[[Image:Chalice.jpg|right|150px|thumb|Το Άγιο Ποτήριον]]
Η συχνότητα της Θείας Ευχαριστίας στη χριστιανική πίστη αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό αίτιο θεολογικής διαμάχης κατά το 17ο αιώνα. Μέχρι τότε η ολοένα αυξανόμενη επιρροή των [[Προστεσταντισμός|Προτεσταντικών]] και δυτικών χριστιανικών θεολογικών τάσεων, είχε σαν αποτέλεσμα μια διαφορετική θεολογική προσέγγιση στο θέμα της συχνότητας της Θείας Ευχαριστίας. Σε αυτή τη δύσκολη και ταραγμένη περίοδο οπού η ελλαδική εκκλησία και έθνος βρισκόταν σε υποδούλωση και οι προσυλητιστικές τάσεις και προσμίξεις διαφόρων αιρετικών αποχρώσεων εισέρχονταν και επηρέαζαν ολοένα και περισσότερο την ορθόδοξη θεολογική παράδοση, η μορφή των κολυβάδων πατέρων, προσηλωμένη στην [[Πατέρες της Εκκλησίας|πατερική]] [[Φιλοκαλία|φιλοκαλική]] παράδοση της ανατολής και τη θεολογία των μεγάλων πατέρων της, έδωσε μεγάλη μάχη στον επίμαχο τομέα. Το αποτέλεσμα αυτής της μάχης, μέσα από την απόδειξη της αδιάκοπης και αυθεντικής έκφρασης της αποστολικής παραδόσεως της ορθοδόξου πίστεως, τελικά επικράτησε μέσα από την τεκμηρίωση τόσο των ευαγγελικών και αποστολικών λόγων, όσο και των πατερικών κειμένων, παρά τις διώξεις, τις στερήσεις και τη διαρκή διαπόμπευση των υποστηρικτών της. Οι [[Κολυβάδες]] πατέρες προέταξαν την αναγκαιότητα της διαρκούς πνευματικής ετοιμασίας και της ανάγκης συχνής μεταλήψεως του σωτήριου μυστηρίου που παρέδωσε ο Ιησούς Χριστός εις ανάμνησην της θυσίας Του και τελικά επικράτησε στον ορθόδοξο βίο και πράξη, ως το απαραίτητο σωτηριώδες βήμα.
=== Καινή Διαθήκη ===
Οι λόγοι του Ιησού Χριστού στο μυστικό δείπνο ανέφεραν «''Τούτε ποιείτε, οσάκις αν πίνητε, εις την εμήν ανάμνησιν''»<ref>Α΄ Κορινθίους 11/ια΄ 25</ref>. Πα΄ροτι στο ευαγγείκό χωρίο ο Ιησούς δεν προσδιορίζει πότε πρέπει να τελείτε, χρησιμοποιεί χαρακτηριστικά τη λέξη «''οσάκις''», κάτι που από πολλούς θεολόγους δείχνει πως ο ίδιος δεν θέτει περιορισμούς σε ότι αφορά το χρόνο τέλεσής της. Στις [[Πράξεις των Αποστόλων]] <ref>2/β΄ 42</ref>, αναφέρεται ότι οι πρώτοι Χριστιανοί «''ήσαν προσκαρτερούντες τη διδαχή τών αποστόλων και τη κοινωνία και τη κλάσει τού άρτου και ταις προσευχαίς''», ενώ στο εδάφιο 46, προστίθεται η πληροφορία πως «''καθ' ημέραν τε προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν εν τω ιερώ, κλώντές τε κατ' οίκον άρτον μετελάμβανον τροφής εν αγαλλιάσει και αφελότητι καρδίας''», κα΄τι που ενισχύει την 'αποψη πως όχι μόνο συνέβαινε συχνή τέλεση του μυστηρίου, αλλά η «''κλάσις τού άρτου''» τελείτο καθημερινώς.
