Αλλαγές

Ο '''Μέγας Αθανάσιος''' ή '''Άγιος Αθανάσιος''' ή '''Αθανάσιος Αλεξανδρείας''', (περ. [[298]]<ref>Δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα η ημερομηνία γέννησης του Αθανασίου. Κάποιες πηγές προτείνουν τα έτη '''293''' (''Microsoft Encarta Premium 2006''), '''296''' (''The Oxford Illustrated History of Christianity'' [2001, Oxford University Press], ''The Early Christian Fathers: A Selection from the Writings of the Fathers from St. Clement of Rome to St. Athanasius'' [1969, Oxford University Press]), '''298''' (''Christianity in Late Antiquity (300-450 CE), A Reader'' [2004, Oxford University Press], ''Zondervan NIV Study Bible'' [2002, Zondervan]) ή γενικότερα μεταξύ '''295-299''' (''Athanasius: The Early Church Fathers'' [2004, Routledge]). Ήδη από την εποχή που ζούσε ο Αθανάσιος δεν ήταν γνωστό το ακριβές έτος γέννησής του καθώς υπήρχαν διαφωνίες για το κατά πόσο ήταν όντως 30 ετών όταν χειροτονήθηκε ως επίσκοπος. (''The Eusebians: The Polemic of Athanasius of Alexandria and the Construction of the `Arian Controversy' '' [2007, Oxford University Press])</ref> – [[2 Μαΐου]] [[373]]) ήταν Χριστιανός [[επίσκοπος ]] και [[Πατριαρχείο Αλεξανδρείας|''Πατριάρχης Αλεξανδρείας]] της Αιγύπτου κατά '' τον 4ο μαιώνα.ΧΑποτέλεσε τη σημαντικότερη θεολογική μορφή της εποχής του, o οποίow λόγω της ανεκτίμητης θεολογικής συνεισφοράς και της αμετακίνητης ορθοδόξου θεολογίας του, αποκλήθηκε ''Στύλος της Ορθοδοξίας''. αιώναΕκδιώχτηκε μάλιστα πολλάκις για την αμετακίνητη θέση του σχετικά με την υπεράσπιση του ορθού δόγματος, αλλά επίσης και για τη σκληρή κριτική που ασκούσε στους άρχοντες της εποχής για την εκκλησιαστική ανάμιξη που επεδίωκαν. Τιμάται ως [[ΆγιοιΆγιος|άγιος]] τόσο από την [[Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία|Ανατολική Ορθόδοξη]] όσο και από την [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολική]] εκκλησία. Αποτελεί και αποτελεί έναν από τους τέσσερις πέντε μεγάλους [[Εκκλησιαστικοί Πατέρεςτης Εκκλησίας|Πατέρες]] της Ανατολικής εκκλησίας και έναν από τους 33 Πατέρες της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Από πολύ νέος έδειξε την πνευματική κλίση του. Σε , με αποτέλεσμα σε ηλικία 25 ετών χειροτονήθηκε να χειροτονηθεί [[διάκονοςΔιάκονος]] από τον επίσκοπο Αλεξανδρείας [[Αλέξανδρος Α΄ Αλεξανδρείας|Αλέξανδρο]], τον οποίο ακολούθησε στην [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α΄ Οικουμενική Σύνοδο]] το [[325]], στη [[Νίκαια Βιθυνίας|Νίκαια της Βιθυνίας]]. Εκεί αναδείχθηκε πρωτεργάτης στην καταδίκη της διδασκαλίας του Αρείου που χαρακτηρίστηκαν αιρετικές. Το [[328]] και σε ηλικία 33 ετών εξελέγη [[πατριάρχηςΠατριάρχης]] [[Αλεξάνδρεια|Αλεξανδρείας]].

