16.584 bytes προστέθηκαν,
12:42, 7 Φεβρουαρίου 2008 Ως '''Έτος Κόσμου''' ή '''έτος κτίσης κόσμου''', προσδιορίζεται το έτος που έγινε αποδεκτό ως η αφετηρία του χρονολογικού συστήματος του [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντίου]]<ref>"Κτίσις κόσμου", Εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 36, εκδ. Δίας, Αθήνα 2004</ref>, το οποίο υιοθέτησε και διατήρησε και η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] από το [[691]] μ.Χ. μέχρι το [[1728]]. Ονομάζεται και ''"χρονολογικό σύστημα Κωνσταντινουπόλεως"'' σε αντιδιαστολή με το ''"Αλεξανδρινό σύστημα"'' του [[412]] μ.Χ.<ref>"Βυζάντιο" > "Χρονολογικό σύστημα", ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 15</ref>.
==Ιστορικό==
Γνωρίζουμε ότι ''"με την εξάπλωση του Χριστιανισμού διαδόθηκε η χρονολόγηση 'από κτίσεως κόσμου' (anno mundi)"''<ref>''"Ελλάς, Η Ιστορία και ο Πολιτισμός του Ελληνικού Έθνους από τις απαρχές μέχρι σήμερα"'', τόμ. Α', Πάπυρος, Αθήνα 1997, σελ. 122.</ref> και το Βυζάντιο αντίθετα από τη Δύση, υιοθέτησε το ημερολόγιο της χρονολογίας αυτής<ref>Γλύκατζη-Αρβελέρ Ελένη, ''Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'', Ψυχογιός, Αθήνα 1988, σελ. 92.</ref>. Επρόκειτο για ''"μια συμβατική χρονολογία"''<ref>''"Ιστορία του Ελληνικού Έθνους"'' (ΙΕΕ), τόμ. Β', ''Αρχαϊκός ελληνισμός 1100-479 π.Χ.'', Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1971, σελ. 11</ref> αλλά όχι ίδια ''"παρά πάσι τοις χρονολόγοις και θεολόγοις, αλλά ποικίλη και παντοδαπή"''<ref>Μελέτιος (μητροπ. Αθηνών), ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', εν Κωνσταντινουπόλει 1853, σελ. 72</ref>, καθώς ''"οι μελετητές της Παλαιάς Διαθήκης προσπάθησαν να υπολογίσουν αυτή την 'αρχή του κόσμου' προτείνοντας διάφορες χρονολογίες, όπως το 5508 π.Χ και το 5493 π.Χ."''<ref>''"Ελλάς..."'', Πάπυρος, ό.π.</ref>.
Ήταν διαπιστωμένο ότι ''"περί την χρονολογίαν...η εβραϊκή Γραφή διαφωνεί προς την ερμηνείαν των [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|Ο']]...προς δε ταύτας πάλιν εκατέρας τας Γραφάς διαφωνεί και το αρχαίον Σαμαρειτανόν, ιδίαν έχον χρονολογίαν."''<ref>Κωνσταντίνος Οικονόμος του εξ Οικονόμων, ''Περί των Ο' Ερμηνευτών της Παλαιάς θείας Γραφής'', τόμ. 3ος, Αθήνησιν 1846, σελ. 703</ref>. Έτσι, με βάση υπολογισμού την [[Παλαιά Διαθήκη]] που η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδεχόταν, δηλ. τη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], η χρονολογία δημιουργίας του κόσμου που προσδιοριζόταν με την κατά γράμμα ερμηνεία των γενεαλογιών της Γενέσεως<ref>Χριστινάκη Ελένη, ''Θέματα Βιβλικής Ιστορίας'', εκδ. Συμμετρία, 2η έκδ., Αθήνα 1999, σελ. 10</ref> τοποθετήθηκε στο 5.509/5.508 π.Χ.<ref>Ο επίσημος ιστότοπος του ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων αναφέρει ως έτος "Δηµιουργίας το? Κόσµου" το 5508 π.Χ. ([http://www.jerusalem-patriarchate.info/gr/gen_xron.htm Γενικαί Χρονολογίαι])</ref>. Έτσι, η ''"διαφόρως μεν κατ' αρχάς υπό των χριστιανών χρονολόγων οριζομένη"'' χρονολογία<ref>''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 10, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 118</ref> μετά την εμφάνισή της στον γ' κανόνα της [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|εν Τρούλλω Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου]] που ''κανονίζει'' τα περί γάμου των κληρικών, έγινε ευρύτερα αποδεκτή και το γεγονός αυτό, έμμεσα επικύρωνε και την αξία της "Μεταφράσεως των Ο'" η οποία τελικά ''"εξήλεγξε της εβραϊκής χρονολογίας τας ατοπίας"''<ref>πρβλ. Κωνσταντίνος Οικονόμος, στο ίδιο, σελ. 835</ref>. Εν τούτοις, η αλεξανδρινή χρονολόγηση που τοποθετούσε την κτίση του κόσμου το 5.492/3 δεν σταμάτησε να χρησιμοποιείται στο Βυζάντιο ακόμη και από [[μοναχισμός|μοναχούς]], όπως βλέπουμε σε ιστορικά και λογοτεχνικά έργα του 8ου και 9ου αιώνα<ref>Βασιλικοπούλου-Ιωαννίδου Αγνή, ''Η Βυζαντινή Ιστοριογραφία (324-1204)-Σύντομη Επισκόπηση'', Αθήνα 1982, σελ. 48.49.</ref>.
