Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
H φράση «πίστευε Το απόφθεγμα '''Πίστευε και μη ερεύνα» μή ερεύνα''', είναι μια συνήθης φρ'αση μία έκφραση που χρησιμοποιείται σήμερααποδίδεται κυρίως με αρνητικό περιεχόμενο, αποδίδοντάς την στην εκκλησία, με τη κατηγορία πως προσπαθώντας να δηλώσει ότι ''"η εκκλησία προωθεί απόψεις αντιτιθέμενες προς οποιαδήποτε στην έρευνα, σε αντίθεση με το ιδρυτή υπό της ιησού Χριστό ο οποίος ανέφερε «Μελετάτε τας Γραφάς»θεολογίας εκζητουμένη πίστις... Όμως η αλήθεια είναι αρκετά διαφορετική, καθώς πρόκειται για μια φράση με ταυτίζεται προς την ευπιστίαν"''<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., 'περιορισμένη εφαρμογή'Εγκυκλοπαίδεια της θεολογίας'', μόνο σε ειδικό τομέα έρευναςέκδ. 5η, μόνο ως προς την ουσία του ΘεούΟ Σωτήρ, Αθήναι 2000, σελ. 141.</ref>.
== Σύμφωνα με τον [[Χρήστος Γιανναράς|Χρήστο Γιανναρά]], η έκφραση αυτή αποτελεί ''"ένα σύνθημα άγνωστης προέλευσης"'', το όποιο ''"δεν έχει καμία σχέση με το νόημα που έδωσε στη λέξη'' [πίστη] ''η ιουδαιοχριστιανική τουλάχιστον παράδοση"''<ref>Γιανναράς Χρήστος, ''Αλφαβητάρι της πίστης'', 13η έκδ., Δόμος, Αθήνα 2006, σελ. 25.</ref>. Η παραδοξότητα της φράσης ==ανεξέταστη αποδοχή αρχών και αξιωμάτων δεν αποτελεί ''"αξίωμα ευαγγελικόν"''<ref>Τρεμπέλας, ''Εγκυκλοπαίδεια...'', ό.π., σελ. 140.</ref> και η Ορθόδοξη Θεολογία σαφώς εναντιώνεται στο περιεχόμενο αυτό.
Από την άλλη μεριάΣτην πραγματικότητα η πίστη στον εκκλησιαστικό Θεό δεν είναι ''"ανεξέταστη και αφελής αποδοχή μιας σχετικής διδασκαλίας"''. Αντιθέτως, ''"η αποδοχή αυτής της διδασκαλίας γίνεται με νου, λόγο, καρδιά, βούληση, όταν ακούμε αυτή με τη φράση από Χριστιανούς συνολική υπαρξιακή ενότητα'' [...] ''πρόκειται για μια δυναμική εμπειρία -νοηματικά ο όρος πίστη της χριστιανικής διδασκαλίας μοιάζει με αυτό που γνωρίζουν την λέμε εμπορική πίστη τους, πίστωση, άνθρωπο πίστης, εμπιστοσύνης!"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Οικουμενική Θεολογία'' (ΦΘΒ #55), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 59.</ref>. Ο άνθρωπος άλλωστε, έχει διαμορφώσει όρους όπως ''"αξιόπιστο, αυτόπιστο, απιστία, πίστωση κ.λπ."'', οι οποίοι εμπεριέχουν τη λένε μόνο για να μεμφθούν άλλουςλέξη ''πίστη'' και συνδέονται ''"με συγκεκριμένες μορφές ζωής"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'', Γ΄, ή για να αρνηθούν ότι αυτό είναι ένα Χριστιανικό δόγμαό.π..</ref> αποδεκτές από τον άνθρωπο στα πλαίσια της καθημερινότητάς του.
Είναι λοιπόν Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Εκκλησιαστική Πίστη δεν είναι θεϊσμός ή πανθεϊσμός, δεν αφορά μια φράση η απρόσωπη ''ανώτερη δύναμη'', για την οποία στη διάρκεια των αιώνων διατηρήθηκε απο κάθε πλευρά (Χριστιανών και αντιμαχόμενων της Εκκλησίας) χωρίς ουσιαστικά επιχειρηματολογούμε για να γνωρίζουν τίποτα την αποδείξουμε με όρους καθαρά φιλοσοφικούς περί ''πρώτης αρχής'', περί ''πρώτου ακινήτου'', περί ''ενστίκτου που οδηγεί όλους τους λαούς σε κάποιον θεό'' κ.λπ. Η πρώτη εκκλησία, όταν μιλά για πίστη στον Θεό, όχι μόνο δεν τη συσχετίζει με κάτι αφηρημένο ή με κάποιο ''"πίστευε και μη ερεύνα"'', αλλά αντιθέτως, αναφέρεται σε ανθρώπινο ιστορικό βίωμα, με βάση το οποίο, ανέπτυξε σταδιακά την προέλευσή ''εμπιστοσύνη'' της σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αυτό του [[Χριστός|Ιησού Χριστού]] και για την αξιοπιστία της.Θεού:
Τι συμβαίνει λοιπόν; Πώς είναι δυνατόν:''"Σας γράφουμε για το ζωοποιό Λόγο, να είναι μια φράση Χριστιανικήπου υπήρχε εξαρχής. Εμείς τον έχουμε ακούσει και τον έχουμε δει με τα ίδια μας τα μάτια. Μάλιστα τον είδαμε από κοντά, αλλά οι Χριστιανοί που γνωρίζουν την πίστη τουςκαι τα χέρια μας τον ψηλάφησαν. Όταν η ζωή φανερώθηκε, να την αρνούνται; Πώς είναι τότε δυνατόνείδαμε με τα μάτια μας. Καταθέτουμε, αυτοί που τη λένελοιπόν, να τη θεωρούν πίστη των Χριστιανών όταν οι Χριστιανοί δεν μαρτυρία μας και σας μιλάμε για την αναγνωρίζουν; Και πώς αυτοί αιώνια ζωή που ήταν με τον Πατέρα, φανερώθηκε όμως σ’ εμάς. Αυτό που την αποδίδουν στους Χριστιανούςείδαμε κι ακούσαμε, το αναγγέλλουμε σ’ εσάς, δεν ξέρουν για να μας πουν από πού προκύπτει; Είναι ή δεν συμμετάσχετε κι εσείς μ’ εμάς στην ίδια κοινωνία, που είναι η φράση αυτή Χριστιανικό δόγμα;κοινωνία με τον Πατέρα και με τον Υιό του τον Ιησού Χριστό"''<ref>''A΄ Ιω. 1,1-3''. ''Η Αγία Γραφή'' (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), Μετάφραση από τα πρωτότυπα κείμενα, Βιβλική Εταιρεία, Αθήνα 1997.</ref>.