===Παιδική ηλικία και μόρφωση=== Γεννήθηκε στα τέλη του [[3ος αιώνας|3ου αιώνα]] μ.Χ. στην [[Αλεξάνδρεια (Αιγύπτου)|''Αλεξάνδρεια]] της [[Αίγυπτος|Αιγύπτου]]'', αφού κατά τον ιστορικό [[Σωκράτης ο Σχολαστικός|Σωκράτη τον Σχολαστικό]], εκεί είχε και πατρικό και οικογενειακό τάφο. (<ref>''Εκκλ. Ιστορία'' 4,13) </ref>. Οι γονείς του ήταν Χριστιανοί και από μικρή ηλικία έδειξε την ιερατική κλίση του, αφού παρίστανε τον ιερέα που βάπτιζε τους πιστούς (φίλους του). Αυτό ήταν κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο από τον επίσκοπο [[Αλεξάνδρεια|Αλεξανδρείας]] [[Αλέξανδρος Α΄ Αλεξανδρείας|Αλέξανδρο]]. Από τα συγγράμματα του και τις περιγραφές του [[Γρηγόριος Ναζιανζηνός|Γρηγορίου Θεολόγου]] συμπεραίνουμε, ότι ανατράφηκε θεολογικά και πως απέκτησε λίγες και εγκύκλιες γνώσεις. Τη , ενώ τη θεολογική του μόρφωση την απέκτησε από τη στη θεολογική [[Κατηχητική Σχολή της Αλεξάνδρειας]]. Μεγάλη επίδραση για τη διαμόρφωση του ήθους του και της πορείας του, συνέβαλε η γνωριμία του με τον [[Μέγας Αντώνιος|Μέγα Αντώνιο]] του οποίου και συνέγραψε τον «''Βίο και Πολιτεία''». ===Η Ιεροσύνη=== Είναι η δεύτερη δεκαετία του [[4ος αιώνας|4ου αιώνα]] και προκαλείται αναστάτωση στην [[Εκκλησία]] όσον αφορά τον προσδιορισμό της φύσης του Θεού, λίγο μόλις καιρό μετά την κατάπαυση του κύματος διωγμών από τους Ρωμαίους Αυτοκράτορες. Ο Αθανάσιος από νωρίς, ως λαϊκός ακόμα, κατέβηκε στον πνευματικό αγώνα στην προσπάθεια καταπολέμησης των θέσεων που προασπιζόταν ο [[Άρειος]], συγγράφοντας κείμενα όπως το ''Κατά Ειδώλων'' και το ''Περί Ενανθρωπήσεως του Λόγου''. Το [[325]] μ.Χ. πληροφορούμαστε ότι ήδη έχει χειροτονηθεί [[διάκονος]] όπου και συμμετέχει ενεργώς ως γραμματέας στην [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α΄ Οικουμενική σύνοδο]], συγκληθείσα υπό του [[Μέγας Κωνσταντίνος|Μεγάλου Κωνσταντίνου]] με σκοπό τη διευθέτηση των θεολογικών συγκρούσεων που ταλάνιζαν τις χριστιανικές εκκλησίες. Το [[328]] μ.Χ, μετά την κοίμηση του πνευματικού του Πατέρα και επισκόπου [[Αλεξάνδρεια|Αλεξανδρείας]] Αλεξάνδρου, με σύμφωνη απόφαση κλήρου και λαού, χειροτονήθηκε επίσκοπος (εκ των υστέρων χαρακτηρίστηκε [[Πατριάρχης]]), ένεκα του μεγάλου ζήλου και της φήμης που είχε αποκτήσει ως «ανυποχώρητου μαχητή». ===Το έργο του ως Επισκόπου=== Χειροτονήθηκε σε ηλικία 33 ετών, στις 8 Ιουλίου του [[328]] μ.Χ. Μετά την εκλογή του, άρχισε σημαντικό ποιμαντικό έργο, μελέτησε τις ανάγκες των μοναχών, κληρικών και λαϊκών για τη καλύτερη δυνατή συμβίωση και εναρμόνιση των ρόλων τους στο εκκλησιαστικό πλαίσιο. Επίσης ανέπτυξε έντονη αντιαιρετική δράση, με κύριο στόχο την διάδοση του «ορθού» δόγματος της ομοουσιότητας του Πατρός και του Υιού. Υπήρξε και προεξάρχων μεγάλου φιλανθρωπικού έργου στη περιοχή της Αλεξάνδρειας.

