Υποστατική Αρχή

Υποστατική Αρχή, είναι το πρόσωπο εκείνο που θεωρείται αρχή και εκπρόσωπος μιας φύσης.

Η Υποστατική Αρχή στη Θεότητα

Κατά την Ορθόδοξη πίστη, στον Θεό η Υπόσταση προηγείται από την Ουσία, καθώς δεν είναι πρέπον η Υπόσταση του Θεού να εξαρτάται από την Ουσία του. Αντίθετα, η Ουσία του Θεού, εξαρτάται από την Υπόσταση του Πατρός, που είναι η Αρχή της Θεότητος.

Ο Θεός είναι αυτό που είναι ελεύθερα, επειδή θέλει. Δεν εξαρτάται δουλικά από τη φύση Του, γιατί η φύση Του δεν είναι προγενέστερη, όπως συμβαίνει στους ανθρώπους. Η φύση του Θεού υπάρχει αϊδίως, όπως και οι Υποστάσεις Του. Αλλά υπάρχει επειδή έτσι βούλεται ο Θεός Πατήρ.

Υπάρχει λοιπόν μια Αρχή στη Θεότητα, που καθορίζει τα πάντα, και αυτή η Αρχή είναι η Υπόσταση του Θεού Πατρός. Ο Θεός Πατήρ λοιπόν, είναι η Υποστατική Αρχή της Θεότητος.

Η Υποστατική Αρχή στην ανθρωπότητα

Ο Θεός όμως, όπως συμβαίνει στη δική Του φύση, ομοίως βούλεται να πολιτεύεται με πρόσωπα, και όχι με απρόσωπες ουσίες. Γι' αυτό και στην ανθρωπότητα, έχει θέσει μια Υποστατική Αρχή, στο πρόσωπο της οποίας συμπεριλαμβάνει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αυτή είναι η υπόσταση, (το πρόσωπο) του ανθρώπου Αδάμ, ο εκπρόσωπος του ανθρώπινου γένους. Και στο πρόσωπό του ο Θεός πολιτεύεται με την ανθρωπότητα ολόκληρη. Σε αυτή την αρχή, εδράζεται ολόκληρο το σωτηριολογικό σχέδιο του Θεού, για σωτηρία της ανθρωπότητας, και από τον Αδάμ ξεκίνησε.

Βιβλιογραφία

"Οψώμεθα τον Θεόν καθώς Εστί" Γέροντος Σοφρωνίου Ζαχάρωφ, κεφάλαιο "Περί Υποστατικής Αρχής". «Το πρόσωπο στην Ορθόδοξη παράδοση» Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιεροθέου Βλάχου, σελ. 70-80.