Αλλαγές

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ουγκαριτικά θρησκευτικά κείμενα

43.578 bytes προστέθηκαν, 20:35, 23 Απριλίου 2010
μ
Μύθος και Παλαιά Διαθήκη
==Η γραμματεία της Ουγκαρίτ==
[[Εικόνα:Ugarit_01.jpg|thumb|530px|right|Αρχαία Ουγκαρίτ]]
Ανάμεσα στα ευρήματα της περιοχής Ρας Σάμρα, τα πλίνθινα ενεπίγραφα που βρέθηκαν στα ερείπια βιβλιοθήκης της [[Ουγκαρίτ]], κατέχουν την σημαντικότερη θέση αν και βρίσκονται μάλλον σε κακή κατάσταση με αποτέλεσμα να διασώζουν αποσπασματικά πολλά από τα κείμενα.<br>
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, μέσα στο χώρο της βιβλιοθήκης λειτουργούσε σχολή γραφέων όπου παράλληλα με την συλλογή και αντιγραφή των κειμένων γινόταν και διδασκαλία των σπουδαιοτέρων, σύμφωνα με τις πολιτιστικές επαφές της [[Ουγκαρίτ]], γλωσσών. Αυτό μαρτυρείται από τα διασωθέντα δίγλωσσα (σουμερικά - ακκαδικά) ή τρίγλωσσα (σουμερικά - ακκαδικά - χουρριτικά) λεξιλόγια. Τρεις ακόμα γλώσσες μαρτυρούνται στα ευρήματα αυτά: η [[Κύπρος|κυπριακή]], η [[Χετταίοι|χεττιτική]] και η [[Αίγυπτος|αιγυπτιακή]] [[Ιερογλυφικά|ιερογλυφική]]. Η πολυγλωσσία αυτή εξηγείται από την εξακριβωμένη θέση της [[Ουγκαρίτ]] ως ένα σημαντικό πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο του αρχαίου κόσμου, το οποίο γινόταν τόπος συνάντησης στρατιωτικών, εμπόρων, ιερέων, σοφών και αρχόντων.
===Εισαγωγικά===
Είναι γεγονός ότι, η επίδραση του [[Ιουδαϊσμός|ιουδαϊκού]] [[Μονοθεϊσμός|μονοθεϊσμού]] στον [[Δυτικός πολιτισμός|δυτικό πολιτισμό]], ειδικά με την μορφή του [[Χριστιανισμός|χριστιανισμού]], οδηγεί όλες τις πλευρές, και αυτές που αποδέχονται και αυτές που δεν αποδέχονται το θρησκευτικό του πλαίσιο, να αντιμετωπίζουν με μεγάλο ενδιαφέρον κάθε ανακάλυψη που σχετίζεται με την απαρχή αυτού του μονοθεϊσμού.
[[Εικόνα:Puerta Ugarit.jpg|thumb|360px|right|Είσοδος της πόλης της Ουγκαρίτ]]
Αυτό που πάντα προκαλούσε στον ιουδαϊκό μονοθεϊσμό και στον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] ήταν η ιστορική βάση της πίστης. Ο [[Ισραήλ]] καλείται να λατρέψει το [[Θεός|Θεό]] όχι για ενέργειες του σε κάποιο αρχέγονο [[Μύθος|μυθικό]] παρελθόν (δημιουργία, κατακλυσμός, συντριβή των δυνάμεων του χάους, κ.λπ.) αλλά για τη συγκεκριμένη επέμβαση του στην έξοδο από την [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]], μια επέμβασή μέσα στην [[ιστορία]].
:* Ο '''Ελ'''
::Είναι ο ύπατος των θεών. Σε στήλη που βρέθηκε, εικονίζεται ευγενής και μεγαλοπρεπής να κάθεται σε θρόνο όπου δέχεται τα δώρα του βασιλιά της [[Ουγκαρίτ]]. Ο φτερωτός ήλιος επάνω από τα κεφάλια των εικονιζόμενων προσώπων, μας δείχνει έναν συσχετισμό του Ελ με τον θεό ήλιο των [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγυπτίων]]. Τα κέρατα που υπάρχουν στο κεφάλι του φανερώνουν την ισχύ του. Είναι εντυπωσιακό ότι η λατρεία του δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και αυτό ίσως οφείλεται στην απόσταση που δημιουργεί με το λαό, η υψηλή του θέση στο πάνθεον των ουγκαριτικών θεών.
[[Εικόνα:El ugarit2.jpg|thumb|250px|right|Ο Θεός Ελ]]
:* Η '''Ασερά'''
::Από κάποιους θεωρείται σύζυγος του Ελ, από άλλους όχι. Τη συναντάμε και με το όνομα ''[[Ασερά]] της Θάλασσας'' και με τον τρόπο αυτό συσχετίζεται με την βαβυλωνιακή θεότητα [[Τιαμάτ]]. Ως θεά της [[γονιμότητα]]ς λατρεύεται από το λαό και απεικονίζεται σε αντικείμενα τέχνης που την παριστούν γυμνή, πλαισιωμένη από διάφορα ζώα και φίδια. Η απεικόνιση αυτή φανερώνει παραδόσεις που συνδυάζονται με την αρχαία [[Μητέρα Γη]], γνωστή και από αιγυπτιακές παραστάσεις.
===Ομοιότητες ανάμεσα στα ουγκαριτικά κείμενα και την Παλαιά Διαθήκη===
Είναι αλήθεια ότι τα κενά και η κακή κατάσταση που συχνά παρουσιάζεται στα ουγκαριτικά κείμενα, αρχικά, οδήγησε τους ερευνητές στο να πιθανολογούν και να εικάζουν. Όσο όμως η μελέτη των κειμένων αυτών προχωρά, όλο και περισσότεροι αποφεύγουν τα βιαστικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τους συσχετισμούς προσώπων και πραγμάτων ανάμεσα στη [[Αγία Γραφή|Βίβλο]] και τα κείμενα αυτά. Σε κάθε περίπτωση όμως, η αντικειμενική μελέτη της θρησκευτικότητας των χαναναίων συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην κατανόηση κάποιων δυσερμήνευτων, μέχρι πρότινος, χωρίων της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]], ιδιαίτερα με την προβολή του ισραηλιτικού βίου προ της εγκαταστάσεως του στη [[Χαναάν]].
[[Εικόνα:Baal thunderbolt Louvre AO15775.jpg|thumb|250px|left|Ο Θεός Βάαλ]]
Παρά τις αντιρρήσεις μερίδας θεολόγων στις μέρες μας, οι περισσότεροι ερευνητές αποδέχονται μικρότερη ή μεγαλύτερη σχέση ανάμεσα στα ουγκαριτικά κείμενα και την [[Παλαιά Διαθήκη]]. Οι σημαντικότεροι συσχετισμοί που παρατηρούνται είναι οι εξής:
 
* Η ουγκαριτική συνήθεια να επιγράφονται κείμενα που ανήκουν σε έναν ποιητικό κύκλο με το όνομα αυτού: ''Τω Βάαλ'', ''τω Κερέτ'', ''τω Ακχάτ''. Η ίδια συνήθεια παρατηρείται σε μεμονομένους ψαλμούς που ομοίως επιγράφονται: ''Τω Δαυίδ'', ''τω Ασάφ'' κ.λπ..
 
* Πέρα από τα μέρη όπου, σύμφωνα με τη θεωρία των πηγών της πεντατεύχου, για τον θεό χρησιμοποιείται το όνομα ''Γιαχβέ'', υπάρχουν και οι γενικές αναφορές ''Ελωχίμ'', ''Ελωέ'', και ''Ελ'', με την τελευταία να απαντάται αντίστοιχα και στα Ουγκαριτικά κείμενα για τον σημαντικότερο των θεών. Τα ονόματα Γιαχβέ και Ελωχίμ αριθμούν αρκετές χιλιάδες αναφορές, ενώ τα ''Ελωέ'' και ''Ελ'', μερικές δεκάδες. Στις σημιτικές γλώσσες παρατηρείται η κοινή ονομασία του θεού με τα ονόματα ''Ελ'', ''Ιλού'' για τους βαβυλώνιους, ''Αλλάχ'' για τους άραβες.
 
* Κάποιες πολιτιστικές συνήθειες που αναφέρονται στα ευρήματα της [[Ουγκαρίτ]], συναντώνται και σε παραδόσεις του Ισραήλ όπως για παράδειγμα ο χωρισμός σε φυλές, ο τρόπος επιστράτευσης, η μέθοδος φορολόγησης, το θεοκρατικό σύστημα και η οργάνωση του ιερατείου. Επίσης η [[Μνα]], διαιρείται σε 50 [[Σίκλος|σίκλους]] στο Ισραήλ όπως και στην Ουγκαρίτ αντί για 60 κατά το γνωστό Σουμεροβαβυλωνιακό σύστημα.
 
* Ευρήματα φαλλών, έδειξαν ως ορθή την παρεξηγημένη μαρτυρία του Ηροδότου που αναφέρει για ύπαρξη της περιτομής στους Φοίνικες και τους Σύριους. Τα ευρήματα δείχνουν εφαρμογή της περιτομής στην [[Ουγκαρίτ]] από τα μέσα της 2ης χιλιετίας π.Χ..
 
* Οι όρκοι συμμαχίας στα ευρήματα της Ρας Σάμρα γίνονταν με την ένωση των χεριών επάνω από ψωμί κομμένο στα δύο. Παρόμοια, η διάταξη των άρτων επάνω στην πρόθεση, συμβόλιζε για τους Εβραίους την διαθήκη ανάμεσα στον θεό και τον Ισραήλ.
 
* Ουγκαριτικοί ιατρικοί όροι ομοιάζουν προς αντίστοιχους στην [[Παλαιά Διαθήκη]].
 
