχει των υπολοίπων [[Ιερά Μυστήρια|ιερών μυστηρίων]]. Γι αυτό και αποκαλείται και ''βάπτω"λουτρό παλιγγενεσίας"''/''βαπτίζω'' που σημαίνει «βυθίζω συχνά ή έντονα, βουτάω, καταδύω».

Σύμφωνα με Το βάπτισμα είναι μυστήριο το οποίο συστήθηκε από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη {{Πολυτονικό|«ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»}}<ref>Ιωάννου Γ΄,5</ref>, ενώ είναι και Κυριακή αποστολική εντολή {{Πολυτονικό|«πορευθέντες Κύριο αφού ο ίδιος μιλώντας προς τους μαθητές τους ανέφερε ''"πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος»}}Πνεύματος"''<ref>Ματθαίου ΚΗ΄Κατά Ματθαίον 28΄,19</ref>, ενώ και ο [[Ευαγγελιστής Ιωάννης]] αναφέρει πως ''"ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ"''<ref>Ιωάννου 3, 5</ref>.[[Image:Baptism of Christ.jpg|thumb|210px|right|Η βάπτισις του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό]]==Θεολογία==

==Ιστορική Αναδρομή=====Ιουδαϊσμός Το βάπτισμα εισάγει τους ανθρώπους ως μέλη του σώματος του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]], και για κάθε χριστιανό σημαίνει αναγέννηση στο [[Θάνατος|θάνατο]] και την [[Ανάσταση|ανάστασή]] Του<ref>Νικόλαος Ματσούκας, Δογματική και Παλαιά Διαθήκη===Αν Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 475</ref>. Αποτελεί εγκεντρισμό στη ζωή και ο όρος «βάπτισμα» δε χρησιμοποιείται για γέννηση σε αυτή<ref>Προς Ρωμαίους 6, 2-4: «''μὴ γένοιτο. οἵτινες ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, πῶς ἔτι ζήσομεν ἐν αὐτῇ; 3 ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν, εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν; 4 συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν.''»</ref>, που κατά την περιγραφή ιουδαϊκών ιεροτελεστιώνΚυριακή ρύση<ref>Κατά Ματθαίον 28, το τελετουργικό εξαγνισμού (ή 19: «''Μικβάπορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος,'' - τελετουργική εμβάπτιση) στην »</ref> στο κέντρο της τοποθετείται το μυστήριο της [[ΙουδαϊσμόςΑγία Τριάδα|ιουδαϊκήΑγίας Τριάδας]] παράδοση έχει κάποιες ομοιότητες με και τελικώς ο εκκλησιολογικός χαρακτήρας του. Διαφέρει μάλιστα από το αντίστοιχο βάπτισμα του Ιωάννου<ref>Χρήστος Ανδρούτσος, Δογματική της Ορθοδόξου..., σελ. 319</ref>, το χριστιανικό οποίο ήταν βάπτισμαμετανοίας<ref>Κατά Ματαθαίον 3, 11: «''ἐγὼ μὲν βαπτίζω ὑμᾶς ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν· ὁ δὲ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἰσχυρότερός μου ἐστίν, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδήματα βαστάσαι· αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ καὶ πυρί. Στο ''»</ref>, καθότι αυτό αποκαταστά τη φύση του ανθρώπου και απαλείφει το προπατορικό αμάρτημα και τις προσωπικές αμαρτίες του ανθρώπου<ref>ο.π., σελ. 320</ref>, όπως μαρτυρείται από την [[ΤανάκΑγία Γραφή]]<ref>Πράξεις 2, 38: «'' και άλλα ιουδαϊκά κείμεναΠέτρος δὲ ἔφη πρὸς αὐτούς· μετανοήσατε, καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, η είσοδος ή εμβάπτιση στο νερό για τελετουργικό εξαγνισμό καθιερώθηκε για αποκατάσταση της τελετουργικής αγνότητας σε ιδιαίτερες περιπτώσειςκαὶ λήψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος''»</ref>.

===Καινή Διαθήκη===Στην Δίχως το βάπτισμα το μέλος παραμένει δέσμιο της φθοράς και των δαιμονικών δυνάμεων. Η νοσούσα φύση του ανθρώπου έχει ανάγκη αναγεννήσεως<ref>[[Καινή ΔιαθήκηΚύριλλος Αλεξανδρείας]] η βάπτιση πρώτη φορά εμφανίζεται , Εις την Προς Ρωμαίους επιστολή PG 74, 789 AB</ref>, ειδάλλως δεν απελευθερώνεται και δεν αναγεννάτε από τον ''Ιωάννη τον Πρόδρομο"παλαιό άνθρωπο"''. Γι αυτό από τους πατέρες της εκκλησίας γίνεται διαρκής επισήμανση και διασύνδεση του θεσμού αυτού με το θάνατο του Κυρίου<ref>Ιωάννης Δαμασκηνός, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως,4, 9 PG 94, 1117B</ref>, τονίζοντας πως με το βάπτισμα ενδύεται την ''"υπόσταση της θεογεννεσίας"''<ref>Διονυσίου Αρεοπαγίτη, Περί της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας 3, 6 PG 3, 433A</ref>. Αυτή τη βάπτιση Το νέο μέλος μέσω του μυστηρίου αναγεννά την είχαν λάβει οι μαθητές και Απόστολοι ύπαρξή του Χριστού αλλά , γίνεται μία επώνυμη προσωπική ετερότητα, εξ αιτίας της χάρης που απορρέει από την κοινωνία και την αγαπητική σχέση με το ζωοδότη Θεό<ref>Χρήστος Γιανναράς, Το αλφαβητάρι της πίστης, σελ. 200</ref>. Παύει ο ίδιος ο [[Ιησούς Χριστός]]άνθρωπος να είναι ατομικό απλώς είδος, κρίκος βιολογικής μόνο διαδοχής, μονάδα ενός συνόλου. Το τελετουργικό ήταν ιδιαίτερα απλό, αφού σε τρεχούμενο ύδωρΕντάσσεται στην κοινωνία των αγίων, την τριαδική πραγματοποίηση της ζωής<ref>ο [[Ιωάννης .π.</ref>. Τα πράγματα όμως ποτέ δεν μπορούν να νοηθούν με ένα μαγικό χαρακτήρα. Όπως ο Πρόδρομος]] βάπτιζε τους πιστούς νεογέννητος αυξάνεται και προκόβει, το ίδιο συμβαίνει και τους καλούσε σε μετάνοιαμε τη θεογεννεσία. Το βάπτισμα αυτό υπήρξε πρόδρομος λοιπόν είναι το πρώτο και απαραίτητο στάδιο της ανάπτυξης του βαπτίσματος της εκκλησίας, αλλά είχε διαφορετικό περιεχόμενο νεοεισελθόντα και έννοια σε σχέση με το θεσμοθετημένο βάπτισμα της νεοσύστατης εκκλησίαςμάλιστα νοείται ως χάρισμα απολειστικό. Ο σκοπός ήταν Εξ αυτού του λόγου δε συμβάλλει η προετοιμασία για τον ερχομό βούληση στην πραγμάτωση του Μεσσία και η μετάνοια των πιστών ''Ιουδαίων''[[Ιερά Μυστήρια|μυστηρίου]]<ref>Νικόλαος Ματσούκας, ενθ.αν., σελ. σελ. 477</ref>.

==Η διαμόρφωση Το βάπτισμα μέσω της θείας χάριτος επανορθώνει τη φύση του βαπτίσματος==Κατά τους αποστολικούς χρόνους μια σύντομη ομολογία ανθρώπου, το ''"είναι"'' δηλαδή των λογικών πλασμάτων, δίχως τη συνεργία της πίστεως αρκούσε για την παροχή βαπτίσματος στους πιστεύοντες, χωρίς ιδιαίτερη προγενέστερη κατήχηση ή ειδική προετοιμασίαβούλησης. Κατά τους μεταποστολικούς χρόνους Το ''"ευ είναι"'' όμως, προηγείτο δηλαδή η πνευματική ανάπτυξη του βαπτίσματος μια σύντομη κατήχηση με τις θεμελιώδεις αρχές της πίστεως. Το βάπτισμα τελείτο με κατάδυση στο νερό όπως γίνεται φανερό και ανθρώπου, εξαρτάται αφενός μεν από τη θεία χάρη, αφετέρου από τη γραμματεία της εποχήςθέλησή του<ref>«{{Πολυτονικό|Περὶ δὲ τοῦ βαπτίσματος, οὕτω βαπτίσατε, εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐν ὕδατι ζῶντι. [Ἐὰν δὲ μὴ ἔχῃς ὕδωρ ζῶν, εἰς ἄλλο ὕδωρ βάπτισον· εἰ δ΄ οὐ δύνασαι ἐν ψυχρῷ, ἐν θερμῷ. Ἐὰν δὲ ἀμφότερα μὴ ἔχῃς, ἔκχεον εἰς τὴν κεφαλὴν τρὶς ὕδωρ εἰς ὄνομα πατρὸς καὶ υἱοῦ καῖ ἁγίου πνεύματος. Πρὸ δὲ τοῦ βαπτίσματος προνηστευσάτω ὁ βαπτίζων καὶ ὁ βαπτιζόμενος καὶ εἴ τινες ἄλλοι δύνανται· κελεύεις δὲ νηστεῦσαι τὸν βαπτιζόμενον πρὸ μιᾶς ἢ δύο]}}». ([[s:Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων#7|Διδαχή 7:1-4Νικόλαος Καβάσιλας]]) «{{Πολυτονικό|Ημεῖς μὲν καταβαίνομεν εἰς τὸ ὕδωρ γέμοντες ἁμαρτιῶν καὶ ῥύπου͵ καὶ ἀναβαίνομεν καρποφοροῦντες ἐν τῇ καρδίᾳ τὸν φόβον καὶ τὴν ἐλπίδα εἰς τὸν Ἰησοῦν ἐν τῷ πνεύματι ἔχοντες}}». (''Επιστολή Βαρνάβα'' 11:10, 11) «{{Πολυτονικό|Οὐκ ἐξόν ἐστιν χωρὶς τοῦ ἐπισκόπου οὔτε βαπτίζειν οὔτε ἀγάπην ποιεῖν}}». ([[Ιγνάτιος Αντιοχείας|Ιγνατίου]]περί της εν Χριστώ ζωής, PG 150, ''Επιστολή Προς Σμυρναίους'' 8:2)544B</ref>. Έτσι νοείται ως απαρχή της ανάστασης. Νοείται ως μία προίκα που δίνει ο θεός στα πλάσματά Του με στόχο τα ίδια να την αξιοποιήσουν. Γι αυτό και η μετοχή στη [[ΕπίσκοποςΒασιλεία του Θεού|θεία βασιλεία]] τελούσε το βάπτισμα, ενώ από τον η [[ΤερτυλλιανόςΘεογνωσία|Τερτυλλιανόόραση του θεού]] μαθαίνουμε, η συνύπαρξη με το Χριστό αποτελούν τρυφή της θέλησης<ref>De baptismo 17Νικόλαος Καβάσιλας, Περί της εν Χριστώ ζωής, PG 159, 541 C</ref> πως και οι [[Πρεσβύτερος|πρεσβύτεροι]] και οι [[Διάκονος|διάκονοι]] ακόμα και οι λαϊκοί κάτω από προϋποθέσεις ήταν δυνατόν να βαφτίσουν νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας.