Ο Μέγας Αθανάσιος, ο επονομαζόμενος και «στύλος «''στύλος της ορθοδοξίας»ορθοδοξίας''», διετέλεσε [[Επίσκοπος]] για 46 έτη, εκ των οποίων τα 17 τα πέρασε στην [[εξορία]]. Μετά την καταδίκη του από την [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α' Οικουμενική Σύνοδο]], ο [[Άρειος]] δεν συμμορφώθηκε προς τις αποφάσεις της, μολονότι καθαιρέθηκε και εξορίστηκε. Την ομολογία της πίστεως του [[Άρειος|Αρείου]] την έκανε δεκτή και ο Αυτοκράτορας [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνος]], επηρεασμένος από τον πρωτοστάτη των απόψεων του [[Αρειανισμός|αρειανισμού]], τον [[Ευσέβιος Νικομήδειας|Ευσέβιο Νικομήδειας]], διατάσσοντας ο Άρειος να γίνει δεκτός στην εκκλησιαστική κοινωνία. Ο Αθανάσιος εναντιώθηκε, διότι ερχόταν σε σύγκρουση με τα επιχειρήματα και τις αποφάσεις της ''Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας''. Αυτό είχε αποτέλεσμα την μήνη των ''αρειανιστών'' επισκόπων, οι οποίοι βρήκαν την ευκαιρία να εκδιώξουν τον Αθανάσιο λόγω της μαχητικότητας και της αποτελεσματικότητάς του εναντίον τους. Οι επίσκοποι που συντάχθηκαν με τις θέσεις του Αρείου συνασπίστηκαν με άλλους επισκόπους, τους λεγόμενους [[Μελιτιανισμός|Μελιτιανούς]], στέλνοντας αντιπροσωπεία στον αυτοκράτορα, κατηγορώντας τον Αθανάσιο για επιβολή φόρων υπέρ της εκκλησίας, για [[μαγεία]] και πορνεία. Αρχικά συγκλήθηκε σύνοδος στην Καισάρεια, την οποία και δεν παραβρέθηκε, γνωρίζοντας ότι ήταν προμελετημένη σκευωρία των αντιπάλων επισκόπων. Ο Αυτοκράτορας όμως συγκάλεσε και δεύτερη σύνοδο στην Τύρο, διαμηνύοντάς του, ότι αν δεν παρευρισκόταν, θα ασκούνταν βία προκειμένου να παραστεί. Έτσι εμφανίστηκε, καταρρίπτοντας όλες τις κατηγορίες.

Μετά την καταδίκη Ο Αθανάσιος βρέθηκε μετά τη σύνοδο, σε δύσκολη θέση παίρνοντας μηνύματα σε βάρος της ζωής του από . Γι' αυτό το λόγο πήρε το δρόμο προς την [[Α' Οικουμενική Σύνοδος|Α' Οικουμενική ΣύνοδοΚωνσταντινούπολη]], ο [[Άρειος]] δεν συμμορφώθηκε προς τις αποφάσεις τηςνα δει τον Αυτοκράτορα και να του ζητήσει την προστασία του. Μολονότι καθαιρέθηκε Οι αντίπαλοί του όμως πέτυχαν όχι μόνο να μην ακροασθεί, αλλά και εξορίστηκενα εξοριστεί στη ''Γαλατία'', δεν μετανόησεπείθοντας τον Αυτοκράτορα με ψευδής κατηγορίες. Την ομολογία της πίστεως O ίδιος δε, φαίνεται να ήταν δυσαρεστημένος σε βάρος του Αθανασίου για τη έντονη κριτική που του [[Άρειος|Αρείου]] ασκούσε<ref> Ο Αθανάσιος ασκούσε συχνά σκληρή κριτική για την έκανε δεκτή και ανάμειξη του Μεγάλου Κωνσταντίνου στα εσωτερικά της Εκκλησίας. Ένας χαρακτηριστικός λόγος που είχε εκφωνήσει ήταν «'''Μη τίθειν σεαυτόν εις τα εκκλησιαστικά, μηδέ συ περί τούτων ημίν παρεκελεύου, αλλά μάλλον παρ'ημών συ μάνθανε ταύτα. Και, ώσπερ ο Αυτοκράτορας [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνος]]την σην αρχήν υποκλέπτων αντιλέγει το δεξαμένω Θεώ, επηρεασμένος από έναν πρωτοστάτη των απόψεων ούτω φοβήθητι μη και συ τα της Εκκλησίας εις αυτόν ελκών υπεύθυνος εγκλήματι μεγάλω γένη'''».