== Προσπάθειες αναίρεσης της φράσης ==Κατά συνέπεια, η Εκκλησία αποδέχτηκε την πίστη ως βίωμα και εμπιστοσύνη, και όχι ως κάτι με το οποίο ''"αποτυφλούται"'' ή υποδουλώνεται το λογικό του ανθρώπου<ref>Τρεμπέλας, ό.π., σελ. 141.</ref>, ούτε και προτρέπει σε κάτι τέτοιο. Και σε αντίθεση με το περιεχόμενο του ''"πίστευε και μη ερεύνα"'', η [[Καινή Διαθήκη]] διδάσκει ότι ''"εστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων"''<ref>''Εβρ. 11,1''.</ref>.
Είναι εντυπωσιακόΑκόμη δηλαδή και ο άνθρωπος που δεν έζησε από κοντά το γεγονός ''Χριστός'', ότι τη φράση αυτή, προσπάθησαν καλείται να εμπιστευθεί και να ελπίσει σε πράγματα που έχουν υπόσταση και μπορούν να ελεγχθούν. Θα μπορούσε π.χ. ο άνθρωπος να ελέγξει την αναιρέσουναξιοπιστία των κομιστών του ευαγγελικού μηνύματος<ref>Τρεμπέλας, τόσο οι Χριστιανοίό.π., όσο σελ. 141.</ref> ή να βιώσει το περιεχόμενο της πίστης κοντά στους αγωνιζόμενους -και οι Προτεστάντεςγι' αυτό χαρισματικούς- μιμητές της ζωής του ''Χριστού''. Θα μπορούσε να εμπιστευτεί την [[Ιερά Παράδοση|Παράδοση]], για διακρίνοντας την αποφασιστικότητα της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]] ''"να μεμφθούν τους Χριστιανούςπαραμείνει πιστή στο παρελθόν της, που υποτίθεται ότι στην αίσθηση μιας ζωντανής συνέχειας με την αποδέχονταιαρχαία Εκκλησία"''<ref>Ware Κάλλιστος, ''Η Ορθόδοξη Εκκλησία'', 4η έκδ., Ακρίτας, Αθήνα 2007, σελ. Και για την αναίρεσή 310.</ref>, να μετάσχει στο Εκκλησιαστικό σώμα και να βιώσει μέσα στη θεία λατρεία όλο το περιεχόμενο της πίστεως, συνειδητοποιώντας τη σύνδεση τηςΟρθόδοξης λατρείας με το ίδιο το ιστορικό γεγονός ''Χριστός'', χρησιμοποιήθηκαν οι δύο εξής τρόποιόπου τα πάντα συμβαίνουν ''"Σήμερον"''<ref>Βλ. ορθόδοξη υμνογραφία:''Σήμερον ο Χριστός εν Βηθλεέμ''... / ''Σήμερον ο Δεσπότης της Κτίσεως, καί Κύριος τής δόξης, τώ Σταυρώ προσπήγνυται, καί τήν πλευράν κεντάται, χολής καί όξους γεύεται...στέφανον εξ ακανθών περιβάλλεται...χλαίναν ενδύεται χλεύης, καί ραπίζεται...τον νώτον φραγγελούται...εμπτυσμούς και μάστιγας δέχεται ονειδισμούς καί κολαφισμούς καί πάντα υπομένει'' / ''Σήμερον σωτηρία τώ κόσμω, ότι ανέστη... / Σήμερον επ' όρος Θαβώρ, μεταμορφωθείς''...</ref>. Θα μπορούσε να εξετάσει τα μνημεία της εκκλησιαστικής τέχνης, τα λειτουργικά, συμβολικά, υμνογραφικά, θεολογικά ή κανονικά κείμενα της Εκκλησίας ή τους βίους των αγίων της, τα οποία παραδίδουν μία ενιαία εμπειρία και μαρτυρία επί 2.000 χρόνια, από αμέτρητο πλήθος πιστών και αγίων.
Ο πρώτος αυτός τρόπος==Οι Πατέρες της Εκκλησίας προτρέπουν στην έρευνα==Αυτός ο δρόμος για τη γνώση, που επιγραμματικά θα ονομαζόταν ''μίμηση Χριστού'' στα πλαίσια της Εκκλησίας, είναι ένας τρόπος ημιμάθειαςέχει διδαχθεί από τον ίδιο τον Χριστό ως αληθινή μαθητεία στα πλαίσια της πρώτης Εκκλησίας και ευχαριστιακής κοινότητας, που προκαλεί ειρωνικό μειδίαμα σε όσους γνωρίζουναυτής των μαθητών<ref>''"...η ομάδα εκείνη των δώδεκα μαθητών του Ιησού... Αυτός θα είναι και ο τρόπος αναίρεσηςπρώτος συγκεκριμένος πυρήνας της χριστιανικής Εκκλησίας. Το εκκλησιολογικό υπόβαθρο προϋποτίθεται της μαθητείας και της αποστολικότητας. Οι Δώδεκα συνιστούν το κέντρο και το σημείο αναφοράς της όλης εκκλησιολογικής πραγματικότητας"'' (Πατρώνος Π. Γεώργιος, ξεκίνησε από ημιμαθείς Προτεστάντες''Μαθητεία και Αποστολικότητα'', και πέρασε σε Χριστιανούς που δεν γνωρίζουν την πίστη τουςτόμ. Έτσι ώστε σήμεραΑ΄, από κοινούΔόμος, Προτεστάντες και αμαθείς ΧριστιανοίΑθήνα 1999, να τον αναπαράγουνσελ. 64).</ref>:
Προσπαθούν λοιπόν να πουν ότι αυτή η ρήση δεν είναι Χριστιανική, χρησιμοποιώντας το εδάφιο της Αγίας Γραφής που βρίσκεται στο Ιωάννης 5/ε: 39. Συνήθως δεν ξέρουν ούτε καν πού βρίσκεται''"Εάν υμείς '''μείνητε εν τω λόγω τω εμώ, αληθώς μαθηταί μου εστε και λένε μόνο: "Η Αγία Γραφή λέει: "Ερευνάτε τας γραφάς", άρα πρέπει να ερευνάμεγνώσεσθε την αλήθειαν''', και το "πίστευε και μη ερεύνα είναι αντιχριστιανική ρήσηη αλήθεια ελευθερώσει υμάς"''<ref>''Ιω. 8,32''.</ref>.