Πιθανώς η κατήχηση δεν ήταν ιδιαίτερα εκτενής, δηλαδή αποτελούνταν από την εκμάθηση της Κυριακής προσευχής Κάθε εξωτερικός τύπος και τη διδασκαλία της εν Χριστώ σωτηρίαςσύμβολο έχει ένα πραγματικό νοητό περιεχόμενο. Για τη διδασκαλία της εν Χριστώ σωτηρίας μαθαίνουμε από τον Όπως μας αναφέρει ο Άγιος [[Βαρνάβας|ΒαρνάβαΙωάννης ο Δαμασκηνός]] ότι περιείχε στοιχεία το νερό καθαρίζει σώμα και προφητείες το πνεύμα ανακαινίζει την ύπαρξη<ref>Ιωάννης Δαμασκηνός, Έκδοσις Ακριβής..., 4, 9, PG 94, 1121B</ref>. Το βάπτισμα ως εγκεντρισμός των όντων στη θεία ζωή είναι μυστηριακή πράξη από κτίσεως κόσμου, ενώ τα μυστήρια, όπως και το βάπτισμα, αποτελούν εντάξεις στο σώμα της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]]ζωής και διαδραματίζονται στην ίδια την ιστορία<ref>Ν. Ματσούκας, ενθ. αν., ηθική κατήχηση σελ. 480</ref>. Χαρακτηριστικός επ αυτού είναι και τη διδασκαλία περί των δύο οδώνπάλι ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός ο οποίος απαριθμεί συνολικά οκτώ βαπτίσματα στην ιστορική διαδρομή της εκκλησίας από κτίσεως κόσμου<ref>Ιωάννης Δαμασκηνός, Έκδοσις Ακριβής..., 4, 9, PG 94, 1121A-C. Επίσης προετοιμαζόταν για 1) Το βάπτισμα του κατακλυσμού, 2) της εξόδου, 3) το τελετουργικό νομικό, 4) του μυστηρίουΙωάννη βαπτιστή, 5) του Κυρίου, 6) της μετανοίας, 7) του αίματος των μαρτύρων, 8) το κολαστήριο, το αναιρετικό της αμαρτίας</ref>. Με Το βάπτισμα τελικώς αποκαταστά τη φύση, αναιρεί το πέρας τής διδασκαλίας [[προπατορικό αμάρτημα]], το οποίο λογίζεται ως φθορά και κατά την ετοιμασία του βαπτίσματος επιβαλλόταν διήμερος θάνατος, οδηγώντας τον άνθρωπο σε ένα αρραβώνα που γίνεται κτήμα μόνο σε μία τελειωτική πορεία<ref>[[νηστείαΘεοδώρητος Κύρου]] και ομολογία πίστεως, Αιρετικής κακομυθίας επιτομή 5, 18 PG 83, 512AB</ref>.

Το βάπτισμα αρχικά γινόταν σε ανοιχτούς φυσικούς χώρους Από μερικούς θεολόγους εγείρεται απορία σχετικά με τρεχούμενο νερό όπως οι λίμνες τη συνέχιση της αμαρτιτικής επιρροής και τα ποτάμια ή άλλους ειδικούς χώρους, τα λεγόμενα ''βαπτιστήρια''μετά το βάπτισμα στον άνθρωπο. Με Σε αυτό το πέρασμα του χρόνου η τελετή λάβαινε χώρα στους ναούς. Ο [[Ιουστίνος ο Μάρτυρας|Ιουστίνος]] αναφέρει στο βάπτισμα ευχές για καθαγιασμό του νερού και εξορκιστικές ευχές, ενώ προς αυτή την κατεύθυνση θα σημείο πρέπει να ερμηνευτεί και τονιστεί πως η [[Νηστεία|νηστεία]] προ αμαρτιτική αυτή επιθυμία δεν έγκειται στη φύση του βαπτίσματος. Η προοδευτική ανάπτυξη της διδασκαλίας της εκκλησίας επέφερε αλλαγές και στη κατήχηση των βαπτιζομένων. Η κατήχηση αυξήθηκε ενώ ανθρώπου που αποκαταστάθηκε, αλλά στην ανατολή δημιουργήθηκαν δύο σώματα. Το σώμα των «''ακροώμενων''» βούλησή του και των «''φωτιζομένων''»το αυτεξούσιό του. Επίσης επετράπη η παρακολούθηση του διδακτικού μέρους Κατά το βάπτισμα λοιπόν επέρχεται οντολογική καταστροφή της λειτουργίαςαμαρτίας<ref>Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, όχι όμως και του μυστηριακού. Η αρχική ομολογία πίστη των πρώτων αιώνων ήταν απλήΟρθοδόξων, εν συνεχεία έγινε πιο σύνθετη λόγω των αιρετικών ομάδωνσελ. Ένα τέτοιο βαπτιστήριο σύμβολο ομολογίας διατηρήθηκε από ένα απόκρυφο κείμενο που χαρακτηριζόταν ως Επιστολή Αποστόλων και συντάχθηκε κατά το [[160]] με [[170]] σε αιθιοπική γραφή</ref>'''EΡ Πρεσ''':Πιστεύεις εις Θεόν Παντοδύναμον;. Η ροπή της αμαρτίας παραμένει δεν έχει όμως πλέον τη φύση της αμαρτίας, αλλά συνιστά κίνητρο προς αμαρτία χωρίς να λαμβάνεται ως αμαρτία<brref>'''ΑΠ Κατ''': Πιστεύωο.π., σελ. 169<br/ref>'''ΕΡ Πρεσβ''': Πιστεύεις εις Χριστόν Ιησούν, Yιόν Θεού, γεννηθέντα εκ Πνεύματος Αγίου . Η φύση δε και Μαρίας ο χαρακτήρας της Παρθένου και σταυρωθέντα επι Ποντίου Πιλάτου και θανόντα και ταφένταροπής της αμαρτίας διαφέρουν ουσιαστικά στο βαπτισμένο μέλος από το μη βαπτισμένο, και άνέστη την τρίτη ημέρα ζώντα εκ νεκρών και ανέβη εις τους ουρανούς και εκάθισεν εκ δεξια αφού στο μη βαπτισμένο λογίζεται ως έκφανση της φυσικής διαφθοράς του Πατρός<ref>Προς Ρωμαίους 7, ελθόντα κρίναι ζώντας και νεκρούς.15-24<br/ref>'''ΑΠ Κατ''':Πιστεύω.Η ορμή αυτή τελικά επιτρέπεται από τον Κύριο προς τελείωση του πιστού<brref>'''ΕΡ Πρεσβ''': Πιστεύεις εις το Άγιο Πνεύμα και αγίαν εκκλησίαν και σαρκός ανάστασινΑθ. Δεληκωστόπουλος, ενθ.αν., σελ.<br>'''ΑΠ Κατ''':Πιστέυω170</ref>.

