Αλλαγές

Είναι αλήθεια ότι τα ίδια τα κείμενα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] ''"δεν μας αναφέρουν τίποτε σχετικό με τους γονείς της Παρθένου Μαριάμ, την παιδική της ηλικία και άλλα συναφή γεγονότα με την προσωπική της ζωή"''<ref>Πατρώνος Π. Γεώργιος, ''Η Ιστορική Πορεία του Ιησού'', Δόμος, Αθήνα 1991, σελ. 90.</ref>. Όπως φαίνεται από τις επιλογές των συγγραφέων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], προφανώς θεωρούσαν σημαντικό ν' ανταποκριθούν πρώτα στα πιο επείγοντα ζητήματα της αποστολής τους, και ήταν έτσι φυσικό, ακόμη και οι αφηγήσεις για την παιδική ηλικία του Ιησού να εμφανιστούν αργότερα<ref>"Μαρία", ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 627.</ref>. Καταρχάς, ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|ευαγγελιστής Μάρκος]] αγνοεί τις διηγήσεις αυτές, ο [[Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον|Ματθαίος]] τις εξιστορεί με επίκεντρο τον Ιωσήφ, ενώ με τις διηγήσεις του[[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς‎|Λουκά]] έρχεται στο προσκήνιο η Μητέρα του [[Χριστός|Χριστού]]<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'', ό.π., στ. 628.</ref> όχι μόνο ως ιστορικό πρόσωπο, αλλά και ως ιστορική πηγή των σημαντικών γεγονότων της Θείας Γέννησης<ref>Holzner Joseph, ''Παύλος'', έκδ. 8η, Δαμασκός, Αθήνα 1972, σελ. 389.</ref>, γεγονότα τα οποία ''"κρατούσε όλα στην καρδιά της και τα σκεπτόταν"''<ref>''Λουκ. 2,19'': Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003, σελ. 171.</ref>. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ''Joseph Holzner'':

Σύμφωνα με τον [[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς|ευαγγελιστή Λουκά]], ''"κατά τις μέρες εκείνες συνέβη να βγει διάταγμα από το ρωμαίο αυτοκράτορα Αύγουστο για να γίνει απογραφή των κατοίκων όλης της οικουμένης. Η απογραφή αυτή ήταν η πρώτη που έγινε όταν ο ηγεμόνας της Συρίας ήταν ο Κυρήνιος. Και πήγαιναν όλοι να απογραφούν, ο καθένας στην πόλη του. Ανέβηκε δε και ο Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας στην Ιουδαία, στην πόλη του Δαυίδ, που ονομάζεται Βηθλεέμ επειδή καταγόταν από την οικογένεια και το γένος του Δαυίδ, για να απογραφεί μαζί με τη Μαριάμ, τη γυναίκα τη μνηστευμένη μ' αυτόν, η οποία ήταν έγκυος"'' (''Λουκ. 2,2-5'')<ref>Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003, σελ. 170.</ref>. Όπως φαίνεται από το κείμενο, μια γενική απογραφή διατάχτηκε από τον ''Αύγουστο Οκταβιανό'', η οποία ανάγκασε τον [[Ιωσήφ]] και την οικογένεια του να πάνε στη [[Βηθλεέμ]] για να απογραφούν. Κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής δημοκρατίας, σκοπός μιας απογραφής ήταν να πραγματοποιηθεί από τις Αρχές η εγγραφή των πολιτών σε δημόσιους καταλόγους, όπου θα αναγραφόταν το όνομα, το επάγγελμα, η ηλικία, η οικογένεια και η περιουσία του πολίτη. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε να εξακριβωθεί ο πληθυσμός του κράτους και να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα στοιχεία για την στρατολογία και τη φορολογία<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 2 (1963), στ. 1064.</ref>.