</ref>. Αυτή ήταν η πρώτη του εξορία που χαρακτηρίστηκαν αργότερα [[Αρειανισμός|αρειανιστικές]]διήρκεσε 2 έτη και 4 μήνες, τον επιστρέφοντας το 337 μετά το θάνατο του αυτοκράτορα [[Ευσέβιος ΝικομήδειαςΜέγας Κωνσταντίνος|Ευσέβιο ΝικομήδειαςΚωνσταντίνου]]. Έτσι διέταξεΗ επιστροφή του Αθανασίου, συνεχίστηκε με πολλές συκοφαντίες, ο Άρειος και στη προσπάθεια να γίνει δεκτός στην εκκλησιαστική κοινωνίατους αντικρούσει συγκάλεσε σύνοδο, όπου παρευρέθηκαν 100 επίσκοποι, που διακήρυξαν την αθωότητα του. Ο Αθανάσιος εναντιώθηκεΤο ίδιο και Αρειανοί, διότι ερχόταν σε σύγκρουση με τα επιχειρήματα πράττοντας το ακριβώς αντίθετο και τις αποφάσεις της οικουμενικής συνόδου της [[Νίκαια|Νίκαιας]]πείθοντας το νέο φιλοαρειανό Αυτοκράτορα Κωνστάντιο. Αυτό είχε αποτέλεσμα την μήνη των «αρειανιστών» επισκόπωνΈτσι εξορίζεται στη ''Ρώμη'' που ο ''Ιούλιος'' επίσκοπος ''Ρώμης'', οι οποίοι βρήκαν συγκαλεί σύνοδο και κηρύσσει την ευκαιρία αθωότητα του. Ο Αυτοκράτορας ''Κωνστάντιος'' πιέζει τον αδερφό του ''Κώνστα'' να εκδιώξουν τον Αθανάσιο λόγω της μαχητικότητας και της αποτελεσματικότητάς παρατείνει την εξορία του εναντίον , παρά τη συνοδική απόφαση, η οποία γίνεται δεκτή από τους''ορθοδόξους'' επισκόπους. Οι επίσκοποι που συντάχθηκαν με τις θέσεις Αποτέλεσμα ήταν η επιστροφή του Αρείου συνασπίστηκαν με άλλους επισκόπους, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν αργότερα ως «αίρεση των Μελιτιανών»το 346, στέλνοντας αντιπροσωπεία στον αυτοκράτορα6 έτη μετά την εξορία του. Ο Αθανάσιος λόγω του ποιμαντικού έργου που διενήργησε, κατηγορώντας το Αθανάσιο για επιβολή φόρων υπέρ αγαπήθηκε και αγκαλιάστηκε από τους Χριστιανούς της εκκλησίαςΡώμης. Το 356, για ο ''Κώνστας'' δολοφονείται, ο [[μαγείαΚωνστάντιος]] γίνεται αυτοκράτορας του Δυτικού και [[πορνεία]]του Ανατολικού μέρους της Αυτοκρατορίας και οι αντίπαλοι εκμεταλλευόμενοι τα φιλοαρειανά αισθήματα του, κινούνται αποφασιστικά. Αρχικά συγκλήθηκε σύνοδος στην [[Καισάρεια]]Καλούν σύνοδο, την οποία καθαιρούν τον Αθανάσιο και δεν παραβρέθηκεστέλνουν άγημα 5000 στρατιωτών με τον στρατηλάτη ''Συριανό'', γνωρίζοντας ότι ήταν προμελετημένη σκευωρία των αντιπάλων επισκόπωνμε σκοπό να τον εξοντώσουν οριστικά . Ο Αυτοκράτορας όμως συγκάλεσε και δεύτερη σύνοδο στην Την ώρα που τελεί την [[Τύρος|Τύροπαννυχίδα]]σε ναό, διαμηνύοντάς τουμε πλήθος πιστών, ότι αν δεν παρευρισκότανο ίδιος φυγαδεύεται στη έρημο, θα ασκούνταν βία προκειμένου να παραστεί. Έτσι εμφανίστηκε, καταρρίπτοντας όλες τις κατηγορίεςπου παραμένει για άλλα έξι έτη.

Ο Αθανάσιος βρέθηκεΣτην επιστροφή του, μετά τη σύνοδο, σε δύσκολη θέση παίρνοντας μηνύματα, σε βάρος της ζωής του. Γι' αυτό το λόγο πήρε το δρόμο προς την [[Κωνσταντινούπολη]], να δει τον Αυτοκράτορα και να του ζητήσει την προστασία του. Οι αντίπαλοί του όμως πέτυχαν όχι μόνο να μην ακροαστεί, αλλά και να διωχθεί στη Γαλατία, πείθοντας τον Αυτοκράτορα με ψευδής κατηγορίες. O ίδιος δε, φαίνεται να ήταν δυσαρεστημένος σε βάρος του Αθανασίου για τη έντονη κριτική που του ασκούσε<ref> Ο Αθανάσιος ασκούσε συχνά σκληρή κριτική για την ανάμειξη θάνατο του Μεγάλου Κωνσταντίνου στα εσωτερικά της Εκκλησίας. Ένας χαρακτηριστικός λόγος που είχε εκφωνήσει ήταν «'''Μη τίθειν σεαυτόν εις τα εκκλησιαστικά, μηδέ συ περί τούτων ημίν παρεκελεύου, αλλά μάλλον παρ'ημών συ μάνθανε ταύτα. Και, ώσπερ ο την σην αρχήν υποκλέπτων αντιλέγει το δεξαμένω Θεώ, ούτω φοβήθητι μη και συ τα της Εκκλησίας εις αυτόν ελκών υπεύθυνος εγκλήματι μεγάλω γένη'Κωνστάντιου''».