Στις Πράξεις επίσης<ref>20/κ΄ 7-11</ref>, παρουσιάζονται οι μαθηταί στη «''μία τών Σαββάτων''», (δηλαδή την πρώτη από τα Σάββατα που είχαν αργία, την Κυριακή), «''τού κλάσαι άρτον''». οτι προφανώς δηλαδή συνάχθηκαν για την«''κλάση τού άρτου''» την Κυριακή. Και πράγματι η «''μία τών Σαββάτων''», η ημέρα στην οποία αναστήθηκε ο Κύριος, από τους πρώτπυς Χριστιανούς θεωρήθηκε ως «''τύπος''» τής μελλούσης ημέρας τού Κυρίου και τού μέλλοντος αιώνος, και από τότε ονομάστηκε Κυριακή. Αυτό φαίνεται άλλωστε και στην Αποκάλυψη<ref>1/α΄ 10</ref> όπου «''εγενόμην εν πνεύματι εν τη Κυριακή ημέρα...''».
=== Αποστολικά έτη ===
Στο ίδιο πνεύμα, ο απόστολος Παύλος, στην Α΄ Κορινθίους<ref>11/ια΄ 20</ref>, μιλάει για "Κυριακό δείπνο", όχι επειδή ονομάζεται: "δείπνος" η Θεία Ευχαριστία, αλλά επειδή τότε γινόταν στα πλαίσια "δείπνου", όπως έγινε την πρώτη φορά από τον Χριστό. Οι Χριστιανοί τότε, μαζί με τη Θεία Μετάληψη, τελούσαν και τις "Αγάπες". Οι Αγάπες, ήταν αυτό το δείπνο, όπου ο κάθε Χριστιανός έφερνε μαζί του φαγητό από το σπίτι του, και ενώ δειπνούσαν, τελούσαν και τη Θεία Ευχαριστία. Έτσι, καταλαβαίνουμε ότι αποτελεί παρανόηση, το ότι κάποιες αιρέσεις σήμερα αποκαλούν τη Θεία Ευχαριστία "Δείπνο τού Κυρίου".
Στην Α΄ Κορινθίους<ref>11/ια΄ 20-28</ref>, περιγράφεται από τον Παύλο, το πώς τελείτο, ενώ επικρίνει τον τρόπο τών Κορινθίων για τα έκτροπα που συνέβαιναν σε αυτές τις Αγάπες, καθώς σε αυτές τελείτο και η Θεία Ευχαριστία. (Λόγω τών εκτρόπων αυτών που συνέβαιναν και αλλού, αργότερα η Εκκλησία κατάργησε τις Αγάπες, και έκτοτε η Θεία Λειτουργία τελείται μόνη της). Ως τότε όμως, που τα λέει αυτά ο Παύλος, τελούνταν μαζί.
Ο λόγος που τα αναφέρουμε αυτά τα παραπάνω, είναι ο εξής: Αν ο Παύλος, επικρίνοντας τους Κορινθίους, αναφερόταν σε μία μόνο σύναξη κάθε χρόνο, (όπως υποστηρίζουν κάποιοι σήμερα, που νομίζουν ότι πρέπει η Κλάση τού Άρτου να τελείται μία φορά το χρόνο), τότε τα λόγια του δεν θα είχαν νόημα. Αν αναφερόταν σε μία μόνο σύναξη στις πάνω από 50 τού έτους, θα χειριζόταν το θέμα αυτό ως "εξαίρεση". Όμως εδώ, ο Παύλος το χειρίζεται ως "συνήθες". Αναφέρει για παράδειγμα στο εδάφιο 18: "συνερχομένων υμών εν Εκκλησία". Και με τη φράση αυτή, δείχνει ότι οι παρακάτω επικρίσεις του, αναφέρονται σε '''κάθε''' Εκκλησιαστική σύναξη. Και αυτό επιβεβαιώνεται και στο εδάφιο 20, καθώς συνεχίζοντας λέει: «συνερχομένων ουν υμών επί το αυτό, ουκ έστιν Κυριακόν δείπνον φαγείν...». Η λέξη: "ουν", δηλαδή "λοιπόν", δείχνει ότι αυτά που αναφέρει, αφορούν τα ίδια που ανέφερε πιο πάνω, δηλαδή τη «σύναξη εν Εκκλησία», καθώς το Σώμα τού Κυρίου, η Εκκλησία, γίνεται φανερό στη Θεία Κοινωνία. Τέτοια θέματα λοιπόν, υπήρχαν σε όλες τις συναθροίσεις τους, και οι συναθροίσεις τους αυτές, συμπεριελάμβαναν τον "Κυριακό Δείπνο".