Καταρχάς, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η γνωστή εικόνα που θέλει τον [[Ιωσήφ]] και τη ''Μαρία'' να αναζητούν απεγνωσμένα τόπο στη [[Βηθλεέμ]] για να διαμείνουν και καταλήγουν, μη έχοντας άλλη λύση, σε ένα σταύλο, δεν βασίζεται στα ιερά κείμενα. Σύμφωνα με τον [[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς|Λουκά]] (2,1-7), η αγία οικογένεια έφτασε στη [[Βηθλεέμ]], έμεινε σε κάποιο κατάλυμα (στ. 7) και εκεί ήρθε η ώρα της ''Μαρίας'' να γεννήσει (στ. 6). Έχει επισημανθεί ότι ο ''Λουκάς'' όταν θέλει να αναφερθεί σε πανδοχείο, χρησιμοποιεί αυτή ακριβώς τη λέξη: ''"...ήγαγεν αυτόν εις πανδοχείον..."'' (Λουκ. 10,34). Κατά συνέπεια, γράφοντας ''κατάλυμα'' είναι πιθανό να αναφέρεται σε δωμάτιο φιλοξενίας κάποιας, συγγενικής ίσως, οικίας, λόγω όμως της μαζικής μετάβασης των μελών της οικογένειας του [[Ιωσήφ]] στη [[Βηθλεέμ]] για την απογραφή, όταν γεννήθηκε ο μικρός [[Χριστός|Ιησούς]], είτε δεν υπήρχε πλέον χώρος για την φιλοξενία του βρέφους, είτε η ''Μαρία'' θεώρησε καλύτερο ή πιο ασφαλές για το παιδί να μεταβεί ''σπαργανωμένο'' (τυλιγμένο με λωρίδες υφάσματος<ref>Λήμμα: 49.6 "σπαργανόω", Johannes P. Louw And Eugene A. Nida, ''Greek-English Lexicon of The New Testament'' (Based On Semantic Domains), 2nd Edition, United Bible Societies, New York 1989, τόμ. 1, σελ. 525.</ref>) στη ''φάτνη''<ref>John Nolland, ''Word Biblical Commentary'', vol. 35A (Luke 1:1-9:20), Word Books, Dallas 1989, σελ. 105.</ref><ref>Craig S. Keener and InterVarsity Press, ''The IVP Bible Background Commentary: New Testament'', Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1993, Lk 2:6.</ref><ref>Δαμαλάς Νικόλαος, ''Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Β΄, εν Αθήναις 1892, σελ. 131.</ref>. Εδώ, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο ''[[Ευαγγελιστής Λουκάς|Λουκάς'' ]] δεν μιλά αόριστα για μια οποιαδήποτε ''φάτνη'' αλλά αναφέρεται ''στη φάτνη'' (''"ανέκλινεν αυτόν εν '''τή ''' φάτνη"'', Λουκ. 2,7) και ο [[Ιωήλ Γιαννακόπουλος]], θεωρεί ότι πρόκειται για τον σταύλο του καταλύματος στο οποίο διέμεναν (διατυπώνει βέβαια την άποψη, όπως κι ο ''Τρεμπέλας''<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον'', 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 87β.</ref>, ότι το κατάλυμα ήταν πανδοχείο)<ref>Γιαννακόπουλος Ιωήλ (Αρχιμ.), ''Η Ζωή του Χριστού'', τόμ. 1, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, θεσσαλονίκη 1978, σελ. 52.</ref>. Το γεγονός ότι ο [[Ιουστίνος]] και ο [[Ωριγένης]] κάνουν λόγο για ''σπήλαιο''<ref>Βλ. Τρεμπέλας, ''...εις το Κατά Λουκάν...'', ό.π., σελ. 88α.</ref>, μπορεί να συνδυαστεί με τις πληροφορίες που έχουμε για τα σπίτια της εποχής: ''"Στην επαρχία...το σπίτι ήταν υποτυπώδες...στο εσωτερικό είχε τις πιο πολλές φορές ένα μόνο δωμάτιο, χωρισμένο στα δύο, το μισό για τα ζωντανά και το άλλο μισό για την οικογένεια. Μερικά...χρησιμοποιούσαν για κατοικία παλιές σπηλιές χωμένες στο βράχο..."''<ref>Ροπς Ντανιέλ, ''Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού'' (μτφρ. Έλλης Αγγέλου), 2η έκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1990, σελ. 263.</ref>. Μέσα εκεί, στο τμήμα που λειτουργούσε ως στάβλος, τα ζώα ταΐζονταν από μια φάτνη<ref>Ροπς, ''Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη...'', ό.π., σελ. 35.</ref>.

Συνήθως, εδώ εγείρεται άλλο ένα ζήτημα ιστορικής ακρίβειας<ref>Οι αναλύσεις που ακολουθούν στα: Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον'', 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 88-89 και Δαμαλάς Νικόλαος, ''Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Β΄, εν Αθήναις 1892, σελ. 132-134.</ref> το οποίο σχετίζεται με την παρουσία ποιμένων στην ύπαιθρο και μάλιστα κατά τη νύχτα (''ποιμένες...αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς της νυκτός..."'', ''Λουκ. 2,8''), δεδομένου ότι η γέννηση του [[Χριστός|Χριστού]] εορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου. Τα κοπάδια στις περιοχές αυτές έμεναν στην ύπαιθρο κατά το διάστημα από τον μήνα Μάρτιο μέχρι, το πολύ, τα μέσα Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου ενώ μετά, λόγω έναρξης και των βροχοπτώσεων, οδηγούνταν σε σταύλους. Κατά συνέπεια, δεν ήταν δυνατό να συνδυαστούν αυτά τα στοιχεία με την 25η Δεκεμβρίου (ασφαλώς όμως, βροχοπτώσεις και φαινόμενα μεταβολών της θερμοκρασίας δεν μπορεί να θεωρούνται απόλυτα, καθώς μπορεί κάποιο έτος να υπάρξουν και εξαιρέσεις). Γνωρίζουμε όμως ότι κατά μία εκδοχήπιθανότατα, ο καθορισμός της 25ης Δεκεμβρίου ως ημερομηνία εορτασμού των [[Χριστούγεννα|Χριστουγέννων]] δεν σχετίζεται απαραίτητα με ιστορικά κριτήρια, αλλά αναφέρεται στην επιθυμία του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] να εξοβελίσει σημαντικές παγανιστικές (μη χριστιανικές) γιορτές που τηρούνταν την ίδια περίοδο κατά τον 4ο αιώνα (''βλ. άρθρο [[Χριστούγεννα]]'').

