Ναγκ Χαμαντί

Με τον γενικό όρο Ναγκ Χαμαντί, Χειρόγραφα Ναγκ Χαμαντί και Bιβλιοθήκη Ναγκ Χαμαντί εννοείται ένα συντηρημένο σύνολο Γνωστικών κειμένων που ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο το 1945. Τούτο το εύρημα επιτρέπει στους σύγχρονους μελετητές να κοιτάξουν εκ των έσω αυτή την πτυχή του πρώιμου Χριστιανισμού. Η συλλογή των δέκα τριών κωδίκων συντέθηκε στα Κοπτικά, αν και το πιθανότερο είναι ότι μεταφράστηκε από τα Ελληνικά, ανάμεσα στον 3ο και 5ο αιώνα. Αυτή η ανεκτίμητη ανακάλυψη παρέχει μια εντελώς διαφορετική ματιά στον χριστιανικό Γνωστικισμό και στο σύνθετο μυθολογικό του σύστημα, χωρίς να φιλτράρεται από την οπτική γωνία των αντιπάλων του.

Στα κείμενα του Ναγκ Χαμαντί ανακαλύπτει κανείς ένα εξαιρετικά σύνθετο μυθολογικό σύστημα μέσω του οποίου μπορούσαν οι οπαδοί του Γνωστικισμού να κατανοήσουν τις μυστικές αλήθειες της σωτηρίας. Οι ιστορίες του Αδάμ και της Εύας γοήτευσαν τους γνωστικούς Χριστιανούς, πιθανώς εξαιτίας του γεγονότος ότι τούτος ο κεντρικός μύθος επιδέχεται πολλαπλών αλληγορικών ερμηνειών. Οι μύθοι που ασχολούνται με την προέλευση του ανθρώπου ή του συνόλου της δημιουργίας ερμηνεύουν πληρέστερα για τους Γνωστικούς, γιατί οδηγήθηκε ο άνθρωπος στην κατάσταση της Πτώσης.

Κατάλογος κειμένων

Οι 13 κώδικες που βρέθηκαν στο Nag-Hammadi της Αιγύπτου, κοντά στο αρχαίο Χηνοβόσκιο, αποτελούνται από 1.130 σελίδες και τουλάχιστον 53 έργα συνολικά, για κάποια από τα οποία βρέθηκαν αντίγραφα σε έναν ή περισσότερους κώδικες.

Οι κώδικες του Nag-Hammadi, περιλαμβάνουν αναλυτικά τα παρακάτω έργα:

Κώδικας Ι: Απόκρυφη Επιστολή Ιακώβου Ευαγγέλιο της αληθείας Λόγος περί αναστάσεως Τριμερής πραγματεία Προσευχή Παύλου του αποστόλου Κώδικας II: Απόκρυφο του Ιωάννου Ευαγγέλιο του Θωμά Ευαγγέλιο του Φιλίππου Υπόστασις των Αρχόντων Περί της αρχής του κόσμου (άτιτλο) Εξήγησις περί της ψυχής Βιβλίο Θωμά του αθλητού Κώδικας III Απόκρυφο του Ιωάννου Ευαγγέλιο κατ' Αιγυπτίους Επιστολή Ευγνώστου Σοφία Ιησού Χριστού Διάλογος του Σωτήρος. Κώδικας IV Απόκρυφο του Ιωάννου Ευαγγέλιο κατ' Αιγυπτίους

Κώδικας V Επιστολή Ευγνώστου Αποκάλυψη Παύλου Αποκάλυψη Ιακώβου (1η) Αποκάλυψη Ιακώβου (2η) Αποκάλυψη Αδάμ Κώδικας VI Πράξεις Πέτρου και των 12 Αποστόλων Βροντή-Νους τέλειος Αυθεντικός λόγος Αίσθησις της διανοίας: Το νόημα της Μεγάλης δυνάμεως Εργο άτιτλο με απόδοση των στίχων 588Β - 589Β της Πολιτείας του Πλάτωνα Έργο άτιτλο, ερμητικό περί Ογδοάδος και Εννεάδος Η προσευχή Ευχαριστίας Ασκληπιός (αποκάλυψη) Κώδικας VII H παράφραση του Σηέμ Δεύτερος λόγος του μεγάλου Σηθ Aποκάλυψη Πέτρου Διδασκαλία του Σιλουανού Οι τρεις στήλες του Σηθ Κώδικας VIII Λόγοι αληθείας Ζωστριανού - Θεός αληθείας - Λόγοι Ζωροάστρη Επιστολή Πέτρου προς Φίλλιπο

Κώδικας IX Μελχισεδέκ (αποκάλυψη) Σκέψις Νωρέας (άτιτλο) Μαρτυρία αληθείας (άτιτλο) Κώδικας Χ Ο κάτοχος των τριών δυνάμεων ή Μορσάνης [...] (κακή κατάσταση του κώδικα-δυσδιάκριτοι τίτλοι) Κώδικας XI Ερμηνεία της γνώσεως Ιησούς ο δημιουργός (άτιτλο) Πέντε αποσπάσματα—παραρτήματα (τρία περί Βαπτίσματος και δύο περί Ευχαριστίας) Αλλογενής Υψιφρόνη Κώδικας XII (αποσπάσματα) Γνώμαι Σέξτου Ευαγγέλιο της αληθείας Άτιτλο έργο Κώδικας XIII Πρωτέννοια τρίμορφος Περί της αρχής του κόσμου (άτιτλο)

Βιβλιογραφία

• Filoramo Giovanni, A History of Gnosticism, Blackwell, (October 1, 1990) ISBN 0631157565
• Robinson James, (ed.), The Nag Hammadi Library, Harper, (San Francisco, 1988)

Δικτυακοί τόποι

• Gnosticweb H Βιλιοθήκη Ναγκ Χαμαντί και Χριστιανικά Γνωστικά Κείμενα.
• Εισαγωγή και κάποια κείμενα από τις γραφές Ναγκ Χαμαντί
• Η βιβλιοθήκη Ναγκ Χαμαντί