Σε όΟ νηπιοβαπτισμός είναι μία αρχαία συνήθεια της εκκλησίας,τι αφορά την τελετουργία, οι κατηχούμενοι που ήσαν επικίνδυνοι να πεθάνουν βαπτίζονταν δια ραντισμούη οποία από κάποιες προτεσταντικές ομολογίες απορρίπτεται. Βέβαια, σε περίπτωση όμως που ζούσαν έπρεπε εντυπωσιακό είναι το βάπτισμα να συμπληρωθεί ειδάλλως θεωρείτο άκυρο, όπως η σύνοδος τη Nεοκαισάρειας αποφάσισε. Επίσης αν πέθαινε ο κατηχούμενος απαγορευόταν γεγονός ότι ενώ η βάπτισή πολεμική κατά τουνηπιοβαπτισμού προέρχεται από τον προτεσταντικό χώρο, κάτι που είχαν στο τυπικό τους οι [[Μαρκίων|Μαρκιωνίτες]]ίδιοι ''"οι θεμελιωτές του προτεσταντισμού, και μάλιστα με μοναδικό κριτήριο την Aγ. Οι εμφανίσεις αιρέσεων Γραφή"'' δήλωναν ότι ''"ο νηπιοβαπτισμός και θεολογικών ομάδων αρεστός στο προσκήνιο ιδίως τον [[3ος αιώνας|τρίτο αιώνα]] προκάλεσε εντάσεις στο εσωτερικό Θεό είναι, και αναγκαίος, και σύμφωνος με την Aγ. Γραφή"'' (Λούθηρος) και θεωρούσαν την ''"προάσπιση του νηπιοβαπτισμού ως στοιχείο της εκκλησίας που διαμόρφωσαν περαιτέρω το τυπικό καθαρότητας της εκκλησίας πάνω χριστιανικής πίστεως"'' (Καλβίνος)<ref>Γεωργόπουλος Βασίλειος, "Προτεσταντικές αντιφάσεις στο θέμα του νηπιοβαπτισμού", άρθρο στο μυστήριοπεριοδικό ''Εφημέριος'', τεύχ. 11 (ΝΟΕ 2002), Λιβάνης, ΑΘήνα, σελ. Αυτά προέκυψαν από το ζήτημα της κύρωσης του βαπτίσματος 22, όπου και αναλυτική βιβλιογραφία και παραπομπές στα έργα των μετανοούντων στους κόλπους της εκκλησίαςεπιφανών Προτεσταντών. Αρκετές σύνοδοι ασχολήθηκαν με το ζήτημα και επικράτησε η άποψη πως έγκυρο βάπτισμα θεωρείται το βάπτισμα στο όνομα της [[Αγία Τριάδα|Αγίας Τριάδας]]</ref>.

===Νηπιοβαπτισμός και θέσπιση του βαπτίσματος δια νόμου===Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που προκάλεσε διχογνωμία κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ήταν ο νηπιοβαπτισμός. Ο [[Ειρηναίος]] περί το 185 αναφέρεται<ref>Kατα Αιρέσεων 2Συνάμα,22από τις εν λόγω ομολογίες,4</ref> ασαφώς για πρώτη φορά στο ζήτημα αυτό. Ο [[Τερτυλλιανός]] αποδοκίμαζε αντιμετωπίζεται ως μία διαδικασία κατά την πρακτική του βαπτίσματος νηπίων και προάσπισε την άποψη ότι οποία δε θα έπρεπε να ενηλικιωθούν πρώτα: «Fiant Christiani cum Christum nosse potuerint», δηλαδή «''ας γίνονται Χριστιανοί [δηλ. να βαφτίζονται] μέλη τα παιδιά όταν οποία δεν είναι πλέον σε θέση να γνωρίσουν τον Χριστό''»<ref>''De Baptismo'' 18, βλέπε [http://www.tertullian.org/articles/evans_bapt/evans_bapt_text_trans.htm])</ref>. Αντιθέτως ο [[Κυπριανός]], ο οποίος είχε την άποψη ότι «''όλες οι αμαρτίες εξαλείφονται με κατανοήσουν συνειδητά το βάπτισμα''»<ref>«Omnia delicta in baptismo deponi». (''Testimoniorum Libri Tres Adversus Judaeos'' 3:65, διαθέσιμο [http://www.ccel.org/ccel/schaff/anf05.iv.v.xii.iv.lxvii.html εδώ], υπό Philip Schaff, ''Fathers of the Third Century: Hippolytus, Cyprian, Caius, Novatian'', στον ιστότοπο [http://www.ccel.org/ Christian Classics Ethereal Library]).</ref>, θεωρούσε και τα νήπια ανεξαιρέτως θα έπρεπε μυστήριο να βαφτίζονται<ref>«Όλοι εμείς κρίνουμε μάλλον ότι το έλεος και τη χάρη του Θεού δεν πρέπει να την αρνιόμαστε σε κανέναν γεννημένο από άνθρωπο. [συμμετέχουν...] Επιπλέον, η πίστη στη θεία Γραφή διακηρύττει σε εμάς, ότι για όλους, είτε νήπια είτε μεγαλύτεροι, υπάρχει η ίδια ισότητα θεϊκής δωρεάς. [...] Διότι σε σύγκριση Η Ορθόδοξη θεολογία εξ αρχής κατανόησε με πολύ διαφορετική προοπτική την τήρηση έννοια του βαπτίσματος. Η μη αναγνώριση αυτής της όγδοης ημέρας στην Ιουδαϊκή παράδοση προοπτικής της περιτομής πατερικής θεολογίας προκύπτει από την ουσιαστική διαφοροποίηση της σάρκας, ένα μυστήριο δόθηκε προηγουμένως ως σκιά και ως πρακτική· αλλά όταν ήρθε ο Χριστός, εκπληρώθηκε με αλήθειαθεολογίας των δύο θεολογικών τάσεων. Διότι καθώς η όγδοη ημέρα, δηλαδή την πρώτη ημέρα μετά το Σάββατο, επρόκειτο να είναι εκείνη κατά την οποία ο Κύριος θα ανασταινόταν, και θα μας αναζωογονούσε, και θα μας έδινε την περιτομή του πνεύματος, η όγδοη ημέρα, δηλαδή η πρώτη ημέρα μετά το Σάββατο, και η ημέρα του Κυρίου, προήλθε αντιτυπικά· ο δε τύπος έπαψε όταν ήρθε η αλήθεια, και η πνευματική περιτομή δόθηκε σε εμάς. Για αυτό το λόγο νομίζουμε ότι κανείς δεν πρέπει να παρεμποδίζεται από το να λαβαίνει τη χάρη μέσω αυτού του νόμου που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ, και ότι Αυτό διότι η πνευματική περιτομή δεν θα πρέπει να παρεμποδίζεται από την σαρκική περιτομή, αλλά ότι ο κάθε άνθρωπος ανεξαιρέτως πρέπει να γίνεται δεκτός στη χάρη του Χριστού». (Επιστολή ''Προς Φίδο, Περί Νηπιοβαπτισμού'' 64[63]:2-5, διαθέσιμη στο ίντερνετ [http://www.ccel.org/ccel/schaff/anf05.iv.iv.lviii.html εδώ] ύστερη προτεσταντική θεολογία (Philip Schaff, ''Fathers of the Third Century: Hippolytus, Cyprian, Caius, Novatian''), στον ιστότοπο [http://www.ccel.org/ Christian Classics Ethereal Library])</ref> ενώ ο [[ΩριγένηςΛούθηρος]] θεωρούσε φερ ειπείν αποδέχεται το νηπιοβαπτισμό αποστολική παράδοση<ref>Υπομ. Εις Ρωμαίους 5</ref>. Από τον [[3ος αιώνας|3ο αιώνα]] η εκκλησία άρχισε να καθιερώνει το νηπιοβαπτισμό<ref>ΤερτυλλιανόςΝίκος Ματσούκας, ''De Baptismo'' 18· ΚυπριανόςΟ Προτεσταντισμός, Επιστολή ''Προς Φίδο, Περί Νηπιοβαπτισμού'' 64[63]:2-4σελ. 66</ref>. Εντούτοις, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία υπέρ του νηπιοβαπτισμού πριν από τον [[3ος αιώνας|3ο αιώνα]] ενώ είναι παρά μόνο αναφορές σχετικά ) κατανοεί τη θεολογία με βαπτιστήριες λειτουργίες που αφορούσαν το βάπτισμα ενηλίκων<ref>«There is no certain evidence of [the baptism of infants] earlier than the 3rd century, and the ancient baptismal liturgies are all intended for adults. The liturgy and the instructions clearly understand the acceptance of baptism as an independent adult decision; without this decision the sacrament cannot be received. The Roman Catholic Church accepts this principle by introducing adults (sponsors, godparents), who make the decision for the infant at the commission of the parents. In Roman law as in modern law, adults are empowered to make decisions for minors. It is expected that the children will accept the decision made for them and will thus supply the adult decision that was presumed». (''Encyclopædia Britannica 2006'', Ultimate Reference Suite, λήμμα «Roman Catholicism: Baptism»)</ref>. Ως τον ηθικούς και [[6ος αιώναςΔοκητισμός|6ο αιώναδοκητικούς]] το αργότερο καθιερώθηκε ευρύτερα το βάπτισμα νηπίωνόρους, καθώς απομακρυνόμενη από την έννοια της εκκλησιολογίας και η υποχρέωση ότι το νήπιο θα ακολουθούσε την πίστητων μυστηρίων της πατερικής παραδόσεως, καθώς ένας ενήλικος Χριστιανός, ο λεγόμενος «ανάδοχος», αναλάμβανε εν ονόματι του νηπίου την υποχρέωση δίχως να ακολουθήσει ως ενήλικος αντιλαμβάνεται την χριστιανική πίστη<ref>Κατά τον Τερτυλλιανό, είχε ήδη από τον 3ο αιώνα εισαχθεί στις χριστιανικές πρακτικές. (''De Baptismo'' 18)</ref> και προσωποποιούσε την ευθύνη του όλου σώματος έννοια της τοπικής εκκλησίας για την ορθή κατήχηση του νέου μέλους της. Το έθιμο λοιπόν του νηπιοβαπτισμού σύντομα μετά τη γέννηση του νηπίου διαδόθηκε ευρύτερα κατά τον [[10ος αιώνας|10ο]] και [[11ος αιώνας|11ο αιώνα]] ενεργειακής-οντολογικής σχέσης που διέπει κτίστη και έγινε γενικότερα αποδεκτό κτίσματα κατά τον [[13ος αιώνας|13ο αιώνα]]<ref>«From the sixth century on at the latest, the Catholic church permitted the baptism of children, the engagement to follow the faith being taken in their name by adult Christians. The custom of baptizing infants soon after birth became popular in the tenth or eleventh century and was generally accepted by the thirteenth». (''Encyclopedia of Religion'' (Second ed.), 2004, Publ. Macmillan Reference, Τόμ. 2, σελ. 782) «The Christian education of children who were not aristocrats or future clergymen or monks was irregular. Whereas in antiquity catechetical instruction was organized especially for the adult laity, after the 5th century more and more children and then infants received baptism, and, once baptized, a child was not required to receive any particular religious education. His parents and godparents assisted him in learning the minimum, if anything at all. Only by attending church services and listening to sermons did the child acquire his religious culture». (''Encyclopædia Britannica 2006'', Ultimate Reference Suite, λήμμα «Education, history of: From the 5th to the 8th century»)</ref>την ορθόδοξη παράδοση.