Η σημασία της [[Παρθενία|παρθενίας]] στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] δεν σχετίζεται με κάποιον ηθικισμό ή πουριτανισμό, αλλά έχει οντολογικό περιεχόμενο<ref>Δαμασκηνός Ιωάννης, ''Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως'' (μτφρ. Ν. Ματσούκα), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 496 (υποσημ. #297).</ref> καθώς ο [[Ιωάννης Δαμασκηνός]] λέει ότι ''"η παρθενία είναι το πολίτευμα των αγγέλων, το ιδίωμα κάθε ασώματης φύσεως"''<ref>Δαμασκηνός, ''Έκδοσις...'', ό.π., σελ. 435.</ref>, πράγμα που σημαίνει ότι αποτελεί ''"το χάρισμα εκείνο που ακεραιώνει την ανθρώπινη φύση"'' με αποτέλεσμα μια πραγματικά παρθενική ζωή να οδηγεί γρηγορότερα στην οντολογική ολοκλήρωση<ref>Δαμασκηνός, ''Έκδοσις...'', ό.π., σελ. 496 (υποσημ. #297).</ref> αφού έτσι, ομοιάζει προς την κατάσταση της αιώνιας ζωής όπου ''"υπάρχει παρθενία, γιατί δεν υπάρχει θάνατος"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Το πρόβλημα του κακού - Δοκίμιο πατερικής θεολογίας'', 3η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 157.</ref>. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας, αξία στην σωματική παρθενία υπάρχει με την προϋπόθεση ότι αυτή είναι αποτέλεσμα πνευματικής παρθενίας. Όπως αναφέρει ο άγ. [[Κασσιανός Ρωμαίος|Κασσιανός ο Ρωμαίος]], ''"και γυναίκα δε γνωρίζω και παρθένος δεν είμαι"'', αφού ''"το δώρο της παρθενίας δεν κατορθώνεται μόνο με αποχή...όσο με την αγιοσύνη της ψυχής και την καθαρότητα"''<ref>''Περί των 8 λογισμών της κακίας'', στο ''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 1ος, εκδ. Ε', εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 95.</ref>. Και σημειώνει ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]]: ''"ο γαρ λέγων, Παρθένος ειμί τω σώματι, τη δε ψυχή φθονεί τω αδελφώ, ούτος ουκ εστι παρθένος· την γαρ παρθενίαν αυτού διέφθειρεν η του φθόνου μίξις"''<ref>''PG'' 49,303.</ref>. Και ο ίδιος πάλι, ερμηνεύοντας το εδάφιο της επιστολής ''Β΄ Κορ. 11,2'', αναφέρει για την Παρθενία: ''"Η γαρ άφθορος ψυχήν παρθένος εστι καν άνδρα έχη·...αύτη γαρ η του σώματος, εκείνης εστίν επακολούθημα και σκιά, η δε αληθής παρθενία εκείνη εστί"''<ref>''PG'' 63,202.</ref>. Και αλλού, σημειώνει: ''"Παρ' ημίν η ούσα παρθένος, γαμουμένη, ουκ έστι παρθένος: παρά Χριστώ η ούσα πόρνη, γαμουμένη, παρθένος γέγονεν"''<ref>''PG'' 52,402.</ref>.

'''''3)''''' Κάποτε, τα ιερά κείμενα αποκαλούν τον Ιωσήφ ''"άνδρα της Μαρίας"'' (''Ματθ. 1, 16'') και την ''Μαρία'' ''"γυναίκα του Ιωσήφ"'' (''Ματθ. 1, 20'' και ''24''). Το ''"άνδρας"'' και ''"γυναίκα"'', από κάποιες αιρέσεις ερμηνεύεται με την έννοια ότι η ''Μαρία'', μετά τη γέννηση του Ιησού, γέννησε και άλλα τέκνα με τον Ιωσήφ ως άνδρα της.