</ref> Αυτή ήταν η πρώτη του εξορία που διήρκεσε 2 έτη και 4 μήνες, επιστρέφοντας το [[337]] μ.Χ μετά το θάνατο του αυτοκράτορα [[Μέγας Κωνσταντίνος|Κωνσταντίνου]]. Η επιστροφή του Αθανασίου, συνεχίστηκε με πολλές συκοφαντίες, και στη προσπάθεια να τους αντικρούσει, συγκάλεσε σύνοδο 100 επισκόπων που διακύρηξαν την αθωότητα του. Το ίδιο και Αρειανοί, πράττοντας το ακριβώς αντίθετο και πείθοντας το νέο φιλοαρειανό Αυτοκράτορα [[Κώνστας|Κώνστα]]. Έτσι εξορίζεται στη [[Ρώμη]] που ο [[Ιούλιος]] επίσκοπος [[Ρώμη|Ρώμης]], συγκαλεί σύνοδο και κηρύσει την αθωότητα του. Ο Αυτοκράτορας [[Κωνστάντιος]] πιέζει τον αδερφό του [[Κώνστας|Κώνστα]] να παρατείνει την εξορία του, παρά τη συνοδική απόφαση, η οποία γίνεται δεκτή απο τους ΄΄ορθοδόξους΄΄ επισκόπους. Αποτέλεσμα η επιστροφή του, το [[346]]μ.Χ., 6 έτη μετά την εξορία του. Ο Αθανάσιος λόγω του ποιμαντικού έργου που διενήργησε, αγαπήθηκε και αγκαλιάστηκε απο τους Χριστιανούς της πόλης. Το [[356]]μ.Χ. ο [[Κωνστάντιος]] δολοφονείται,ο [[Κώνστας]] γίνεται αυτοκράτορας του Δυτικού και του Ανατολικού μέρους της Αυτοκρατορίας και οι αντίπαλοι, εκμεταλευόμενοι τα φιλοαρειανά αισθήματα του, κινούνται αποφασιστικά. Καλούν σύνοδο, καθαιρούν τον Αθανάσιο και στέλνουν άγημα 5000 στρατιωτών με τον στρατηλάτη [[Συριανό]], με σκοπό να τον εξοντώσουν οριστικά . Την ώρα που τελεί την [[παννυχίδα]] σε ναό, με πλήθος πιστών, ο ίδιος φυγαδεύεται στη έρημο, που παραμένει για άλλα έξι έτη. Στην επιστροφή του, μετά το θάνατο του [[Κώνστας|Κώνστα]], στο θρόνο ανεβαίνει ο [[Ιουλιανός]]. Η συγκρουση σύγκρουση μεταξύ των δύο θέλω των ανδρών έμφανίζεται εμφανίζεται άμεσα. Ο [[''Ιουλιανός]] '' θέλει να επαναφέρει το καθεστώς του πανθέου, από την άλλη ο Αθανάσιος μάχεται με όλες του τις δυνάμεις για την αποκατάσταση της εκκλησίας. Ο [[''Ιουλιανός]] '' πληροφορείται για τη δράση του Αθανασίου και διατάσει διατάσσει νέα εξορία. Το [[362]] μ.Χ. εξορίζεται στη Θηβαΐδα μέχρι το θάνατο του [[Ιουλιανός|Ιουλιανού]]. Όμως ακόμα έμελλε να εξοριστεί ακόμα μια φορά ο Αθανάσιος. Ενώ επέστρεψε και αρχικά προχώρησε, απρόσκοπτα το έργο του, επί εποχής [[Ιοβιανός|''Ιοβιανού]]'' μέχρι το [[364]]μ.Χ. και το θάνατό του, τον διαδέχεται ο [[''Ουαλεντινιανός Α΄]]'', ο οποίος ήταν οπαδός του Αρείου και εκδιώκει τον ''Αθανάσιο''. Αυτός Ο Αθανάσιος πληροφορούμαστε οτι ότι αυτή την εποχή κρυβόταν «'' εν πατρώο μνήματι''». Μέσα σε τέσσερις μήνες όμως φοβούμενος εξέγερση απο από την αγανάκτηση των κατοίκων της [[Αλεξάνδρεια|Αλεξάνδρειας]], ανακάλεσε απο από την εξορία τον ''Αθανάσιο''. Έκτοτε μέχρι και τον θάνατο του, παρέμεινε στο θρόνο του, χωρίς άλλους διωγμούς.