Ο υποχρεωτικός βαπτισμός —νηπίων Η ορθόδοξη θεολογία διακρίνει σαφώς μεταξύ βούλησης και ενηλίκων— αλλά και η υποχρεωτική συμμετοχή ειδωλολατρικών και έτερων χριστιανικών ομάδων φύσης, έτσι ώστε να [[Εκχριστιανισμός|εκχριστιανιστούν]] μέσω βαπτίσματος μαρτυρείται κατά τον [[6ος αιώνας|6ο αιώνα]] στον [[Ιουστινιανός Κώδικας|Ιουστινιανό Κώδικα]] που εκδόθηκε από τον [[Ιουστινιανός Α'|Ιουστινιανό Α']], όπου ορίζονταν δια νόμου ότι «όλα τα μικρά παιδιά πρέπει μυστήρια να δέχονται διαφαίνεται σαφώς πως δεν έχουν σχέση με το σωτήριο βάπτισμα αμέσως μαγικό χαρακτήρα των τελετών της Αρχαίας Ελλάδας και χωρίς καμία αναβολή» της ανατολής<ref>«Θεσπίζουμε δε Ν. Ματσούκας, ανθ.αν., σελ. 478</ref>. Η θεία χάρη επανορθώνει τη φύση και νόμοτο ''"είναι"'' του ανθρώπου, σύμφωνα με αλλά δίχως τη συνεργία της βούλησης δεν οδηγεί τον οποίο όλα τα μικρά παιδιά πρέπει να δέχονται άνθρωπο στην τελείωση. Γι αυτό το σωτήριο βάπτισμα αμέσως και χωρίς καμία αναβολήπου είναι γέννηση, ώστε όπως και οι μεγαλύτεροι ανάσταση, ως αναπλαστική δημιουργία με κανένα τρόπο δεν μπορεί να μπορούν να εκκλησιάζονται και να κατηχούνται στις θείες γραφές και τους θείους κανόνεςεξαρτάται από την ανθρώπινη ελευθερία<ref>ο.π. Έτσι θα μπορούν να διαφυλάξουν την αληθινή πίστη των ορθοδόξων χριστιανών και δεν θα επιστρέψουν ξανά στην παλαιά πλάνη</ref>. Και όσων έχουν κάποιο στρατιωτικό ή άλλο αξίωμα και περιουσία μεγάλη και για να κρατήσουν τα προσχήματα εβαπτίσθησαν οι ίδιοι ή πρόκειται να βαπτισθούναυτό δεν αποτελεί κανενός είδους μαγική διαδικασία, αφήνοντας όμως τις συζύγους τους όπως άλλωστε ως μαγική διαδικασία δεν νοείται η δημιουργία και τα τέκνα τους ή τα άλλα μέλη η γέννηση του οίκου τους μέσα στην Ελληνική πλάνηανθρώπου, διατάσσουμε να δημευθεί η περιουσία τους, να στερηθούν όλων των πολιτικών δικαιωμάτων τους και να τιμωρηθούν όπως τους αξίζει, αφού είναι φανερό ότι έτυχαν οποία πραγματοποιείται δίχως της συμβολή της ελευθερίας του αγίου βαπτίσματος δίχως να έχουν πίστη<ref>Ν. Ματσούκας, και τα ίδια δε θα υφίστανται οι αλιτήριοι Έλληνες και οι Μανιχαίοιενθ.αν., τμήμα των οποίων είναι οι Βορβορίτεςσελ. Ανακοινώνουμε σε όλους εκείνους που έχουν γίνει Χριστιανοί και ήδη αξιωθεί το άγιο και σωτήριο βάπτισμα, ότι όποτε εντοπισθούν επιμένοντες στην πλάνη των Ελλήνων θα καταδικασθούν στην εσχάτη των ποινών479</ref>. Όσοι όμως δεν έχουν αξιωθεί ακόμη το σεβαστό Το βάπτισμαλοιπόν, θα πρέπει να εμφανισθούν οικειοθελώς στην Βασιλεύουσα ή στις επαρχιακές πόλεις τους όπως και να προσέλθουν στις αγιότατες εκκλησίες μαζί με τις συζύγους τους, τα τέκνα τους και όλα τα υπόλοιπα μέλη η φυσική γέννηση είναι δημιουργικό έργο του οίκου τους και να κατηχηθούν στην αληθινή πίστη των χριστιανών. ΈτσιΘεού, αφού κατηχηθούν και αποβάλουν μια για πάντα την πλάνη που τους διακατείχε, θα πρέπει σκοπό έχει τη διόρθωση της ανθρώπινης φύσης. Αποτελεί επανόρθωση της φύσης του ανθρώπου με αποτέλεσμα η βούληση να δεχθούν το σωτήριο βάπτισμα, διαφορετικά δεν θα έχουν μη διαδραματίζει κανένα απολύτως πολιτικό δικαίωμα, ούτε θα τους επιτραπεί να είναι ιδιοκτήτες κινητής ή ακινήτου περιουσίας. Θα τους αφαιρεθούν τα πάντα και θα εγκαταλειφθούν οι οικογένειές τους στην εξαθλίωση και επιπλέον οι ίδιοι θα υποβληθούν ρόλο σε διάφορες ποινές. Απαγορεύουμε δε κάθε διδασκαλία των πασχόντων από αυτή την νόσο των ανοσίων Ελλήνων, ώστε να μην μπορούν να διαφθείρουν τις ψυχές των μαθητών τους με δήθεν αλήθειεςανάσταση του ανθρώπου. Οι περιουσίες αυτών των ανθρώπων θα δημευθούν και οι ίδιοι θα τιμωρηθούν με εξορίαΤελικά ο άνθρωπος μετέχει στη ζωοποιό δύναμη του Θεού. Αν κάποιος στην επικράτειά μας κρύβεταιΆλλωστε, αλλά συλληφθεί θυσιάζων ή διαπράττων το αδίκημα της ειδωλολατρίας όπως όλοι θα τιμωρηθεί με αναστηθούν δίχως την εσχάτη των ποινώνελεύθερη βούλησή τους, με την οποία άλλωστε τιμωρούνται δικαίως θέλοντας και οι [[Μανιχαϊσμός|Μανιχαίοι]] μη, συμμετέχοντας στη τριαδική ζωή, έτσι ανασταίνονται και οι Βορβορίτες, γιατί κρίνουμε ότι όλοι αυτοί είναι εξίσου εγκληματίες». (''Ιουστινιάνειος Κώδιξ'' 1ανορθώνονται από τη χάρη που απορρέει από το μυστήριο αυτό<ref>ο.11π.10)</ref>.

==Η Θεολογία ορθόδοξη θεολογία λοιπόν δέχεται τη μακαριότητα των νηπίων, μίας και η βάπτιση αποκαθιστά τη φύση τους, τη στιγμή που αυτή δεν κλίνει προς την αλλοτρίωση (τη φθορά, τη ροπή προς το κακό) και συνάμα δίχως να βιάζει τη βούλησή τους<ref>Γρηγόριος Νύσσης, Περί των νηπίων προ ώρας αφαρπαζομένων PG 46, 179D</ref>. Ο ανάδοχος μάλιστα δεν αντικαθιστά τη βούληση-θέληση του Βαπτίσματος==νηπίου, αλλά είναι ο εγγυητής μίας χριστιανικής διαπαιδαγώγησης<ref>Ν. Ματσούκας, Περί των ιερώς κεκοιμημένων..., σελ. 29</ref>.