* Τα τρία σημεία: αντίσταση του κακού, κατατρόπωσή του από το θεό, και θρίαμβος του θεού που επιφέρει τάξη, ευδαιμονία και άλλα αγαθά, έχουν παράλληλα με τις Χαναανιτικές παραδόσεις, όπως:
:α) τα χωρία που περιγράφουν τις μάχες του Βάαλ ενάντια στους εχθρούς του και θυμίζουν αντίστοιχα χωρία στην Παλαιά Διαθήκη, όπου υπάρχει η αντίδραση του κακού,
:β) η θεότητα Λοτάν που εικονιζόταν ως υδρόβιος δράκοντας ή φίδι, είναι αντίστοιχη του Παλαιοδιαθηκικού [[Λεβιάθαν]],
:γ) στους ύμνους της Ουγκαρίτ, όπου η ευαρέσκεια των θεών φέρνει αγαθά στους ανθρώπους και ευχαρίστηση με περιγραφές που θυμίζουν τους εβραίους συγγραφείς όταν περιγράφουν την ευφορία της Παλαιστίνης,
:δ) η κατατρόπωση του κακού από τους θεούς που θυμίζει φραστικές εικόνες από την [[Παλαιά Διαθήκη]]: ''"Εξεγέρθητι, εξεγέρθητι, ενδύθητι δύναμιν, βραχίων Κυρίου· εξεγέρθητι ως εν ταις αρχαίαις ημέραις, εν ταις παλαιαίς γενεαίς. Δεν είσαι συ, ο πατάξας την Ραάβ και τραυματίσας τον δράκοντα;"'' ''(Ησ. 51:9)''
:ε) ο αγώνας στην Παλαιά Διαθήκη που κρίνεται υπέρ του Θεού, ο οποίος αναγνωρίζεται από όλους ως ο αιώνιος βασιλιάς: ''"Αλλ' ο Θεός είναι εξ αρχής Βασιλεύς μου, εργαζόμενος σωτηρίαν εν μέσω της γης. Συ διεχώρισας διά της δυνάμεώς σου την θάλασσαν· συ συνέτριψας τας κεφαλάς των δρακόντων εν τοις ύδασι."'' ''(Ψαλμ. 74:12-13)''.
 
Είναι άξιο προσοχής ότι η έννοια της ανάδειξης του Θεού ως βασιλιά, παρουσιάζει ιδιαίτερη σχέση στα ουγκαριτικά κείμενα και στους Ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης. Παραδείγματα τέτοιων παράλληλων χωρίων είναι τα παρακάτω:
 
:α) ''"Βάαλ ο καθήμενος επί του θρόνου αυτού"'' με το ''"εκάθησας επί θρόνου κρίνων εν δικαιοσύνη'' (Ψαλμ. 9:4)''.
:β) ''"βασιλεύς πατήρ των ενιαυτών''" με το ''"η βασιλεια σου βασιλεια παντων των αιωνων και η δεσποτεια σου εν παση γενεα και γενεα"'' (Ψαλμ. 145:13), κ.ά..
 
Επίσης, η ευδαιμονία που ακολουθεί την νίκη επί του κακού στην παλαιά Διαθήκη, παραλληλίζεται προς τη Χανανιτική παράδοση των ουγκαριτικών κειμένων. Έτσι, ο Βάαλ, στο μύθο που αφορά στην κατασκευή του ναού του, με τα την εξολόθρευση των εχθρών του, προνοεί για τις ανάγκες θεών, ανθρώπων και ζώων: ''"Εγώ μόνος βασιλεύω επί των θεών / και τρέφω τους θεούς και τους ανθρώπους / και ικανοποιώ τις αγέλες της γης"''.
 
* Συσχετισμός γίνεται επίσης ανάμεσα στη λατρεία που έχει ως κέντρο την γενετήσια επαφή του Βάαλ με μια αγελάδα και στην λατρεία από τους ισραηλίτες του Χρυσού Μόσχου που έστησε στη Δαν ο Ιεροβοάμ ''(Βασ. Α' 12:28-29)''.
 
* Τα τρομερά όντα ''Αμπιρίμ'' των ουγκαριτικών κειμένων με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου, μπορούν να συσχετισθούν με τα αντίστοιχα της Παλαιάς Διαθήκης: ''"Ταύροι πολλοί με περιεκύκλωσαν· ταύροι δυνατοί εκ Βασάν με περιεστοίχισαν / Ήνοιξαν επ' εμέ το στόμα αυτών, ως λέων αρπάζων και βρυχόμενος."'' ''(Ψαλμ. 22:13)''.
 
* Ο χαρακτηρισμός του Βάαλ ως ''επιβαίνοντος επί των νεφών'' συσχετίζεται με το: ''ο ποιών τα νέφη άμαξαν αυτού· ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων'' (''Ψαλμ. 104:3)'' και δίνει μια ερμηνεία για την αρχική γραφή του δυσνόητου χωρίου ''"ετοιμάσατε τας οδούς εις τον επιβαίνοντα επί των ερήμων"'' ''(Ψαλμ. 68:4)'' αφού στην εβραϊκή, η λέξη ''"νέφος"'' και η λέξη ''"έρημος"'' διαφέρουν κατά ένα μόνο γράμμα και ήταν εύκολο να προκύψει η μετατροπή.
 
* Η προσκύνηση της [[Αστάρτη]]ς στους μεταγενέστερους χρόνους, η οποία εκλαμβάνεται είτε ως η θεά [[Ασερά]] είτε ως η [[Ανάθ]], δημιουργεί στους ερευνητές την πεποίθηση ότι σε αυτήν αναφέρεται ο τίτλος ''Βασίλισσα του ουρανού'' που συναντάμε στον Ιερεμία: α) ''"θυμιάν τή βασιλίσση τού ουρανού και σπένδειν αυτή σπονδάς"'' ''(Ιερ. 44:17)'', β) ''"και ως διελίπομεν θυμιώντες τή βασιλίσση τού ουρανού"'' ''(Ιερ. 44:18)'', γ) ''"και ότι ημείς θυμιώμεν τή βασιλίσση τού ουρανού και εσπείσαμεν αυτή σπονδάς"'' ''(Ιερ. 44:19)''.
 
* Στα ουγκαριτικά κείμενα, ο όρος ρεφαίμ σήμαινε το σύνολο των νεκρών βασιλιάδων και ηρώων και κατ' επέκταση ονομάζονταν έτσι και οι νεκροί γενικά. Στην Παλαιά Διαθήκη ο όρος ''Ρεφαίμ'' έχει δύο σημασίες: μία με την έννοια των νεκρών και μία ως ονομασία κάποιου προϊστορικού λαού. Με την έννοια αυτή, είναι πιθανό να επέζησε η έννοια των νεκρών ηρώων και αρχόντων από την ουγκαριτική μυθολογία της 2ης χιλιετίας ως ένας λαός πολεμιστών ή ''γιγάντων'' στην Παλαιά Διαθήκη (Γεν. 14:5, 15:20 κ.ά.).
 
* Η Ασήρ και η Ζαβουλών, δύο από τις 12 φυλές του Ισραήλ, αναφέρονται μέσα στο ουγκαριτικό ''Έπος του Κερέτ''. Η Ασήρ ως μία από τις φυλές που αποτελούν το στρατό του [[Κερέτ]] και η Ζαβουλών ως φυλή σύμμαχος του ''Τεράχ'', πατέρα δηλ. του Κερέτ που τον εκδίωξε.
 
* Η σύζυγος του Κερέτ, που αναφέρεται στα ουγκαριτικά κείμενα, μεταφράζεται ως ''Θυγατέρα του Χορραίου'' διασώζοντας το εθνικό όνομα των παλαιών κατοίκων της Εδώμ. Οι Χορραίοι κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι άλλοι από τους Χουρίτες, μη σημιτικές ομάδες που ζούσαν διεσπαρμένες στην Παλαιστίνη, τη Συρία, και τη Μεσοποταμία.
 
* Στα σημεία όπου ο Κερέτ στο αντίστοιχο έπος περιγράφει τη σύζυγό του και ο Ελ στο έργο ''Θεογονία'' αναφέρεται με θαυμασμό στις γυναίκες με τις οποίες έρχεται σε επαφή, οι διατυπώσεις θυμίζουν εκείνες στο ''Άσμα ασμάτων''.
 
* Η αναφορά στο όνομα ''Δανιέλ'' που γίνεται στο έπος του Ακχάτ, αφορά τον πατέρα του Ακχάτ, τον αρχαίο σοφό ήρωα και δίκαιο βασιλιά από την Φοινίκη τον οποίο ο Ιεζεκιήλ αντιπαραβάλλει στην Παλαιά Διαθήκη προς τον υπερόπτη βασιλιά της Τύρου (Ιεζ. 14:4 & 14:20).
 
Σημεία όπως τα παραπάνω, φανερώνουν τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα ουγκαριτικά θρησκευτικά κείμενα και στην [[Παλαιά Διαθήκη]]. Υπάρχουν και άλλα τα οποία όμως θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη όπως η ανάγνωση στα κείμενα αυτά των ονομάτων Αδάμ και Εύα η οποία δεν δικαιολογείται επαρκώς και έτσι δεν είναι ευρύτερα αποδεκτή.
 