Ο απόστολος Παύλος, ίδρυσε την Εκκλησία τής Κορίνθου, το 51-52 μ.Χ., και έμεινε εκεί 18 μήνες. Αν είχε κάνει Θεία Ευχαριστία ο Παύλος εκεί, και ήταν ετήσιο γεγονός, προλάβαινε να την τελέσει μόνο μία φορά μαζί τους. Την επιστολή του αυτή που εξετάζουμε εδώ, την Α΄ Κορινθίους, την έστειλε το 55 μ.Χ. Έτσι, αν η Θεία Ευχαριστία γινόταν μόνο μία φορά το χρόνο, οι Κορίνθιοι είχαν το πολύ 3 φορές ευκαιρία να την τελέσουν. Πώς λοιπόν πρόλαβαν σε 3 φορές μόνο να δημιουργήσουν τέτοιο πρόβλημα, αν τελούσαν τη Θεία Ευχαριστία μόνο μία φορά το χρόνο; Αυτό δείχνει ότι ήταν κάτι σύνηθες, εκείνο στο οποίο αναφερόταν ο Παύλος.
Σε αυτό συνηγορεί και η λέξη: "συνερχομένων", που χρησιμοποιεί ο Παύλος στο εδάφιο 20, που είναι μετοχή Ενεστώτα, και συνεπώς χρησιμοποιείται για γεγονότα που λάμβαναν χώραν συνεχώς και κατά συνήθειαν, και όχι διακεκομένα και σποραδικά, σαν να γίνονταν κατ' εξαίρεσιν μία φορά το χρόνο.
Στην Α΄ Κορινθίους 4/δ΄ 17, λέει ο Παύλος: "δια τούτο έπεμψα υμίν Τιμόθεον... ος υμάς αναμνήσει τας οδούς μου τας εν Χριστώ..." Αν ο Παύλος είχε στείλει τον Τιμόθεο, (είναι εμφανές ότι ήδη τον είχε στείλει όταν έγραφε την επιστολή αυτή), δεν θα χρειαζόταν να τους τα λέει όλα αυτά άμεσα για τον "Κυριακό Δείπνο" και τα προβλήματα που είχαν σε αυτόν. Το ότι όμως παρά την αποστολή τού Τιμοθέου, σπεύδει να τους τα γράψει, δείχνει ότι το γεγονός δεν ήταν ετήσιο, αλλά ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΟΤΕΡΟ, κάτι που ήθελε να προλάβει. Διαφορετικά δεν θα βιαζόταν για κάτι που γινόταν μία μόνο φορά το χρόνο.
Επίσης, ο Παύλος πήγε στην Κόρινθο την επόμενη ακριβώς χρονιά, (και από εκεί έγραψε και την προς Ρωμαίους επιστολή του), το έτος 56 μ.Χ. Αν λοιπόν επρόκειτο να τους τα πει αυτά για ένα ετήσιο γεγονός, δεν θα χρειαζόταν πάλι να τους τα γράψει αυτά στην επιστολή του. Και ο Παύλος δεν πήγε απρογραμμάτιστα, ώστε να μην το ξέρει. Το είχε προγραμματίσει, όπως φαίνεται στο εδάφιο Α΄ Κορινθίους 11/ια΄ 33: "ει τις πεινά, εν οίκω εσθιέτω, ίνα μη εις κρίμα συνέρχησθε, τα δε λοιπά ως αν έλθω διατάξομαι". Να λοιπόν, που το γεγονός αυτό ήταν συχνότατο, και γι' αυτό ο Παύλος, παρά το ότι θα πήγαινε σε ένα έτος, και ο Τιμόθεος ακόμα ενωρίτερα, σπεύδει να τους γράψει.