Για την Ορθόδοξη εκκλησία Σε ότι αφορά το βάπτισμα αποτελεί ένα απο τα επτά μυστήριά της. Σύμφωνα μάλιστα με ζήτημα περί σωτηρίας των νηπίων το υπόμνημα μόνο διασωθέν κείμενο της Μεγάλης Παρασκευής πατερικής γραμματολογίας είναι το βάπτισμα όπως και η Θεία Ευχαριστία εξέρευσαν εκ της τρωθείσης πλευράς κείμενο του Ιησού Χριστού<ref>Το μεν αίμα δια την των Θείων αγιασμάτων μετάληψην, το δε ύδωρ δια το βάπτισμα. Αυτή γαρ η δακρίνους τω όντι πηγή, το καθ' ημάς συνέχει μυστήριον</ref>. Κατά τον [[Απόστολος ΠαύλοςΓρηγόριος ο θεολόγος|Απόστολο ΠαύλοΓρηγορίου του θεολόγου]] δόθηκε απο τον Κύριο για να λυτρωθεί ο άνθρωπος από το προπατορικό αμάρτημα και από τις προσωπικές αμαρτίες<ref>Προς Τίτον Γ΄,5</ref>. Η τριττή κατάδυση στην ορθόδοξη θεολογία συμβολίζει την τριήμερο ταφή και ανάσταση του Χριστού<ref>Ρωμαίους ΣΤ΄,3,4</ref>. Έτσι πέρα απο μια τελετουργική υποδοχή των πιστών στο σώμα της εκκλησίας, πέρα απο τη λήψη της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος, αποτελεί συμμετοχή στο θάνατο και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Ο κάθε νεοφώτιστος με την βάπτιση αποθέτει τον Παλαιόν άνθρωπον και εξέρχεται απο Κατά το μυστήριο αναγεννημένος {{Πολυτονικό|ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ}} σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ευαγγελιστή Ιωάννη<ref>Ιωάννου Γ΄,8</ref>.θεοφόρο πατέρα αυτό:

Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση :''"Ει κρίνεις φόνου φονικόν εκ μόνου του βούλεσθαι, και δίχα φόνου, βεβάπτισθω σοι και ο θελήσας το βάπτισμα δίχα του βαπτίσματος, ει δε ουκ εκείνο, πως τούτο, συνιδείν ουκ εχω. Ει βούλει δε ούτως, ει αρκεί σοι προς δύναμιν του βαπτίσματος ο νεοφώτιστος πρέπει να καταδύεται πλήρως στο ύδωρ (τριττή κατάδυση)πόθος, και δια τούτο δικάζη περί της δόξης, ενώ αρκείτω σοι και προς δόξαν η δι'επιχύσεως ή ραντίσματος βάπτιση αποτελεί κακοδοξίατης δόξης επιθυμία. Το μυστήριο αυτό τελείται στις 8 ή Και τις σοι βλάβη το μη τυχείν ταύτης την έφεσιν έχοντι;"''<ref>Λόγος 40 ημέρες από την γέννηση, ενώ υπάρχουν και ομολογίες οι οποίες δέχονται την βάπτιση μόνο μετά την ενηλικίωση. Η βάπτιση εικονίζει την έκχυση του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] στο βαπτιζόμενο άτομο23</ref>.

Μετά τη βάπτιση===Βάπτισμα αιρετικών και "[[Ιεροί Κανόνες|κανονική]]" αποδοχή=== Η εμφάνιση και η δημιουργία αιρέσεων στους κόλπους της εκκλησίας καθώς και η δημιουργία ξεχωριστών κοινοτήτων, επέφερε και το ζήτημα της επιστροφής των αιρετικών στους κύκλους της εκκλησίας. Με ερέθισμα λοιπόν την επιστροφή σχισματικών και αιρετικών, ιδίως από τον τρίτο αιώνα και με αφορμή τους [[Μοναρχιανισμός|Μοναρχιανούς]] και τους [[Μοντανισμός|Μοντανιστές]] τέθηκε το ζήτημα της κανονικότητας του βαπτίσματος των αιρέσεων. Εδώ πρέπει να τονιστεί πως υπήρξε ''"ομοφωνία της Εκκλησία ως προς το ανυπόστατο και κατά συνέπειαν ως προς την ακυρότητα του βαπτίσματος των αιρετικών"''<ref>Βλάσιος Φειδάς, Εκκλησιαστική Ιστορία, Τόμος Α΄, σελ. 261</ref>. Η εκκλησία λοιπόν δε θεωρεί πως το βάπτισμα των αιρετικών είναι κανονικό. Στην περίπτωση όμως που σχισματικός, αιρετικός ή ετερόδοξος οδηγηθεί στην εκκλησία αφού προηγουμένως υπήρξε μέλος της, η εκκλησία ανάλογα με τις περιστάσεις και κατά περίπτωση θεωρούσε δεκτό το προηγούμενο βάπτισμά του<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Κανονικόν Δίκαιον, σελ. 105</ref>. Αυτό συμβαίνει διότι η αμαρτητική επιθυμία εκκλησία έχει τη δυνατότητα να προσφέρει και ορμή εξακολουθούν να παραμένουν πληροί μέσω της θείας χάριτος τον τύπο του μυστηρίου που έλαβε χώρα σε μια αιρετική ομάδα, εφόσον ήδη προέρχεται από την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]]<ref>ο.π.</ref>. Κανόνες οι οποίοι ασχολούνται με το θέμα αποδοχής αιρετικών και ετεροδόξων στην εκκλησία είναι [[Σύνοδος Λαοδικείας (κανόνες)|Ζ΄ και Η΄ Λαοδικίας]], [[Βασίλειος ο Μέγας (κανόνες)|Α΄ του Μεγάλου Βασιλείου]], [[Β΄ Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)|Ζ΄ της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου]] και [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)|ςε΄ της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου]]. Μέσω των κανόνων διακρίνεται πως: * Γίνεται διάκριση «αναβαπτιστέου» (σε εισαγωγικά αφού το πρώτο βάπτισμα θεωρείται άκυρο) και [[Αίρεση|αιρετικού]]. Η εκκλησία δεχόταν το βάπτισμα που είχε γίνει στο βαπτισθένταόνομα της Αγίας Τριάδας, αλλά όχι σε αυτούς που την απέρριπταν.*Η εκκλησια είναι περισσότερο ελαστική στην περίπτωση των σχισματικών. Το βάπτισμά τους κατά κανόνα θεωρείτο έγκυρο, χωρίς όμως αφού κατά την εισδοχή στην εκκλησία επληρούτο ο τύπος του βαπτίσματος που είχε προηγηθεί. Ειδικώτερα: *Αρμένιοι, Κόπτες και Μονοφυσίτες γίνονται δεκτοί με έγγραφη αποκήρυξη της κακοδοξίας τους *Οι Ρωμαιοκαθολικοί γίνονται κατά κανόνα δεκτοί με υπογραφή λιβέλλου, ομολογία ορθοδόξου πίστεως και δια επανάληψης του [[Χρίσμα|Χρίσματος]]*Οι Αγγλικανοί είναι προτιμότερο να αναβαπτίζονται, καθώς θεωρείται πως οι επίσκοποί τους δεν έχουν [[Αποστολική Διαδοχή]]*Διαμαρτυρόμενοι-προτεστάντες γίνονται δεκτοί κατόπιν κατηχήσεως και τελέσεως βαπτίσματος, λόγω της διακοπής της Αποστολικής διαδοχής. Σε περιπτώσεις ομαδικής προσελεύσεως στην Εκκλησία είναι δυνατόν η εκκλησία να εφαρμόσει επιεικέστερα μέτρα<ref>Π. Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 107</ref>. Για παράδειγμα σε μια περίπτωση προσέλευσης προτεσταντών μπορεί να καταλογίζονται σαν αμαρτία συμβεί ότι και στη φύση πού ελευθερώθηκε Σαμάρεια κατά το [[Πράξεις των Αποστόλων|Πράξεις]] 8, 14-17: :''"Ακούσαντες δὲ οἱ ἐν ῾Ιεροσολύμοις ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαμάρεια τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ἀπέστειλαν πρὸς αὐτοὺς τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάννην· οἵτινες καταβάντες προσηύξαντο περὶ αὐτῶν ὅπως λάβωσι Πνεῦμα ῞Αγιον· οὔπω γὰρ ἦν ἐπ᾿ οὐδενὶ αὐτῶν ἐπιπεπτωκός, μόνον δὲ βεβαπτισμένοι ὑπῆρχον εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ. τότε ἐπετίθουν τὰς χεῖρας ἐπ᾿ αὐτούς, καὶ ἐλάμβανον Πνεῦμα ῞Αγιον."''