===Μύθος και Παλαιά Διαθήκη===
[[Εικόνα:Destruction of Leviathan.png|thumb|250px|left|Το θαλάσσιο τέρας Λεβιάθαν]]
Σήμερα, εκτός από τα [[Χριστιανισμός|χριστιανικά]] [[Δόγμα|δόγματα]] που αποδέχονται την κατά λέξη ιστορική πραγματικότητα των κειμένων της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] ([[δημιουργία]] του κόσμου, του ανθρώπου κ.λπ.), οι πλειοψηφία των χριστιανών [[Θεολογία|θεολόγων]] αποδέχεται ότι οι ιεροί συγγραφείς δεν αγνόησαν τις ευρύτατα διαδεδομένες στην περιοχή τους [[Μυθολογία|μυθολογικές]] αφηγήσεις<ref>Κωνσταντίνου Μιλτιάδης, ''Η Παλαιά Διαθήκη Μυθολογία των Εβραίων ή Βίβλος της Εκκλησίας;'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2003, σελ. 11.</ref>. Ισχυρίζονται όμως ότι η διαφοροποίηση έγκειται, στο ότι η χρήση κοινών εικόνων που σαφώς προκύπτει, δεν σημαίνει και πρόσληψη της μυθολογικής σκέψης αλλά εξυπηρετεί μόνο τη διατύπωση των [[αγία Γραφή|βιβλικών]] νοημάτων. Κατά την άποψη των θεολόγων, πρόβλημα θα προέκυπτε στην περίπτωση που κάποια [[Μυθολογία|μυθολογικά]] στοιχεία προσλαμβάνονταν αυτούσια. Όμως, κάτι τέτοιο δεν παρατηρείται στα [[αγία Γραφή|βιβλικά]] κείμενα, εφόσον σε καμία περίπτωση ο [[μύθος]] δε διατηρεί την αυτοτέλεια του και δε γίνεται σκοπός της αφήγησης<ref>Κωνσταντίνου, ό.π., σελ. 12.</ref>.
 
Για παράδειγμα, η αναφορά στον απογευματινό περίπατο του [[Θεός|Θεού]] στον κήπο της [[Εδέμ]] (Γεν. 3:8), είναι μια εικόνα που θυμίζει μυθικές παραστάσεις. Στόχος της αφήγησης όμως δεν είναι να κάνει λόγο για τον περίπατο του Θεού, αλλά για τη διάσπαση των σχέσεων του ανθρώπου με το Θεό. Η εικόνα εδώ, εξυπηρετεί μόνον το σκηνικό και δεν αποτελεί την ουσία της αφήγησης.<br>
Ακόμα κι όταν ο Θεός διατάζει: ''"Ας βλαστήσει η γη... Και έγινε όπως είπε"'' (Γεν. 1:11-13), το κείμενο ίσως φέρνει στο νου τη θεά [[Μητέρα Γη]] που στη [[Χαναάν]] ταυτίζονταν με τη θεά της [[γονιμότητα]]ς καθώς αυτή μεσολαβεί για την παραγωγή της χλωρίδας. Όμως εδώ, ο Θεός της βιβλικής διήγησης είναι αυτός που προστάζει τη "Μητέρα Γη" τι να κάνει και "εκείνη" είναι τελείως υποταγμένη στο έναν Θεό, αποκλείοντας την πολυθεΐα ή την δυαρχία και εμμένοντας στην μονοθεϊστική παράδοση<ref>Βλ. Αγουρίδης Σάββας, ''Βιβλικές Θεολογικές Μελέτες'', Άρτος Ζωής, Αθήνα 1993, σελ. 161.</ref>.
 
Με τον ίδιο τρόπο, η βιβλική διήγηση παρουσιάζει τη δημιουργία του ήλιου την 4η ημέρα της δημιουργίας, ώστε να μην υπάρξει θέση για τον ''θεό ήλιο'' των αιγυπτίων<ref>''"Ο Μ. Βασίλειος κάνει μια εύστοχη από κάθε άποψη παρατήρηση. Ο ήλιος δημιουργείται την τέταρτη ήμερα (δηλαδή σ' αυτή τη σειρά τον βάζει ο Ιερός συγγραφέας), για να μη νομιστεί ότι είναι θεός· έτσι καταπολεμείται η ήλιολατρεία και κατά βάση η ειδωλολατρία (Βλ. Εις την Εξαήμερον PG 29.120C)"'' (Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 170, υποσημ. #143.</ref>, συσχέτιση που γίνεται και με τον θεό των χαναναίων [[Ελ]] που στα ευρήματα της ουγκαρίτ προυσιάζεται με τον φτερωτό ήλιο να στέκει επάνω του<ref>Χαστούπης Π. Αθανάσιος, ''Τα εν Ras Shamra (Αρχ. Ugarit) Αρχαιολογικά Ευρήματα'', Αθήνα 1951, σελ. 39.</ref>.
 
Αλλά και η διήγηση στο βαβυλωνιακό "[[Έπος Γκιλγκαμές]]" όπου γίνεται λόγος για μια [[Κιβωτός|κιβωτό]], αποτελεί μόνον το πλαίσιο στο οποίο κινείται η ιστορία του [[Νώε]] που έχει ως θέμα της την ύπαρξη του κακού και τη δικαιοσύνη του Θεού. Το αποκορύφωμα της αφήγησης βρίσκεται στον τονισμό της αγάπης του Θεού, ενώ αντίθετα, το θέμα του έπους του Γκιλγκαμές είναι απλώς η διαμάχη των θεών όπου και απουσιάζει οποιαδήποτε ηθική εκτίμηση του κατακλυσμού.
 
Όπως σημειώνει ο καθηγητής ''Σταύρος Καλαντζάκης'':
:''"Συνεπώς, η Γένεσις, αν και μοιράζεται με τις μυθολογικές κοσμολογικές αφηγήσεις των ανατολικών λαών ένα κοινό πρότυπο κοσμοειδώλου, ωστόσο διαφοροποιείται απ' αυτές ως προς τη θεολογική του θεώρηση. Οι τυχόν εξωτερικές ομοιότητες της διήγησης της με αυτές δεν πρέπει να ξενίζουν τον πιστό αναγνώστη τους. Διότι γι' αυτόν εγγύηση της αλήθειας είναι ο αποκεκαλυμμένος λόγος του Θεού'' [...] ''ο ιερός συγγραφέας της'' [Π.Δ.] ''γνώριζε και εξωβιβλικές κοσμολογίες και έγραψε με πρόθεση όχι να τις αντιγράψει, αλλά να τις ανασκευάσει, ασκώντας πολεμική εναντίον τους, και να τις απορρίψει. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της ανασκευής είναι ο εντελώς διαφορετικός τρόπος με τον όποιο κατανοεί στη Δημιουργία το ρόλο του χάους, της αβύσσου και των αστέρων. Έτσι το χάος αποδυναμώνεται από τις καταστροφικές για τον κόσμο και τις απειλητικές για τη ζωή δυνάμεις-θεότητές του, αφού εκλαμβάνεται ως κατάσταση πριν από τη Δημιουργία, η οποία υπόκειται στον έλεγχο του Θεού και υπακούει στην απόφαση του να το μορφοποιήσει. Η άβυσσος από μυθικό ον, που προσωποποιεί τις δυνάμεις του χάους, υποβιβάζεται σε απλό φυσικό φαινόμενο, δηλωτικό του αχανούς βάθους των υδάτων. Οι αστέρες από αντικείμενα λατρείας, που διαθέτουν μαγικές δυνάμεις, περιορίζονται στο ρόλο τους ως φωτεινών σωμάτων, που φωτίζουν τη γη και κοσμούν τον ουρανό"''<ref>Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, ''Εν αρχή εποίησεν ο Θεός. Ερμηνευτική ανάλυση των περί δημιουργίας διηγήσεων της Γενέσεως'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 675-676.</ref>.
 
====Η θέση του Χριστιανισμού====
Ο [[Χριστιανισμός]] εξ αρχής συνδέθηκε με τις σωτηριώδεις ενέργειες του Θεού στις αφηγήσεις της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]], ενέργειες [[ιστορία|ιστορικές]] που έχουν ως συνέπεια το να υπόκειται πάντοτε στην ιδιαίτερη ιστορία του [[Θεός|Θεού]] με το λαό του, η παγκόσμια προοπτική. Δεν αποδέχεται την στενή τοπική ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης, ακόμα κι αν παρουσιάζεται ανεκτικός στην παρουσία μυθικής/συμβολικής γλώσσας ως κατάλληλης για να μεταδώσει τέτοιου είδους νοήματα.
 
Στην αρχή της πατριαρχικής ιστορίας η προοπτική αυτή καθίσταται εμφανής με την υπόσχεση ''"και ενευλογηθήσονται εν σοι πάσαι αι φυλαί της γης"'' (Γέν. 12:3) που δίνεται από το Θεό στον [[Αβραάμ]]. Στην ιστορία των [[Προφήτης|προφητών]] τα όσα συμβαίνουν στον [[Ισραήλ]] τίθενται στο υπόβαθρο της ιστορίας των λαών και της παγκόσμιας ιστορίας. Ο ''"δούλος του Κυρίου"'', αποστέλλεται ''"εις φως εθνών...εις σωτηρίαν έως εσχάτου της γης"'' (Ησαΐας 49:6) και αργότερα στις εσχατολογικές προφητείες η [[σωτηρία (θεολογία)|σωτηρία]] ανοίγεται σε όλους τους λαούς. Για τους χριστιανούς, η αποδοχή του ενός θεού δεν έρχεται κατευθείαν από την [[Παλαιά Διαθήκη]], αλλά επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά από τον [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]] και την πρωτοχριστιανική κοινότητα δημιουργώντας ένα επιπλέον έρεισμα για την πίστη τους.
 
===Η έννοια του δανείου στη φιλολογία===
Στην πραγματικότητα, όσο αβάσιμη είναι η πλήρης απόρριψη από τους [[Θεολογία|θεολόγους]] κάθε συσχετισμού της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] με το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο διαμορφώθηκε, άλλο τόσο υπερβολικά απλουστευτική είναι η άποψη ότι άπαξ και εδραιωθεί κάποιος ιστορικός σύνδεσμος (π.χ. το κοινό γεωγραφικό πλαίσιο) και παρατηρηθούν ομοιότητες μεμονωμένων [[Μοτίβο|μοτίβων]], είναι αρκετό για να βγει το γενικό συμπέρασμα της έλλειψης αυτοτέλειας.
 
