Επιτίμιο ή κανόνας[1] στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποκαλείται η πράξη που πρέπει να καταβάλει ο εξομολογούμενος πιστός, ως θεραπευτική άσκηση κατά της αμαρτητιτικής επιθυμίας και ως απόδειξη της αληθινής μετανοίας του. Εν αντιθέσει με την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία τα επιτίμια δεν αποτελούν τιμωρία για την ικανοποίηση του Θεού, αλλά θεραπευτικό και παιδαγωγικό μέσο[2], που βοηθά στην πνευματική ανάρρωση του πιστού[3]. Έτσι λοιπόν τα επιτίμια είναι πράξεις οι οποίες προτείνει ο ιερέας κατά τη διάρκεια της εξομολόγησης, με σκοπό ο προσαγόμενος στο μυστήριο να αισθανθεί το μέγεθος της παρεκτροπής του και να κινηθεί πλέον προς το αγαθό, ώστε να αποδώσει αληθείς καρπούς μετανοίας[4] και συνάμα να αποτραπεί μελλοντική επανάληψη διαφόρων αμαρτιών. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία συνηθισμένα επιτίμια είναι η εντατικότερη προσευχή, η μελέτη ψυχοφελών βιβλίων, η νηστεία, η αγαθοεργία, ενώ για σημαντικά παραπτώματα η αποχή για ορισμένο χρόνο από της Θεία Ευχαριστία[5]. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα επιτίμια δεν αποτελούν μέρος του Μυστηρίου της Μετανοίας, γι αυτό και πολλές φορές δεν ζητούνται από τον ιερέα προς τον εξομολογούμενο πιστό. Σε μερικές περιπτώσεις όμως αν εκλείψουν μπορεί να ζημιώσουν την ολοκλήρωση του μυστηρίου[6].
Δες επίσης
Υποσημειώσεις
Βιβλιογραφία
- Παναγιώτης Τρεμπέλας, "Δογματική", Τόμος Γ΄, Σωτήρ, Αθήνα 2003.
- Νικόλαος Ματσούκας, "Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄", Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007.
- Ευθύμιος Στυλίου, "Μικρό Χριστιανικό Λεξικό", Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1998.
- Ανδρέας Θεοδώρου, "Βασική Δογματική Διδασκαλία - Απαντήσεις σε Ερωτήματα Συμβολικά", Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2006.