==Η Θεολογική-Δογματική αξία της Χρονολόγησης στην Ορθόδοξη Εκκλησία==
Για την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], ''"αι επτά...Οικουμενικαί Σύνοδοι"'' είναι ''"θεόπνευστοι"''<ref>Παπαδόπουλος Χρυσόστομος, 'Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος', εν Αθήναις 1920, σελ. 288</ref>, αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ''"η θεοπνευστία...επεκτείνεται...κατ' εξοχήν δε επί των δογματικών και ηθικών αληθειών"'' και δεν ζητάμε από αυτήν ''"λύσιν επιστημονικών προβλημάτων, αστρονομικών, γεωλογικών..."''<ref>Ξεξάκης Γ. Νικόλαος, ''Προλεγόμενα εις την Ορθόδοξον Δογματικήν'', Αθήνα 2000, σελ. 99</ref>. Δηλαδή ''"η θεοπνευστία"'' αφορά ''"τις θείες...αιώνιες αλήθειες...και όχι...στα μέσα με τα οποία αυτές εκφράζονται ή στις αντιλήψεις της εποχής για τη δομή του σύμπαντος"''<ref>Κωνσταντίνου Μιλτιάδης, 'Η Παλαιά Διαθήκη Μυθολογία των Εβραίων ή Βίβλος της Εκκλησίας;', Αποστολική Διακονία, σελ. 8-9.</ref> που αποτελούν θέματα ''"στερουμένων δογματικής σημασίας"''<ref>Ανδρούτσος Χρήστος, 'Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας', Αστήρ, Αθήνα 1956 (c1907), σελ. 111.</ref>. Έτσι, η Ορθόδοξη Εκκλησία ''"μόνον τους οικουμενικούς...δογματικούς όρους χρησιμοποιεί ως κυρίαν και πρωτεύουσαν πηγήν της δογματικής διδασκαλίας της"''<ref>Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 693.</ref>.
Πράγματι, ο προσδιορισμός του χρόνου κτίσεως του κόσμου με βάση την κατά γράμμα ερμηνεία των γενεαλογιών της Γενέσεως που τοποθετήθηκε στο 5.508 π.Χ., έρχεται σε αντίθεση με τις σύγχρονες απόψεις των φυσικών επιστημών<ref>Χριστινάκη, ''Θέματα...'', ό.π.</ref>. Επ' αυτού, γίνεται αποδεκτό ότι ''"η [[Παλαιά Διαθήκη]] μη παρουσιάζουσα τα γεγονότα συστηματικώς, παρέχει χρονολογίας όχι πάντοτε ασφαλείς"'' και ''"είναι πρόδηλον ότι ουδείς των αριθμών τούτων εξαρκεί προς κάλυψιν του χρόνου, τον οποίον η προϊστορία και η παλαιοντολογία απαιτούν" ο οποίος "δύναται να καθορισθή μόνον από τα αποτελέσματα των θύραθεν επιστημών"''<ref>"Χρονολογία, βιβλική", ΘΗΕ, τόμ. 12, 1966, στ. 371.373.</ref>. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ''"διά την ορθόδοξον θεολογίαν δεν έχει ιδιαιτέραν σημασίαν π.χ. η ακριβής ώρα, η ημέρα, η ημερομηνία των κορυφαίων...γεγονότων της θείας Οικονομίας, αλλά τα γεγονότα αυτά καθ' εαυτά."''<ref>Ξεξάκης, ''Προλεγόμενα...'', σελ. 93.</ref> αφού και ''"η Γραφή, μη αποτελούσα φυσιογνωστικόν βιβλίον, μηδέ προτιθέμενη να διδάξη επιστήμην, εκτίθησι τα πράγματα εν μορφή και γλώσση συμφώνω προς τας ιδέας και την αντίληψιν των ανθρώπων, καθ' ους έγράφη, εις εν και μόνον αποβλέπουσα, να αποδώση την γένεσιν του κόσμου τω θεώ."''<ref>Ανδρούτσος, ''Δογματική...'', ό.π.</ref>. Έτσι, ''"το λογικό δεν πρέπει να σκανδαλίζεται, αν σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε σύγκρουση φιλοσοφικής καί θεολογικής αλήθειας, όταν λόγου χάρη ένας επιστήμονας υποστηρίξει ότι ο κόσμος δεν έγινε σε έξι μέρες"'' αφού ''"η διήγηση της Γένεσης σ' αυτό και σε τόσα άλλα σημεία είναι παραβολική"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Α' (Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία), 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 175-176.</ref> όπως φαίνεται από την ''"ερμηνεία [που] δίνει η Εκκλησία στο κείμενο της 'Εξαημέρου' από την εποχή του Μ. Βασιλείου"'', ότι δηλ. ''"κάθε κοσμογονική 'ημερα' της ΑΓ δεν είναι 24ωρη, αλλά μεγάλη χρονική περίοδος"''<ref>Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, 'Μικρό Χριστιανικό Λεξικό' (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 117.</ref>.