Η [[Φιλολογία|φιλολογική]] εξέταση δύο αφηγήσεων πρέπει να είναι αρκετά λεπτομερής και πολύπλοκη πριν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μόνη λύση για τυχόν ομοιότητες είναι ο αυτούσιος δανεισμός. Σε αυτή την εξέταση ούτε το [[Ιστορία|ιστορικό]] πλαίσιο, ούτε οι επιφανειακές ομοιότητες μπορούν να οδηγήσουν σε ουσιαστικότερα συμπεράσματα πέρα από μία αρχική έκπληξη<ref>Γράφει ο καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας ''Walter Burkert'': ''"Από τότε που επανήλθαν στο φως τα ακκαδικά έπη και ιδιαίτερα το έπος του Γκιλγκαμές, δεν έλειψαν οι συσχετισμοί μοτίβων μεταξύ αυτών και των ομηρικών επών, ειδικά της Οδύσσειας. Τα μοτίβα αυτά μπορούν να προβληθούν και να χρησιμοποιηθούν για να προκαλέσουν έκπληξη, αλλά όχι για να αποδείξουν οτιδήποτε..."'' (Walter Burkert, ''Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, η επίδραση της Ανατολής'', Παπαδήμας, 2003, σελ. 135)</ref>. Θα πρέπει έτσι οι ερευνητές, αντί των μεμονωμένων μοτίβων, να εστιάσουν στις πιο σύνθετες δομές, όπου η καθαρή σύμπτωση είναι λιγότερο πιθανή: π.χ. ένα σύστημα θεοτήτων, μια βασική κοσμολογική ιδέα, η αφηγηματική δομή μιας ολόκληρης σκηνής κ.λπ. και σε όλα αυτά μελετώντας σε βάθος όχι μόνο την εξωτερική εκφορά αλλά το βαθύτερο ιδεολογικό υπόβαθρό τους<ref>''"...βρίσκουμε παντού τα ίδια σχεδόν μοτίβα και θέματα. Αντί, λοιπόν, να εξετάσουμε μεμονωμένα μοτίβα, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε πιο περίπλοκες δομές, στις οποίες η απλή σύμπτωση είναι λιγότερο πιθανή: σε ένα σύστημα θεοτήτων και σε μια βασική κοσμολογική ιδέα, στην αφηγηματική δομή μιας ολόκληρης σκηνής, στις αποφάσεις των θεών για το ανθρώπινο γένος, ή στην πολύ ιδιαίτερη μορφή της επίθεσης και της άμυνας. Άπαξ και εδραιωθεί ο ιστορικός σύνδεσμος -το γεγονός της μετάδοσης- οι περαιτέρω διασυνδέσεις, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσολογικών δανείων, καθίστανται περισσότερο πιθανές, ακόμα και αν από μόνες τους δεν αρκούν για να φέρουν το βάρος της απόδειξης."'' (ό.π.)</ref>.
 