ΠράγματιΕίναι προφανές πως όταν ο ίδιος ο [[Χριστός]], στο εδάφιο εκείνοη ίδια η [[Καινή Διαθήκη]] (ως καταγεγραμμένη, λέει αυτή τη φράση. Όμως δεν λέει μόνο αυτή! Ολόκληρο το εδάφιο είναι το εξήςγια σωτηριολογικούς λόγους, εμπειρία της πρώτης Εκκλησίας), μαζί προτρέπει στην βιωματική έρευνα με το επόμενο εδάφιοσυγκεκριμένο δρόμο και συγκεκριμένο τρόπο, απορρίπτοντας το 40: ''"39 ερευνάτε τας γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν· και εκείναί εισιν αι μαρτυρούσαι περί εμού· 40 πίστευε και ου θέλετε ελθείν προς με ίνα ζωήν έχητεμη ερεύνα". Με απλά λόγια'', στο εδάφιο αυτό, λέει ο Χριστός: "Ερευνάτε τις γραφές, επειδή θεωρείτε ότι έτσι δεν θα βρείτε ζωήμπορούσαν να πράξουν διαφορετικά οι βασικοί εγγυητές της αυθεντικότητας της [[Ιερά Παράδοση|Εκκλησιαστικής παράδοσης]], και (πράγματι), αυτές είναι που μαρτυρούν για Εμέναδηλ. οι Πατέρες της Εκκλησίας. Αλλά δεν θέλετε να έρθετε προς Εμένα, για να έχετε ζωή"Γράφει ο [[Βασίλειος ο Μέγας|Μ.Βασίλειος]]:
Όπως παρατηρείτε, το εδάφιο δεν έχει καμία σχέση με τη χρήση που κάνουν οι ημιμαθείς εκείνοι, που το χρησιμοποιούν εναντίον του: ''"Πίστευε Και ποιος θα έχη την ικανότητα και μη ερεύνα". Γιατί αν την τόλμην να εισχώρηση εις τα άδυτα; Ή ποίος θα ειμπορέση να ίδη τα απόρρητα; Διότι και πράγματι υπάρχει στο εδάφιο η φράση: "ερευνάτε τας γραφάς"το να ίδη κανείς αυτά, δεν είναι μόνη ακατόρθωτον, και το να ερμηνεύση διά λόγων, όσα διά τηςδιανοίας συλλαβή, εξόχως δύσκολον. Οι ημιμαθείς χρησιμοποιούν τη φράση ξεκομμένη, Επειδή όμως και μόνον όταν τη χρησιμοποιούν έτσιπροτιμήσωμεν να πράξωμεν τα πρέποντα, φαίνεται ως Προστακτική. Σαν να προστάζει δηλαδή '''ο Χριστόςδίκαιος κριτής μας επιφυλάσσει όχι ευκαταφρόνητον ανταμοιβήν, ας μη διστάσωμεν να προχωρήσωμεν εις την εξέτασιν''''' [...] ''εάν με την βοήθειαν του Αγίου Πνεύματος δεν απομακρυνθώμεν από το νόημα της Αγίας Γραφής, τότε και ημείς δεν θα κριθώμεν ως τελείως άξιοι απορρίψεως, και εις την Εκκλησίαν του θεού με την βοήθειαν της θείας χάριτος θα παράσχωμεν κάποιαν οικοδομήν και ωφέλειαν"ερευνάμε τις γραφές"''<ref>Πρωτότυπο στο: Μ. Βασιλείου, ''Εις την Εξαήμερον'', '''''PG''''' 29,28CD. Μετάφραση στο: Μ. Βασίλειος, ''Η Εξαήμερος Δημιουργία'' (μτφρ. Παπουτσόπουλος Χριστόφορος), έκδ. Όμως ο Χριστός5η, Ο Σωτήρ, Αθήνα 1998 (c1972), δεν χρησιμοποιεί εκεί προστακτικήσελ. 35-36.</ref>.
Η φράση "ερευνάτε τας γραφάς"Ενώ λοιπόν, είναι μέρος μιας ευρύτερης πρότασηςκατά τον ''Μ. Βασίλειο'', όπου ο Χριστός λέει ότι καλή είναι μεν απόρρητα τα μυστήρια του Θεού και απρόσιτη η θέα αυτών, μας προτρέπει να μην διστάζουμε στην έρευνα των Γραφώνμε την βοήθεια πάντα του Αγίου Πνεύματος, αλλά και μάλιστα υπάρχει Θεία δωρεά για να βρει κάποιος ζωήτην έρευνα αυτή<ref>Βλ. Ματσούκας Α. Νίκος, πρέπει να πιστέψει και να ''Επιστήμη, φιλοσοφία και θεολογία στην Εξαήμερο του Μ. Βασιλείου'οδηγηθεί''' στον Χριστό, ο οποίος μαρτυρείται προφητικά από τις γραφές2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1990, σελ. 66.</ref>.
Ο Χριστός εδώ λοιπόνΕπίσης, ούτε αρνείται ο άγ. [[Γρηγόριος ο Παλαμάς]], μας πληροφορεί πως ο Θεός δεν στερεί από τον άνθρωπο τη ''"γνώση των μυστηρίων"'' ή την έρευνα ''"κατανόηση των γραφών, κρυπτών"'' τα οποία μπορεί να πετύχει όταν ενωθεί με το Θεό (όχι βέβαια με ένωση ''κατά την ουσία'' αλλά ούτε ''κατά την προστάζειενέργεια'')<ref>Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, ''150 φυσικά, θεολογικά, ηθικά και πρακτικά κεφάλαια'' 75-76 στο: ''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Μάλιστα λέει ότι δεν είναι το σημαντικότερο πράγμα για τη σωτηρίαΑντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 4ος, εκδ. Γ΄, μάλιστα είναι και ανεπαρκής από μόνη εκδ. Το Περιβόλι της! Και αυτό σημαίνειΠαναγίας, ότι λαθασμένα χρησιμοποιούν κάποιοι αυτό το εδάφιοΘεσσαλονίκη 1997, ενάντια στο "Πίστευε και μη Ερεύνα"σελ. 321-322.</ref>.