. ==Το βάπτισμα μέσα από τις πηγές== ===Η θεία σύσταση του μυστηρίου=== Το πρώτο βάπτισμα που διακρίνει ο αναγνώστης μέσα από τη μελέτη της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] είναι το προπατορικό αμάρτημαβάπτισμα της μετανοίας και της προπαρασκευής του ερχομού του [[Μεσσίας|Μεσσία]]. Ο ίδιος μάλιστα ο [[Ιωάννης ο Πρόδρομος]] διακήρυττε πως το βάπτισμα αυτό ήταν απλό βάπτισμα και πως αργότερα θα ερχόταν βάπτισμα τελειότερο από αυτό. Η Το ότι το βάπτισμα μάλιστα ''"συνεστήθη υπό του Κυρίου παρουσιάζεται αδιαμφησβήτητον εις τον έχοντα υπόψιν της μετά την Ανάστασιν ρητήν εντολήν αυτού προς τους Αποστόλους όπως «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος»"''<ref>Παναγιώτης Τρεμπέλας, Δογματική Γ, σελ. 74</ref>. Ο [[Απόστολος Πέτρος]] μάλιστα αναφέρει πως το βάπτισμα παρουσία είναι διάφορο πλέον της αμαρτητικής ορμής αποτελεί μετανοίας και αφέει τις αμαρτίες των ανθρώπων, ενώ ο [[Απόστολος Παύλος]] μας αναφέρει πως όσοι βαπτίστηκαν, βαπτίστηκαν στο θάνατο του Χριστού και περιτμήθηκαν περιτομή αχειροποίητη και συνετάφησαν με τον Κύριο<ref>ο.π., σελ. 77</ref>. Έτσι λοιπόν γίνεται ευκόλως αντιληπτό πως το βάπτισμα είναι μυστήριο συσταθέν υπό του Ιησού Χριστού ''"εφ'όσον εξ αρχής από των αποστολικών χρόνων και εν συνεχεία από τους χρόνους των [[Αποστολικοί Πατέρες|Αποστολικών Πατέρων]] και των [[Απολογητές|Απολογητών]] παρείχετο τούτο ως μυστήριον της αναγεννήσεως και ως μέσο χορηγίας του ανακαινιζόντος τας ψυχάς Πνεύματος"''<ref>ο.π., σελ. 79</ref>. ===Νηπιοβαπτισμός=== ====Νηπιοβαπτισμός και Αγία Γραφή==== Η άρνηση του νηπιοβαπτισμού από κάποιες προτεσταντικές ομολογίες, παραβλέπει το εξής θεμελιώδες γεγονός: ο [[Απόστολος Παύλος]] χαρακτηρίζει το βάπτισμα ως ''"περιτομή αχειροποίητο"''<ref>Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Αποστόλου Παύλου Επιστολές προς Εφεσίους-Φιλιππισίους-Κολοσσαείς-Φιλήμονα'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 477.</ref> (βλ. ''Κολ. 2,10-12''), η οποία αντικατατέστησε την ιουδαϊκή ''"σαρκικήν περιτομήν"'' που παρεχόταν στα νήπια ''"την ογδόην από της γεννήσεως αυτών ημέραν"''<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Δογματική της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Γ΄, 3η έκδ., Ο Σωτήρ, Αθήναι 2003, σελ. 112.</ref>. Αυτή είναι και η ερμηνευτική σύνδεση περιτομής-νηπιοβαπτισμού που κάνει ο ''Γρηγόριος ο Θεολόγος'': :''"Τι δ' αν είποις περί των έτι νηπίων...ή και ταύτα βαπτίσομεν;...Κρείσσον γαρ αναισθήτως αγιασθήναι, η απελθείν ασφράγιστα και ατέλεστα. Και τούτου λόγος ημίν, η οκταήμερος περιτομή, τυπική τις ούσα σφραγίς, και αλογίστοις έτι προσαγομένη"''<ref>Γρηγόριος Ναζιανζηνός, ''Εις το άγιον Βάπτισμα'', '''''PG''''' 36,400A.</ref><ref>Βλ. και ''"Νηπιοβαπτισμός"'', ''ΘΗΕ'', τόμ. 9 (1966), στ. 444.</ref>. Με βάση αυτή την ερμηνεία, δεν είναι δυνατόν να αποκλειστεί η βάπτιση και των νηπίων, στις περιπτώσεις όπου οι [[Πράξεις των Αποστόλων]] ή και ο [[Απόστολος Παύλος]] κάνουν λόγο ''"περί ολοκλήρων οικογενειών δεξαμένων το βάπτισμα. Ο Κορνήλιος και «πας ο οίκος αυτού», η Λυδία «και ο οίκος αυτής», ο δεσμοφύλαξ των Φιλίππων «και πάντες οι εν τη οικία αυτού», ο Κρίσπος εν Κορίνθω «συν όλω τω οίκω αυτού»"'' και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις<ref>Τρεμπέλας, ''Δογματική...'', Γ΄, ό.π.</ref>. Αντιθέτως, το εδάφιο ''Μαρκ. 16,16'' (''"ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται"''), που επικαλούνται όσοι εκφράζουν αντιρρήσεις για τον νηπιοβαπτισμό, ''"έχει ιεραποστολικό χαρακτήρα και αφορά βάπτισμα ενηλίκων, οι οποίοι πρέπει να μεταστραφούν και να μετανοήσουν για να δεχτούν το κήρυγμα της θείας παιδαγωγίας κατά σωτηρίας"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, 'Δογματική και Συμβολική θεολογία', τόμ. Γ΄, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 271, υποσημ. #39.</ref>. Επίσης, ως επιπλέον αντεπιχείρημα στον ισχυρισμό ότι ο νηπιοβαπτισμός στερείται ερείσματος στην Αγ. Γραφή, υπάρχει η χωρίς προϋποθέσεις ηλικίας, ρήση του [[Χριστός|Κυρίου]]: ''"εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την ορθοδοξίαβασιλείαν του Θεού"'' (Ιωάν. 3, αποτελούσα κίνητρο αγώνων 5). Επιπλέον, οι αρνητές, ''"δεν προσάγουν καμία απόδειξη, ότι οι τρεις χιλιάδες χριστιανοί που εβαπτίστηκαν μετά την ομιλία του αναγεννημένου Πέτρου (Πράξ. 2,41) άφησαν τα παιδιά τους αβάπτιστα"''<ref>Γεωργόπουλος, "Προτεσταντικές αντιφάσεις...", ό.π., σελ. 23.</ref>. ====Πατέρες της εκκλησίας==== Μαρτυρίες περί νηπιοβαπαπτισμού μαρτυρούνται από τα τέλη του δευτέρου αιώνα<ref>Βλ. Φειδάς, Εκκλησιαστική Ιστορία, Τόμος Α΄, σελ. 259</ref>. Η πρώτη αναφορά που διασώζεται για το ζήτημα αυτό είναι η μαρτυρία περί το 185 που προέρχεται από τον [[Ειρηναίος Λουγδούνου|Ειρηναίο Λουγδούνου]] (Κατά Αιρέσεων 2, 22, 4). Ο Τερτυλλιανός ήταν πατέρας της εκκλησίας ο οποίος ήταν αντίθετος προς το νηπιοβαπτισμό και ζητούσε επαρκή προετοιμασία ώστε να αποφεύγεται η περίπτωση μελλοντικής αθετήσεώς του<ref>Τερτυλλιανός, De baptismo 18</ref>. Ο [[Ωριγένης]] μας αναφέρει πως ο νηπιοβαπτισμός είναι παράδοση η οποία έχει τις ρίζες της στους αποστόλους<ref>Υπόμνημα Εις Ρωμαίους 5</ref> και ο [[Κυπριανός Καρθαγένης]] αναφέρει πως κάθε παιδί θα έπρεπε το γρηγορότερο δυνατό να προσέρχεται στο μυστήριο του βαπτίσματος<ref>Κυπριανός Καρχηδόνας, Epist 64,2. 5</ref>. Από τις αρχές του τρίτου αιώνα κατά τον Τερτυλλιανό ο νηπιοβαπτισμός στη Βόρειο Αφρική κέρδιζε συνεχώς έδαφος<ref>Τερυλλιανός, De baptismo 18</ref> γι αυτό και η ευθύνη του αναδόχου έγινε έγινε ουσιαστική, αφού το έργο της κατηχήσεως περνούσε πλέον στην ευθύνη του. Λόγος του γεγονότος αυτού αποτέλεσε η αθρόα προσέλευση των πιστών ακόμα και ολόκληρων λαών στην εκκλησία<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Κανονικόν Δίκαιον, σελ. 97</ref>. Γι αυτό ανάδοχος στην πράξη της εκκλησίας, προσωποποιούσε την ευθύνη τους σώματος τη εκκλησίας για την ορθή κατήχηση του νέου μέλους. Μία επιπλέον σημαντική μαρτυρία για την κανονικότητα του νηπιοβαπτισμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία προέρχεται από τον 4ο αιώνα και τον ''Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό'': :''"Τι δ' αν είποις περί των παθών έτι νηπίων, και μήτε της ζημίας επαισθανομένων, μήτε της αμαρτίας χάριτος; η και μέσο ηθικής ταύτα βαπτίσομεν; Πάνυ γε, είπερ τις επείγοι κίνδυνος. '''Κρείσσον γαρ αναισθήτως αγιασθήναι, η απελθείν ασφράγιστα και ατέλεστα. Και τούτου λόγος ημίν, η οκταήμερος περιτομή''', τυπική τις ούσα σφραγίς, και πνευματικής εμπεδώσεως αλογίστοις έτι προσαγομένη· ως δε και τελειώσεωςη των φλιών χρίσις, δια των αναισθήτων φυλάττουσα τα πρωτότοκα. Προς Περί δε των άλλων δίδωμι γνώμην, την ίδια κατεύθυνση κινείται τριετίαν αναμείναντας, η μικρόν εντός τούτου"''<ref>Γρηγόριος Ναζιανζηνός, ''Εις το άγιον Βάπτισμα'', '''''PG''''' 36,400A.</ref><ref>Βλ. και ''"Νηπιοβαπτισμός"'', ''ΘΗΕ'', τόμ. 9 (1966), στ. 444.