Είναι αναγκαίο όχι μόνο να υπάρξουν παράλληλα, αλλά να μπορούν να βρεθούν όμοια κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ανάμεσά τους, να υπάρχουν ταυτόσημες ιδέες πίσω από τα παράλληλα, να απεικονίζουν την ίδια εννοιολογική χρήση και να μην επιδέχονται άλλη εξήγηση παρά τον αυτούσιο δανεισμό<ref>''"Για να βεβαιωθούμε για μια επιρροή ή τουλάχιστον την πιθανότητα της επιρροής...είναι απαραίτητο να καθιερωθεί η ιστορική δυνατότητα της επιρροής, και έπειτα, τα παράλληλα μεταξύ των ιστοριών να εκπληρώνουν ένα αρκετά αυστηρό σύνολο σχετικών κριτηρίων...Είναι πάρα πολύ εύκολο κάποιος να βιαστεί να βγάλει συμπεράσματα μετά από επιφανειακά παράλληλα μεταξύ διηγήσεων που δεν μπορούν πραγματικά να στηριχτούν μετά από μια πιο στενή διερεύνηση. Συνεπώς, τα παράλληλα πρέπει να περιέχουν στο υπόβαθρο παρόμοιες ιδέες και επίσης, για να ευσταθεί οποιαδήποτε εικασία επιρροής, απαιτεί τα παράλληλα αυτά να είναι πολυάριθμα, σύνθετα και λεπτομερή, με μια παρόμοια εννοιολογική χρήση...Τέλος, τα παράλληλα και οι παρόμοιες ελλοχεύουσες ιδέες τους πρέπει να περιλαμβάνουν και τα κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα στο υλικό που συγκρίνεται. Μόνο τότε, θα φαινόταν, ισχυρή οποιαδήποτε αξίωση πέρα από μια απλή σύμπτωση"'' (Charles Penglase, ''Greek Myths and Mesopotamia: Parallels and Influence in the Homeric Hymns and Hesiod'', Routledge, 1994, σελ. 5-7)</ref>.
Παρά τις αντιρρήσεις μερίδας θεολόγων στις μέρες μαςΟι αρχές που διέπουν την θεώρηση συγκεκριμένων θρησκευτικών συστημάτων θα πρέπει να είναι τέτοιες που να μην οδηγούν είτε σε εύκολο ενθουσιασμό, είτε σε περιφρονητική κριτική. Συχνά, οι περισσότεροι ερευνητές αποδέχονται μικρότερη ή μεγαλύτερη σχέση ανάμεσα η αποσπασματική ενημέρωση επάνω στα ουγκαριτικά κείμενα ιστορικά δεδομένα των θρησκειών οδηγεί σε γενικεύσεις και την [[Παλαιά Διαθήκη]]. Οι σημαντικότεροι συσχετισμοί αδιαφορία για τα κενά που παρατηρούνται είανι οι εξής:[[Εικόνα:Baal thunderbolt Louvre AO15775αναζητούν λύσεις.jpg|thumb|250px|right|Ο Θεός Βάαλ]]:* Η ουγκαριτική συνήθεια να επιγράφονται κείμενα που ανήκουν σε έναν ποιητικό κύκλο με το όνομα αυτού:<br>::''Τω Βάαλ''προσπάθεια αποκρυπτογραφήσεως των ιερών συμβόλων των θρησκειών και η καλοπροαίρετη μελέτη του βασικού τους μηνύματος, ''τω Κερέτ''είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα. Κάθε θρησκεία αποτελεί ένα οργανικό σύνολο και όχι αθροίσματα παραδόσεων και λατρευτικών εθίμων. Ο κίνδυνος της επιπόλαιης αναγνώσεως της φαινομενολογίας της θρησκείας έγκειται στην ταύτιση στοιχείων, ''τω Ακχάτ''::Η ίδια συνήθεια παρατηρείται που παρουσιάζονται και λειτουργούν σε μεμονομένους ψαλμούς διαφορετικά πλαίσια και συναρτήσεις γεγονός που ομοίως επιγράφονται:<br>::''Τω Δαυίδ''συμβαίνει κυρίως με την απομόνωση σημείων από τη διδασκαλία και τη λατρεία τους και την ταύτισή τους με παρόμοιες εκδηλώσεις άλλων θρησκειών, ''τω Ασάφ'' κ.λπμε αποτέλεσμα να διατυπώνονται γρήγορες και εύκολες θεωρίες.
Ξεχωριστά παραδείγματα αποτελούν δύο περιπτώσεις:<br>:* Πέρα Η πρώτη έχει να κάνει με την πρόταση από τα μέρη όπουμερίδα μελετητών, σύμφωνα με τη θεωρία των πηγών της πεντατεύχου, για τον θεό χρησιμοποιείται το όνομα ''ανάγνωσης του ονόματος [[Τετραγράμματο|Γιαχβέ'', υπάρχουν και οι γενικές αναφορές ''Ελωχίμ'', ''Ελωέ'', και ''Ελ'', με την τελευταία να απαντάται αντίστοιχα και ]] μέσα στα Ουγκαριτικά ουγκαριτικά κείμενα για τον σημαντικότερο των θεών. Τα ονόματα Γιαχβέ και Ελωχίμ αριθμούν αρκετές χιλιάδες αναφορές, ενώ τα συγκεκριμένα στη φράση ''Ελωέ'1.1 IV 14' και ''Ελ'', μερικές δεκάδες. Στις σημιτικές γλώσσες παρατηρείται η κοινή ονομασία στο Έπος του θεού με τα ονόματα ''Ελ'', ''Ιλού'' για τους βαβυλώνιους, ''Αλλάχ'' για τους άραβες.Βάαλ:
:* Κάποιες πολιτιστικές συνήθειες που αναφέρονται στα ευρήματα της [''Το όνομα του υιού μου '''[Ουγκαρίτ]ας είναι Yw(=Γιαβ)-Ελ]'''<ref>Αθ. Π. Χαστούπη, συναντώνται και σε παραδόσεις του Ισραήλ όπως για παράδειγμα ο χωρισμός σε φυλές''Θρησκευτικά Ουγαριτικά κείμενα'', ο τρόπος επιστράτευσηςΠανεπ. Αθηνών, η μέθοδος φορολόγησης1986 σελ. 43: ''κατά τον Gordon Γιάβ-Ελ, το θεοκρατικό σύστημα και η οργάνωση τ.έ. Γιάβ (υιός του ιερατείου) Ελ [. Επίσης ..] Πάντως η εν τω πρωτοτύπω κειμένω παρουσία του ονόματος Γιάβ παραμένει αμφίβολος''"</ref> (ή σε άλλη εκδοχή) '''[[Μνα]δεν πρέπει να είναι Yw(=Γιαβ), ω! θεά(=Ελ)]'''.''<ref>Mark S. Smith, ''The Ugaritic Baal Cycle: Introduction With Text, Translationand Commentary of Ktu 1.1.-1.2'', Vol.1, Brill Academic Publishers, 1994, διαιρείται σε 50 [[Σίκλος|σίκλους]] στο Ισραήλ όπως και στην Ουγκαρίτ αντί για 60 κατά το γνωστό Σουμεροβαβυλωνιακό σύστημασελ. 149</ref>
:* Ευρήματα φαλλώνΣτη φράση αυτή, ο ''Dussand'', έδειξαν αναγνώρισε το '''Yw''' ως ορθή την παρεξηγημένη μαρτυρία τύπο του Ηροδότου που αναφέρει για ύπαρξη της περιτομής στους Φοίνικες ονόματος ''Γιαχβέ'', αλλά μεταγενέστερες τοποθετήσεις έδειξαν μέσα από συνεχείς μελέτες και τους Σύριους. Τα ευρήματα δείχνουν εφαρμογή της περιτομής παραδείγματα επάνω στην ουγκαριτική-φοινικική γλώσσα, πως το '''Yw''' στην περίπτωση αυτή δεν προσδίδει κάποιο θεϊκό χαρακτηριστικό ή έστω δεν αποτελεί κάποια μορφή του ονόματος [[ΟυγκαρίτΤετραγράμματο|Γιαχβέ]] από τα μέσα της 2ης χιλιετίας π<ref>* Geoffrey W. Bromiley, ''The International Standard Bible Encyclopedia, Revised'', Wm. B. Eerdmans, 1988; 2002, 2:506: ''"Recently archeologists unearthed what some scholars regard as early non-Israelite occurrences of the divine name. Yw as a name of Baal has appeared in a text from Ugarit, but the reading has been disputed."''* David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', New York: Doubleday, 1996, c1992, 6:1012: ''"The formative -yw in some personal names from Ugarit (ca. 14th century b.c.) is not a divine element and has no connection with the name Yahweh."''* ''Trinity Journal'', Volume 1, 1980, σελ. 16-17: ''"it must be pointed out that a root HWY is inextant in all West Semitic languages which antedate the Mosaic era. That is to say, Phoenician contains no root HWY; Ugaritic, despite its attestation of a divine name yw, bears no witness to this verbal root"''* H. H. Rowley,''From Joseph to Joshua: Biblical Traditions in the Light of Archaeology'', Oxford University Press, 1950, σελ. 148: ''"It has been claimed that this divine name is found at Ras Shamra, where Yw figures as the son of El. This, however, seems very improbable, and is in any case of little importance for our purpose, since it is unlikely that the Israelites took over their worship of Yahweh from the people of Ugarit.Χ"''.</ref>
:* Οι όρκοι συμμαχίας στα ευρήματα της Ρας Σάμρα γίνονταν Η δεύτερη περίπτωση, σχετίζεται με την ένωση των χεριών επάνω άποψη περί αρχικής υπάρξεως πολυθεϊσμού στο [[Ισραήλ]] που εξελίχθηκε σε μονοθεϊσμό, με βάση μια επιγραφή χαραγμένη σε κομμάτι από ψωμί κομμένο στα δύοπηλό, του 7ου π.Χ. Παρόμοιααιώνα, που βρέθηκε κοντά στη Χεβρώνα, η οποία κατά την γνώμη κάποιων ερευνητών, αναφέρει πως η διάταξη των άρτων επάνω χαναανιτική θεότητα [[Ασερά]] ήταν αρχικά η σύζυγος του [[Τετραγράμματο|Γιαχβέ]] στην πρόθεσηεπίσημη θρησκεία του [[Ισραήλ]]. Η τοποθέτηση αυτή, στα πλαίσια του θρησκευτικού συγκριτισμού, προσπαθεί να αναδείξει ότι δεν μπορούν να προβάλλονται ισχυρισμοί θρησκευτικής ιδιαιτερότητας και αυτοτέλειας, μια που η ισραηλιτική θρησκεία δεν αποτελεί παρά μία δανεισμένη χαναανιτική πολυθεϊστική θρησκεία, συμβόλιζε για τους Εβραίους από την διαθήκη ανάμεσα στον θεό και τον Ισραήλοποία απλώς αφαιρέθηκαν οι θυληκές θεότητες.<br>Σε αυτό λοιπόν το εύρημα, ο άγνωστος συγγραφέας του γράφει τα εξής:
<div style="font-size:* Ουγκαριτικοί ιατρικοί όροι ομοιάζουν προς αντίστοιχους στην [[Παλαιά Διαθήκη]]95%; -moz-column-count:2; column-count:2;">'''Aγγλικό κείμενο<ref>"Asherah (Deity)", David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', New York: Doubleday 1996, (c1992), 1:484.</ref>:'''
:* Τα τρία σημεία: αντίσταση του κακού, κατατρόπωσή του από το θεό, και θρίαμβος του θεού που επιφέρει τάξη, ευδαιμονία και άλλα αγαθά, έχουν παράλληλα με τις Χαναανιτικές παραδόσεις, όπως:''Uriyahu the rich wrote it.''<br>''Blessed be Uriyahu by Yahweh.''<br>''For from his enemies by his Asherah he has saved him.''<br>''by Oniyahu''<br>''and by his Asherah''<br>''his A(she)rah''<br>
'''Σε μετάφραση::- Τα χωρία που περιγράφουν τις μάχες του Βάαλ ενάντια στους εχθρούς του και θυμίζουν αντίστοιχα χωρία στην Παλαιά Διαθήκη, όπου υπάρχει η αντίδραση του κακού.'''
::- Η θεότητα Λοτάν ''Ο Ουριαχού ο πλούσιος το έγραψε.''<br>''Ευλογημένος ας είναι ο Ουριαχού από τον Γιαχβέ.''<br>''Διότι εκ των εχθρών του δια του (της) Ασερά αυτού τον έσωσε.''<br>''Από τον Ουριαχού''<br>''Και από την Ασερά του''<br>''την Ασερά''<br></div>Τα προβλήματα αυτής της επιγραφής είναι αρκετά και αποτελούν αντικείμενο διαμάχης επί σειρά ετών. Σε μια πρώτη ανάγνωση θα μπορούσε κάποιος να διαπιστώσει την διαφορά ανάμεσα στην υπαρκτή διατύπωση ''διά του (ή της) Ασερά'' και στην εικαζόμενη διατύπωση που εικονιζόταν υπονοεί ''διά της [συζύγου του Γιαχβέ] Ασερά''. Ακόμα όμως και αν η λέξη ''Ασερά'' πράγματι θεωρηθεί ότι αναφέρεται σε σύζυγο του Γιαχβέ, και δεν σημαίνει το προσωποποιημένο λατρευτικό, ξύλινο αντικείμενο όπως πολλοί θεωρούν (π.χ. η ανέγερση στηλών ως υδρόβιος δράκοντας λατρευτικά αντικείμενα της θεάς Ασερά αναφέρεται στο βιβλίο ''Βασιλειών Δ''' και αλλού), υπάρχουν ανεξήγητες διατυπώσεις στο κείμενο (για παράδειγμα, οι δύο τελευταίες προτάσεις) που θα μπορούσαν να δείχνουν ότι η (ή φίδιτο) [[Ασερά]], είναι αντίστοιχη του Παλαιοδιαθηκικού ''σχετίζεται με τον άνθρωπο Ουριαχού και όχι με τον [[ΛεβιάθανΓιαχβέ]]''.<br>
::- Στους ύμνους Πηγαίνοντας όμως και πέρα από αυτές τις γραμματικές και συντακτικές διαμάχες, η τοποθέτηση της Ουγκαρίτ, όπου Παλαιάς Διαθήκης δείχνει πως η ευαρέσκεια των θεών φέρνει αγαθά στους ανθρώπους επίσημη θρησκεία του Ισραήλ ήταν ο μονοθεϊσμός ο οποίος συχνά βρισκόταν σε μια διαδικασία έντονου συγκρητισμού προς τις επιρροές του Χαναανιτικού περιβάλλοντος και ευχαρίστηση αυτή τη διαμάχη η Παλαιά Διαθήκη όχι μόνο δεν την καλύπτει αλλά την αναδεικνύει με περιγραφές που θυμίζουν τους εβραίους συγγραφείς όταν περιγράφουν την ευφορία της Παλαιστίνηςέντονο τρόπο.<br>
::- Η κατατρόπωση του κακού από τους θεούς που θυμίζει φραστικές εικόνες από την [[Παλαιά Διαθήκη]]:<br>:::''Δεν μπορούμε εύκολα να αναφερθούμε σε "αφαίρεση"Εξεγέρθητιθυληκών θεοτήτων αφού ο θεός της Παλαιάς Διαθήκης δεν έχει φύλο. Επίσης, εξεγέρθητιδεν υπάρχουν αναφορές για θεές και δεν ανιχνεύονται φυσιοκρατικές αντιλήψεις, ενδύθητι δύναμιν, βραχίων Κυρίου· εξεγέρθητι ως εν ταις αρχαίαις ημέραις, εν ταις παλαιαίς γενεαίς. Δεν είσαι συ, ο πατάξας σε αντίθεση με την Χαναανιτική μυθολογία από την Ραάβ οποία απουσιάζουν οι ιστορικής φύσης τοποθετήσεις και συσχετισμοί θεού και τραυματίσας τον δράκοντα;"'' ''(Ησανθρώπου, που γίνονται στην Παλαιά Διαθήκη. 51:9)''
::- Ο αγώνας στην Παλαιά Διαθήκη που κρίνεται υπέρ του ΘεούΕπιπλέον, ο οποίος αναγνωρίζεται από όλους ως ο αιώνιος βασιλιάς:<br>:::''"Αλλ' ο Θεός είναι εξ αρχής Βασιλεύς μουσημαντικό να αναφερθεί ότι, εργαζόμενος σωτηρίαν εν μέσω της γης. Συ διεχώρισας διά της δυνάμεώς σου την θάλασσαν· συ συνέτριψας τας κεφαλάς στις βιβλικές διηγήσεις δεν παρατηρείται αποφυγή χρήσης των δρακόντων εν τοις ύδασιεικόνων του μυθολογικού περιβάλλοντος.Δεν χρειάζεται να επιδιώξουμε να ανακαλύψουμε κάτι που είναι "κρυμμένο"αφού οι ιεροί συγγραφείς δεν διστάζουν καθόλου να φανερώσουν τις επιρροές τους και να χρησιμοποιήσουν εικόνες όπως αυτή του τέρατος '' Λεβιάθαν''(Ψαλμπροκειμένου να αποδώσουν τη δύναμη του θεού επάνω στο κακό, όπως επίσης δεν διστάζουν να φανερώσουν και να περιγράψουν τις περιόδους απιστίας των εβραίων. 74:12-13)''<br>
Είναι βέβαιο ότι τα αγαλματίδια της θεάς της γονιμότητας βρέθηκαν συχνά στα χέρια των ισραηλιτών<ref>''"In Canaanite religion Asherah was viewed as the wife of Baal. Sometimes the Israelites were tempted to conceive of her as the wife of Yahweh; therefore she was specially targeted for destruction"'' (Juan I. Alfaro, ''Justice and Loyalty :A Commentary on the Book of Micah'', Edinburgh::Είναι άξιο προσοχής ότι η έννοια Wm. B. Eerdmans, Handsel Press 1989, 61).</ref> στα πλαίσια της ανάδειξης διαρκούς πάλης ανάμεσα στη λατρεία του Γιαχβέ και των "ειδώλων". Σε μια παρόμοια περίπτωση, ο συγγραφέας του Θεού ως βασιλιάπλακιδίου που ανήκε προφανώς σε κάποια από τις ομάδες ή τις περιοχές που διατηρούσαν ένα παγανιστικό Γιαχβισμό, παρουσιάζει ιδιαίτερη σχέση στα ουγκαριτικά κείμενα με την αναφορά στον ''Γιαχβέ και στους Ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκηςτην Ασερά του'', ίσως να θεωρούσε αναγκαίο ο Γιαχβέ να έχει μία σύζυγο όπως ο θεός Ελ των χαναναίων<ref>''"in a drawing and inscription found at Kuntillet Ajrud in southern Israel. A bull and cow are pictured, with the inscription, “For Yahweh … and his Asherah,” suggesting that some of those worshiping there felt he needed a “wife,” just as El had had one"'' (David M. Παραδείγματα τέτοιων παράλληλων χωρίων είναι τα παρακάτωHoward, Jr, ''An Introduction to the Old Testament Historical Books'', Chicago:Moody Press, 1993, 107).</ref>.
::::- Είναι γεγονός ότι ''"Βάαλ πολλοί ερευνητές θεωρούν ως θαυμαστό στην περίπτωση αυτή πως ο καθήμενος επί Γιαχβέ προσέλαβε ξένα στοιχεία και τα αφομοίωσε, χωρίς όμως να χάσει κανένα από τα δικά του θρόνου αυτού"'' με το , χωρίς να υποστεί απώλεια των βασικών χαρακτηριστικών που είχε ''"εκάθησας επί θρόνου κρίνων εν δικαιοσύνημέσα στη μωσαϊκή θρησκεία"''<ref>Αγουρίδης Σάββας, '' Ιστορία της Θρησκείας του Ισραήλ'', Ελληνικά Γράμματα,Αθηνα 1995, σελ. 82.</ref>. Ο Βάαλ είχε σύζυγο, όμως ο [[Γιαχβέ]] ονομάστηκε σύζυγος της γης Ισραήλ. Ως αντίπαλος του ''Βάαλ'', αν και ήταν Θεός της ερήμου και της στέπας, είναι αυτός που επίσης δίδαξε στους ανθρώπους τη γεωργία και αύξανε τον καρπό της γης μοιράζοντάς τον (Ψαλμβλ. 9:4)''<br>::::- Αμώς 2,7''"βασιλεύς πατήρ των ενιαυτών· ''" με το Ωσηέ 2,4''"η βασιλεια σου βασιλεια παντων των αιωνων και η δεσποτεια σου εν παση γενεα και γενεα"κ.ε.· '' (ΨαλμΗσ. 145:135,2''). Παρά τη σύγκρουση, ο [[Γιαχβέ]] δεν χάνεται μέσα στη φύση και την ουσία του Βάαλ διατηρώντας πάντα τα μοναδικά του χαρακτηριστικά<brref>:::κΑγουρίδης, ό.π..ά</ref>.
::- Η ευδαιμονία ===Διαφοροποίηση ουγκαριτικών κειμένων και Παλαιάς Διαθήκης===Στα σημαντικά συμπεράσματα που ακολουθεί θα μπορούσε κάποιος να εξάγει από την νίκη επί του κακού στην παλαιά Διαθήκη, παραλληλίζεται προς τη Χανανιτική παράδοση μελέτη των ουγκαριτικών κειμένωνγια την [[Παλαιά Διαθήκη]], θα πρέπει να προστεθούν και τα εξής:[[Εικόνα:Baal Ugarit Louvre AO17330. Έτσι, ο jpg|thumb|250px|right|Ο Θεός Βάαλ]]* Η απουσία της λατρείας του [[Βάαλ]] από τις [[Πατριαρχικές διηγήσεις]] της Παλαιάς Διαθήκης, στο μύθο που αφορά στην κατασκευή του ναού τουεκτός από το ότι βεβαιώνει ότι η λατρεία αυτή ήταν μεταγενέστερη, με τα δίνει σημαντική μαρτυρία για την εξολόθρευση αρχαιότητα των εχθρών του[[Πατριάρχες|Πατριαρχικών]] διηγήσεων, προνοεί για τις ανάγκες θεώνκαθώς αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά, ανθρώπων και ζώων:<br> :::''"Εγώ μόνος βασιλεύω επί των θεών / και τρέφω τους θεούς και τους ανθρώπους / και ικανοποιώ τις αγέλες της γης"''ήταν βέβαιο ότι θα εμφανίζονταν οι σχετικές αναφορές.
