Αλλαγές

Στη διάρκεια των αιώνων τα απόκρυφα κείμενα άλλοτε καταδικάστηκαν έντονα από την εκκλησία και άλλοτε τροφοδότησαν τη λαϊκή ευσέβεια και την εκκλησιαστική τέχνη που παρουσιάζει συχνά σκηνές που η προέλευσή τους βρίσκεται στα απόκρυφα, όπως είναι λ.χ. οι σκηνές από την παιδική ηλικία της μητέρας του Ιησού, εμπνευσμένες από το ''Πρωτευαγγέλιον Ιακώβου''. Επίσης, αν και τα απόκρυφα κείμενα, δεν δίνουν στην πραγματικότητα κανένα νέο στοιχείο στην χριστιανική αποκάλυψη και υστερούν σημαντικά, συγκρινόμενα προς τα κανονικά βιβλία, από πλευράς θεολογικής εμβάθυνσης και ιστορικών στοιχείων, διασώζονται σε κάποια από αυτά παραδόσεις, στις οποίες στηρίζονται γιορτές και ύμνοι της εκκλησίας, όπως π.χ. τα Εισόδια της Θεοτόκου. Είναι πραγματικότητα άλλωστε ότι πολλά από τα απόκρυφα αποτέλεσαν αγαπημένα αναγνώσματα για γενιές χριστιανών στη διάρκεια της ιστορίας, έστω κι αν δεν βρέθηκαν ποτέ στο κέντρο της εκκλησιαστικής ζωής. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, να διακρίνουμε το γεγονός ότι στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] όταν αναφερόμαστε σε πληροφορίες οι οποίες αντλούνται από [[Απόκρυφα]] κείμενα, δεν θα πρέπει να δημιουργείται σύγχυση, ότι, δήθεν, αυτές κομίζουν ειδήσεις που μπορεί να βρίσκονται εκτός των ορίων της [[Ιερά Παράδοση|Παράδοσης]] της εκκλησιαστικής κοινότητας. Καταρχάς, η ''Ορθόδοξη Εκκλησία'' είναι αντίθετη στην [[Προτεσταντισμός|προτεσταντική]] εμμονή στη μοναδικότητα της [[Αγία Γραφή|Αγίας Γραφής]] ως πηγή [[Θεολογία|Θεολογίας]], από τη στιγμή που και η ίδια η [[Καινή Διαθήκη]] μας βεβαιώνει για το αντίθετο: πληθώρα εδαφίων διδάσκουν την ισοτιμία ''Γραφής'' και [[Ιερά Παράδοση|προφορικής Ιεράς Παραδόσεως]] (''Β΄ Θεσ. 2:15''. ''Α΄ Κορ. 11:2.23''.''15,3''. ''Α΄ Τιμ. 6:20''. ''Α΄ Θεσ. 4:1.2'' κ.ά.). Αυτό σημαίνει ότι μια ενιαία διδασκαλία ''Γραφής'' και ''Παραδόσεως'', διαφυλάσσεται στην καθοδηγούμενη από το [[Άγιο Πνεύμα]] Εκκλησία, και για τη γνησιότητά της μας βεβαιώνουν η ''Αποστολικότητά'' της και η ''Ομοφωνία'' στην αποδοχή της (βλ. περισσότερα στο κύριο άρθρο [[Ιερά Παράδοση]]). Κατά συνέπεια, κάθε πληροφορία η οποία βρίσκεται εκτός κοινότητας, και δεν πληροί τα παραπάνω κριτήρια, η εκκλησία την θεωρεί ''ύποπτη'' και περιέχουσα ''"υπερβολές, προερχόμενες από αιρετικούς κ.ά."''<brref>Κορακίδης Σ. Αλεξάνδρος, ''Αγιότητα και Μαρτύριο - Η Αγιολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας'', εκδ. Νεκτ. Παναγόπουλος, Αθήνα 2000, σελ. 94</ref>. Είναι όμως γεγονός, ότι σε [[απόκρυφα]] βιβλία είναι δυνατόν να ''"ανευρίσκει κανείς και αναφορές ή διηγήσεις, που κατά παράδοση ανταποκρίνονται στα ιστορικά δεδομένα προσώπων και πραγμάτων"''<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Πατρολογία'', τόμ. Α΄, έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 203.</ref> οι οποίες ''"ενσωματώνουν πρωτοχριστιανικές παραδόσεις"''<ref>"Πληροφορίες αποκρύφων για την Παναγία", στο Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Βιβλικές Μελέτες Γ΄'' (ΒΒ #28), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 264.</ref> και εκφράστηκαν μέσω εορτολογικών, υμνολογικών ''"και άλλης διά των καλών τεχνών εκδηλώσεως της εκκλησιαστικής συνειδήσεως"''<ref>''ΘHE'', τόμ. 8 (1966), στ. 650.</ref>. ''"Εχέγγυον"'' για το γεγονός ότι σε [[απόκρυφα]] ''"περιεσώθησαν και γνήσια στοιχεία της αρχεγόνου παραδόσεως αποτελεί αυτή αύτη η εκκλησιαστική συνείδησις"''<ref>''ΘHE'', ό.π.</ref>. Πάντα οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας σε Ανατολή και Δύση, συνιστούσαν επαγρύπνηση έναντι ''"των απόκρυφων καινοδιαθηκικών συγγραφών και συνιστώσα προφύλαξιν από των δι' αυτών μεταδιδομένων (Κυρίλλ. Ιεροσολ., PG 33, 496. Μεγ. Αθανασ., PG 26, 1436.1440. Ιερών., PL 23, 201. 26, 88. Ιννοκεντ. Α΄, PL 20, 502)"''<ref>''ΘHE'', στο ίδιο.</ref>, αλλά και ο ίδιος ''"ο καθορισμός (το κλείσιμο) του Κανόνα της ΚΔ"'' αποτελούσε εκτός άλλων, και ''"αντίδραση της Εκκλησίας στην πληθωρική απόκρυφη γραμματεία"''<ref>Παπαδόπουλος, ''Πατρολογία'', ό.π., σελ. 201.</ref>.