Ο δεύτερος τρόπος που χρησιμοποιείται για την αναίρεση του: "Πίστευε Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Πατέρες όχι μόνο προτρέπουν στην έρευνα, αλλά επιπλέον υποδεικνύουν και μη ερεύνα"τον τρόπο, είναι διπλά πονηρόςδεν θα πρέπει να συγχέουμε κάποιες πατερικές ρήσεις με την έννοια της ανεξέταστης αποδοχής αρχών.
ΚάποιοιΤέτοιες φράσεις είναι, όταν ακούνε αυτή τη φράση με για παράδειγμα, του [[Θεόδοτος Αγκύρας|Θεοδότου Αγκύρας]] (''"πίστευε τω θαύματι και μή ερεύνα λογισμοίς το γενόμενον"''<ref>Θεοδότου επισκόπου Αγκύρας, Ομιλία ''εις την οποία φυσικά δεν συμφωνούνγένναν του Σωτήρος'', '''''PG''''' 77, 1368D.</ref>), σκέφτοναι πονηρά: του [[Αθανάσιος Αλεξανδρείας|Μ. Αθανασίου]] (''"Λες να υπάρχει πράγματι αυτή η φράση στην Ορθόδοξη γραμματείαπίστευε εις πατέρα, και να διαψευσθώ αν την αρνηθώ;μη ερευνήσεις δε το πράγμα" Προτιμούν λοιπόν''<ref>M. Αθανασίου, ''Προς Αντίοχον άρχοντα'', αντί να την αρνηθούν'''''PG''''' 28,600.</ref>), του [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος |Ιωάννη του Χρυσοστόμου]] (''"Πιστεύω εις ένα Θεόν Πατέρα παντοκράτορα. Πιστεύω, να την αλλοιώσουν και να αντιστρέψουν ουκ ερευνώ...ου διώκω το νόημά τηςακατάληπτον... Λένε λοιπόν σε όσους τους κατηγορούν για ου μετρώ το: αμέτρητον"''<ref>Ι. Χρυσοστόμου, ''Εις την παραβολήν περί συκής'', '''''PG''''' 59,584.</ref>), του [[Εφραίμ Σύρος|Εφραίμ του Σύρου]] (''"Πίστευεπίστευε, και μη Ερεύναερευνών...ο Θεός ο Πατήρ έπεμψε τον μονογενή Υιόν...εσαρκώθη εν μήτρα της αγίας Παρθένου":''<ref>Εφραίμ Σύρου, ''Περί τους καταζητούντας του Υιού την φύσιν'', 205.</ref>) κ.ά.
"-Βάζετε λάθος το κόμμα στη φράση. Το κόμμα πάει στο "μη"Όλα τα παραπάνω όμως, και όχι στο "πίστευε". Η φράση είναι: "Πίστευε και μη, ερεύνα". Δηλαδή: "Είτε πιστεύεις, είτε όχι, να ερευνάς". Έτσι και τη φράση κρατάνε, και αντιστρέφουν το νόημά δεν αποτελούν απαγορεύσεις της, νιώθοντας ασφαλείς! Αν όμως κάποιος τους ρωτήσειέρευνας: "Πού το βρήκατε αυτό γραμμένο με το κόμμα έτσι;", φυσικά δεν ξέρουν να του απαντήσουν. Γιατί είναι και αυτή μια αυθαίρετη θέση.
== Αποδέχεται :''"Όταν η Ορθόδοξη Εκκλησία πατερική θεολογία επιμένει και επισημαίνει την αποφατική οδό, λέγοντας ότι ο Θεός είναι ακατάληπτος, δεν αποσκοπεί να προβάλει έναν αγνωστικισμό ή σκοταδισμό ή την ανάγκη μιας αφελούς πίστης χωρίς έρευνα , κατά τη διασκεδαστική ρήση: πίστευε και μη ερεύνα. Απλούστατα, θέλει να μας πει ότι με την απλή παρατήρηση, με την επιστήμη και με τη φιλοσοφία δεν μπορείτε να γνωρίσετε το Θεό"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Ιστορία της πίστης; ==Βυζαντινής Φιλοσοφίας'', Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1994, σελ. 288.</ref>.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα Οι ρήσεις αυτές μας συμβουλεύουν, μόνο για εκείνο το κομμάτι της [[Θεολογία|Θεολογίας]] που καλούν σε έρευναείναι ακατάληπτο, από ''"ν' αποφύγουμε τους μεταφυσικούς μετεωρισμούς του νου για την Ορθόδοξη υμνογραφίααναγωγή στο Θεό"''<ref>Ματσούκας, ''Ιστορία της Βυζαντινής Φιλοσοφίας'', ό.π., σελ. 290.</ref>, εξαιτίας της οντολογικής αδυναμίας του ανθρώπου να προσεγγίσει το ''Άκτιστο'' στην ουσία του. Ο άνθρωπος που το επιθυμεί, μπορεί να ξεπεράσει τα όρια της γνώσης που προσφέρουν τα φυσικά μέσα, με τη [[Θέωση]], δηλ. με τη ''θεία ένωση'' που μπορεί να επιτύχει μέσω της αρετής και της ''μίμησης του Θεού'' η οποία τελεσιουργείται, ακριβώς, με την θεία χάρη<ref>Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, ''Αγιορείτικος τόμος υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων'', 75-76 στο:''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 4ος, εκδ. Γ΄, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 354.</ref>.
Χαίρεις ερευνώμενος! Διό:''"Πηγήν ζωής νόησον τον Πατέρα, ως ποταμόν γεννώντα τον Υιόν, θάλασσαν το πνεύμα το άγιον• και γαρ η πηγή και ο ποταμός και η θάλασσα μία φύσις εστί. Ρίζαν νόησον τον πατέρα, κλάδον τον Υιόν, Φιλάνθρωπεκαρπόν το Πνεύμα το άγιον'' [...] ''Ήλιος ο Πατήρ, Προς τούτο προτρέπεις ακτίνα έχων τον ΘωμάνΥιόν, θερμόν το Πνεύμα το άγιον. μη τόκον ακούων εκ πατρός, σωματικόν τόκον νοήσης• μηδ' ότι Λόγον ακούων, λόγον σωματικόν υπολάβης• μηδέ Πνεύμα Θεού ακούων, άνεμον και αναπνοήν νοήσης"''<ref>'''''PG''''' 94,780Β.</ref>.