===Αντίθεση κατά του Αρειανισμού=== Περίπου στα [[το 319]].Χ., όταν ο Αθανάσιος ήταν [[διάκονος]], ένας [[πρεσβύτερος]] που ονομαζόταν [[Άρειος]] άρχισε να διδάσκει ότι υπήρχε χρονική περίοδος πριν γεννήσει ο Θεός και Πατέρας Πατήρ τον [[Ιησούς Χριστός|ΙησούΥιό]]. Μάλιστα διάνθιζε τις διδασκαλίες του με περαιτέρω ''νεωτερισμούς'', αφού πέραν από το ότι θεωρούσε το Λόγο κτίσμα, μιλούσε περί γεννήσεως δύο Λόγων, περί ανυπαρξίας ψυχής στον Ιησού, περί της μη σταυρικής θυσίας Του, κατά αλλά μάλιστα προσέθετε και άλλες θεολογικές απόψεις οι οποίες ακρωτηρίαζαν την θεότητα και τη διάρκεια της οποίας ο Υιός δεν υπήρχεσωτηριολογική προοπτική του ενσαρκωμένου Λόγου. Ο Αθανάσιος διάκονος ακόμα συνόδευσε τον Αλέξανδρο, επίσκοπο [[Αλεξάνδρεια|Αλεξανδρείας]] στην [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας]] , στην οποία είχε το έτος [[325]]μ.Χ.ρόλο του γραμματέως, από την οποία προέκυψε το [[Σύμβολο της Πίστης (Νίκαια-Κωνσταντινούπολη)|Σύμβολο της Πίστεως]] και κατά την οποία αναθεματίστηκε ο [[Άρειος]] και οι ακολουθούντες αυτόν. Στις 8 Ιουλίου [[328]]μ.Χ., ο Αθανάσιος διαδέχθηκε τον Αλέξανδρο ως επίσκοπος Αλεξανδρείας. Ως αποτέλεσμα της δυναμικής απόκρουσης του Αρειανισμού, της ισχυρής θεολογικής θεμελίωσης κατά των αιρετικών διδασκαλιών αλλά και μείωσης της επιρροής του Αρειανισμού, εξορίστηκε αρχικά από την [[Αλεξάνδρεια]] στην [[Τύρος|Τύρο]] , από τον αυτοκράτορα [[Κωνσταντίνος Α΄ ο Μέγας|Κωνσταντίνο Α']] για να επανέλθει μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου πέντε ακομα φορές. Η κατάσταση αυτή γέννησε την έκφραση "''Athanasius contra mundum''" ή "''Ο Αθανάσιος εναντίον του κόσμου''", η οποία του αποδόθηκε από τους αντιπάλους του. Κατά τη διάρκεια μερικών εξοριών του, έμεινε κοντά σε [[Πατέρες της Ερήμου]], μοναχούς και ερημίτες που ζούσαν σε απομακρυσμένες περιοχές της Αιγύπτου. Παρά όμως τη δογματική του σταθερότητα, επέδειξε υψηλή διπλωματία , υπερασπιζόμενος την Ορθοδοξία στη [[Σύνοδος της Αλεξανδρείας|Σύνοδο της Αλεξανδρείας]] το 362. === Χαρακτηριστικές φράσεις === Χαρακτηριστική φράση του Αγίου Αθανασίου είναι η «"Ο Πατήρ διά του Λόγου εν τω Πνεύματι ενεργεί και δίδωσι τα πάντα"». Ο Μέγας Αθανάσιος έχει τονίσει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι κτίσμα, αλλά είναι κατά φύση άκτιστο (δηλαδή αδημιούργητο) και ομοούσιο (δηλαδή έχει την ίδια ουσία) με τον Πατέρα και τον Υιό.[[http://www.imd.gr/html/gr/section01/media/plirophorisis/1999/02a.htm]]

 Το εξαιρετικό στην περίπτωση του Αγίου Αθανασίου, είναι το πλούσιο συγγραφικό έργο, παρά τις πολύ μεγάλες διώξεις και εξορίες τις οποίες υπέστη. Δεν σώθηκαν όλα τα έργα του και από τα διασωθέντα, πολλά νοθεύτηκαν απο αιρετικούς και αποδόθηκαν σε αυτόν χώρις να είναι γνήσια. ===Κατηγοριοποίηση===  Ανάλογα με το περιεχόμενο τους οι πατρολόγοι κατάσουν τα έργα του Μεγάλου Αθανασίου σε πέντε (5) ενότητες. Στα απολογητικά, υπέρ του Χριστιανισμού, αντιαιρετικά, ερμηνευτικά - ασκητικα και πρακτικα - επιστολές.  