:* Συσχετισμός γίνεται επίσης ανάμεσα στη λατρεία Η κριτική που έχει ως κέντρο ασκήθηκε από ενθουσιώδεις κύκλους μελετητών αμέσως μετά την γενετήσια επαφή του Βάαλ εύρεση των κειμένων μάλλον υποχώρησε στην πορεία, καθώς τα ευρήματα της Ουγκαρίτ δεν μπόρεσαν να αναδείξουν ομοιότητες με μια αγελάδα και στην λατρεία την ισραηλιτική θρησκεία που να εισχωρούν σε βάθος, πέρα δηλαδή από τους ισραηλίτες του Χρυσού Μόσχου ένα σύνολο αυτονόητων εξωτερικών επιρροών που έστησε στη Δαν ο Ιεροβοάμ ''(Βασάλλωστε δεν αποσιωπά ούτε η ίδια η Παλαιά Διαθήκη. Α' 12Έτσι, ανάμεσα στις δύο γραμματείες υπάρχει ένα σύνολο από σημαντικές διαφορές:28-29)''
:* Τα τρομερά όντα ''Αμπιρίμ'' Η θρησκεία της Ουγκαρίτ είναι πολυθεϊστική και φυσιοκρατική. Στη θρησκεία της Ουγκαρίτ, το σύμβολο του Ελ όπως απεικονίζεται στα ευρήματα και βρίσκεται επάνω από τα κεφάλια των ουγκαριτικών κειμένων εικονιζόμενων θυμίζει την συσχέτιση του Ελ με σώμα ανθρώπου τον Κρόνο που αναφέρει ο Φίλων της Βύβλου. Επιτυχής φαίνεται όμως και κεφάλι ταύρουο συσχετισμός του Ελ προς τον Αιγυπτιακό θεό Ήλιο. Εκτός αυτού, μπορούν να συσχετισθούν με τα αντίστοιχα ο αγώνας ανάμεσα στον Βάαλ και στον Μωτ δεν είναι παρά μια μυθολογική εξήγηση για την εναλλαγή των εποχών και των φυσικών φαινομένων. Ο Βάαλ είναι ο θεός της βροχής που εξουσιάζει σε όλη την περίοδο που οι κλιματολογικές συνθήκες της Παλαιάς Διαθήκης:<br>::''"Ταύροι πολλοί με περιεκύκλωσαν· ταύροι δυνατοί εκ Βασάν με περιεστοίχισαν / Ήνοιξαν επ' εμέ [[Συρία]]ς προκαλούν έντονη υγρασία. Η περίοδος που ακολουθεί την έντονη υγρασία και έχει ως αποτέλεσμα την ανάβλυση νερών από το έδαφος καθώς και το στόμα αυτώνζευγάρωμα των ζώων, αποδίδονται στον χρόνο παραμονής του Βάαλ επάνω στη γη. Οι έντονες θύελλες της Άνοιξης μαρτυρούν τον απεγνωσμένο αγώνα του Βάαλ, του οποίου η πτώση είναι μοιραία. Η καλοκαιρινή περίοδος, εποχή της ξηρασίας και της έλλειψης γονιμότητας, θεωρείται ως λέων αρπάζων η περίοδος που επικρατεί ο Μωτ, μέχρι να έρθουν και βρυχόμενος."'' ''(Ψαλμπάλι οι πρώτες βροχές του Φθινοπώρου που θα σημάνουν την πτώση του Μωτ και την αναβίωση του Βάαλ. 22:13)''
* Την ίδια στιγμή ακόμη και η δημιουργία στην Παλαιά Διαθήκη δεν ομοιάζει ως προς την ουσία άλλων κειμένων της περιοχής:* Ο χαρακτηρισμός Θεός του Βάαλ ως ''επιβαίνοντος επί των νεφών'' συσχετίζεται Ισραήλ ενεργεί μόνος, συσκέπτεται μόνο με τον εαυτό του. Η νίκη του πάνω στο χάος δεν είναι απόρροια μιας αληθινής μάχης. Το χάος δεν είναι μια θεότητα του κακού, δεν γίνεται λόγος για τέρατα και δαίμονες που νικήθηκαν ή αλυσοδέθηκαν από το: Θεό. Η δημιουργία είναι η αυθόρμητη πράξη ενός παντοδύναμου Θεού, που ενεργεί σύμφωνα μ'ένα σχέδιο προς όφελος του ανθρώπου, τον οποίο δημιούργησε κατ'ο ποιών τα νέφη άμαξαν αυτού· ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων'' (''Ψαλμ εικόνα του. 104:3)'' Ακόμα και δίνει σε περιπτώσεις όπου συναντάμε εξωτερικές μυθολογικές ομοιότητες, σε όλους τους βιβλικούς συγγραφείς υπάρχει ένα είδος πνευματικής συγγένειας, μια ερμηνεία για ίδια δομή στη σκέψη και την αρχική γραφή πίστη. Κάθε χρήση του δυσνόητου χωρίου ''"ετοιμάσατε τας οδούς εις τον επιβαίνοντα επί υλικού που τους παρέχουν οι πολιτισμοί και οι θρησκείες των ερήμων"γειτόνων τους, περνά από διαδικασία κάθαρσης ώστε να τεθεί στην υπηρεσία της θείας αποκαλύψεως. Όλα είναι φιλτραρισμένα και αναπλασμένα, με αναφορά προς την πίστη στο Θεό δημιουργό, του οποίου το σχέδιο της σωτηρίας ξεδιπλώνεται στην ανθρώπινη ιστορία. Ένα δείγμα αυτής της σκέψης διατυπώνεται στον '' Ψαλμό 82''(Ψαλμ. 68:4)'' αφού στην εβραϊκήΕκεί η περιγραφή θυμίζει τα θεϊκά συμβούλια της Εγγύς Ανατολής όπου παίρνονταν όλες οι σημαντικές αποφάσεις, η λέξη ''"νέφος"'' κάτι που συναντάμε και στα ουγκαριτικά κείμενα και η λέξη ιδιαίτερα στο ''"έρημος"Έπος του Κερέτ'' διαφέρουν κατά ένα μόνο γράμμα . Στο συμβούλιο αυτό όμως, ο Γιαχβέ προΐσταται, ελέγχοντας και ήταν εύκολο να προκύψει η μετατροπήαυτήν ακόμα την υπόσταση των ξένων θεοτήτων.
:* Η προσκύνηση Το ουγκαριτικό κοσμοείδωλο παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση από αυτό της Παλαιάς Διαθήκης. Στην θρησκεία της [[Αστάρτη]]ς στους μεταγενέστερους χρόνουςΟυγκαρίτ, απαραίτητη προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής είναι η οποία εκλαμβάνεται είτε ως η θεά [[Ασερά]] είτε ως η [[Ανάθ]], δημιουργεί στους ερευνητές την πεποίθηση ότι σε αυτήν αναφέρεται ο τίτλος ''Βασίλισσα κυκλική ανατροφοδότησή μέσω του ουρανού'' θανάτου. Ο χαρακτήρας της θρησκείας σχετίζεται με το κοσμοείδωλο της κυκλικής επαναφοράς που συναντάμε και στην Αρχαία Ελλάδα, όπως ακριβώς λέει ο Πλάτωνας στον Ιερεμία:<br>::''"θυμιάν τή βασιλίσση τού ουρανού και σπένδειν αυτή σπονδάς"'' ''Φαίδωνα (Ιερ. 44:1772ab)''<br> ::''"[…] ει γαρ μη αεί ανταποδιδοίη τα έτερα τοις ετέροις γιγνόμενα, ώσπερει κύκλω περιιόντα, αλλ' ευθεία τις είη η γένεσις εκ του ετέρου μόνον εις το καταντικρύ και ως διελίπομεν θυμιώντες τή βασιλίσση τού ουρανούμη ανακάμπτοι πάλιν επί το έτερον μηδέ καμπήν ποιοίτο, οίσθ’ ότι πάντα τελευτώντα το αυτό σχήμα αν σχοίη και το αυτό πάθος αν πάθοι και παύσαιτο γιγνόμενα"'' ''(Ιερ. 44:18)''<br>::''"Έτσι και στην Ουγκαρίτ, τα ευρήματα και τα λειτουργικά κείμενα δείχνουν ότι ημείς θυμιώμεν τή βασιλίσση τού ουρανού δεν είναι μόνον απαραίτητη η ζωή του Βάαλ αλλά και εσπείσαμεν αυτή σπονδάς"'' ''(Ιερο θάνατός του. 44Στο πλαίσιο αυτό, οι σπονδές που προσέφεραν στους νεκρούς ήταν πολλές:19)διάτρητοι σωλήνες μπήγονταν κάθετα στο έδαφος μέσα στους οποίους έριχναν τις σπονδές τους. Στα κάτω άκρα των σωλήνων αυτών βρέθηκαν φαλλικά ομοιώματα ή αγαλματίδια της θεάς της γονιμότητας. Την ίδια στιγμή, στο κοσμοείδωλο της Παλαιάς Διαθήκης, ο Θεός είναι απεριόριστος και ως ανεξάντλητος μπορεί διαρκώς να παράγει και να συντηρεί με μια ευθεία κίνηση επ''<br>άπειρο, χωρίς να συναντάμε την ανάγκη αναπλήρωσης κάποιας απώλειας της θεϊκής ενέργειας. Έτσι, σε αντίθεση με τον κόσμο των ουγκαριτικών κειμένων, στην Παλαιά Διαθήκη δεν είναι αναγκαίο η δημιουργική και ζωοποιητική ενέργεια του θεού να γυρίζει πάλι στον εαυτό της για να ξαναπάει στην κτίση.
:* Στα Ο αγώνας κατά του κακού τον οποίο συναντάμε στα ουγκαριτικά κείμενα, ο όρος ρεφαίμ σήμαινε το σύνολο των νεκρών βασιλιάδων έχει να κάνει με την φυσιοκρατική αντίληψη και ηρώων τον αγροτικό χαρακτήρα της θρησκευτικότητας της Χαναάν και κατ' επέκταση ονομάζονταν έτσι και οι νεκροί γενικάαποβαίνει τελείως προσωπικός γύρω από την επικράτηση του ενός ή του άλλου θεού (ή θεών). Στην Παλαιά Διαθήκη ο όρος ''Ρεφαίμ'' έχει δύο σημασίες: μία θεμελιώνεται ένας ηθικός μονοθεϊσμός όπου το κακό σχετίζεται κυρίως με την έννοια αποτυχία της ηθικής συνείδησης των νεκρών και μία ανθρώπων που είχαν ως ονομασία κάποιου προϊστορικού λαούβασική αρχή τη μίμηση της θεϊκής αγιότητας. Με την έννοια αυτή, Αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους διαφοράς δεν είναι πιθανό να επέζησε μόνο οι εξωτερικές διαφορές αλλά και η βάση επάνω στην οποία θεμελιώνεται η έννοια των νεκρών ηρώων κάθε μία θρησκεία. Ο υποχρεωτικός φυσιοκρατικός κύκλος συνιστά περισσότερο ανελεύθερες σχέσεις μεταξύ θεών και αρχόντων από ανθρώπου σε αντίθεση με την ουγκαριτική μυθολογία θρησκευτικότητα της 2ης χιλιετίας ως ένας λαός πολεμιστών ή ''γιγάντων'' στην Παλαιά Διαθήκη (Γεν. 14:5, 15:20 κ.ά.)Παλαιάς Διαθήκης που θεμελιώνεται επάνω σε ηθικούς όρους.