Όχι Οι εικόνες αυτές, περισσότερο απ' ότιδήποτε άλλο κάνουν κατανοητό το οντολογικό πρόβλημα. Όλες οι παραπάνω προσπάθειες αναφέρονται σε ήλιο και ακτίνες, ποταμό και ρυάκια, δένδρο και κλαδιά, όμως τίποτε απ’ όλ’ αυτά δεν είναι η Αγία Τριάδα, τίποτε απ’ όλ’ αυτά δεν μπορεί να την περιγράψει. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα απαγόρευσης, αλλά μόνο ζήτημα οντολογικό, ότι ο Χριστός άνθρωπος με τα μέσα της φυσικής επιστήμης δεν είπε στον ("άπιστο") Θωμά "πίστευε μπορεί να συλλάβει πράγματα διαφορετικής φύσεως και μη ερεύνα"ουσίας. Όσο κι αν προσπαθήσει, αλλά τον προέτρεψε δεν θα μπορέσει να καταφέρει τίποτε περισσότερο από το να ελέγξει με τα ίδια ανακυκλώνει γνωστές εικόνες του περιβάλλοντος του τα χέρια τις τρύπες , χωρίς ποτέ, καμία από τα καρφιά Του! αυτές να είναι η [[Αγία Τριάδα]], διότι ''"'''πολύ υπέρ πάσαν εικόνα και τύπον η αγία Τριάς'''"''<ref>'''''PG''''' 94,780Β.</ref>.
Αυτά τα απλάΚατά συνέπεια ''"σε καμιά περίπτωση ο λόγος-διατύπωση δεν περιλαμβάνει, δεν περικλείει, αποτελούν απόδειξηδεν ορίζει την πραγματικότητα. Πολύ περισσότερο, πως διότι η Ορθοδοξία ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ βιούμενη αλήθεια-πραγματικότητα είναι άκτιστη και ο λόγος-διατύπωση είναι επινόηση του κτιστού ανθρώπου. Αναλογία μεταξύ ακτίστου και κτιστού δεν υπάρχει. Επομένως μορφή, σχήμα, εικόνα ή λόγος, που όντως να αναλογούν στην αλήθεια και να την αποδίδουν, έστω μερικά, δεν μπορεί να ερευνήσουμεβρεθούν"''<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Θεολογία και Γλώσσα'', Ακρίτας, έκδ.3η βελτιωμένη, Αθήνα 2002, σελ.41-42. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα επ' αυτού η υμνολογία της Κυριακής του Θωμά από το Πεντηκοστάριο</ref>. Η υμνολογία της ημέρας είναι εκπληκτική!
Προσέξτε ότι οι Πατέρες λένε ότι Ο [[Ιωάννης ο Θωμάς απουσίασε Δαμασκηνός|Ιωάννης Δαμασκηνός]] θυμίζει επιπλέον στον άνθρωπο το δύσκολο έως αδύνατο εγχείρημα που επιδιώκει: θέλει να πάει απευθείας στο πιο δυσκολοδιάβατο ερώτημα, ''"οικονομικώςπώς η Τριάς υπάρχει Τριάς;" στην πρώτη εμφάνιση '' τη στιγμή που δεν μπορεί να κατανοήσει πλήρως ούτε καν τα του Κυρίου (δηλαδή κατεαυτού του, π.χ. ' οικονομίαν!) έτσι ώστε να αποδειχθεί '"πώς υπάρχει σου η Ανάσταση και με έρευναψυχή; πού κινείται σου ο νους;"''<ref>'''''PG''''' 94,780Β.</ref>.
1ο Των Μαθητών δισταζόντωνΌποιος επιθυμεί να ερευνήσει το ''Άκτιστο'' σε πτυχές πέρα από αυτές που επιτρέπει η φυσική επιστήμη, τη ογδόη ημέραμπορεί να ακολουθήσει το δρόμο που υπέδειξε ο [[Χριστός]] και οι Πατέρες, επέστη ο Σωτήρτο ''"μείνητε εν τω λόγω τω εμώ...και γνώσεσθε την αλήθειαν"''<ref>''Ιω. 8, ού ήσαν συνηγμένοι32''.</ref>, και την ειρήνην δους τω Θωμά εβόησε: Δεύρο Απόστολεέτσι, ψηλάφησον παλάμαςμε μια αληθινή εν Χριστώ μαθητεία, αις τους ήλους έπηξαν. Ω καλή απιστία τού Θωμά! των πιστών τας καρδίας εις επίγνωσιν ήξεως αποτέλεσμα θείου έρωτα που οδηγεί σε Εκκλησιαστική και [[Ιερά Μυστήρια|Μυστηριακή]] ζωή, και μετά φόβου εβόησεν: Ο Κύριός μου απομάκρυνση του νου, του σώματος και της ψυχής από το υλιστικό φρόνημα, να ανοίξει ο Θεός μου, δόξα σοιδρόμος της γνώσης (η οποία φυσικά μοναδικό σκοπό έχει τη Σωτηρία των ανθρώπων και δεν είναι κάποια εγωκεντρική κατάκτηση).
2ο Των θυρών κεκλεισμένων, επέστης Χριστέ προς τους Μαθητάς, ==Απόστολος Θωμάς==Τότε Συχνά ο [[Απόστολος Θωμάς|Απόστολος και άγιος Θωμάς, οικονομικώς ουχ ευρέθη μετ' αυτών, έλεγε γάρ, ου μη πιστεύσω, εάν μη ίδω καγώ τον Δεσπότην, ίδω ]] συνδέεται με ερμηνείες που αφορούν την πλευράν, όθεν εξήλθε το αίμα, το ύδωρ, το βάπτισμα, ίδω έρευνα στην Εκκλησιαστική πίστη και σχετίζονται με την πληγήν, εξ ης ιάθη το μέγα τραύμα ο άνθρωπος, ίδω, πώς ουκ ην, ως πνεύμα, αλλά σάρξ και οστέα. Ο τον θάνατον πατήσας, και Θωμάν πληροφορήσας, Κύριε, δόξα σοι.εξής περικοπή του [[Ευαγγελιστής Ιωάννης|Ευαγγελιστή Ιωάννη]]:
Τα παραπάνω είναι επαρκή, για να δείξουν :''"Και απεκρίθη Θωμάς και είπεν αυτώ• ο Κύριός μου και ο Θεός μου. Λέγει αυτώ ο Ιησούς• ότι η Χριστιανική πίστη είναι πίστη ΕΡΕΥΝΑΣ εώρακας με και τεκμηρίωσης πεπίστευκας• μακάριοι οι μη ιδόντες και όχι ευπιστίαςπιστεύσαντες"''<ref>''Ιω. 20,29''.</ref>.
