12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
καμία σύνοψη επεξεργασίας
{{ΟρθόδοξοςΧριστιανισμός}}
'''Αποστολικοί Πατέρες''' στο χριστιανισμό, αποκαλείται μια ομάδα συγγραφέων οι οποίοι «''θεωρούνταν κατά κάποιο τρόπο, προσωπικά συνδεδεμένοι με τους [[Απόστολοι|Αποστόλους]]''»<ref>Ιω. Ζηζιούλας, «''Ελληνισμός και Χριστιανισμός''», σελίς 176</ref> και αποτελούν τους συγγραφείς των «''πρώτων χριστιανικών συγγραμμάτων, τα οποία γράφτηκαν μετά τους Αποστόλους''»<ref>Δημήτριος Τσάμης, «Εκκλησιαστική γραμματολογία», σελίς 28</ref>. Αρχικά θεωρούνταν πέντε<ref>Βαρνάβας, Κλήμης Ρώμης, Ιγνάτιος Αντιοχείας, Πολύκαρπος Σμύρνης, Ερμάς</ref>, αλλά εν συνεχεία εκδοτικοί οίκοι καταχρηστικώς, προσέθεσαν και άλλους. Τα έργα των συγγραφέων αυτών, ουσιαστικά περιλαμβάνουν μια ανομοιογενή συλλογή συγγραμμάτων που διαφέρουν όχι μόνο στη μορφή, αλλά και σε θεολογικές τοποθετήσεις<ref>Δημήτριος Τσάμης, «Εκκλησιαστική γραμματολογία», σελίς 28</ref>. Οι συγγραφείς αυτοί όμως συνέβαλαν ουσιαστικά στη σταθεροποίηση της θέσεως της Εκκλησίας μέσω της γραμματείας τους, ενώ επέδειξαν πολύπλευρη δραστηριότητα φθάνοντας μερικοί από αυτούς μέχρι μαρτυρικό θάνατο. Η δράση των ''Αποστολικών Πατέρων'' παρατηρείται από τα τέλη του 1ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 2ου και ως στόχο είχαν «''να διαφυλαχθεί η πίστη από τις νοθεύσεις και τις παραχαράξεις''»<ref>Κων. Σκουτέρης, «''Ιστορία των Δογμάτων''», Τόμος Α΄, σελίς 163</ref>, αλλά και να «''εκφράσουν το ήθος και τον ενθουσιασμό της νεανικής Εκκλησίας''»<ref>ενθ.αν.</ref>. Μάλιστα ο Κώδικας του ''εν Κωνσταντινουπόλει Μετοχίου του Παναγίου Τάφου'' περιείχε συλλογή έργων των περισσοτέρων εξ αυτών, με αποτέλεσμα να «''φανερώνει οτι ήδη κατά τη Βυζαντινήν εποχήν ούτοι κατετάσσοντο εις ιδιαιτέραν ομάδα, της οποίας τα συγγραφικά προϊόντα συνεξεδίδοντο''»<ref>Π. Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''»,σελίς 349-350</ref>. Ο ''Cotelier'' ήταν ο πρώτος που αρχικώς εξέδωσε ομού τα έργα των [[Επιστολή Βαρνάβα|ψευδό-Βαρνάβα]], [[Κλήμης Ρώμης|Κλήμεντα Ρώμης]], [[Ιγνάτιος Αντιοχείας|Ιγνατίου Αντιοχείας]], [[Πολύκαρπος Σμύρνης|Πολυκάρπου Σμύρνης]] και τον [[Ποιμήν του Ερμά]], ενώ εν συνεχεία στην επανέκδοσή τους ο ''Gallanti'' προσέθεσε τους [[Παπίας Ιεραπόλεως|Παπία Ιεραπόλεως]], ''Κοδράτο'', την «''Προς Διόγνητον Επιστολή''» καθώς και τη «[[Διδαχή των Αποστόλων]]». Σήμερα θεωρείται πως η «''[[Διδαχή των Αποστόλων]]''», η «''[[Επιστολή Βαρνάβα]]''» αλλά και ο «[[Ποιμήν του Ερμά]]», ανήκουν σε άλλη κατηγορία συγγραφών<ref>Ιω. Ζηζιούλας, «''Ελληνισμός και Χριστιανισμός''», σελίς 176</ref>, τόσο από άποψη μορφής όσο και περιεχομένου, ενώ η «''Προς Διόγνητον Επιστολή''» κατατάσσεται πλέον στα απολογητικά έργα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ο όρος ''Αποστολικοί Πατέρες'' να αποδίδεται μόνο στους [[Ιγνάτιος Αντιοχείας|Ιγνάτιο Αντιοχείας]], [[Πολύκαρπος Σμύρνης|Πολύκαρπο Σμύρνης]], [[Κλήμης Ρώμης|Κλήμη Ρώμης]] και [[Παπίας Ιεραπόλεως|Παπία Ιεραπόλεως]]<ref>ενθ.αν.</ref>.
Το όνομα ''Aποστολικοί Πατέρες'' πρώτη φορά απεδόθη από τον «''Ittig<ref>Sanctorum Patrum qui temporibus apostolics floruerunt opera, 1672</ref>, ο οποίος βεβαίως ηκριβολόγησεν εν προκειμένω αφού εξέδωσε έργα μόνο του Ιγνατίου, του Κλήμεντα και του Πολυκάρπου, οι οποίοι και των Αποστόλων μαθηταί υπήρξαν, άρα "αποστολικοί" και τα γνωρίσματα του πατρός κατέχουν''»<ref>Π. Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''»,σελίς 350</ref>. Τα συγγράματα των αποστολικών πατέρων κατα βάση αφορούν επιστολές<ref>11 εκ των 13 εξεταζομένων κειμένων είναι επιστολές</ref>, οι οποίες εγράφησαν «''εκ περιστάσεων''», με αποτέλεσμα να «''αποδώσουν λιγότερα της δυναμικότητός τους, εφόσον παν περιστατικό περικλείει εν εαυτό κάποια προχειρότητα''»<ref>ενθ. αν.</ref>. Σκοπό όμως έχουν να κατασταθούν μέσα επικοινωνίας μεταξύ των ηγετών ή μελών απομακρυσμένων εκκλησιών προς παραίνεση και μετάδοση συναισθημάτων χαράς και λύπης. Τα έργα των ''Αποστολικών Πατέρων'' με εξαίρεση την «''Προς Διόγνητον επιστολή''» απευθύνονταν σε χριστιανούς, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μέσω των επιστολών αυτών «''η ζωή της νεαρής Εκκλησίας, οι παλμοί και τα προβλήματά της, η θεολογία και το πνεύμα της''»<ref>Κων. Σκουτέρης, «''Ιστορία των Δογμάτων''», τόμος Α΄, σελίς 164</ref>. Μάλιστα «''η ποικιλία των προσεγγίσεων, που τα κείμενα προσφέρουν, τους δίνει ιδιαίτερη αξία για την κατανόηση της ζωής και της θεολογίας της εκκλησίας''»<ref>ενθ.αν.</ref> της εποχής αυτής. Με μια προσεκτική ματιά μάλιστα διαπιστώνουμε πως παρότι οι επιστολές αυτές δεν περιέχουν συστηματικές πραγματείες, περιέχουν «''παν θεολογικόν στοιχείον απαραίτητον υπό τας τότε συνθήκας δια την κατοχύρωσιν της χριστιανικής πίστεως''»<ref>Π. Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''»,σελίς 351</ref>.