:* Η Ασήρ και η ΖαβουλώνΈνα πλήθος από άλλες σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις δύο γραμματείες, κάνουν πιο έντονη την διάσταση των δύο από τις 12 φυλές του Ισραήλ, αναφέρονται μέσα στο ουγκαριτικό ''Έπος του Κερέτ''λαών. Η Ασήρ ως μία από τις φυλές Του ουγκαριτικού που αποτελούν το στρατό του [[Κερέτ]] θεμελιώνεται επάνω στις φυσιοκρατικές-αγροτικές αντιλήψεις και η Ζαβουλών ως φυλή σύμμαχος του ''Τεράχ'', πατέρα δηλ. του Κερέτ νομαδικού ισραηλιτικού που τον εκδίωξεπροέρχεται από το περιβάλλον της ερήμου.Τέτοιες είναι:
:* Η σύζυγος του Κερέτ, που αναφέρεται στα ουγκαριτικά κείμενα, μεταφράζεται ως ''Θυγατέρα του Χορραίου'' διασώζοντας το εθνικό όνομα των παλαιών κατοίκων απουσία ονομάτων ισραηλιτικών εορτών:* Η απουσία διηγήσεων περί δημιουργίας:* Η απουσία διηγήσεων περί κατακλυσμού:* Απουσία αναφορών περί ελεύθερης εκλογής περιούσιου λαού:* Η απουσία της Εδώμ. Οι Χορραίοι κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι άλλοι από τους Χουρίτες, μη σημιτικές ομάδες που ζούσαν διεσπαρμένες στην Παλαιστίνη, τη Συρία, και τη Μεσοποταμία.προφητείας
:* Στα σημεία όπου Είναι βέβαιο ότι ο Κερέτ στο αντίστοιχο έπος περιγράφει ουγκαριτικός πολιτισμός φέρει τη σύζυγό σφραγίδα της εγχώριας, χαναανιτικής του προέλευσης. Ότι ανάμεσα στην Παλαιά Διαθήκη και τα ουγκαριτικά κείμενα βρίσκονται αρκετές εκφραστικές-εξωτερικές ομοιότητες, είναι γεγονός, που οφείλεται κυρίως στη στενή γειτνίαση των δύο λαών, στη σημιτική τους καταγωγή και στη γλωσσική συγγένεια Φοινίκων και Εβραίων. Η ίδια η Παλαιά Διαθήκη δεν αποσιωπά ότι από την εγκατάσταση των ισραηλιτών στη γη Χαναάν και κατόπιν, υπήρξαν επιδράσεις στη θρησκευτική τους ζωή, είναι όμως δύσκολο να υποδειχθεί ως πηγή των ισραηλιτικών παραδόσεων ο Ελ χαναανιτικός πολιτισμός. Ο ιστορικός και ηθικός θρησκευτικός πολιτισμός των ισραηλιτών θεμελιώνεται επάνω στο έργο ''Θεογονία"Εγώ ειμί Κύριος (ο Γιαχβέ) ο θεός σου, ο εξαγαγών σε εκ της Αιγύπτου"'' αναφέρεται κάτι που δεν μπορεί ακόμη να συσχετισθεί με θαυμασμό στις γυναίκες με τις οποίες έρχεται σε επαφή, οι διατυπώσεις θυμίζουν εκείνες στο ''Άσμα ασμάτων''την αποσπασματική γνώση που μέχρι τώρα υπάρχει για τον ουγκαριτικό πολιτισμό μέσα από τα ομώνυμα κείμενα.
==Υποσημειώσεις==<div style="font-size:* Η αναφορά στο όνομα ''Δανιέλ'' που γίνεται στο έπος του Ακχάτ, αφορά τον πατέρα του Ακχάτ, τον αρχαίο σοφό ήρωα και δίκαιο βασιλιά από την Φοινίκη τον οποίο ο Ιεζεκιήλ αντιπαραβάλλει στην Παλαιά Διαθήκη προς τον υπερόπτη βασιλιά της Τύρου (Ιεζ. 1485%; -moz-column-count:4 & 142; column-count:20).2;"><references /></div>
Σημεία όπως τα παραπάνω==Βιβλιογραφία==*Braudel Fernand, φανερώνουν ''Οι Μνήμες της Μεσογείου-Προϊστορία και Αρχαιότητα'', Λιβάνης, Αθήνα 2000*Burkert Walter, ''Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, η επίδραση της Ανατολής'', 2η έκδ., Παπαδήμας, Αθήνα 2000*Gordon H. Cyrus, ''Όμηρος και Βίβλος'', Καρδαμίτσας, Αθήνα 1990*Gunneweg H. J. Antonius, ''Η Ιστορία του Ισραήλ έως την Εξέγερση του Βαρ-Κοχβά'', 5η έκδ. αναθεωρημένη, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997*Lemche Niels Peter, ''Η προϊστορία του Βιβλικού Ισραήλ από τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα ουγκαριτικά θρησκευτικά κείμενα και αρχές έως το τέλος του 13ου αι. π.Χ.'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988*N. Wyatt, ''Religious Texts from Ugarit'', 2nd ed., Sheffield Academic Press 2002*Stan Rummel, ''Ras Shamra Parallels. The Texts from Ugarit and the Hebrew Bible'', Volume I (1972) - II (1975) - III (1981), Pontificium institutum biblicum 1972-1981*Αγουρίδης Σάββας, ''Ιστορία της Θρησκείας του Ισραήλ'', Ελληνικά Γράμματα,Αθηνα 1995*Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, ''Εισαγωγή στην [[Παλαιά Διαθήκη]]'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2006*Μπρατσιώτης Ι. Υπάρχουν και άλλα τα οποία όμως θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη όπως η ανάγνωση στα κείμενα αυτά των ονομάτων Αδάμ και Εύα η οποία δεν δικαιολογείται επαρκώς και έτσι δεν είναι ευρύτερα αποδεκτήΠαναγιώτης, ''Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην'', εκδ. Νικ. Π. Μπρατσιώτη, Αθήνα 1993 (c1936)*Παπαδόπουλος Μ. Νικόλαος, ''Σύντομος Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην'', Αθήναι 1994*Φωρ Πωλ, ''Η Καθημερινή Ζωή στην Κρήτη τη Μινωική Εποχή'', Παπαδήμας, Αθήνα 2002*Χαστούπης Π. Αθανάσιος, ''Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην'', εκδ. Πανεπιστημίου Αθηνών, 1986*Χαστούπης Π. Αθανάσιος, ''Θρησκευτικά Ουγαριτικά Κείμενα'', ΟΕΔΒ, Αθήνα 1986*Χαστούπης Π. Αθανάσιος, ''Τα εν Ras Shamra (Αρχ.Ugarit) Αρχαιολογικά Ευρήματα'', Αθήνα 1951
===Μύθος και Παλαιά Διαθήκη===
Σήμερα, εκτός από τα [[Χριστιανισμός|χριστιανικά]] [[Δόγμα|δόγματα]] που αποδέχονται την κατά λέξη ιστορική πραγματικότητα των κειμένων της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] ([[δημιουργία]] του κόσμου, του ανθρώπου κ.λπ.), οι πλειοψηφία των χριστιανών [[Θεολογία|θεολόγων]] αποδέχεται ότι οι ιεροί συγγραφείς δεν αγνόησαν τις ευρύτατα διαδεδομένες στην περιοχή τους [[Μυθολογία|μυθολογικές]] αφηγήσεις. Ισχυρίζονται όμως ότι η διαφοροποίηση έγκειται, στο ότι η χρήση κοινών εικόνων που σαφώς προκύπτει, δεν σημαίνει και πρόσληψη της μυθολογικής σκέψης αλλά εξυπηρετεί μόνο τη διατύπωση των [[αγία Γραφή|βιβλικών]] νοημάτων. Κατά την άποψη των θεολόγων, πρόβλημα θα προέκυπτε στην περίπτωση που κάποια [[Μυθολογία|μυθολογικά]] στοιχεία προσλαμβάνονταν αυτούσια. Όμως, κάτι τέτοιο δεν παρατηρείται στα [[αγία Γραφή|βιβλικά]] κείμενα, εφόσον σε καμία περίπτωση ο [[μύθος]] δε διατηρεί την αυτοτέλεια του και δε γίνεται σκοπός της αφήγησης.
Για παράδειγμα, η αναφορά στον απογευματινό περίπατο του [[Θεός|Θεού]] στον κήπο της [[Εδέμ]] (Γεν. 3:8), είναι μια εικόνα που θυμίζει μυθικές παραστάσεις. Στόχος της αφήγησης όμως δεν είναι να κάνει λόγο για τον περίπατο του Θεού, αλλά για τη διάσπαση των σχέσεων του ανθρώπου με το Θεό. Η εικόνα εδώ, εξυπηρετεί μόνον το σκηνικό και δεν αποτελεί την ουσία της αφήγησης.<br>Ακόμα κι όταν ο Θεός διατάζει: ''"Ας βλαστήσει η γη... Και έγινε όπως είπε"'' (Γεν. 1:11-13), το κείμενο ίσως φέρνει στο νου τη θεά [[Μητέρα Γη]] που στη [[Χαναάν]] ταυτίζονταν με τη θεά της [[γονιμότητα]]ς καθώς αυτή μεσολαβεί για την παραγωγή της χλωρίδας. Όμως εδώ, ο Θεός της βιβλικής διήγησης είναι αυτός που προστάζει τη "Μητέρα Γη" τι να κάνει και "εκείνη" είναι τελείως υποταγμένη στο έναν Θεό, αποκλείοντας την πολυθεΐα ή την δυαρχία και εμμένοντας στην μονοθεϊστική παράδοση.{{Αξιόλογο Άρθρο}}
Με τον ίδιο τρόπο, η βιβλική διήγηση παρουσιάζει τη δημιουργία του ήλιου την 4η ημέρα της δημιουργίας, ώστε να μην υπάρξει θέση για τον ''θεό ήλιο'' των αιγυπτίων, συσχέτιση που γίνεται και με τον θεό των χαναναίων [[Ελ]] που στα ευρήματα της ουγκαρίτ προυσιάζεται με τον φτερωτό ήλιο να στέκει επάνω του.
Αλλά και η διήγηση στο βαβυλωνιακό "[[Έπος Γκιλγκαμές]]" όπου γίνεται λόγος για μια [[ΚιβωτόςΚατηγορία:Γραπτά μνημεία|κιβωτό]], αποτελεί μόνον το πλαίσιο στο οποίο κινείται η ιστορία του [[ΝώεΟ]] που έχει ως θέμα της την ύπαρξη του κακού και τη δικαιοσύνη του Θεού. Το αποκορύφωμα της αφήγησης βρίσκεται στον τονισμό της αγάπης του Θεού, ενώ αντίθετα, το θέμα του έπους του Γκιλγκαμές είναι απλώς η διαμάχη των θεών όπου και απουσιάζει οποιαδήποτε ηθική εκτίμηση του κατακλυσμού.
4.720
επεξεργασίες

Μενού πλοήγησης