Η ιδεολογία αυτή, της "πίστης χωρίς έρευνα", με άλλα λόγια, ανάγεται στην αρχαιότητα. Ανιχνεύονται οι καταβολές της, από τη φιλοσοφία του Πλάτωνα. Ίσως είναι και αρχαιότερη, και πιθανώς ο Πλάτωνας την επανέλαβε.
Ο Πλάτωνας μέσα στο θεολογικό του πνεύμα ουδέποτε χρησιμοποίησε αλληγορική ερμηνεία των μύθων ή την κριτική τους, αλλά ανάφερε πάντοτε με σεβασμό τους "θεούς" (Φίληβ. 12, c) «το δ΄ εμόν δέος αεί προς τα των θεών ονόματα ουκ έστι κατ΄ άνθρωπον αλλά πέρα του μεγίστου φόβου». Αυτά ήταν επιδράσεις της ευσεβούς του καταγωγής την οποία παρέλαβε κατά τα παιδικά του χρόνια. Η καρδιά του είχε νικήσει και σ’ αυτόν τις αμφιβολίες του πνεύματος, και στον Τίμαιο (40, d) αναγνωρίζει την παραδιδόμενη Ομηρική και Ησιόδεια γένεση και την σειρά τους:
«καίπερ άνευ τε εικότων και αναγκαίων αποδείξεων»
Αυτή η φράση, είναι: "πίστευε και μη ερεύνα", με άλλα λόγια. Δεν χρειάζονται αποδείξεις δηλαδή για να δεχθεί την πίστη αυτή.
Φυσικά το "πίστευε και μη ερεύνα" υπήρχε σε κάθε περίοδο και σε κάθε περιοχή της ανθρώπινης ιστορίας, (με γνωστότερο τον Παπικό μεσαίωνα), ως πρακτική αυτών που δεν είχαν επιχειρήματα, για να στηρίξουν τις απόψεις τους.
== Το Χριστιανικό: "Πίστευε και μη ερεύνα" ==
Παρ' όλα αυτά που ήδη είπαμε, εν τέλει, το: "πίστευε και μη ερεύνα", είναι πραγματικά Χριστιανική ρήση!
Γράφει ο Αθανάσιος Θεολόγος:
"...'''ΑΛΛΑ ΠΙΣΤΕΥΕ ΕΙΣ ΠΑΤΕΡΑ, ΜΗ ΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ ΔΕ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ
ΠΡΟΣΚΥΝΕΙ ΤΟΝ ΥΙΟΝ, ΜΗ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΝΩΝ ΤΗΝ ΑΥΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ
ΑΝΥΜΝΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, ΜΗ ΕΚΖΗΤΩΝ ΤΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ'''..." (Αθανάσιος Θεολόγος, Quaestiones ad Antiochum Vol 28 page 600 line 27 - 31.)
Το "πίστευε και μη ερεύνα" λοιπόν, δεν είναι έτσι σκέτο στη Χριστιανική του μορφή. Έχει συγκεκριμένη εφαρμογή. Το Χριστιανικό "πίστευε και μη ερεύνα", ισχύει '''μόνο για τα θέματα της ουσία'''. Δηλαδή ισχύει μόνο για το: '''πως''' της Αγίας Τριάδος. Για τίποτα άλλο!
Και ο λόγος είναι ότι αυτά τα ζητήματα είναι καταστάσεις εκτός χρόνου, έξω από την εμπειρία μας, και είναι ασύλληπτα. Και γίνονται κατανοητά, μόνο για όσους '''τα βιώσουν''' όταν ενώνονται με τον Θεό και καθίστανται άχρονοι, συνεπώς '''θεολόγοι'''. Οι άλλοι δεν είναι δυνατόν να τα κατανοήσουν, όπως ο εκ γενετής τυφλός δεν κατανοεί τα χρώματα, όσο κι αν του τα εξηγήσεις. Αν ο τυφλός σου ζητάει επίμονα: "Πες μου '''πως''' είναι το κόκκινο χρώμα", θα του εξηγήσεις μεν '''τι''' είναι, αλλά πάλι δεν θα το εννοήσει εμπειρικά. Και στο τέλος θα του πεις: "μη το ψάχνεις". Έτσι και για την Αγία Τριάδα. Μπορούμε να κατανοήσουμε με την έρευνα το "Τι" είναι, και "Ποιος" είναι ο Θεός. Αλλά ποτέ δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε το "Πως".
Μόνο λοιπόν ΣΤΟ '''πως''' ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ έχει εφαρμογή η "μη έρευνα". Το "τι" και το "ποιος", ακόμα και στην Αγία Τριάδα είναι ερευνήσιμο, και μάλιστα καλούμαστε να το ερευνάμε.
== Συμπέρασμα ==
Οι Χριστιανοί είναι '''ερευνητές'''. Πιστεύουν με βάση αποδείξεις. Ο Θεός χαίρει ερευνώμενος. Και μας προτρέπει, να ερευνήσουμε όχι μόνο τα της πίστεως, αλλά και Αυτόν τον Ίδιο! Αλλά επειδή είμαστε κτιστά όντα, η δυνατότητα κατανόησής μας, φτάνει μόνο στο τι, και στο '''ποιός'''. Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να εννοήσουμε το '''πως''', δηλαδή την Άκτιστη Θεία Ουσία. Επειδή είναι άχρονη και άπειρη. Όπως ένας εκ γενετής τυφλός δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι τα χρώματα. Αυτά είναι πράγματα που τα κατανοείς μόνο εξ' εμπειρίας.
Όσοι λοιπόν νομίζουν ότι οι Χριστιανοί είναι ευκολόπιστοι και δεν ερευνούν την πίστη τους, κάνουν λάθος. Και όσοι νομίζουν ότι το "πίστευε και μη ερεύνα" έχει γενική εφαρμογή, πάλι κάνουν λάθος. Και όσοι νομίζουν ότι μπορούν με την έρευνα να "εξετάσουν" την ουσία του Θεού, πάλι λανθάνουν.
