Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
Τα ερμηνευτικα προβλήματα των παραλλήλων διηγήσεων περί του τέλους του Ιούδα
Στην πρώτη περίπτωση ο Ματθαίος αναφέρει πως ο Ιούδας επέστρεψε τα τριάντα αργύρια και τελικά κρεμάστηκε. Τα χρήματα τα οποία επιστράφηκαν στους αρχιερείς χρησιμοποιήθηκαν για να αγοραστεί ο αγρός του κεραμέως (''Ματθαίος 27, 9-10''). Στην αντίπερα όχθη ο Λουκάς αναφέρει πως με αυτά τα χρήματα ο Ιούδας αγόρασε ένα χωράφι και βρήκε τραγικό θάνατο καθώς ''"πρηνὴς γενόμενος ἐλάκησε μέσος, καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ·"'' (''Πράξεις 1, 18'').
===Τα ερμηνευτικα προβλήματα των παραλλήλων διηγήσεων περί του τέλους του Ιούδα===
Για το ζήτημα των πιθανών τρόπων εναρμονίσεως των δύο σχετικών διηγήσεων (''Ματθ. 27,3-10'' και ''Πραξ. 1,18-19''), χρησιμοποιήσαμε την ειδική μελέτη του καθ. Γεωργίου Γαλίτη, ο οποίος σημειώνει ότι σε αυτήν ακολούθησε ''"τας παραδεδεγμένας ερμηνευτικάς μεθόδους"'', με ''ορθόδοξες θεολογικές προϋποθέσεις'', απαλλαγμένες ''"ακροτήτων και προκαταλήψεων"''<ref>Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα των εν τη Κ. Διαθήκη, παραλλήλων διηγήσεων περί του τέλους του Ιούδα'', περιοδ. ''"Θεολογία"'', τόμ. 36 (1965), σελ. 446.</ref>.
Σύμφωνα με τα βασικά στοιχεία της μελέτης αυτής, μια εναρμόνιση των δύο διηγήσεων θα μπορούσε να οδηγήσει στα εξής συμπεράσματα:
'''Ζήτημα 1ο''': Αγόρασε το χωράφι/αγρό ο Ιούδας ή οι αρχιερείς;
Για κάποιους ερμηνευτές, η φράση ''"ούτος μεν ουν εκτήσατο χωρίον"'' (''Πραξ. 1,18'') δύσκολα μπορεί να σημαίνει ότι ο Ιούδας μετά την προδοσία (που τον οδήγησε τελικά στην αυτοκτονία), δεν είχε κάτι άλλο στο μυαλό του παρά να πάει και να αγοράσει ένα χωράφι. Αφού λοιπόν, σύμφωνα με τον Ματθαίο, οι ''"αρχιερείς"'' δεν οικειοποιήθηκαν τα "ματωμένα" αργύρια, αλλά με τα χρήματα αυτά του ''Ιούδα'' ''"ηγόρασαν...τον αγρόν...εις ταφήν τοις ξένοις"'' (''Ματθ. 27,7''), θα μπορούσε η έννοια του "εκτήσατο χωρίον" να αφορά το πρόσωπο, με τα χρήματα του οποίου έγινε η αγορά του αγρού<ref>Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 439.</ref>.
Επίσης, μια άλλη, μεταφορική ερμηνεία του ''Πραξ. 1,18'' θα μπορούσε να είναι ότι, το μοναδικό "όφελος"/"κέρδος" (''εκτήσατο'' <= ''κτώμαι'') του ''Ιούδα'' από την προδοσία του, ήταν ο τόπος του θανάτου του και το κομμάτι γης στο οποίο (πιθανόν) θάφτηκε<ref>Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 440.</ref>.
'''Ζήτημα 2ο''': Εξαιτίας ποιου ονομάστηκε το μέρος εκείνο ''"Χωρίον Αίματος"/"Αγρός Αίματος"''; Του Χριστού ή του Ιούδα;
Μία ερμηνεία την οποία θα αναφέρουμε επιγραμματικά, έχει σχέση με την πρόταση ότι η αραμαϊκή ονομασία του αγρού, ''"Ακελδαμά"'' (=Ακελδαμάχ) έχει ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη "κοίμιση" και μπορεί να σημαίνει "κοιμητήριο" (κοίμηση = θάνατος, π.χ. ''"Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται"'', ''Ιω. 11,11''). Έτσι, αν δεχτούμε ότι ο ''Ματθαίος'' με το ''"Διό εκλήθη"'' ίσως συνδέει τον ''"Αγρό Αίματος"'' με το ''"εις ταφήν τοις ξένοις"'', τότε η έννοια του κοιμητηρίου μπορεί να συνδέσει τον θάνατο και (πιθανόν) την ταφή εκεί του ''Ιούδα'' αλλά και των ξένων<ref>Βλ. περισσότερα στο Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 443-444.</ref>.
Αν πάλι αγνοηθεί κάθε άλλη προσπάθεια εναρμόνισης των διηγήσεων θα μπορούσε να ειπωθεί ότι στη μνήμη των πρώτων χριστιανών, το χωράφι εκείνο ήταν σίγουρα συνδεδεμένο με παραστάσεις αίματος εξαιτίας των τραγικών γεγονότων. Για κάποιους υπερίσχυε η ανάμνηση του αίματος του ''Χριστού'', ενώ για άλλους η κατάληξη του προδότη ''Ιούδα''<ref>Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 444.</ref>.