Η Εκκλησία, πάνω απ' όλα, βλέπει στην [[Παλαιά Διαθήκη|ΠΔ]] ''"την αφετηρία της θείας οικονομίας και της ιστορίας της σωτηρίας"'' και δεν την ενδιαφέρει να βρει λύσεις στην Παλαιοδιαθηκική δημιουργία ''"για να ικανοποιήσει την ανθρώπινη περιέργεια λύνοντας το πρόβλημα της αρχής του κόσμου"''<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 245.</ref>. Στα κείμενα αυτά ''"δεν έχουμε κάποια επιστημονική διερεύνηση, έστω με τα δεδομένα της εποχής εκείνης, αλλά θεολογική καθαρά προσέγγιση..."''<ref>Πατρώνος Π. Γεώργιος, ''Θεολογία και Ορθόδοξο βίωμα'', Δόμος, Αθήνα 1994, σελ. 65.</ref>. Είναι ενδεικτικό ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία ''"ιδιαίτερα στην εικονογραφία και την υμνολογία της, προτιμά να βλέπει τον Μωυσή, τον ιερό συγγραφέα του βιβλίου της Γένεσης, περισσότερο ως προφήτη, ως αρχιερέα και ποιμένα, παρά ως ιστορικό συγγραφέα, με τη σημερινή κοσμική έννοια, ή ως θεωρητικό διερευνητή του προβλήματος της δημιουργίας"''<ref>Πατρώνος, ό.π.</ref>.
Κατά συνέπεια, η χρονολόγηση με βάση το έτος 5.508 π.Χ. αποτελούσε ''"το χρονολογικόν σύστημα της εποχής εκείνης"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 306</ref> ο υπολογισμός του οποίου με βάση το έτος ''"'από κτίσεως κόσμου'"'' αντικαταστάθηκε σταδιακά από την ''"μετά Χριστόν χρονολογίαν"'' η οποία χρησιμοποιείται αρχικά ''"υπό του πατριάρχου Θεοφάνους Α' κατά Φεβρ. [[1597]], κατόπιν υπό Κυρίλλου του Λουκάρεως το [[1626]], καθιερούται δε επισήμως υπό της Εκκλησίας το [[1728]]"''<ref>ΘHE, τόμ. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 778</ref>.
Για την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], η θεολογία ''"μπορεί να μη ενοχλείται από καμιά άλλη επιστημονική γνώση ή υπόθεση (όπως είναι η θεωρία της εξελίξεως)"''<ref>Σχόλιο του μεταφραστή, δογματολόγου Ν. Ματσούκα στο Δαμασκηνός Ιωάννης, ''Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 467-468</ref> αφού ''"ο θαυμασμός μας, λέγει ο Μ. Βασίλειος, για το μεγαλείο της δημιουργίας δεν μειώνεται διόλου, αν μάθουμε με την έρευνα τον τρόπο με τον οποίο έγιναν όλα τα θαυμαστά έργα"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'' Α', σελ. 176</ref>. Έτσι, ''"η μωσαϊκή κοσμογονία οιαδήποτε και αν πρόκειται να είναι τα απροσδόκητα φαινόμενα του μέλλοντος των θετικών επιστημών"'' θα παραμείνη στην Εκκλησία όχι ως επιστημονική γνώση αλλά ως ''"η κλεις της ερμηνείας και κατανοήσεως της αρχής του κόσμου και του ανθρώπου"''<ref>ΘHE, τόμ. 04, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 1087-1088</ref>.
==Υποσημειώσεις==
<div style="font-size: 85%"><references/></div>
==Βλέπε επίσης==
* [[Anno Mundi]]
[[Κατηγορία:Ημερολόγια]]
[[Κατηγορία:Συστήματα χρονολόγησης]]