=== Πρώτα μεταποστολικά έτη ===
Εκτός απ' όλα αυτά όμως, υπάρχουν και ιστορικές πηγές. Έχουμε άλλες αρχαίες μαρτυρίες τής πρώτης Εκκλησίας, για την έννοια τής ημέρας Κυριακής, και τη σχέση της με τη Θεία Κοινωνία.Το αρχαιότατο σύγγραμμα: "Διδαχή τών Αποστόλων", που γράφτηκε '''ενώ ακόμα ζούσαν στη γη οι απόστολοι''', μεταξύ τού 70 και 100 μ.Χ. μας λέει το εξής γι' αυτό: «Κατά Κυριακήν δε Κυρίου συναχθέντες κλάσατε άρτον και ευχαριστήσατε»<ref>14/ιδ΄ 1</ref>. Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας (100-165 μ.Χ.) επίσης, γράφει τα εξής για το τι έκαναν οι Χριστιανοί την Κυριακή, την οποία οι Εθνικοί την ονόμαζαν "ημέρα τού ήλιου": Και τη τού ηλίου λεγομένη ημέρα, πάντων κατά πόλεις ή αγρούς μενόντων επί το αυτό συνέλευσις γίνεται,... και ο προεστώς ευχάς ομοίως και ευχαριστίας, όση δύναμις αυτώ, αναπέμπει, και ο λαός επευφημεί λέγων το "αμήν" και η διάδοσις και η μετάληψις από τών ευχαριστηθέντων εκάστω γίνεται, και τοις ου παρούσι δια τών διακόνων πέμπεται<ref>Απολογία Α΄ 67, 3,5</ref>.
Ο άγιος Ιγνάτιος, μαθητής τού αποστόλου Ιωάννη και επίσκοπος Αντιοχείας, γύρω στο 110 μ.Χ., γράφει σε επιστολή του προς τους Εφεσίους λίγο πριν μαρτυρήσει στους διωγμούς τού Τραϊανού: «Σπουδάζετε ουν πυκνότερον συνέρχεσθε εις ευχαριστίαν Θεού και εις δόξαν. Όταν γαρ πυκνώς επί το αυτό γίνεσθε, καθαιρούνται αι δυνάμεις τού σατανά....»<ref>Εφεσίους 13/ιγ΄</ref>. Είναι δυνατόν να μη γνώριζε ως επίσκοπος ο Ιγνάτιος τι συνήθιζαν οι Χριστιανοί, και τι τον είχε διδάξει ο δάσκαλός του ο Ιωάννης για τη Θεία Ευχαριστία; Αν οι πρώτοι Χριστιανοί γιόρταζαν μόνο μια φορά το χρόνο όπως κακώς λένε κάποιοι, θα έλεγε ο άγιος Ιγνάτιος για "πυκνότερη" Κοινωνία;
Αυτές οι αρχαιότατες μαρτυρίες, αποδεικνύουν το λαθασμένο ισχυρισμό, ότι η λέξη: "Κυριακή" δεν αναφέρεται σε ονομασία ημέρας, και ότι είναι λάθος η αραιή μετάληψη ορισμένων κάθε χρόνο, αλλά επίσης αποδεικνύουν σωστές και αποστολικές τις συχνότατες Θείες Ευχαριστίες τής σημερινής Εκκλησίας τού Κυρίου. Όχι μόνο στην καθιερωμένη μετάληψη κάθε Κυριακή, αλλά και ενδιάμεσα στην εβδομάδα.
== Η Αγιογραφική ορολογία της Θείας Ευχαριστίας ως «Κλάση του Άρτου» ==