'''Ζήτημα 3ο''': Ο Ιούδας πέθανε επειδή κρεμάστηκε ή πέθανε επειδή έπεσε και ''"χύθηκαν τα σπλάχνα του"'';
Ως προς το τρίτο ζήτημα, οι περισσότεροι ερμηνευτές συμφωνούν ότι η εναρμόνιση δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες καθώς το εδάφιο του ''Λουκά'' υπονοεί πτώση από ύψος. Οπότε, ο ''Ματθαίος'' αναφέρει το είδος του θανάτου (''"απήγξατο"''), ενώ ο ''Λουκάς'' περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο πέθανε ο ''Ιούδας'' (''"πρηνής γενόμενος"'' κ.λπ.) είτε εξαιτίας αποκοπής του σχοινιού είτε άλλης αιτίας που οδήγησε στην πτώση του<ref>Βλ. Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 444.</ref>.
'''Ζήτημα 4ο''': Σε ποιον ανήκει το χωρίο που ο Ματθαίος αποδίδει στον Ιερεμία;
Μία λύση η οποία προτείνεται είναι ότι ο Ματθαίος δεν έγραφε καθόλου όνομα Προφήτη στο εδάφιο, όπως κάνει και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις π.χ. 1,22. 2,5. 2,15. 13,35. 21,4<ref>''"This is the more likely, as Matthew often omits the name of the prophet in his quotations"'' (Adam Clarke, ''The Holy Bible containing the Old and New Testaments'', vol. 5, N. Bangs and J. Emory, 1825, σελ. 249).</ref>.
Σύμφωνα με τον Γ. Γαλίτη η λύση αυτή δεν φαίνεται πολύ πιθανή από τη μελέτη των χειρογράφων.
Μία δεύτερη πρόταση, περισσότερο πιθανή<ref>Βλ. Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 446.</ref>, αφορά τον τρόπο χωρισμού του Ιουδαϊκού κανόνα, ο οποίος διαιρείται σε τρία τμήματα:
*''Torah'' (Νόμος)
*''Nebhi'im'' (Προφήτες)
*''Kethubhim'' (Αγιόγραφα)
Για τα ''αγιόγραφα'', υπάρχει η μαρτυρία του Λουκά σύμφωνα με την οποία ενώ το τρίτο μέρος περιείχε 13 βιβλία, εντούτοις από τους εβραίους τιτλοφορούνταν ως ''"Ψαλμοί"'' (''Λουκ. 24,44'').
Κατ' αναλογία, κάποιοι ερμηνευτές πιστεύουν ότι το δεύτερο μέρος, οι ''"Προφήτες"'', πολλές φορές ονομαζόταν με το όνομα του ''Ιερεμία''. Και όπως, αντί για ''"Αγιόγραφα"'' έλεγαν ''"Ψαλμοί"'', έτσι, αντί να πουν ''"γράφει στους Προφήτες"'' έλεγαν ''"γράφει στον Ιερεμία"'', επειδή αυτό το βιβλίο έμπαινε πρώτο στη σειρά.
Σύμφωνα με τον Γ. Γαλίτη, πιθανότερη φαίνεται μια τρίτη λύση, σύμφωνα με την οποία:
:''"Ο Ματθαίος αποδίδει τουτο'' [το χωρίο] ''λίαν ελευθέρως. Το συνήθως λεγόμενον, ότι το χωρίον δεν είναι του Ιερεμίου, αλλά του Ζαχαρίου, είναι εν μέρει μόνον αληθές. Όντως, μετά του Ζαχαρίου έχει κοινόν το χωρίον μόνον τους 'τριάκοντα αργυρούς', ους 'ενέβαλον εις τον οίκον κυρίου εις το χωνευτήριον'. Εξ ετέρου και ο Ιερεμίας δεν είναι ξένος προς το χωρίον, ως προφητεύων 'αγρόν', 'αργύριον', προσέτι δε και τον 'οίκον του κεραμέως'. Παρά Ζαχαρία ελλείπει οιαδήποτε αναφορά, εις τον υπό του Ματθαίου σημειούμενον 'αγρόν του κεραμέως', άρα, όσον αφορά εις την φράσιν ταύτην τουλάχιστον, πρόκειται αναμφισβητήτως περί άναφορας εις τον Ιερεμίαν. Η αναφορά αύτη, εν συνδυασμώ προς την υπό του Ματθαίου ελευθέραν απόδοσιν του χωρίου και τα παράλληλα στοιχεία των δύο προφητειών, οδηγεί, πιθανώς, εις την λύσιν του προβλήματος, εάν δεχθώμεν, προσέτι, ότι ο Ματθαίος θεωρεί σπουδαιοτέραν της προφητείας του Ζαχαρίου την του Ιερεμίου, εν ή βλέπει περιεχομένην και την του πρώτου"''<ref>Γαλίτης Γεώργιος, ''Τα ερμηνευτικα προβλήματα...'', ό.π., σελ. 445.</ref> (στον Ζαχαρία ''"δεν αποδίδεται ποτέ κάποιο εδάφιο της Κ.Δ. παρά τις όποιες αναφορές"''<ref>''"That Jeremiah is named rather than Zechariah (who is never assigned a quotation in the NT despite several citations) may be due to the prominence of the former or to his reputation as the prophet of doom"'' (Davies, W. D., & Allison, ''A critical and exegetical commentary on the Gospel according to Saint Matthew"'', vol. 3, T&T Clark International, London-New York 2004, σελ. 569).</ref>.
==Η προδοσία==