καμία σύνοψη επεξεργασίας
==Η φράση αυτήπηγή της Εκκλησιαστικής Πίστης==Όπως σημειώνει ο καθ. ''Νίκος Ματσούκας'', πράγματι είναι ένα μυστήριο''"ατυχώς'' [.. Και ο λόγος είναι ο εξής: Αυτοί που τη λένε.] ''επιστήμονες ή περί τα πράγματα της πίστης ασχολούμενοι, αν είναι Χριστιανοίεξαιτίας ελαττωματικής και ατροφικής γνώσης των χριστιανικών αληθειών, είναι άνθρωποι είτε αγράμματοι, είτε άσχετοι με τη Χριστιανική νομίζουν ότι πίστησημαίνει μια αδύναμη αφέλεια ή ότι η Αγία Γραφή διδάσκει το πίστευε και μη ερεύνα"''<ref>Ματσούκας Α. Αν πάλι τη λέει μη ΧριστιανόςΝίκος, (άπιστος ή Προτεστάντης)''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', την αποδίδει στους Χριστιανούς ως μομφή σκοταδισμούτόμ. Ισχυρίζονται δηλαδήΓ΄, ότι οι Χριστιανοί πιστεύουν τυφλά σε όσα τους λένεΠουρναράς, χωρίς έρευναΘεσσαλονίκη 1997, και ότι αυτός είναι ο τρόπος διδασκαλίας τουςσελ. 154.</ref>. Όμως οι αιτιάσεις τους δεν ακολουθούνται απο ισχυρές πηγές, όπως από πού προκύπτει αυτή η φράση, και αν πράγματι ποτέ οι Χριστιανοί πίστευαν σε κάτι τέτοιο!
Αλλά και στη [[Χριστολογία]] του [[Απόστολος Παύλος|Αποστόλου Παύλου]], εξέχουσα κατέχει θέση η διδασκαλία του για την ανθρώπινη φύση του Χριστού. Όπως σημειώνει ο ''Κων. Σκουτέρης'', ''"η όλη προοπτική του κηρύγματος του'' [Παύλου] ''προϋποθέτει το γεγονός, ότι ο Ιησούς Χριστός υπήρξε ιστορικό πρόσωπο. "Ότε δε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο θεός τον Υιόν αυτού, γενόμενον εκ γυναικός" (Γαλ. 4:4). "Ο Χριστός το κατά σάρκα" προέρχεται από το ισραηλιτικό γένος (Ρωμ. 9: 3-5). Η βεβαιότητα ότι "εγνώκαμεν κατά σάρκα Χριστόν" (2 Κορ. 5:16) δεν τίθεται υπό όποια αμφισβήτηση. Για τον Παύλο το "μέγα της ευσέβειας μυστήριον" είναι ότι ο προαιώνιος Υιός και Λόγος του Θεού "εφανερώθη εν σαρκί" (1 Τιμ 3:16), μπήκε δηλ. υπαρξιακά μέσα στην ανθρώπινη ιστορία"''<ref>Σκουτέρης Β. Κωνσταντίνος, ''Ιστορία Δογμάτων'', τόμ. Α΄, Αθήνα 1998, σελ. 135.</ref>.
Τελικά, ο άνθρωπος θα κατανοήσει ''"όσα του Θεού μπορούν να γίνουν γνωστά"'1', όχι διαλεκτικά ή συλλογιστικά, αλλά με ''"πείρα των συμβάντων και συμβαινόντων"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική... Αντιπαράθεση Αγιογραφικού εδαφίου'', Γ΄, ό.π., σελ. 153-154.</ref>, και έτσι το λογικό είναι αυτό που θα προετοιμάσει τον άνθρωπο ώστε να οδηγηθεί στην ''"διά πίστεως αποδοχήν"'' εκείνου του περιεχομένου της [[Θεολογία|Θεολογίας]] που είναι ακατάληπτο<ref>Τρεμπέλας, ό.π., σελ. 140-141.</ref>. Ακόμη και αυτό το κομμάτι όμως, η Εκκλησιαστική πίστη δεν το δέχεται χωρίς έρευνα, μόνο που η έρευνα αυτή είναι μιας διαφορετικής τάξης που ξεπερνά τις δυνατότητες της φυσικής επιστήμης. Η έρευνα αυτή περιλαμβάνει τρία στάδια:την ''Κάθαρση'', το ''Φωτισμό'', και κατόπιν τη ''Θέωση'', τα οποία οδηγούν στη Σωτηριολογική γνώση περί του Θεού, με την οποία έγιναν κατανοητά όλα τα Μυστήρια περί την [[Αγία Τριάδα]], όπως η σχέση των Θείων Προσώπων, η Ενανθρώπιση και η ένωση των δύο Φύσεων του [[Χριστός|Χριστού]], η διάκριση ''Θείας Ουσίας'' και ''Θείας Ενέργειας'' κ.λπ.<ref>Βλ. Ρωμανίδης Σ. Ιωάννης, ''Το προπατορικόν αμάρτημα'', Πουρναράς, ανατύπωση Β΄ έκδ., Θεσσαλονίκη 2010 (c1957), σελ. λγ΄.</ref>.
Το ίδιο και ο Όσιος ''Θεόδωρος Εδέσσης'' (7ος αι.), στο έργο του με τίτλο ''Θεωρητικό'' διδάσκει ότι:
:''"Η γνώση είναι κατά φύση και υπέρ φύση'' [...] ''Κατά φύση λέμε τη γνώση που αποκτά η ψυχή περί της κτίσεως από την έρευνα και την αναζήτηση, μεταχειριζόμενη τα φυσικά μέσα και τις δυνάμεις'' [...] ''Υπερφυσική όμως είναι η γνώση που έρχεται στο νου πέρα από τη φυσική του μέθοδο και δύναμη'' [...] '''''Αυτή η γνώση δίνεται μόνο από το Θεό, όταν βρει το νου να είναι πολύ καθαρμένος από κάθε υλική προσκόλληση και να κατέχεται από θείο έρωτα'''"''<ref>''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 2ος, εκδ. Δ΄, εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 35.</ref>.
Και ο όσιος ''Νικήτας Στηθάτος'2' εξίσου μιλάει για έρευνα και εξηγεί τον τρόπο της έρευνας αυτής::''"Εκείνος που ακόμη καλύπτεται από την καταχνιά του γήινου φρονήματος, φωνάζει στο Θεό: ‘’Ξεσκέπασε τα μάτια μου για να δω τα θαυμάσια του νόμου Σου’’. Γιατί η άγνοια του χοϊκού νου. Πονηριά ..σκεπάζει τά μάτια της ψυχής''...[από το] ''να εννοεί τα θεία...όταν ξεσκεπαστούν τα μάτια της'' [ψυχής] ''με τη μετάνοια, η ψυχή τα σημεία στίξηςβλέπει καθαρά, τ' ακούει με γνώση και τα νοεί με σύνεση...και γεννά στην καρδιά της υψηλά νοήματα περί αυτών...'''αποκτά σαφή γνώση'''• και με λόγο σοφίας Θεού διηγείται σε όλους τα θαυμάσια αγαθά του Θεού...και παρακινεί όλους να γίνουν μέτοχοι τους"''<ref>Όσιος Νικήτας Στηθάτος, ''Δεύτερη εκατοντάδα φυσικών κεφαλαίων περί καθάρσεως του νου'' 87 (πζ΄). Πρωτότυπο στην '''''PG''''' 108,944AB. Μετάφραση στη ''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 4ος, εκδ. Γ', εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 104.</ref>.