</ref>. Εξάλλου, σύμφωνα με τον ΠΔ΄ (84ο) [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)|Κανόνα]] της, η λογική [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος]] μαρτυρά ότι στο ζήτημα του νηπιοβαπτισμού, ακολουθεί τους ''"θεσμούς των Πατέρων"'': :''"'''Ακολουθώντας τους θεσμούς των Πατέρων''' που είναι σύμφωνοι με τους κανόνες, ορίζουμε και τα σχετικά με τα νήπια: όσες φορές δε βρίσκονται σίγουροι μάρτυρες που εισήχθη να λένε ότι αυτά χωρίς αμφιβολία είναι βαφτισμένα και επειδή ούτε τα ίδια είναι σε θέση να πουν για τη μυσταγωγία, στην οποία υποβλήθηκαν, εξαιτίας της βρεφικής τους ηλικίας, πρέπει να βαφτίζονται αυτά χωρίς καμιά αντίδραση, '''για να μην τα στερήσει αυτά ποτέ απ' αυτήν την κάθαρση του αγιασμού''' μία τέτοιου είδους αμφιβολία"''<ref>Πρόδρομος Ι. Ακανθόπουλος, ''Κώδικας Ιερών Κανόνων'' (Κείμενο - Ερμηνεία - Σχόλια)', έκδ. 3η, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 155.157.</ref>. Σημαντικές μαρτυρίες επίσης περί της παραδόσεως του νηπιοβαπτισμού, προέρχονται και από τις [[Λουθηρανισμός|Λουθηρανικές]] ομολογίες. Ο νηπιοβαπτισμός κατά το δημιουργό του [[Προτεσταντισμός|προτεσταντισμού]], αλλά και τους πρώτους αιώνες ακολούθους του, θεωρείται απαραίτητος<ref>Ν. Ματσούκας, Ο Προτεσταντισμός, σελ. 66</ref>. Οι Λουθηρανοί μάλιστα κρατούσαν σκληρή στάση έναντι των [[Αναβαπτιστές|αναβαπτιστών]], για την άρνηση να παρέχουν νηπιοβαπτισμό, θεωρώντας τους [[Αίρεση|αιρετικούς]], αφού θεμελίωναν το νηπιοβαπτισμό πάνω στις βασικές μεταρρυθμιστικές αρχές τους. Έτσι το βάπτισμα, για τους Λουθηρανούς, μπορούσε να ενεργεί στα νήπια χωρίς τη συγκατάθεσή τους, αφού η πίστη είναι χάρη του Θεού η οποία ενεργοποιείται με την ελεύθερη αποδοχή. Η αποδοχή αυτή είναι έργο του Αγίου Πνεύματος, που λειτουργεί μέσα στην κοινότητα και δεν φανερώνεται αμέσως<ref>ο.π.</ref> ==Ιστορική αναδρομή== Το βάπτισμα στην πράξη αρχαία εκκλησία γινόταν κατά πρότυπο της Εκκλησίαςβαπτίσεως του Ιησού Χριστού από τον [[Ιωάννης ο Πρόδρομος|Ιωάννη τον πρόδρομο]]<ref>Βλάσιος Φειδάς, Εκκλησιαστική ιστορία, Τόμος Α΄, σελ. 53</ref>. Εισήχθη Σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου οι [[Απόστολοι|απόστολοι]] βάπτιζαν κατ αυτό τον τρόπο τους εισελθόντες στην εκκλησία<ref>Κατά Ματθαίον 28, 19</ref>, τη στιγμή που για ντην τέλεση του βαπτίσματος απαραίτητη θεωρείτο η συνειδητή αποδοχή του περιεχομένου της πίστης. Το μυστήριο τελείτο στο όνομα του Ιησού Χριστού<ref>Πράξεις Αποστόλων 2, 38. 8, 16 κ.α.</ref>, ενώ κατά τη μεταποστολική εποχή και σύμφωνα με τη [[Διδαχή των Αποστόλων]], το βάπτισμα διενεργείτο στο όνομα της [[Αγία Τριάδα|Αγίας Τριάδος]], σε ύδωρ ''"ζων"'' αντιμετωπίσει . Ο βαπτιζόμενος θα έπρεπε να νηστεύσει πριν το μυστήριο<ref>Διδαχή των Αποστόλων 6, 1-4</ref>, συνήθως μία ή δύο μέρες μαζί με τον ανάδοχό του. Προ του βαπτίσματος προηγείτο κατήχηση η οποία περιελάμβανε την ιστορία της εν Χριστώ σωτηρίας και την ανάγκη στη ζωή τελετουργική προετοιμασία του πιστού<ref>Βλ. Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 54</ref>. Το βάπτισμα γινόταν με τριτή κατάδυση, δηλαδή τρεις πλήρεις καταδύσεις, ενώ αν δεν ήταν αδύνατο τελεσθεί σε ρέοντα και ψυχρά ύδατα, γινόταν σε οποιοδήποτε άλλο νερό<ref>Βλ. Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 256</ref>. Μάλιστα η Διδαχή αναφέρει πως κατ οικονομία τελείτο και δι επιχύσεως και ραντισμού βάπτισμα, αλλά μόνο στην περίπτωση που δεν υπήρχε επαρκές ύδωρ για κάτι τέτοιο ή λόγο σοβαρής ασθενείας<ref>Διδαχή των Αποστόλων 7, 3</ref>. Σε ότι αφορά το τελούντα του πληρώματος μυστηρίου κατά την άμεση μεταποστολική εποχή κύριος υπεύθυνος για το βάπτισμα ήταν ο [[επίσκοπος]]<ref>Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, Προς Σμυρν. 8, 2</ref>, χωρίς φυσικά να αποκλείονται οι ιερείς και σε ειδικές περιπτώσεις και οι λαϊκοί<ref>Τερτυλλιανός, De baptismo 17</ref>.  Από το δεύτερο αιώνα διαμορφώθηκε ειδική τάξη κατηχουμένων για πληρέστερη προετοιμασία. Η κατήχηση δεν ήταν εκτενής και κυρίως επικεντρωνόταν στην εκμάθηση των [[Βαπτιστήριο σύμβολο|βαπτιστηρίων συμβόλων]], δηλαδή μερικών σύντομων ομολογιών πίστεως και της Εκκλησίας[[Κυριακή προσευχή|Κυριακής προσευχής]]<ref>Ωριγένης, κατά Κέλσου 3, 51</ref>. Η κατήχηση γινόταν από το ιερατείο συνήθως ή από ειδικούς διδασκάλους. Με τον καιρό μάλιστα συστηματοποιήθηκε και η διαδικασία της διδασκαλίας γι αυτό και στη ανατολή διαχωρίστηκε το ενδεχόμενο σώμα των κατηχουμένων σε ''"ακροώμενους"'' και ''"φωτιζόμενους"'', ενώ επιτράπηκε και η συμμετοχή στη [[Θεία Λειτουργία]], αλλά μόνο στο διδακτικό της μέρος. Κατά τον [[Τερτυλλιανός|Τερτυλλιανό]] μάλιστα η γονυκλισία κυρίως αφορούσε τους κατηχούμενους και τους μετανοούντες, αφού οι πιστοί απαγορευόταν να πεθάνει κανείς αβάπτιστοςγονατίζουν κατά τη δημόσια λατρεία<ref>Τερτυλλιανός, De corona 3</ref>. Έτσι οι κατηχούμενοι μετά την ανάγνωση του Ευαγγελικού αναγνώσματος και του κηρύγματος λάμβαναν ευλογία υπό του τελετουργούντως και αποχωρούσαν<ref>Αποστολικαί διαταγαί 8, οπότε αδυνατεί 6</ref>. Το βάπτισμα τελικά συνδέθηκε με το ναό, ενώ κατά την εποχή του [[Ιουστίνος ο Μάρτυς|Ιουστίνου]] δε φαίνεται να εισέλθει στη Βασιλεία έχει διαμορφωθεί πλήρως το τελετουργικό όπως καθιερώθηκε αργότερα και κατά τον τρίτο αιώνα<ref>Ωριγένης, ομιλία εις τους Αριθμούς 12, 4</ref> με τους εξορκισμούς και τον καθαγιασμό του ύδατος<ref>Βλ. Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 257</ref>. Αυτή όμως ενυπήρχε ως εσωτερικός τύπος, αφού η μεν νηστεία και γονυκλισία είχαν ως στόχο τον εξορκισμό των δαιμονικών δυνάμεων<ref>Κλήμης Αλεξανδρείας, Εκ Θεοδότου, 84 Migne 9, 697</ref>, ο δε αγιασμός του νερού αρχικώς γινόταν ως εξορκισμός και αργότερα ανέλαβε μορφή εξαγιασμού<ref>Βασίλειος Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 106</ref>. Σε ότι αφορά την τέλεση του μυστηρίου αυτό δε λάμβανε χώρα σε οποιαδήποτε ημερομηνία, όπως σήμερα. Στη Δύση καθιερωμένη ημερομηνία ήταν η προηγούμενη νύχτα των εορτών του [[Πάσχα]] και της [[Πεντηκοστή|Πεντηκοστής]] και στην ανατολή τις ίδιες ημερομηνίες με την προσθήκη των ουρανών[[Θεοφάνια|Θεοφανίων]]<ref>Βλ. Τα Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 259</ref>. Στη Δύση μάλιστα οι νεοφώτιστοι έφεραν λευκό χιτώνιο για οκτώ ημέρες, εξού και το Σάββατο του Θώμα, αποκλήθηκε ''Sabbatum in albis''. Στη δε Ανατολή η εβδομάδα μετά Πάσχα ονομάστηκε Διακαινήσιμος εβδομάδα. ==Το μυστήριο=====Τέλεση===Η τέλεση του μυστηρίου σήμερα κατά κύριο λόγο πραγματοποιείται σε νήπια . Το νήπιο ακολουθούμενο υπό του αναδόχου, οδηγείται στον πρόναο, όπου και διαβάζονται εξορκιστικές ευχές αποταγής των δαιμονικών δυνάμεων. Ο ανάδοχος είναι αυτός που αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας την στιχομυθία, αφού ο ίδιος είναι αυτός ο οποίος υπόσχεται τη μελλοντική κατήχηση του νέου μέλους της εκκλησίας. Εν συνεχεία διαβάζονται αγιαστικές ευχές για το ύδωρ της κολυμβήθρας, το οποίο περιέχει και έλαιο. Το νήπιο τότε καταδύεται πλήρως τρεις φορές στο ύδωρ της κολυμβήθρας, όπου γίνεται και η επίκληση του βαπτίσματος στο όνομα της Αγίας Τριάδας.  