Είναι συγγραφέας πολλών έργων όπως "''Κατά ειδώλων''", "''περί ενανθρωπήσεως του Λόγου''" και διαφόρων επιστολών με κυριότερη την ΛΘ΄ (39η) όπου υπάρχει κανόνας (κατάλογος) των βιβλίων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]]. Του αποδίδεται επίσης το [[Σύμβολο της Πίστεως|Σύμβολο του αγίου Αθανασίου]] ή Symbolum Quicunqve, ένα από τα πρώτα σύμβολα της χριστιανικής πίστης το οποίο πολλοί δυτικοί μελετητές ισχυρίζονται ότι πρωτογράφτηκε στα Λατινικά. Οι ίδιοι θεολόγοι θεωρούν λανθασμένη την άποψη που έχει επικρατήσει ότι ο Αθανάσιος έγραψε το συγκεκριμένο σύμβολο και ο J.N.D. Kelly, σύγχρονος μελετητής των πατερικών κειμένων, θεωρεί ως πιθανότερο συγγραφέα τον Βικέντιο του Λερίν.<ref>J.N.D. Kelly, The Athanasian Creed, NY: Harper&Row, 1964.</ref>.Η υπόθεση αυτή ωστόσο δεν έχει γίνει αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα καθότι ο Βικέντιος είχε ελλιπή γνώση της ελληνικής γλώσσας στην οποία είναι πιο πιθανό να συντάχθηκε αρχικά το κείμενο. Σε αντίθετη περίπτωση, η διαμάχη γύρω από το Filioque θα είχε ξεκινήσει αμέσως εφόσον οι Ανατολικοί Πατέρες δεν υπήρχε καμία περίπτωση να δεχτούν άλλη εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος εκτός από αυτή του Πατέρα.  Την πρώτη συγγραφική του προσπάθεια την έκανε με το έργο ΄΄''Κατά Ελλήνων''΄΄ στρέφοντας τα βέλη του κατά των ειδολολατρώνειδωλολατρών. Το δεύτερο επιγράφεται ΄΄''Λόγος περί ενανθρωπήσεως του λόγου''΄΄, συνοψίζοντας τη διδασκαλία της εκκλησίας περί σωτηρίας του ανθρώπου. Μεγάλο τμήμα της συγγραφής του, αφορά την αίρεση των αρειανών με κυριότερα, ΄΄''4 λόγοι κατά Αρειανών''΄΄, ΄΄''Απολογητικός κατά Αρειανών''΄΄, ΄΄''Απολογία προς βασιλέα [[Κωνστάντιος|Κωνστάντιο]]''΄΄, ΄΄''Απολογια Απολογία περί φυγής αυτού''΄΄ που πραγματεύονται τις διδασκαλίες της ''Α΄ Οικουμενικής συνόδου'', τις απολογίες σε βάρος του, απο από τους Αρειανούς και τη φυγάδευση του στην έρημο το [[356]]μ.Χ. Από τα ερμηνευτικά, τα περισσότερα έχουν χαθεί, διασώζονται όμως οι ερμηνείες περί ψαλμών. Τέλος απο τα ασκητικά και πρακτικά, διασώζονται τα ΄΄''Βίος και Πολιτεία Πατρός Αντωνίου''΄΄ και ΄΄Περί ''Περί Παρθενίας''΄΄ . Απο τις επιστολές διακρίνονται οι εορταστικές, προς μοναχό Αμούν, προς Ρουφινιανό, προς Σαρπίωνα, προς Επίκτητο προς Αδέλφιο, προς Μάξιμο και προς Δρακόντιο.

 ===Το πιστεύω του Μεγάλου Αθανασίου συνοψίζονται απο τα πεπραγμένα της [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α΄ Οικουμενικής συνόδου]]. Δηλαδή «''Ο Υιός και Λόγος του Θεού, τέλειον γέννημα του Πατρός, γέννημα δε όχι κατά θέλησιν, αλλά κατά φύσιν. Δεν προήλθε διότι το ηθέλησεν ο Πατήρ, αλλά διότι είναι μέσα είς την φύσιν του Πατρός να γεννά τον Υιόν και μέσα εις την φύσιν του Υιού να γεννάται. Τούτο ακριβώς συνιστά την διαφοράν αυτού από τα κτίσματα. Είναι εικών και ομοίωσις του Πατρός, ενώ ο άνθρωπος είναι απλώς κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, άναρχος και Αυτός, όπως ο Πατήρ''». Η τριαδικότητα ψυχή είναι «αυτοκίνητη» και ζεί και μετά το θάνατο του σώματος. Η αθανασία αυτή δεν οφείλεται στη φύση της, αλλά στο θέλημα του Θεού. Με το όρο αυτό εννοεί τόσο την Αγία Γραφή, όσο και την παράδοση των Αποστόλων και των Πατέρων τηςς εκκλησίας, την οποία δίδαξε ο Κύριος και κήρυξαν οι Πατέρες. Σε αυτήν την παράδοση θεμελιώδης είναι η ύπαρξη της εκκλησίας του Χριστού και όποιος ξεφεύγει απο αυτή χάνει την ιδιότητα του Χριστιανού. Τη δε δογματική διδασκαλία, έχει τη δυνατότητα , μόνο η εκκλησία να διατυπώνει.Ο Ιησούς Χριστός κατά τον Αθανάσιο «''υιοποίησεν ημάς τω Πατρί και εθεοποίησε τους ανθρώπους, γενόμενος αυτός άνθρωπος===. Ουκ άρα άνθρωπος ων ύστερον γέγονεν άνθρωπος, ινα μάλλον ημάς θεοποίηση''» ( Λόγος κατα Αρειανών 1,30 ). Υποστηρίζει οτι όποιος υιοθετεί το δόγμα του Αρείου, ουσιαστικά υποστηρίζει ότι ο [[Χριστός]] είναι κτίσμα, και καταντάει και αυτός ειδωλολάτρης, όπως οι εθνικοί. Επίσης το [[Άγιο Πνεύμα]] «''συναριθμείται''» και «''συνδοξάζεται''» αφού «''της αυτής Θεότητος εστί και της αυτής ουσίας''».