==Η Ανάσταση αδυναμία του Χριστού, είναι το κεντρικό Χριστιανικό δόγμαστοχασμού μπροστά στο Άκτιστο==Με τη διδασκαλία του αγ. Αν λοιπόν [[Ιωάννης ο Δαμασκηνός|Ιωάννη του Δαμασκηνού]] γίνεται φανερό πως όταν η Εκκλησία μας επιτρέπειπατερική θεολογία επιμένει και επισημαίνει ότι ο Θεός είναι ακατάληπτος, έχει ως μοναδικό σκοπό να προστατέψει τον άνθρωπο από ένα βέβαιο αδιέξοδο αλλά και μάλιστα μας '''προτρέπει''' να ερευνήσουμε την ίδια την Ανάσταση αίρεση. Ο σημαντικός δογματολόγος, αποδεικνύοντας ότι η χρήση του Χριστούορθού λόγου σε θέματα Ακτίστου δεν συναντά κάποιου είδους ιερή απαγόρευση (ταμπού), αλλά είναι μονάχα θέμα οντολογικής αδυναμίας, πόσο μάλλον όλα τα άλλα! Δείτε τι λέει ένα τροπάριο της Κυριακής του Θωμάχρησιμοποιεί τις παρακάτω εικόνες:
Έτσι, όταν ο εξέχων αυτός Πατέρας της Εκκλησίας χρησιμοποιεί ως επίλογο τη φράση ''"πίστει μόνη απεριέργω δόξαζε"''<ref>'''''PG''''' 94,780C.</ref>, δεν απαγορεύει τίποτα αλλά υπενθυμίζει στον άνθρωπο ότι οι προσπάθειές του να περιγράψει το ''Άκτιστο'', αποτελούν αδιέξοδες διανοητικές ασκήσεις, στις οποίες αν επιμείνει μπορεί να κατασταλάξει σε αποτυχημένα συμπεράσματα προσεγγίζοντας την αίρεση.
Σχετικά με την ερμηνεία της περικοπής, αξίζει να επισημανθούν τα εξής:
#Εκείνος ο οποίος όχι μόνο επιτρέπει αλλά και προτρέπει στις πράξεις έρευνας, λέγοντας ''"φέρε τον δάκτυλόν σου ώδε"'' και ''"φέρε την χείρα σου"'', είναι ο ίδιος ο [[Χριστός]]. Κατ' αυτή την έννοια δεν θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι ο ''Ιησούς'' επιτρέπει και προτρέπει σε πράξεις ανεπίτρεπτες ή έστω ασύμβατες με τη διδασκαλία Του. Επιπλέον, θα ήταν περισσότερο αναμενόμενο να ενημερώσει τον [[Απόστολος Θωμάς|Θωμά]] για το σφάλμα της απαίτησής του και όχι να του στερήσει τη μακαριότητα εξαιτίας μιας πράξης στην οποία ο ίδιος τον προέτρεψε. Επίσης θα μπορούσε να παρερμηνευθεί μια τέτοια κατανόηση και να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ο ''Ιησούς'' στερεί τη μακαριότητα από όλους τους αυτόπτες μάρτυρες της επίγειας ζωής Του, οι οποίοι ως ''ιδόντες'' πίστεψαν<ref>''A΄ Ιω. 1,1-3''.</ref>.
#Η ομολογία του ''Θωμά'' ''"είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου"'', σύμφωνα με τη διδασκαλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], αποδεικνύει τη Φώτιση του Αποστόλου, διότι ''"κανείς δεν μπορεί να πει ‘’ο Ιησούς είναι ο Κύριος’’, παρά μόνο με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος"''<ref>''Α΄ Κορ. 12,3''.</ref>.
#Σύμφωνα με τον [[Θεοφύλακτος Βουλγαρίας|Θεοφύλακτο Βουλγαρίας]], ο Χριστός είπε το ''"μακάριοι οι μη ιδόντες"'' όχι για να αποστερήσει τον ''Θωμά'' από τον μακαρισμό, αλλά για να παρηγορήσει και να ενισχύσει εκείνους που δεν θα είναι αυτόπτες<ref>Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, ''Ερμηνεία εις το κατά Ιωάννην ευαγγέλιον'', '''''PG''''' 124,301Β: ''"Ουκ αποστερών δε τον Θωμάν του μακαρισμού, είπε τούτο, αλλά παραμυθούμενος τους μη ιδόντας"''.</ref>.
#Σύμφωνα με τον άγ. [[Γρηγόριος ο Παλαμάς|Γρηγόριο Παλαμά]], ο Ιησούς με τη φράση ''"μακάριοι οι μη ιδόντες"'', θέλησε να δείξει πως σε τίποτε δεν θα υστερούν οι μελλοντικές γενιές, από εκείνη τη γενιά των αυτοπτών μαρτύρων<ref>Γρηγόριος Παλαμάς, ''Δεικνύσα το του Σαββάτου και το της Κυριακής μυστήριον'', '''''PG''''' 151,233D: ''"Μακάριοι οι μη ιδόντες, και πιστεύσαντες, δεικνύς μηδέν έχειν πλέον εις δόξαν τους αυτόπτας γεγενημένους των δι' αυτών εις την προς την πίστιν εναγομένων"''.</ref>.
#Η Εκκλησία έχει αναγνωρίσει την αγιότητα του [[Απόστολος Θωμάς|Αποστόλου Θωμά]] ο οποίος συγκαταριθμήθηκε στη χορεία των Αγίων της όπως και οι άλλοι Απόστολοι, χωρίς να υστερεί σε τίποτε από εκείνους.
== Η προέλευση του Υποσημειώσεις==<div style="πίστευε και μη ερεύναfont-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;" ==><references /></div>
[[Κατηγορία:Εκκλησιαστική Ιστορία]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Π]]