Το μυστήριο του βαπτίσματος δεν μπορεί να μην έχουν τελεσθεί πριν συμπληρωθούν 40 ημέρες από τη δυνατότητα γέννηση του παιδιού<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Κανονικό Δίκαιο, σελ. 97</ref>, ενώ τελείται τόσο από τον [[επίσκοπος|επίσκοπο]] όσο και από πρεσβύτερο. Σε επείγουσες περιπτώσεις μπορεί να τελεσθεί από [[διάκονος|διάκονο]] ή και από λαϊκό, εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας και μόνο εφόσον το μυστήριο τελεσθεί υπό ορθοδόξου χριστιανού<ref>Κάλλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σελ. 441</ref>. Επιπρόσθετα αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας επιτρέπεται κατ οικονομία να μη συμβεί βάπτισμα με πλήρη κατάδυση, αλλά δια ραντισμού. Αν όμως το μέλος επιζήσει, τότε θα πρέπει το βάπτισμα να επαναληφθεί με το καθορισμένο τυπικό της εκκλησίας<ref>Βλ. Φειδάς, ενθα.ν., σελ. 260</ref>. Ως κανόνας της εκκλησίας επίσης εφαρμόζεται η απαγόρευση του αναδόχου να είναι αλλόθρησκος, αιρετικός, σχισματικός ή αφορισμένος, αφού αυτός αναλαμβάνει την ουσιαστική ευθύνη κατήχησης του νεοφώτιστου<ref>Παναγιώτης Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 97</ref>. Ο ανάδοχος δύναται να πιστέψουνβαπτίσει περισσότερα από δύο άτομα, αυτό απαγορεύεται όμως δεν αποτελεί για αυστηρώς να είναι διαφορετικού φύλλου, αφού λόγω της πνευματικής συγγένειας δημιουργείται κώλυμα γάμου<ref>ο.π.</ref>. Κατά την ορθόδοξη εκκλησία λόγοπαράσταση δύο αναδόχων πραγματικός ανάδοχος θεωρείται αυτός που αναδέχεται το νήπιο στην κολυμβήθρα<ref>Μελέτιος Σακκελαρόπουλος, Εκκλησιαστικό Δίκαιον της Ανατολικής Ορθοδόξου εκκλησίας, Αθήνα 1898, σελ. 404</ref>, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσει επιτρέπεται ο βαπτισμός και δίχως ανάδοχο<ref>Παναγιώτης Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 98</ref>. ===Ονοματοδοσία=== ''"Κατά τη λαϊκή αντίληψη το όνομα συνδέεται με το βάπτισμα, ώστε το οποίο και θεωρείται κατεξοχήν πράξη ονοματοδοσίας. Η σύγχυση αυτή παραγκωνίζει την υπάρχουσα λειτουργική πράξη της χριστιανικής ονοματοδοσίας κατά την 8η ημέρα με αποτέλεσμα οι πολλοί να μη μπορούν θεωρούν ότι το παιδί δεν έχει όνομα μέχρι να δεχθούν βαπτιστεί και ότι το λαμβάνει κατά τη βαπτισματική χάρηβάπτισή του"''<ref>Γεώργιος Χ. Χρυσοστόμου, Ονοματοδοσία, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 107-108</ref>.  Αν το μέλος είναι ενήλικο τότε είναι πιθανό να αλλάξει και όνομα. Πρέπει εδώ να τονιστεί όμως πως ακόμα και αν δε συμβεί αυτό, δεν προκύπτει κανονικό κώλυμα, όπως επιβεβαιώνεται από την εκκλησιαστική τάξη<ref>Παναγιώτης Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 101</ref>. Είναι βασικό αξίωμα Το όνομα που δίνεται στο χριστιανό οφείλει κατά προτίμηση να θυμίζει κάποιο γεγονός στη ζωη του Κυρίου ή να εκφράζει κάποια αρετή ή να παίρνει το όνομα κάποιου αγίου. Συνίσταται και από τον ιερό Χρυσόστομο μία τέτοια τακτική αφού αυτά χρησιμεύουν ως πρότυπα προς μίμηση<ref>Π. Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 101</ref> αλλά και ''"περι τους παίδας αυτών επιμέλειας"''<ref>Ιω. Χρυσόστομος, Ομιλία ΚΑ εις της Γένεσιν, PG 53, 179A</ref>. ===Αιρετικές δοξασίες=== Στην ρωμαιοκαθολική εκκλησία πλέον εφαρμόζεται το δι επιχύσεως του ύδατος βάπτισμα<ref>Ανδρέας Θεοδώρου, Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά, σελ. 236</ref>. Η πρακτική αυτή σαφώς και είναι εσφαλμένη κατά την ορθόδοξη θεολογία της ορθοδόξου παραδόσεως. Το βάπτισμα πρέπει να τελείται με τριπλή πλήρη κατάδυση, μία πρακτική που μαρτυρείται στην πατερική γραμματολογία, ότι η θεία χάρη ενεργεί λυτρωτικάαλλά και στις αποσχιθείσες ανατολικές εκκλησίες<ref>ο.π., εκεί όπου σελ. 237</ref>. Μία τέτοια πρακτική στην Ορθόδοξη εκκλησία δεν επιτρέπεται διότι ''"δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία σχετικά με την αληθινή Ορθόδοξη διδασκαλία: η αμαρτίακατάδυση είναι απαραίτητη επειδή αν δεν υπάρξει κατάδυση, τότε χάνεται η οποία είναι αντιστοιχία μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού νοήματος και ανατρέπεται ο μόνος παράγων πού αναστέλλει συμβολισμός του μυστηρίου. Το βάπτισμα δηλώνει μυστική ταφή και μία ανάσταση με το Χριστό (Ρωμαίους 6, 4-5 και ματαιώνει τη λυτρωτική Κολασ. 2, 12)"''<ref>Κάλλιστος Ware, ενθ.αν., σελ. 440</ref>. Μία ακόμα διαφωνία ανευρίσκεται και στο ζήτημα του βαπτίσματος της ενέργεια. Στα νήπια επιθυμίας (''baptismus flanimis'') για το στοιχείο οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία εκφράζει αμφιβολία περί της προσωπικής αμαρτίας απουσιάζει κονονικότητός του, όπως και συνεπώς ή θεία χάρη μπορεί η γραμματεία της Δυτικής εκκλησίας κατά τους πρώτους 5 αιώνες<ref>Παναγιώτης Μπούμης, ενθ.αν., σελ. 100</ref>. Κατ αυτό οι χριστιανοί δύναται να επιδράσει ευεργετικάαναβάλλουν το βάπτισμα μέχρι επιθανάτιας κλίνης, αρκούμενοι στο βάπτισμα της επιθυμίας, καταλύοντας δηλαδή στη δήλωση ότι όντως θέλουν να βαπτιστούν. Κάτι τέτοιο απορρίπτεται από τη φύση τους την Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ κατά το σώμα του προπατορικού αμαρτήματος[[Νικόδημος Αγιορείτης|Νικόδημο Αγιορείτη]] η περίπτωση των κατηχουμένων διαφέρει σε σχέση με τα έτοιμα μέλη της εκκλησίας<ref>Πηδάλιον, σελ. 143</ref>.

 * Νικόλαος Ματσούκας, ''"Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β΄"'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007.* Παναγιώτης Τρεμπέλας, ''"Δογματική"'', Τόμος Γ΄, Σωτήρ, Αθήνα 2003.* Κάλλιστος Ware, ''"Η Ορθόδοξη Εκκλησία"'', Ακρίτας, Νέα Σμύρνη 2007.* Ανδρέας Θεοδώρου, ''"Βασική Δογματική Διδασκαλία - Απαντήσεις σε Ερωτήματα Συμβολικά"'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2006. * Βλασίου ΦειδάΒλάσιος Φειδάς, ''"Εκκλησιαστική Ιστορία"'', Εκδόσεις Τόμος Α΄, Διήγηση, Αθήνα, 2002. * Ηλία ΜηνιάτηΧρήστος Ανδρούτσος, ''Οι Τρεις περι Πίστεως Λόγοι ("Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας)"'', Αστήρ, Αθήνα 1956.* [[Χρήστος Γιανναράς]], ''"Το αλφαβητάρι της Πίστης"'', Εκδόσεις ΕπτάλοφοςΔόμος, Αθήνα1983 (επανεκδ. 2006).* Θεοδώρου ΑνδρέαςΑθανάσιος Δεληκωστόπουλος, ''Απαντήσεις σε ερωτήματα δογματικά - συμβολικά - ιστορικοδογματικά"Η πίστη των Ορθοδόξων"'', Εκδόσεις Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1999.* Παναγιώτης Μπούμης, ''The Anchor Bible Dictionary"Κανονικόν Δίκαιον"'', Τόμ. 1Γρηγόρης, 1992, Εκδ. DoubledayΑθήνα 2008.