Το πιστεύω του Μεγάλου Αθανασίου συνοψίζονται απο τα πεπραγμένα της {{Διαδοχή|[[Α΄ Οικουμενική ΣύνοδοςΚατάλογος Πατριαρχών Αλεξανδρείας|Α΄ Οικουμενικής συνόδουΠατριάρχης Αλεξανδρείας]]<br>[[328]]. Δηλαδή «Ο Υιός και Λόγος του Θεού, τέλειον γέννημα του Πατρός, γέννημα δε όχι κατά θέλησιν, αλλά κατά φύσιν. Δεν προήλθε διότι το ηθέλησεν ο Πατήρ, αλλά διότι είναι μέσα είς την φύσιν του Πατρός να γεννά τον Υιόν και μέσα εις την φύσιν του Υιού να γεννάται. Τούτο ακριβώς συνιστά την διαφοράν αυτού από τα κτίσματα. Είναι εικών και ομοίωσις του Πατρός, ενώ ο άνθρωπος είναι απλώς κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, άναρχος και Αυτός, όπως ο Πατήρ». Η ψυχή είναι «αυτοκίνητη» και ζεί και μετά το θάνατο του σώματος. Η αθανασία αυτή δεν οφείλεται στη φύση της, αλλά στο θέλημα του Θεού. ===Η παράδοση της εκκλησίας===  Με το ορο αυτό εννοεί τόσο την Αγία Γραφή, όσο και την παράδοση των Αποστόλων και των Πατέρων τηςς εκκλησίας, την οποία δίδαξε ο Κύριος και κήρυξαν οι Πατέρες. Σε αυτήν την παράδοση θεμελιώδης είναι η ύπαρξη της εκκλησίας του Χριστού και όποιος ξεφεύγει απο αυτή χάνει την ιδιότητα του Χριστιανού. Τη δε δογματιή διδασκαλία, εχει τη δυνατότητα , μόνο η εκκλησια να διατυπώνει.  ===Η ενανθρώπηση του λόγου===  Ο Ιησούς Χριστός κατά τον Αθανάσιο «'' υιοποίησεν ημάς τω Πατρί και εθεοποίησε τους ανθρώπους, γενόμενος αυτός άνθρωπος. Ουκ άρα άνθρωπος ων ύστερον γέγονεν άνθρωπος, ινα μάλλον ημάς θεοποίηση''» ( Λόγος κατα Αρειανών 1,30 ). Υποστηρίζει οτι όποιος υιοθετεί το δόγμα του Αρείου, ουσιαστικά υποστηρίζει οτι ο &ndash; [[Χριστός373]] είναι κτίσμα, και καταντάει και αυτός ειδωλολάτρης, όπως οι εθνικοί. Επίσης το |[[Αλέξανδρος]]|[[Άγιο ΠνεύμαΠέτρος Β΄]] «συναριθμείται» και «συνδοξάζεται» αφού «''της αυτής Θεότητος εστί και της αυτής ουσίας''».}}

* [http://patrologia.ct.aegean.gr/kleidasug.htm Τα έργα του στο διαδίκτυο] {{ael}} 

[[Κατηγορία:Εκκλησιαστικοί Πατέρες|Α]][[Κατηγορία:Επίσκοποι|Α]][[Κατηγορία:Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς|Α]][[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Α]][[Κατηγορία:Πατριάρχες Αλεξανδρείας|Α]][[Κατηγορία:4ος αιώνας|Α]]